Osmanlı Merkez ve Taşra Teşkilatı Ara 9. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Osmanlı Devletindeki ilk kanunnâme hangi padişah tarafından hazırlanmıştır?
II. Bayezid |
Kanuni Sultan Süleyman |
Yavuz Sultan Selim |
Fatih Sultan Mehmed |
II. Selim |
Çeşitli konularda meydana getirilen kanun ve nizamlara kanunnâme adı verilirdi. Bunlardan ilk önemli kanunnâme’yi Fâtih Sultan Mehmed yapmıştır ki, Fâtih kanunnâmesi olarak bilinir.
Buna göre doğru cevap D (Fatih Sultan Mehmed)
2.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Osmanlı Devleti’nde hububattan aynî olarak toplanan avârız türü bir vergidir?
Nüzül |
Şıkk·ı sânî |
Müstevfi |
Muhasebe-i evvel |
Bakıkulu |
Nüzül: Osmanlı Devleti’nde hububattan aynî olarak toplanan avârız türü bir vergi.
3.Soru
Enderun Mektebi Edirne Sarayında hangi padişah zamanında kurulmuştur?
I. Murat |
II. Murat |
Fatih Sultan Mehmet |
Yavuz Sultan Selim |
Osman Gazi |
Enderun Mektebi I. Murad devrinde Edirne Sarayında kuruldu.
4.Soru
Hangi yüzyıldan itibaren hükümdarlar resmî nikâhlı evlilik yapmıştır?
14 |
15 |
16 |
17 |
18 |
XVI. yüzyıldan itibaren üç resmî nikâhlı evlilik yapıldı. Kanunî Sultan Süleyman’ın Hürrem Sultan ile nikâh kıymasından sonra XVII. yüzyılda II. Osman ve Sultan İbrahim nikâh kıyan hükümdarlar oldu.
5.Soru
Ekberiyet usulü, yani hükümdarın ölümü veya hal’i üzerine tahta hanedanın ekber ve erşed (en yaşlı ve akıllı) erkeküyesinin geçmesinin de yer aldığı Kanunı Esasî kaç yılında ilan edilmiştir?
1876 |
1840 |
1400 |
1611 |
1901 |
Ekberiyet usulü, yani hükümdarın ölümü veya hal’i üzerine tahta hanedanın ekber ve erşed (en yaşlı ve akıllı) erkeküyesinin geçmesi, 1876’da ilan edilen Kanunı Esasî’de yer aldı.
6.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Osmanlı’da Acemi Ocağı’nın asker ihtiyacını temin ettiği kaynaklardan değildir?
Başarılı yaya askerlerinin çocukları |
Devşirme sistemi çerçevesinde toplanan gayr-i müslim çocukları |
Savaşlarda elde edilen Hıristiyan esirler |
Kapıkulu ordusu mensuplarının çocukları |
Esir pazarlarından satın alınan köleler |
Başında Acemi Ocağı ağası adlı bir âmirin bulunduğu ocağın asker ihtiyacı, şu dört kaynaktan karşılanmıştır:
- Savaşlarda elde edilen Hıristiyan esirler,
- Devşirme sistemi çerçevesinde toplanan gayr-i müslim çocukları,
- Kapıkulu ordusu mensuplarının çocukları (kul oğulları),
- Esir pazarlarından satın alınan köleler.
7.Soru
Üst düzey görevlilerin hasları ile zeamet ve timarların kaydından sorumlu olan Divan Kalemi aşağıdakilerden hangisidir?
Beylik Kalemi |
Tahvil Kalemi |
Rüus Kalemi |
Amedî Kalemi |
Vakanüvislik |
Tahvil Kalemi: Üst düzey görevlilerin hasları ile zeamet ve timarların kaydından sorumluydu. Doğru cevap B'dir.
8.Soru
“Küfrile dünya durur, zulmile durmaz” atasözü ile vurgulanan unsur aşağıdakilerden hangisidir?
Adalet |
Ordu |
Hazine |
Halk |
Devlet |
Adalet kavramının zıddı zulüm, nizam kavramının zıddı ise ihtilâl ve fetret (yani kargaşa ve anarşi)’tir. Adalete o denli önem verilir ki, İslâm dönemi eserlerinde “Küfrile dünya durur, zulmile durmaz” darbımeseli sıklıkla zikredilmiştir. Yani bir ülkenin yöneticileri Müslüman olsa dahi orada zulüm varsa düzen olmaz; bunun aksine Müslüman yöneticisi olmayan bir ülkede eğer adalet hâkimse düzen olur.
9.Soru
Osmanlı'da erkek evlat doğuran padişah gözdelerine ne ad verilirdi?
Haseki |
Sultan |
Valide |
Cariye |
Hatun |
Sultan kızlarının isimlerinden sonra sultan kelimesi gelirdi (Ayşe Sultan, Fatma Sultan gibi). Erkek evlat doğuran padişah gözdelerine Haseki denirdi. Valide sultanlara mehdi-i ulya-yı saltanat da denirdi. Büyük valideye valide-i muazzama denirdi.
10.Soru
Hangisi sa^lya^nesiz eyaletler arasında yer alır?
Temeşvar |
Tunus |
Mısır |
Trablusgarb |
Cezayir |
Sa^lya^nesiz eyaletler timar sisteminin uygulandığı eyaletlerdi. Buralarda tahrir yapılıyor ve tahrir sırasında eyaletin geliri has, zeamet ve timar şeklinde dirliklere ayrılıyordu. Eyalet geliri içerisinden mühim bir kısmı da padişah hasları adı altında merkez hazinesine tahsis ediliyordu. Ayrıca, bu eyaletlerden mahallinde yapılan harcamalardan sonra artan para merkezi^ hazineye her yıl irsaliye olarak gönderiliyordu. Bu eyaletler: Anadolu, Rumeli, Karaman, Diyarbekir, Erzurum, Dulkadriye, S¸am, Budin, Van, Temeşvar vs. eyaletleri idi. Sa^lya^nesiz eyaletlerin merkezi otoriteye olan bağlılıkları daha sıkıydı. C¸ünkü timar sistemi uygulandığından dolayı devlet, tahrir yapmak, timarları teftiş etmek gibi sebeplerle daha fazla müdahale imka^nı buluyordu. Mısır, Bağdad, S¸ehr-i zor, Yemen, Habeş, Lahsa, Cezayir, Trablusgarb ve Tunus eyaletleri ise sa^lya^neli eyaletlerdi. Sa^lya^ne, yıllık anlamına gelmektedir. Sa^lya^neli eyaletlerde timar sistemi uygulanmıyordu. Yani tahrir (sayım) yapılmıyor, timar ve zeamet gibi dirlikler bulunmuyordu. Eyaletin gelirleri öncelikle eyaletteki beylerbeyi, sancakbeyi ve diğer görevlilerin maaşları çıktıktan sonra merkeze alınıyordu. Buralarda güvenliği sağlamak için yeniçeri garnizonları, kadı ve defterda^r vardı.
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Tanzimat sonrası Osmanlı'da genel mahkemeler olarak işlev görmüştür?
Şer’iyye Mahkemeleri |
Ticaret Mahkemeleri |
Cemaat Mahkemeleri |
Konsolosluk Mahkemeleri |
Nizamiye Mahkemeleri |
Nizamiye Mahkemeleri: Bunlar genel mahkemelerdi. Şer’î mahkemeler ile cemaat, konsolosluk ve ihtisas mahkemesi olan ticaret mahkemelerinin görev alanı haricindeki bütün davalar bu mahkemeler tarafından görülüyordu.
12.Soru
En yüksek medreseler hangileridir?
Sahn-ı seman ve Süleymaniye
|
Süleymaniye ve Sultanahmet
|
Selimiye ve Süleymaniye
|
Selimiye ve Sultanahmet
|
Sahn-ı seman ve Selimiye
|
13.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Kapıkulu sipahileri/süvarileri arasında yer almaz?
Cebülüler
|
Silahdarlar
|
Sipah oğlanları
|
Sağ ulufeciler
|
Sol ulufeciler
|
14.Soru
Osmanlı’da Maliye Nezareti hangi yıl kurulmuştur?
1838 |
1842 |
1846 |
1850 |
1854 |
1838 yılında ise Maliye Nezareti kurularak devletin maliyeye ait işleri buradan yürütülmeye başlandı. Hazine ve asâkir-i mansure hazinesi’nin yönetimi Maliye Nezareti’ne verildi.
15.Soru
Hangi padişahın tahta geçmesiyle babadan oğula geçen taht sistemi terk edilerek hanedanın en yaşlı üyesinin padişah olması usulüne başlanmıştır?
I.Ahmed |
II.Osman |
IV.Murad |
I.Mustafa |
III.Murad |
Osman Bey’den I. Ahmed’e kadar babadan oğula geçen taht sistemi, I. Ahmed’in yerine
kardeşi I. Mustafa'nın (1617) tahta geçmesiyle son bulmuş bundan sonra tahta hanedanın en yaşlı üyesi geçmeye başlamıştır. Doğru seçenek "D" şıkkıdır.
16.Soru
Şehzadeler için sancak uygulamasının kaldırılarak kafes uygulamasının getirilmesi hangi padişah döneminde gerçekleşmiştir?
II. Selim |
III.Murad |
I.Ahmed |
III.Mehmed |
IV.Murad |
Şehzadeler için sancak uygulamasının kaldırılarak kafes uygulamasının getirilmesi III.Mehmed devrinde gerçekleşmiştir. III.Mehmed'in sancak uygulamasını kaldırmasıyla hükümdarın oğulları sarayda kafes hayatı yaşamaya mecbur kaldılar. Doğru seçenek "D" şıkkıdır.
17.Soru
Enderun’un temel işlevi aşağıdakilerden hangisidir?
Hanedanın özel mekanı |
Yönetim merkezi |
Askeri birlik |
Saray okulu |
Hazine dairesi |
Devşirme çocuklarının en seçkinlerinin eğitildiği Enderun Mektebinde devşirmenin kalktığı daha sonraki dönemlerde bazı önde gelen aile çocuklarının yanında devlet adamlarının köleleri de eğitim gördü. Enderun, Osmanlı devlet sisteminin üst düzey yöneticilerinin yetiştirildiği bir okul niteliğini taşımıştır.
18.Soru
Sipahi timarında, doğrudan doğruya sipahi tarafından işletilen ve kılıç yeri tabir edilen arazi hangisidir?
Sipahi timarında, doğrudan doğruya sipahi tarafından işletilen ve kılıç yeri tabir edilen arazi hangisidir?
Cebelü |
Dirlik |
Hassa çiftlikler ve hassa çayırlar |
İkta |
Zeamet |
Sipahi timarında, doğrudan doğruya sipahi tarafından işletilen ve "kılıç yeri" tabir edilen "hassa çiftlikler" ve "hassa çayırlar" vardı. Hatta bazen değirmen, bağ ve bahçe de hassa olabilmektedir. Bizzat sipahiler tarafından işletilen bu çiftliklerin kökeni, Osmanlı öncesinde mevcut olan ma^lika^ne sistemine dayanmaktadır. Sipahinin kendisi ve ailesi efradı meşgul olmadığı takdirde hassa çiftlikler, sipahi tarafından kiraya verilebilirdi. Bu tür tarla, çayır, bağ ve değirmenler, sipahinin mutlak mülkü değildi. C¸ünkü sipahi bunları satamazdı. Bunlar timarın "kılıç yeri"ne bağlı demirbaşları idi.
19.Soru
Geliri 20 bin ila 99.999 akçe arasında olan dirlikler aşağıdaki kavramlardan hangisiyle ifade edilmektedir?
Has |
İkta |
Timar |
Zeamet |
Cebelü |
Zeamet, geliri 20 bin ila 99.999 akçe arasında olan dirliklere verilen isimdir.
20.Soru
I. Osmanlı tımar sisteminin esasına ve sayı olarak temelini oluştururdu.
II. Geliri 19.999 akçanın altında olan dirliklere denilirdi.
III. Kılıç miktarı eyaletlere göre farklılıkları gösterirdi.
Yukarıdakilerden hangileri Timarlar için doğru olarak verilmiştir?
Yalnız I |
Yalnız II |
I ve II |
II ve III |
I, II ve III |
Osmanlı timar sisteminin esasını ve sayı olarak ana grubunu timarlar oluşturur. Timar, genel olarak geliri en fazla 19.999 akça olan dirliklere denilmektedir. Aynı zeamette olduğu gibi tahrir yapıldıktan sonra bir sancaktaki timar kadrosu icmal deftere yazılırdı ki, buna icmallü kılıç timar tâbir edilirdi. Kılıç miktarı eyaletlere göre farklılık gösterir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ