Osmanlı Merkez ve Taşra Teşkilatı Ara 12. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Osmanlı ordusunda anlamı demir ve tunçtan dökülmüş el-bombası demek olan ocak hangisidir?
Cebeci Ocağı |
Topçu Ocağı |
Humbaracı Ocağı |
Lağımcı Ocağı |
Top Arabacıları Ocağı |
Humbaracı Ocağı: Ocağın ismi, demir ve tunçtan dökülmüş el-bombası demek olan humbara kelimesinden gelir. Teknik bir askerî sınıfı oluşturan ocak mensupları, dünyânın ilk havan topu sınıfı olarak da bilinir.
2.Soru
Osmanlı’da Enderun’un amiri kimdir?
Babüssaade Ağası |
Kapı Ağası |
Saray Ağası |
Yeniçeri Ağası |
Sadrazam |
Kelime anlamı “iç, içeri” olan ve hükümdarın resmî ve özel hayatının iç içe geçtiği Enderun’un amiri Babüssaade Ağasıdır.
3.Soru
Divanda üst düzey görevlilerin hasları ile zeamet ve timarların kaydından sorumlu kalem hangisidir?
Vakanüvislik |
Amedî Kalemi |
Rüus Kalemi |
Beylik Kalemi |
Tahvil Kalemi |
Tahvil Kalemi: Üst düzey görevlilerin hasları ile zeamet ve timarların kaydından sorumluydu.
4.Soru
Osmanlı’da doğrudan doğruya ihtisası gerektiren İslâmi ilimlerden birini yahut da ulûm-i dâhileden birini öğretmeyi hedef alan ve o ilmin tahsiline mahsus metodlarla öğretim faaliyetinde bulunan medreselere ne ad verilirdi?
İhtisas Medreseleri |
Sahn-ı Seman Medreseleri |
Süleymaniye Medreseleri |
Tetimme Medreseleri |
Altmışlı Medreseleri |
İhtisas Medreseleri doğrudan doğruya ihtisası gerektiren İslâmi ilimlerden birini yahut da ulûm-i dâhileden birini öğretmeyi hedef alan ve o ilmin tahsiline mahsus metodlarla öğretim faaliyetinde bulunan medreselerdir.
5.Soru
Osmanlı devletin de dinî-mezhebî nedenlerden kaynaklanan bir iki hareket dışında halk isyanı denilebilecek hareketlerin bulmamasında etkili olan özellik aşağıdakilerden hangisidir?
Osmanlının halka karşı adil ve eşit davranması, |
Osmanlı da halkın doğrudan sultana şikâyet hakkının bulunması, |
Osmanlıda halk isyanlarının çok ağır biçimde cezalandırılması, |
Osmanlı halkının devlete isyan etmenin Allah a karşı gelmek olduğuna inanmaları, |
Haksızlığa uğrayan halkın mağduriyetinin Kadılar tarafından derhal düzeltilmesi. Osmanlı devlet yapısında hükümdar-reâyâ ilişkisi ve araya başka unsurlar konma-dan reâyânın doğrudan sultana şikâyet hakkının bulunması hanedanın tebaa nezdindeki meşruiyetini sağlamada ve -dinî-mezhebî saiklerden kaynaklanan bir iki hareket dışında- halk isyanı denilebilecek hareketlerin vuku bulmamasında bu özelliğin etkili olduğu anlaşılıyor. |
Osmanlı hükümdarlarının da Tanrı tarafından yardım edilmiş, “Tanrının yeryüzündeki gölgesi” olduklarına inanılıyordu.
6.Soru
Kayı boyunun damgası paralarda hangi sultandan sonra yer aldı?
Orhan Gazi |
II. Bayezid |
Fatih Sultan Mehmed |
Yavuz Sultan Selim |
II. Murad |
II. Murad devrinde Kayı boyunun damgası paralarda yer aldı.
7.Soru
I. Sarayın özel ve resmî fonksiyonları bir aradadır
II. Hükümdar ve hanedanın özel hayatının geçtiği mekândır
III. Devlet işlerinin yürütüldüğü merkezdir
Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri sarayın özellikleri arasında yer almaktadır?
Yalnız I |
Yalnız II |
I, II ve III |
II ve III |
I ve II |
Bütün özellikler sarayın özellikleri arasında yer almaktadır.
8.Soru
Osmanlı Devleti’nde hububattan aynî olarak toplanan avârız benzeri vergi türü aşağıdakilerden hangisidir?
Ulûfe |
Ehl-i örf |
Nüzül |
Cizye |
Adet-i ağnam |
Osmanlı Devleti’nde hububattan aynî olarak toplanan avârız türü vergiye Nüzül denir.
9.Soru
I. Yüksek dereceli bir medreseyi bitirmiş olmalıdır.
II. Belli bir süre büyük şehirlerde danişmend olarak hizmet görmüş olmalıdır.
III. Görevine ancak iki sene müddetle atanabiliyordu.
Yukarıdakilerden hangileri kadılarla ilgili doğru olarak verilmiştir?
Yalnız I |
Yalnız II |
I ve II |
II ve III |
I, II ve III |
Kadı, kazâ idaresinin başı olup, mutlaka yüksek dereceli bir medreseyi bitirmiş ve belli müddet Edirne, Konya, Sivas, Bağdat gibi büyük şehirlerde “dânişmend” (stajiyer) olarak hizmet görmüş kişiler arasından tayin olunurdu. Kadı, görevine ancak iki sene müddetle atanabiliyor, iki yıl sonunda İstanbul’a giderek “mülâzemette” (maaşsız hizmette) beklemesi gerekiyordu.
10.Soru
Aşağıdakilerden hangisi İçoğlanların hizmet ederek, hizmet içi eğitim gördüğü bölümdür?
Enderun |
Harem-i Hümayun |
Birun |
Matbah-ı amire |
Kubbealtı |
Enderun içoğlanların (gulamlar) hizmet ederek hizmet içi eğitim gördüğü bölümdür. Enderun Mektebi II. Murad devrinde Edirne Sarayında kuruldu.
11.Soru
Yeniçeri ocağına askerlikle ilgisi bulunmayan kişilerin alınmaya başlaması aşağıdaki hangi Osmanlı padişahı döneminde gerçekleşmiştir?
Yavuz Sultan Selim
|
III. Murad
|
Kanunî Sultan Süleyman
|
II. Selim
|
III. Mehmed
|
12.Soru
Aşağıdakilerden hangisi klasik Osmanlı Ordusu'nda merkez kuvvetlerinden birisidir?
Acemi Ocağı |
Timarlı Siphahiler |
Deliler |
Akıncı Ocağı |
Tatarlar |
Klâsik Osmanlı ordusunun, esas olarak merkez ve taşra (veyâ eyâlet) kuvvetleri şeklinde ikiye ayrılmıştır. Merkez kuvvetleri, kapıkulu ordusu olarak da bilinir. Kapıkulu ordusunun temel eleman kaynağını oluşturan Acemi Ocağı, ilk defa Gelibolu’da Şehzâde Süleyman tarafından kurulup teşkilâtlandırılmıştı.
Buna göre doğru cevap A (Acemi Ocağı) şıkkıdır.
13.Soru
Aşağıdakilerden hangisi lalaların görevlerinden birisidir?
Şehzadeyi denetlemek |
İdari ve adli işlerin görmek |
Hukuki düzenlemeler yapmak |
Diyanetle ilgili işleri düzenlemek |
Eğitim işlerini yürütmek |
Şehzadelere sancakta lalaları ve anneleri eşlik eder, ayrıca kalabalık bir kapı halkları olurdu. Şehzadenin en güvenilirmüttefiki, sancakta ona eşlik eden annesiydi. Bunun istisnalarından Kanunî’nin eşi Hürrem, oğulları arasında tercihyapmayarak merkezde kalmıştır. Lalalar ise sultan tarafından şehzadeyi denetlemekle görevlendirilirdi. Türkİslâm tarihinde atabeğlerin konumlarını kullanarak devletler kurması tecrübesi karşısında Osmanlılar lalaları merkeziotoritenin çıkarına uygun bir konuma getirdiler.
14.Soru
Muayyen bir bölgeye ait vergi gelirlerinin belirli yükümlülükler karşılığında padişah tarafından bir şahsa verilmesine ne ad verilir?
Dirlik |
Has |
Zeamet |
Timar |
Sâlyâne |
Timar sistemi Osmanlı devletinin en temel kurumlarından biridir. Eyalet idaresi esas itibariyle timara dayanır. Bundan başka devletin zirâî, ekonomik ve sosyal yapısı ile askerî teşkilatı ve vergi düzeni de timar sistemi ile iç içedir. Timar, en kısa biçimiyle, muayyen bir bölgeye ait vergi gelirlerinin belirli yükümlülükler karşılığında padişah tarafından bir şahsa verilmesi olarak tarif edilebilir. Burada belirli bir arazinin tevcihi veya araziye ait bazı hakların verilmesinden ziyade bir takım vergilerin havale edilmesi söz konusudur. Doğru cevap D’dir.
15.Soru
Cebeci Ocağı’nın görevi nedir?
Top dökmek
|
Yeniçerilerin savaşlarda kullanacakları ok, yay, kalkan, kılıç, tüfek gibi silahlarını yapmak ve tamir etmek
|
Lağım kazmak
|
Seferler sırasında topları savaş alanlarına taşımak
|
Düşman ülkesi ve ordusu hakkında istihbarat toplamak
|
16.Soru
Aşağıdaki şehirlerden hangisi Osmanlı’da en önemli şehzade sancaklarından birisi olarak göze çarpmaktadır?
Manisa |
Erzurum |
Diyarbakır |
Sivas |
Kars |
Amasya ve Manisa en önemli şehzade sancağı merkezi olarak göze çarpar. Fatih devrinden önce Kütahya, Balıkesir; sonra ise Konya, Kastamonu, Trabzon gibi eski beylik ve devlet merkezleri de şehzade sancağı oldu. Bunların yanında Bolu, Antalya, Isparta, Menteşe, Çankırı, Çorum, Kefe gibi yerler de şehzade sancağı merkezi oldu.
17.Soru
Osmanlı Devleti’nde ilk tersane aşağıdaki yerlerden hangisinde kurulmuştur?
İstanbul
|
İzmir
|
Trabzon
|
Karamürsel
|
Çanakkale
|
18.Soru
Aşağıdakilerden hangisine şehir ve kasabalarda asayişin muhafazası için geceleri kol gezen ve bugünkü polisin ve gece bekçisinin vazifesini gören memur denirdi?
Muzhır |
Ases |
Nahiye |
Naip |
Mukayyid |
Şehir ve kasabalarda asayişin muhafazası için geceleri kol gezen ve bugünkü polisin ve gece bekçisinin vazifesini gören memurlara denirdi. Bunların görevi, yolun iki tarafında toplanan kalabalığı yarıp umumi yolu açmak ve asker kaçağı eşkıyayı yakalamaktır. Âmirlerine asesbaşı denirdi. Asesler şehir subaşısı‘na bağlı idiler.
19.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Osmanlı Dönemi’nin resmi tarihçiliğidir?
Amedî Kalemi |
Rüus Kalemi |
Tahvil Kalemi |
Beylik Kalemi |
Vakanüvislik |
Vakanüvislik: Resmî tarihçilik asıl Fatih devrinde şehnamecilik şeklinde ortaya çıktı. XVIII. yüzyıl başlarında Divan-ı Hümâyun kalemleri arasında vakanüvislik oluşturuldu. Önemli vakanüvisler olarak Naîma, Raşid, Küçükçelebizade Asım, Sami, Şakir, Refet, Hıfzı, Subhi, İzzî, Vasıf, Mütercim Asım, Şanizade, Cevdet Paşa, Lutfi Efendi, Abdurrahman Şeref ’i zikretmek mümkündür.
20.Soru
Osmanlı'da ilmiye sınıfının içinde adliye teşkilatının yürütücüsü kimdir?
Kadıasker |
Müderris |
Şeyhülislam |
Müftü |
Muid |
Adliye teşkilatı kısmında görüleceği üzere kadıaskerler adliye teşkilatının yürütücüsü olarak ilmiye sınıfı içerisinde önemli bir yere sahiptiler. Divan’da hukuk ve adlî meselelere baktıkları gibi çeşitli ilmî konularda da görüşlerine başvurulurdu. Bu sebeple ulemâ sınıfının şeyhülislâmdan sonra en önemli iki şahsiyeti Anadolu ve Rumeli kadıaskerleriydi. Terfi ederlerse şeyhülislam olurlardı.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ