Osmanlı Merkez ve Taşra Teşkilatı Final 14. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Kitâb-ı Müstetâb'ın hangi padişaha sunulduğu düşünülmektedir?
II. Osman |
II. Selim |
II. Murat |
III. Murat |
II. Abdülhamit |
Kitâb-ı Müstetâb'ın II. Osman'a sunulduğu düşünülmektedir
2.Soru
Genellikle halkın ürettiği mahsûllerden, bilhassa hubûbâttan alınan vergiye ne ad verilir?
Genellikle halkın ürettiği mahsûllerden, bilhassa hubûbâttan alınan vergiye ne ad verilir?
Çift resmi |
Cizye |
Adet-i ırgadiye |
Avarız Vergisi |
Öşür |
Öşür, kelime olarak onda bir (1/10) anlamına gelen Arapça kökenli bir kelime olup, terim olarak Osmanlı devletinde genellikle halkın ürettiği mahsûllerden, bilhassa hubûbâttan alınan vergiye verilen isimdir. Ziraî ürünlerin dışında bal’dan da öşür alındığı görülür.
3.Soru
Osmanlı klâsik düzenindeki yapısal değişikliklerin temelinde yatan unsurlardan ve XVI. yüzyıl sonlarında özellikle Anadolu’da ortaya çıkan ........ hareketlerinin başta gelen sebeplerinden birisinin, XVI. yüzyılın ikinci yarısında tespit olunan nüfus artışı olduğu kanısı yaygındır.
Boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
Babaî |
Celâlî |
Suhte |
Kalenderîlik |
Akıncı |
Osmanlı klâsik düzenindeki yapısal değişikliklerin temelinde yatan unsurlardan ve XVI. yüzyıl sonlarında özellikle Anadolu’da ortaya çıkan Celâlî hareketlerinin başta gelen sebeplerinden birisinin, XVI. yüzyılın ikinci yarısında tespit olunan nüfus artışı olduğu kanısı yaygındır.
4.Soru
Osmanlı tarihinde ‘’Altın Çağ’’ olarak adlandırılan dönem aşağıdaki padişahlardan hangisinin dönemidir?
Yıldırım Bayezid |
Kanuni Sultan Süleyman |
Fatih Sultan Mehmed |
Yavuz Sultan Selim |
I. Ahmed |
Klasik düzenin bozulduğu yönündeki anlayış büyük ölçüde kanuni devrinin idealize edilmesine yol açmıştır. Bu döneme ‘’altın çağ’’ denilmektedir.
5.Soru
I. Vakfiyeler 5 ana bölümden oluşmaktaydı II. Vakfiyelerde, vakıf gelirlerinin nerelere, kimlere, hangi şekillerde ve ne miktarda harcanacağına dair bilgiler yer alırdı III. Bazı vakfiyeler yiyecek-içecek maddeleri, devrin beslenme alışkanlıkları, yemek kültürleri ve çeşitleri husûsunda kıymetli bilgileri de içerirlerdi IV. Vakfiyelerin son kısmında ise kadının (hâkimin, mahkemenin), kurulan vakfın geçerliliğine (sıhhat ve lüzûmuna) dâir hukukî gerekçelerine yer verilir V. Vakfiyeler, tescilden sonra Evkâf Nezâreti ’nin ilgili birimine de kaydettirilirdi Vakfiyelerle ilgili yukarıda verilen ifadelerden hangileri doğrudur?
I,II,III |
I,III,IV |
II,III,IV |
II,III,V |
II,III,IV,V |
II,III ve IV. ifadeler doğru iken, I ve V. ifade yanlıştır. Çünkü vakfiyeler 3 ana bölümden oluşmaktadır: Giriş bölümü, Vakfın kısımlarının ve hizmet şartlarının yer aldığı teferruat bölümü ve sonuç bölümü. Ayrıca vakfiyeler, tescilden sonra Evkâf Nezâreti ’nin değil Defterhane'nin ilgili birimine kaydettirilirdi. Doğru seçenek "C" şıkkıdır.
6.Soru
XVII. yüzyılda Osmanlı klasik düzeninde meydana gelen değişimle ilgili aşağıdakilerden hangisi savunulamaz?
Batının örnek alındığı
|
Taht veraseti sistemindeki değişmenin etkili olduğu
|
Celalî isyanlarıyla ilişkili olduğu
|
Askerî sistemdeki değişmelerden etkilendiği
|
Ekonomik gelişmelerden etkilendiği
|
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi IV. Murad döneminde yapılan kapsamlı ıslahatlar arasında gösterilebilir?
Divan-ı Hümayun
|
Harem
|
Eğitim
|
Sağlık
|
Timar sistemi
|
8.Soru
Âmedî kaleminin kuruluş dönemi aşağıdakilerden hangisidir?
15. yüzyıl |
16. yüzyıl |
17. yüzyıl |
18. yüzyıl |
19. yüzyıl |
Divan-ı Hümâyun kalemlerinden birisi olan Âmedî kalemi XVIII. yüzyılda kurulmuş, sadrazam birçok yazışmasını bu kalem aracılığıyla yapmıştır.
9.Soru
Osmanlı devleti XVI. Yüzyılda Hint Deniz yollarında aşağıdakilerden hangisi ile mücadele etmiştir?
Portekiz
|
İngiltere
|
İspanya
|
Almanya
|
Fransa
|
10.Soru
Aşağıdakilerden hangisi hayvancılık üzerinden alınan vergilerden değildir?
Resm-i çift
|
Adet-i Ağnam
|
Yaylak Resmi
|
Kışlak Resmi
|
Bal Öşrü
|
11.Soru
Hıristiyanlardan feth olunmuş ve rakabesi yani çıplak mülkiyeti devlete ait olan topraklara ne ad verilir?
Mülk arazi |
Vakıf arazi |
Miri arazi |
Âdet-i ağnam |
Resm-i ispenç |
Mîrî araziler, Hıristiyanlardan feth olunmuş ve rakabesi yani çıplak mülkiyeti devlete ait olan topraklardır. Fakat bunların tasarruf hakkı tapu resmi denilen peşin bir kira bedeli alındıktan sonra, daimî ve irsî bir nevi kiracılık sözleşmesiyle onları işleyecek olan köylülere (reâyâ) bırakılmıştır. Reâyâ, kiracısı bulunduğu bu toprakları işleyerek elde ettiği mahsulden devlete veya devletin tayin ettiği sipahiye, öşür denilen bir vergiyi ödemekle mükelleftir. Bazı hallerde ise yarıcılık usûlü ile çiftlikler köylüye ekip biçmeye verilebilirdi. Bu durumda tarla ve tohum devletten, emek ise köylüden olurdu. Doğru cevap C’dir.
12.Soru
Hâbnâme isimli eser kime aittir?
Veysi |
İbn-i Haldun |
Aşıkpaşazade |
Lütfi Paşa |
Mustafa Ali |
Habname Veysi'ye aittir.
13.Soru
Levant Company hangi yılda kuruldu?
1590 |
1592 |
1594 |
1596 |
1597 |
Levant Company 1592 yılında kurulmuştur.
14.Soru
Celalî ayaklanmaları karşısında devlet adâletnâmeler yayınlamış, Celalî reislerini çeşitli yollarla, kâh devlet görevi vererek kâh birbirlerine düşürerek tasfiye etmiş, nihaî olarak da sert tedbirlerle bu isyanları bir süreliğine bastırılmıştır. İsyanın bastırılmasında önemli rol alan paşa kimdir?
Köprülü Mehmed Paşa |
Sokullu Mehmed Paşa |
Çandarlı Halil Paşa |
Kuyucu Murad Paşa |
Küçük Said Paşa |
Daha önce Celalî ayaklanmaları karşısında devlet adâletnâmeler yayınlamış, Celalî reislerini çeşitli yollarla, kâh devlet görevi vererek kâh birbirlerine düşürerek tasfiye etmiş, nihaî olarak da Kuyucu Murad Paşa’nın şiddet tedbirleriyle bu isyanları bir süreliğine bastırmıştı.
15.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Kanun-ı kadimin anlamını karşılamaktadır?
Padişah tarafından yürürlüğe konulan yasalar
|
Kadılar tarafından verilen hükümler
|
Divan-ı Hümayunun aldığı kararlar
|
Yürürlükten kalkan yasalar
|
Eski geleneklere dayanan yasalar
|
16.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Osmanlı Devlet'inde Kadı'nın hükmünü bozabilirdi?
Yeniçeri Ocağı |
Kazasker |
Şeyhülislam |
Subaşı |
Divan-ı Hümayun |
Osmanlı Devlet'inde Kadı’nın hükmünü ancak dîvân-ı hümâyûn bozabilirdi. Bu sebeple kadı’nın verdiği kararı beğenmeyenler dîvân’a başvurabilirlerdi.
Buna göre doğru cevap E (Divan-ı Hümayun) şıkkıdır.
17.Soru
Çeşitli bölgelerde etkin olan âyân ailelerinden aşağıda verilenlerden hangisi Merkezi yönetime isyan etmiştir?
Yanya – Tepedelenli Ali Paşa ve oğulları |
Yozgat - Çapanoğulları |
Balıkesir - Kanlızadeler |
Manisa - Karaosmanoğulları |
İzmir - Yılanlıoğulları |
Yanya – Tepedelenli Ali Paşa ve oğulları
18.Soru
Osmanlı'da sürülerini başkasının timarında veya mîrî yaylaklarda otlatan sürü sahipleri ile göçebe kabileler ve Yörüklerden yılda bir defaya mahsus olmak üzere sürü başına alınan vergi aşağıdakilerden hangisidir?
Âdet-i Ağnâm |
Öşr-i ceviz |
Harâc-ı mukaseme |
Yaylak resmi |
Kışlak resmi |
Yaylak resmi, kanunnâmelerde otlak resmi, resm-i meraî ve yatak resmi olarak
geçer. Buna göre sürülerini başkasının timarında veya mîrî yaylaklarda otlatan
sürü sahipleri ile göçebe kabileler ve Yörüklerden yılda bir defaya mahsus olmak
üzere sürü başına alınan bir resimdir.
19.Soru
I. Divan-ı Hümâyun bir icra ve danışma organı olmakla beraber adli işler de görüşülürdü
II. Divan’ın vezirler dışındaki üyeleri, Rumeli ve Anadolu kazaskerleri, Nişancı Rumeli ve Anadolu Defterdarları idi.
III. Şer’î konulardaki şikâyetlere vezirler bakardı
IV. Divan’ın toplantı yeri, Topkapı Sarayında, ikinci avluda harem dairesine bitişik Kubbealtı idi.
V. Toplantının gündemini nişancı hazırlardı
Divân-ı Hümâyun ile ilgili yukarıda verilen ifadelerden hangileri doğrudur?
I,II,III |
I,II,IV |
I,III,V |
II,III,IV |
II,III,V |
I,II ve IV. ifadeler doğru iken III ve V. ifadeler yanlıştır. Çünkü şer’î konulardaki şikâyetlere vezirler değil kazaskerler bakardı. Vezirler, nişancı ile birlikte örfi konulardaki şikayetler ile ilgilenirlerdi. Ayrıca toplantının gündemini nişancı değil reisülküttab hazırlardı. Doğru seçenek "B" şıkkıdır.
20.Soru
Osmanlıların evrensel hâkimiyet iddialarını somut olarak yansıtan unvan aşağıdakilerden hangisidir?
Bey |
Sultan |
Hakan |
Kayser |
Halife |
Osmanlıların sünnî İslâm dünyasının lideri konumuna gelmeleriyle XVI. yüzyılda evrensel hâkimiyet iddiaları somut bir temele dayandı.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ