Osmanlı Merkez ve Taşra Teşkilatı Final 10. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisi II. Osman'ın ıslahat yapmak istediği konular arasında yer almaz?
Kıyafette değişiklik yapmak |
Yeniçeri ve sipahi ocaklarını tamamen kaldırmak |
Payitahtı İstanbul’dan Anadolu’ya nakletmek |
Kozmopolit saray geleneklerini değiştirerek Harem-i Hümayunu tasfiye etmek |
Fatih ve Kanunî’nin mevzuatını benimsemek |
Kıyafette değişiklik yapmak, Yeniçeri ve sipahi ocaklarını tamamen kaldırmak, Payitahtı İstanbul’dan Anadolu’ya nakledip kozmopolit bir çevreden millî bir çevreye geçmek ve Fatih ve Kanunî’nin eskiyen mevzuatı yerine yeni şartlara uygun kanunlar yapmak II. Osman'ın ıslahat yapmak istediği konular arasındadır.
2.Soru
Aşağıdaki seçeneklerden hangisinde coğrafya ile coğrafyadaki hakim ayan ailesi yanlış eşleştirilmiştir?
Ankara - Müderriszadeler |
Manisa - Karaosmanoğulları |
Balıkesir - Kalyoncuoğulları |
Rize - Tuzcuoğulları |
Yozgat - Çapanoğulları |
Balıkesir'de hakim konumda bulunan ayan ailesi Kanlızadeler'dir. Öte yandan diğer seçenekler doğru şekilde eşleştirilmiştir.
3.Soru
“Vâkıfın şartı şârî’in nassı gibidir” özdeyişinin anlamı aşağıdakilerden hangisidir?
Vakıf kurucunun şartları dini gerekçelerle ilişkilidir.
|
Vakıf kurucunun şartları dinin kesin hükümleri gibidir.
|
Dini hükümler vakıf şartlarına benzer.
|
Vakfın şartları demek dinin hükümleri demektir.
|
Vakıf kurucusu kurduğu vakfın şartlarını kendisi belirler.
|
4.Soru
Hangi padişah devrine gelinceye dek padişahlar her işle ilgileniyorlar, divan toplantılarına bizzat katılıyorlardı?
Hangi padişah devrine gelinceye dek padişahlar her işle ilgileniyorlar, divan toplantılarına bizzat katılıyorlardı?
Fatih Sultan Mehmet |
Kanuni^ Sultan Süleyman |
III. Murad |
Yavuz Sultan Selim |
II. Osman |
Koçi Bey’e göre, Kanuni^ Sultan Süleyman devrine gelinin ceye dek padişahlar her işle ilgileniyorlar, divan toplantılarına bizzat katılıyorlardı. Kanuni^ ise, kafes arkasından da olsa divan toplantılarını takip ediyor ve ülke meselelerinden böylece haberdar olabiliyordu.
5.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Osmanlı Devlet'inde geliri kimseye dirlik olarak verilmeyip, doğrudan merkez hazinesine alınan vergidir?
İspenç Resmi |
Resm-i Asiyâb |
Mukâtaa |
Âdet-i Irgadiye |
Cizye |
Mukâtaa, geliri kimseye dirlik olarak verilmeyip, doğrudan merkez hazinesine alınan vergi ve gelir kaynaklarına denmektedir.
Buna göre doğru cevap C (Mukâtaa) şıkkıdır.
6.Soru
Osmanlıda timar sisteminin uygulandığı eyaletlere ne denirdi?
Sâlyâneli eyaletler |
İmtiyazlı Eyaletler |
Sancakbeyiliği |
Kadı |
Sâlyânesiz eyaletler |
Sâlyânesiz eyaletler ise timar sisteminin uygulandığı eyaletlerdi.
7.Soru
I. İdari
II. Dini
III. Mali
IV. Milli
V. Askeri
Yukarıdaki nedenlerden hangileri tahrirleri zaruri hale getirmekteydi?
I ve II |
I, II, III |
I, III, V |
II, III, IV |
III, IV, V |
İdarî, malî ve askerî zaruretler tahrirleri gerekli kılıyordu. Çünkü devrin ulaşım ve iletişim şartları icabı, vergilerin para olarak toplanması ve nakli çok güçtü. Devlete ait masraflar, asker ve memur maaşları ile diğer bâzı harcamaların doğrudan doğruya merkezî devlet hazinesinde toplanacak paralarla ve nakden ödenmesi mümkün değildi. Bu sebeple, eyaletlerdeki çeşitli vergi geliri kaynaklarına müracaat ediliyordu. Askerî veya idarî görevlerde bulunanlara maaşlarını veya diğer masraflarını, bulundukları yerlerdeki vergileri kendi nâmına toplamak imkânı dirlik berâtları veriliyordu. Doğru cevap C’dir.
8.Soru
İlk beylerbeyi aşağıdakilerden hangisidir?
Çandarlı Halil Paşa |
Murad |
Lala Şahin Paşa |
Orhan Gâzi |
Şehzade Süleyman |
Orhan Gâzi’nin oğlu Şehzade Süleyman ilk beylerbeyi idi. Onun ölümünden sonra bu makama Lala Şahin Paşa getirilmiştir. Fakat bir süre sonra I. Murad zamanında, vezir Çandarlı Halil Paşa’nın ordu kumandanlığını da üzerine almasıyla beylerbeyilerin ehemmiyetleri biraz azalmışsa da nüfuzları devam etmiştir.
9.Soru
Aşağıdaki hangisi şahıs başına alınan vergiler arasında gösterilemez?
Resm-i Dönüm
|
Resm-i Bennak
|
Resm-i Mücerred
|
Resm-i İspenç
|
Resm-i Tapu
|
10.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Osmanlı Devletinin 1600-1800 yılları arasında mali ve askeri kapsamlı bir dönüşüme girmesinin temel sebeplerinden biri değildir ?
Saray ileri gelenleri ile kapıkullarının devleti kontrol altına alması |
Sadece yeniçeri ordusunun değil kul sisteminin özgün yapısının değişmesi |
İmparatorluğun taşra bölgesinde tarım ve toprak mülkiyetinde büyük bir krizin meydana gelmesi |
1580’lerdeki enflasyonun timar sistemini de etkilemesi |
Başarısız şehzadelerin yetişmesi |
Başarısız şehzadelerin yetişmesi Osmanlı Devletinin 1600-1800 yılları arasında mali ve askeri kapsamlı bir dönüşüme girmesinin temel sebeplerinden biri değildir.
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi XVII. yüzyılda meydana gelen değişimler ve bunların taşradaki sonuçları âyân ve eşrafın etkisini arttırmasına neden olan gelişmelerden birisi değildir?
Sosyal, idarî ve malî düzende değişim |
Devletin vergi ve asker toplamada, mahallî eşkıyayı bastırmada âyâna duyduğu ihtiyaç |
Mirî mukataalaşma ve iltizam sisteminin gerilemesi |
Askerî sistemde değişim |
Yüzyıl sonundaki uzun ve yıpratıcı savaşlar sonucu alınan malî tedbirler |
XVII. yüzyılda meydana gelen değişimler ve bunların taşradaki sonuçları âyân ve eşrafın bu etkisini arttırmıştır. Bu bağlamda, sosyal, idarî ve malî düzende değişim, mirî mukataalaşma ve iltizam sisteminin yaygınlaşması, askerî sistemde değişim, yüzyıl sonundaki uzun ve yıpratıcı savaşlar sonucu alınan malî tedbirler, devletin vergi ve asker toplamada, mahallî eşkıyayı bastırmada âyâna duyduğu ihtiyaç. yerel âyân ve eşrafın güçlenmesine yol açmıştır. Mirî mukataalaşma ve iltizam sisteminin yaygınlaşması olduğu için gerilemeyi belirten C seçeneği doğru seçenektir.
12.Soru
Osmanlı'da her köyün ve mezraanın adı ile toplam ödeyecekleri vergi yekûnu ve dirlik sahibinin adının yer aldığı tahrir defteri aşağıdakilerden hangisidir?
Defter-i mufassal |
Defter-i atîk |
Defter-i köhne |
Defter-i cedîd |
Defter-i icmâl |
Osmanlı'da her köyün ve mezraanın adı ile toplam ödeyecekleri vergi yekûnu ve dirlik sahibinin adının yer aldığı tahrir defteri, "defter-i icmâl" idi. İcmâl defter dirlik dağıtım işlemi yapıldıktan sonra tertip edilir ve daha sonra timarla ilgili ortaya çıkan anlaşmazlıklarda bu defterlere müracaat edilirdi. Doğru seçenek "E" şıkkıdır.
13.Soru
Vakıflar, gerçek anlamda ne zaman kurulmuş sayılır?
Vâkıfın Mallarını Vakfetmesiyle
|
Pâdişâhın Vakfın Kurulmasına İzin Vermesiyle
|
Kadının Tescilinden Sonra
|
İnsanların Kurulan Vakıftan Faydalanmalarıyla
|
Vakıf Hizmet Alanlarının Belirlenmesiyle
|
14.Soru
Aşağıdakilerden hangisi III. Murad’a sunulmuş olup; eserde Yavuz Sultan Selim ve Fatih Sultan Mehmed’den sitayişle bahsedilmiş, Yavuz’un başarısının temelinde Allah’a tevekkül etmesinin yattığını vurgulanmıştır?
Koçi Beğ Risa^lesi |
Kita^b-ı Müsteta^b |
Hırzü’l-Mülu^k |
Nushatü’s-Sela^tin |
Usulü’l-hikem fi^ Nizami’l-a^lem |
III. Murad’a (1574-1595) sunulan Hırzü’l-Mülu^k’ta, Yavuz Sultan Selim ve Fatih Sultan Mehmed’den sitayişle bahseden yazar, Yavuz’un başarısının temelinde Allah’a tevekkül etmesinin ve hayırlı işlerde “bu kanu^nı Osmani^’ye muhaliftir dimeyüp heman icra idüp Selatin-i izam her ne iderlerse kanun olur” diye buyurmasının yattığını vurgular. Doğru cevap C‘dir.
15.Soru
Aşağıdakilerden hangisi döneminde Osmanlılarda kul sistemi iyice yerleşti ve idari mamalar değil timarlar da kullara verilmeye başlandı?
Osman Gazi |
Orhan Gazi |
Yıldırım Bayezid |
I. Mehmed |
I. Murad |
Orhan gazi döneminde kul sistemi iyice yerleşti ve idari mamalar değil timarlar da kullara verilmeye başlandı.
16.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Osmanlı İmparatorluğu’nun XVI. yüzyılda yayılışının doğal sınırlarına ulaştığı ve aşamayacağı siyasî-coğrafî engellerden birisi değildir?
Habsburglar |
Portekizliler |
Çöl |
İngilizler |
İran platosu |
Osmanlı İmparatorluğu’nun XVI. yüzyılda yayılışının doğal sınırlarına ulaştığı ve aşamayacağı siyasî-coğrafî engellerle karşılaştığı kanaatindedirler. Buna göre Osmanlılar hem denizde, hem de karada oldukça kuvvetli rakiplerle karşı karşıya kaldılar. Batıda Viyana önlerinde Habsburglar tarafından durdurulurken, doğuda İran platosu ve Safevîler, Osmanlı ilerlemesine set çekiyordu. Afrika’da çöl, Hint Okyanusu’nda Portekizliler ve kuzeyde Ruslar, Osmanlılar için hayatî önemi haiz fetih politikasının sona erdiğinin işaretlerini vermekteydiler. İngilizler bu dönemde Osmanlı İmparatorluğunun ilerlemesinde engel olarak yer almamıştır. Bu nedenle doğru cevap D seçeneğidir.
17.Soru
Aşağıdakilerden hangisinde Ayn Ali Efendi’nin 1609’da Kuyucu Murad Paşa’ya sunduğu ve zeamet ve tımar konusundaki bozulmayı ortadan kaldırmak istendiğinde aşamalı bir şekilde nasıl yapılacağını açıkladığı eserin adı doğru olarak verilmiştir?
Kitâb-i Müstetâb |
Kavânîn-i Âl-i Osman der Hülâsa-i Mezâmin-i Defter-i Divan |
Kitâbu Mesâlihi’l-Müslimîn ve Menâfi’i’l-Mü’minîn |
Nushatü’s-Selâtin |
Tevârih-i Âl-i Osman |
Kavânîn-i Âl-i Osman der Hülâsa-i Mezâmin-i Defter-i Divan
18.Soru
Aşağıdakilerden hangisi geliri en fazla 19.999 akça olan dirliklerdir?
İktâ |
Has |
Zeamet |
Soyurgal |
Timar |
Timar, genel olarak geliri en fazla 19.999 akça olan dirliklere denilmektedir.
19.Soru
Yeni alınan Kütahya uc sancağını büyük oğlu Beyazid'a veren hükümdar kimdir?
II. Osman |
I. Murad |
Orhan Gazi |
Osman Bey |
IV. Murad |
I. Murad’ın büyük oğlu Bayezid’a yeni alınan Kütahya uc sancağını, diğer oğlu Yakub’a Karesi sancağını vermesi, sefere çıktığı zaman küçük oğlu Savcı’yı merkezde bırakması vb. bu uygulamanın örnekleridir.
20.Soru
Aşağıdakilerden hangisi vakfiyelerin girişten sonraki, teferruat bölümünde yer alan bilgilerden biri değildir?
Vakıf sistemi çerçevesinde kurulan müesseselerin neler olduğu |
Tahsis edilen malların nasıl yönetileceğini; gelirlerinin nasıl toplanacağı |
Vakıf gelirlerinin nerelere, kimlere, hangi şekillerde ve ne miktarda harcanacağı |
Bakım ve onarım ihtiyâcı duyan vakıf yapılarının nasıl onarılacağını ve bu iş için yılda ne kadar meblağ ayrıldığı |
İnsanları hayır işlemeye teşvik eden âyet ve hadisler ve edebi şiir parçaları |
Vakfiyelerin en önemli kısımları, girişi tâkip eden bölümlerdir. Burada, kurulan vakıfla ilgili bütün bilgiler etraflı bir şekilde açıklanır. Verilen bilgilerden:
- Vakıf sistemi çerçevesinde kurulan müesseselerin neler olduğunu,
- Bunları ayakta tutmak üzere tahsis edilen malların (gelir kaynaklarının) neler olduğunu (aynı zamanda bunlar da birer vakıftır),
- Tahsis edilen bu malların nasıl yönetileceğini; gelirlerinin nasıl toplanacağını,
- Vakıf gelirlerinin nerelere, kimlere, hangi şekillerde ve ne miktarda harcanacağını,
- Bir bütün olarak vakfın kimler tarafından yönetileceğini; personel olarak kaç kişinin çalışacağını; bunların taşımaları arzulanan şahsî niteliklerin neler olması gerektiğini; kendilerine ne kadar ücret ödeneceğini; ücretlerin hangi gelirlerden karşılanacağını,
- Bakım ve onarım (ta’mîr ve termîm) ihtiyâcı duyan vakıf yapılarının nasıl onarılacağını ve bu iş için yılda ne kadar meblağ ayrıldığını...
öğrenmemiz mümkündür.
Hayra teşvik eden ayet ve hadisler giriş bölümünde yer alır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ