Osmanlı Merkez ve Taşra Teşkilatı Ara 10. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Selçukluların hassa ordusu örnek alınarak kurulan ordu aşağıdakilerden hangisidir?
Kapıkulu ordusu |
Acemi Ocağı |
Yeniçeri Ocağı |
Tımarlı sipahiler |
Müsellemler |
Kapıkulu ordusu, Selçukluların hassa ordusu örnek alınarak kurulmuştu.
2.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Osmanlı Devlet'inde Serbest Timar sahibi sınıflardan değildir?
Sipahiler |
Subaşılar |
Çavuşlar |
Çeribaşları |
Dizdarlar |
Pâdişah hasları ile sultan ve vezir vakıflarından başka; vezir, beylerbeyi, sancakbeyi, nişancı, defterdâr, divan kâtipleri, çavuşlar, çeribaşları, subaşılar ve dizdarlar vb. gibi yüksek rütbeli idâre âmirleri ile diğer memûr ve askerlerin has ve zeâmetleri, idârî ve mâlî bakımdan bâzı imtiyazlara sâhip serbest timar olarak muâmele görmektedir.
Buna göre doğru cevap A (Sipahiler) şıkkıdır.
3.Soru
''Mülk yani hükümdarlık ve devlet; Asker/Kuvvetli bir Ordu; Hazine/Güçlü bir ekonomi; Reaya/Müreffeh bir halk; ve Adalet.''
Bir daire oluşturan ve her bir unsuru önemli olan Osmanlı da kullanılan,hatta bugün bile rasladığımız bu kavramlaştırma aşağıdaki seçeneklerden hangisinin içeriğini oluşturur?
Daire-i adliye,Özdeyişinin |
Siyaset-i ilahî(Şeri kanunlar)Özdeyişinin |
Adalet Mülkün Temelidir, Özdeyişinin |
Siyaset-i sultanî(Örfi Kanunlar) Özdeyişinin |
Örfî-sultanî Özdeyişinin |
. Günümüzde “Adalet Mülkün Temelidir” şeklinde bir özdeyiş olarak yaşayan bu kavram başlıca beş unsurun birbirleriyle bağlantılarını ifade eder:Mülk yani hükümdarlık ve devlet; Asker/Kuvvetli bir Ordu; Hazine/Güçlü bir ekonomi; Reaya/Müreffeh bir halk; ve Adalet.Bir daire oluşturan bu kavramlaştırmada her bir unsur önemlidir ve bir zincirin halkaları gibidir. Ne var ki en temel iki unsur mülk ve adalet unsurlarıdır.
4.Soru
Ertuğrul Gazi'nin babası kimdir ?
Orhan Bey |
Mehmet Çelebi |
Gündüz Alp |
Süleyman Şah |
Osman Bey |
Ertuğrul Gazi'nin babası Gündüz Alp'tir.
5.Soru
Divan kelimesinin asıl kökeni hangi dilden gelmedir?
Aramice |
Süryanice |
Hititçe |
Yunanca |
Sümerce |
Divân-ı Hümâyun Osmanlı devletinin klasik döneminde XV. yüzyıldan XVII. yüzyıl ortalarına kadar en önemli yürütme ve danışma organıdır. Divan kelimesinin (topluluk, toplanma, toplantı) aslı Aramicedir. Sasanîlerde devlet yönetimi ile ilgili bir terim olarak kullanılan divan, Arapça’ya Farsça’dan geçmiştir.
6.Soru
Geliri 20 bin ila 99.999 akçe arasında olan dirliklere verilen isim aşağıdakilerden hangisidir?
Zeametler |
Haslar |
Timarlar |
Serbest Timarlar |
İktâ |
Zeamet, geliri 20 bin ila 99.999 akçe arasında olan dirliklere verilen isimdir
7.Soru
Yeniçeri ağasının tayini ve azli hangi makam tarafından yapılırdı?
Beylerbeyi
|
Vezir-i azam
|
Sultan
|
Divan-ı Hümayun
|
Harbiye nazırı
|
8.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Osmanlı Devleti'nde sarayın bir bölümü olan iç kısım demektir?
Enderun |
Harem |
Birun |
Bâb-ı Hümâyun |
Babü’s-saade |
Osnmanlı Devlet'inde saray harem, enderun (iç k›s›m) ve birun (d›fl k›s›m)
bölümlerinden meydana gelir.
Buna göre doğru cevap A (Enderun) şıkkıdır.
9.Soru
Padişahın özel hazinesine ne ad verilmekteydi?
İç hazine
|
Dış hazine
|
Hazine-i Amire
|
Maliye
|
Bütçe
|
10.Soru
Bir yerin, daha önceden de beylik/devlet merkezi olduğunu belirtmek için kullanlan bir terim olan darü’l-mülk-i kadime Osmanlıda hangi şehir için kullanılmaktadır?
Manisa |
Amasya |
Edirne |
İstanbul |
Konya |
Amasya (tahtgâh-ı kadim) ve Manisa (darü’l-mülki kadime)’nin önemi, Yavuz Sultan Selim’in kardeşlerine karşı taht mücadelesi ve özellikle Kanunî devrinde şehzade Bayezid ile şehzade Selim arasındaki rekabette daha açık olarak ortaya çıktı. Manisa’nın İstanbul’a daha yakın olması sebebiyle daha avantajlı bir şehzade merkezi olduğu söylenebilir.
Darü’l-mülk-i kadime: eski bir devlet merkezi; Manisa’nın Saruhanlıların taht şehri olduğunu ifade etmek için kullanılmıştır. Doğru cevap A'dır.
11.Soru
Timar sisteminin uygulandığı eyaletler aşağıdakilerden hangisidir?
Sâlyâneli eyaletler |
İmtiyazlı Eyaletler |
Sâlyânesiz eyaletler |
Merkezi |
Bağlı eyalet |
Sâlyânesiz eyaletler: Sâlyânesiz eyaletler timar sisteminin uygulandığı eyaletlerdi. Buralarda tahrir yapılıyor ve tahrir sırasında eyaletin geliri has, zeamet ve timar şeklinde dirliklere ayrılıyordu.
12.Soru
Osmanlıda sancağındaki timarlı sipâhilerin ve zâimlerin tabii komutanına ne ad verilirdi?
Sancakağası |
Sancakbeyi |
Paşa |
Kadı |
Beylerbeyi |
Sancakbeyi, sancağındaki timarlı sipâhilerin ve zâimlerin tabii komutanıdır
13.Soru
Veziriazam dışında aşağıdakilerden hangisi padişah adına ferman yayınlayabilir?
Şeyhülislam
|
Kadıasker
|
Defterdâr
|
Reisülküttap
|
Yeniçeri Ağası
|
14.Soru
Devlet düzeninin bozulmasının sebepleri ve nasıl düzeltileceğini anlatan risalelerden en meşhuru aşağıdakilerden hangisine aittir?
Oruç Bey |
Koçi Bey |
Hasan Kâfî |
Aziz Efendi |
Defterdar Mehmed Paşa |
Koçi Bey’e ait olan risale en meşhuru olanıdır. Koçi Bey, devletin uğradığı askerî bozgunlarla iç isyan ve karışıklıkların sebepleri ve devlet işlerinde alınması gerekli ıslahat tedbirleri hakkında IV. Murad’a (1623-1640) takdim ettiği layihada timar sistemindeki bozuklukları etraflıca ele almıştır.
15.Soru
Osmanlıda atlı birliklere hangi isim verilmiştir?
Müsellem |
Piyade |
Yayabaşı |
Çeribaşı |
Kapıkulu |
Yayalar, isimlerinden de anlaşılacağı üzere piyâde birliklerdi. Başlarında yayabaşı veyâ çeribaşı adlı bir komutan bulunmakta ve onbaşı, yüzbaşı, binbaşı gibi rütbeler taşıyan daha alt seviyede komutanlar tarafından yönetilmekte idiler. Müsellemler ise, sipâhi, yâni atlı birliklerdi.
16.Soru
I. Kapı Ağası
II. Saray Ağası
III. Hasodabaşı
IV. Beylerbeyi
Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri Enderun görevlileri arasında yer almaktadır?
Yalnız I |
I, II ve III |
II ve III |
II ve IV |
I, II ve IV |
Beylerbeyi Enderun görevlileri arasında yer almaz.
17.Soru
Osmanlı'da Kur’an-ı Kerim’in doğru okunuşu ile Hz. Peygambere dayanan okuyuş rivayetlerini öğretmek üzere açılmış medreselere ne ad verilirdi?
Darü'l-Kurral |
Dârü’l-hadis |
Darü’t-Tıblar |
Sahn-ı Seman |
Süleymaniye |
İhtisas medreselerinden diğeri Darü’l-Kurralar’dır. Kur’an-ı Kerim’in doğru okunuşu ile Hz. Peygambere dayanan okuyuş rivayetlerini öğretmek üzere açılmışlardır. İlki Yıldırım Bayezid tarafından Bursa’da açılmıştır. Genellikle cami hizmetlileri buralardan yetişirlerdi. Ders kitabı olarak Muhammed b. Muhammed el-Cezeri’nin “el-Cezeri” diye şöhret bulan eseri ile ilm-i kıraatta Ebu Muhammed eş-Şatıbî’nin “Şatîbiye” diye şöhret bulan “Kaside-i Lâmiye”si okutulurdu.
18.Soru
Fetihlerin sistemli bir şekilde sürdürülebilmesi için düzenli askerî birlikler kuruluncaya kadar aşağıdakilerden hangisi bu görevi yapmıştır?
Kapıkulu ve Timarlı |
Yayabaşı ve Çeribaşı |
Akıncılar ve Timarlı Sipâhiler |
Yaya ve Müsellem |
Yeniçeriler ve Levendler |
Fetihlerin sistemli bir şekilde sürdürülebilmesi için düzenli askerî birliklere ihtiyaç vardı. Bu ihtiyaç, kapıkulu ve timarlı sipâhi ordusunun kurulmasına kadar yaya ve müsellem adıyla bilinen askerî birliklerce karşılanacaktır.
19.Soru
Aşağıdakilerden hangisinde kardeş katli yer almıştır?
Örfî Kanun |
MüfTi-Yi Kanun |
Şeriat Kanunu |
Kanun-I Esasî |
Fatih Kanunnamesi |
Taht çekişmelerinin devletin ve ülkenin bölünmesine yol açması ihtimaline karşı tahta geçen hanedan mensubunun diğer kardeşlerini veya varsa amca ve amca çocuklarını katlettirmesi yani “kardeş katli” uygulaması, Fatih Kanunnamesinde yer almıştır.
20.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Divanın vezirler dışındaki üyelerinden birisidir?
Anadolu Defterdarı |
Kapıkulu Sipahi Ağası |
Çavuşbaşı |
Saray Ağası |
Miralem |
Divan’ın vezirler dışındaki üyeleri, Rumeli ve Anadolu kazaskerleri, Nişancı, Rumeli ve Anadolu Defterdarları idi. Kazaskerler ilmiye sınıfının tayin, azil vb. işleriyle, şer’î konularda intikal eden davalara bakarken Müfti-yi Kanun olarak tanımlanan Nişancı kanunların tedvini, tahrir işlemleri vb.nin yanında ferman ve beratlara Padişahın tuğrasınıçekmekle yükümlüydü. Nişancı ve emri altındaki reisülküttab Divan bürokrasisini idare ederdi. Defterdarlardan Rumeli Defterda rı aynı zamanda Başdefterdar idi. Devletin malî işlerinde Padişahın vekili olan defterdarların emri altında giderek gelişen bir bürokratik aygıt, maliye kâtipleri vardı. Yeniçeri Ağası vezirliğe yükselince Divan üyesi olurdu. XVI.yüzyılda Osmanlı donanmasının gelişmesine paralel olarak Kaptanı Derya da Divan üyesi oldu. Rumeli Beylerbeyi ise İstanbul’da bulunduğu zamanlarda Divan toplantılarına katılırdı.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ