Osmanlı Merkez ve Taşra Teşkilatı Final 6. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
I. Valide Sultan
II. Hükümdarın kızları
III. Ölen hükümdarın harem halkı
Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri Topkapı Sarayı hareminde bulunurdu?
Yalnız I |
Yalnız II |
I ve II |
II ve III |
I, II ve III |
Ölen hükümdarın harem halkı, Topkapı Sarayından ayrılıp Eski Saraya giderdi.
2.Soru
Vakıf işlerini idare etmek üzere tayin olunan kişiye ne ad verilir?
Ribat |
Mütevelli |
Kâtip |
Câbî |
Mu’temed |
Mütevelli, vakıf işlerini idare etmek üzere tayin olunan kişidir. Mütevelli için gerekli vasıfları haiz olan herhangi bir şahıs mütevelli olabilir. Ancak bir vakfın mütevellisine o vakfın nezareti tevcih olunmaz.
3.Soru
Düzendeki değişikliklerin kargaşa, bozulma veya çürümesine Osmanlıların ta biriyle ne denirdi?
Düzendeki değişikliklerin kargaşa, bozulma veya çürümesine Osmanlıların ta biriyle ne denirdi?
Haleti ruhiye |
İhtila^li mevfu^r |
Fetret ve ihtila^l |
Na^-insaf |
Bi^i’tida^l |
Düzendeki değişikliklerin kargaşa, bozulma veya çürüme (Osmanlıların ta biriyle fetret ve ihtila^l) olarak değerlendirilmesi de Osmanlı siyasi^ düşüncesindeki temel bir anlayışı yansıtmaktadır.
4.Soru
Üst düzey görevlilerin dirliklerinin kayıtlarından sorumlu Divan bürosu aşağıdakilerden hangisidir?
Beylikçi
|
Rüus
|
Amedi
|
Tahvil
|
Defterhane
|
5.Soru
1. Önce Allâh’a hamd ve senâ edilir; ardından Peygamber’e salât ve selâm getirilir.
2. İnsanları hayır işlemeye teşvik eden âyet ve hadislere yer verilir.
3. Vakfiyelerin bu kısımları, giriş (mukaddime, dîbâce) niteliğinde olsa da hukukî açıdan bağlayıcılığı bulunur.
Yukarıda vakfiyelerin giriş bölümüyle ilgili verilen bilgilerden hangisi ya da hangileri doğrudur?
Yalnız 1 |
Yalnız 2 |
1 ve 2 |
1 ve 3 |
2 ve 3 |
Büyük olsun, küçük olsun vakfiyeler belirli bir düzen içinde yazılmışlardır. Bir vakfiyenin üç ana bölümden oluştuğunu söyleyebiliriz. Bunlar:
- Giriş bölümü,
- Vakfın kısımlarının ve hizmet şartlarının yer aldığı teferruat bölümü,
- Sonuç bölümü.
Bu çerçevede klâsik bir vakfiyenin muhtevâsına baktığımızda, şöyle bir yazım yolunun izlendiğini görürüz: Önce Allâh’a hamd ve senâ edilir; ardından Peygamber’e salât ve selâm getirilir. Daha sonra, insanları hayır işlemeye teşvik eden âyet ve hadislere yer verilir. Bâzan zikredilen âyet ve hadislerin bir takım özlü sözlerle (kelâm-ı kibâr), insanı düşünmeye, hayır işlemeye teşvik eden şiir parçalarıyla desteklenerek sunulduğu edebî bir üslûpla karşılaşırız. Bu yolla, yapılan vakfın bir hayır işi olduğu da vurgulanmış olur. Vakfiyelerin bu kısımları, giriş (mukaddime, dîbâce) niteliğindedir; bu yüzden, ana bünyeden sayılmaz; dolayısıyla hukukî açıdan bağlayıcı değer taşımazlar. Vakfiyelerin en önemli kısımları, girişi tâkip eden bölümlerdir.
6.Soru
Bir arazinin vakf edilebilmesi için gereken temel şart aşağıdakilerden hangisidir?
Vakfedenin borcunun bulunmaması
|
Arazinin sınırlarının belirlenmiş olması
|
Miri arazi olmaması
|
Timar arazisi olmaması
|
Mülk arazi olması
|
7.Soru
Bilindiği üzere XV. yüzyılın ortalarından XVI. yüzyılın sonlarına kadar olan devre, çoğu Osmanlı tarihçisi tarafından Osmanlı “klâsik devri” olarak tanımlanır. Fakat sonrasında Osmanlı Devleti bir değişim-dönüşüm içine girmiştir. Kitabınızda başlıklar halinde ele alınan dönüşüm sebepleri arasında aşağıdakilerden hangisi yoktur?
Fetihlerin yavaşlaması |
Ticaret yolları mücadelesi |
Amerikan gümüşünün etkisi ve fiyatların yükselmesi |
Taht kavgaları |
Ateşli silahların üstünlük kazanması |
İlgili kitaba (sf.184-187) bakıldığında doğru cevabın D seçeneği olduğu görülecektir.
8.Soru
Cizye vergisi kimlerden alınmaktadır?
Cizye vergisi kimlerden alınmaktadır?
Beka^r fakat başkasına muhtaç olmadan kendi geçimini temin edebilen Müslüman erkeklerden. |
Büluğ çağına ermiş, şehirli, köylü ve göçebe; evli veya beka^r, topraklı ve topraksız her gayri müslim erkeklerden. |
Gayrimüslim köylü rea^ya^dan. |
Büluğ çağına erişmiş, vücut ve akılca sağlam, ayrı iş güç sahibi ve 300 akçelik menkul mala sahip olan her gayri müslim erkeklerden. |
Herhangi bir toprağı işlesin işlemesin her evli olan Müslüman rea^ya^dan. |
Büluğ çağına erişmiş, vücut ve akılca sağlam, ayrı iş güç sahibi ve 300 akçelik menkul mala sahip olan her gayri müslim erkekten alınan cizye, toprağa bağlı olan hara^c ile zaman zaman aynı ma^na^da kullanılmıştır.
9.Soru
Ayn Ali Efendi’nin 1609’da Kuyucu Murad Paşa’ya sunduğu eserin adı nedir?
Düsturul-Amel |
Hırzü’l-Mülûk |
Kitab-ı Müstetab |
Kavânîn-i Âl-i Osman der Hülâsa-i Mezâmin-i Defter-i Divan |
Telhisü’l-Beyân |
Ayn Ali Efendi’nin 1609’da Kuyucu Murad Paşa’ya sunduğu eserin adı Kavânîn-i Âl-i Osman der Hülâsa-i Mezâmin-i Defter-i Divan'dır.
10.Soru
I. Ziraat yapılan fakat sürekli olarak nüfus barınmayan yerlere denmektedir
II. Türkçe’deki karşılığı “ekinlik”tir.
III. Bir yerin müstakil mezraa sayılması için bir şart yoktur.
Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri mezraanın özellikleri arasında yer alır?
Yalnız I |
Yalnız II |
I ve II |
II ve III |
I ve III |
Mezraa, ziraat yapılan fakat sürekli olarak nüfus barınmayan yerlere denmektedir. Türkçe’deki karşılığı “ekinlik”tir. Mezraalar, genellikle, evvelce meskûn iken zamanla ahalisi “perâkende” olmuş (dağılmış), terk olunmuş köy yerleridir. Bir yerin müstakil mezraa sayılması için harabesi ve suyu ile mezarlığı olup olmadığı dikkate alınmaktadır.
11.Soru
Yelken gücüyle hareket ettirilen kalyonlar Osmanlı donanmasına ne zaman katılmıştır?
XVI. yüzyıl
|
XVII. yüzyıl
|
XVIII. yüzyıl
|
XIX. yüzyıl
|
XX. Yüzyıl
|
12.Soru
I. Malikâne sistemi ile ekonomik güçlerinin artması.
II. Özellikle beylerbeylerinin, kısmen sancakbeylerinin bir kısmının görev yerine gitmeyip yerlerine mütesellim ataması, bu göreve gelenlerin mahallî
güç sahibi haline gelmesi.
III. Devletin vergi ve asker toplamada, mahallî eşkıyayı bastırmada âyâna duyduğu ihtiyaç.
Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri âyânın XVIII. yüzyılda giderek güçlenmesinde etkili olmuştur?
Yalnız I |
I ve II |
II ve III |
Yalnız II |
Hepsi |
Bütün seçenekler âyânın XVIII. yüzyılda giderek güçlenmesinde etkili olmuştur
13.Soru
II. Mahmud döneminde Hariciye Nezaretine dönüşen makam aşağıdakilerden hangisidir?
Reisülküttap |
Sadrazamlık |
Sadaret Kethüdalığı |
Vezirlik |
Kazaskerlik |
II. Mahmud döneminde Hariciye Nezaretine dönüşen makam reisülküttaplıktır
14.Soru
Aşağıdakilerden hangisinde Ayan aileleri ve etkili oldukları bölge yanlış eşleştirilmiştir?
Çukurova-Menemencioğlu
|
Rusçuk-Tirsiniklioğlu
|
Ankara-Kanlızadeler
|
Yozgat-Çapanoğlu
|
Rize-Tuzcuoğlu
|
15.Soru
Hicri takvime göre kapıkullarına üç ayda bir yapılan maaş ödemesine ne ad verilir?
Maaş |
Bahşiş |
Cizye |
Mevacib |
Tahsisat |
Hicri takvime göre kapıkullarına üç ayda bir yapılan maaş ödemesine mevacib denilmektedir.
16.Soru
Osmanlılarda arazi ve timar kayıtlarıyla ilgili defterlerin saklandığı devlet dairesi aşağıdaki kavramlardan hangisiyle ifade edilmektedir?
Kütüphane |
Kıraathane |
Defterhane |
Vesikahane |
Arşiv |
Defterhane: Osmanlılarda arazi ve timar kayıtlarıyla ilgili defterlerin saklandığı devlet dairesidir.
17.Soru
Hükümdar ile âyânın karşılıklı sorumluluklarını belirleyen ve bu yönüyle hükümdarın otoritesini sınırladığı ileri sürülen Sened-i İttifak hangi tarihte imzalanmıştır?
1808 |
1807 |
1806 |
1805 |
1804 |
Alemdar’ın kudretinin de etkisiyle hükümdar ile âyânın karşılıklı sorumluluklarını
belirleyen ve bu yönüyle hükümdarın otoritesini sınırladığı ileri sürülen Sened-i İttifak
1808’de hazırlandı ama, çeşitli gerekçelerle âyânın büyük kısmının İstanbul’a
gelmeyişi ve II. Mahmud’un isteksizliği neticesinde, Alemdar’ın öldürülmesini müteakip
bu senet geçersiz kaldı.
18.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Osmanlı Devlet'inde müslüman olmayan erkeklerden alınan vergidir?
İspenç Resmi |
Mücerred Resmi |
Bennâk Resmi |
Resm-i Çift |
Âdet-i Ağnâm |
Osmanlı Devlet'inde Müslüman olmayan erkeklerden alınan vergi ispenç resmidir.
Buna göre doğru cevap A (İspenç Resmi) şıkkıdır.
19.Soru
Osmanlı sultanlarından ilk defa vakıf kuran kimdir?
Yavıuz Sultan Selim |
I. Osman |
Orhan Bey |
II. Osman |
Ertuğrul Bey |
Osmanlı sultanlarından ilk defa vakıf kuran Orhan Bey'dir.
20.Soru
Aşağıdakilerden hangisi vakfeden kişide bulunması gereken şartlardan birisi değildir?
Vakıf yapan kişinin akıl sâhibi, erginlik (bülûğ ve rüşd) çağına erişmiş ve hür olması lâzımdır |
Vakıf yapanın kişinin, her hangi bir borç veyâ müsriflik yüzünden, kendi malını kullanma yetkisi hâkim tarafından elinden alınmış (mahcûr) olmaması gerekir |
Vakıf yapan kişi girişimini Dar-ül Harb'te gerçekleştirmelidir. |
Vakıf yapan kişi, yaptığı işi, her hangi bir zorlama ile değil, kendi rızâsıyla yapmalıdır |
Vakıf yapan kişi, vakfettiği malı, mülkü, parayı, bir çıkar gözeterek değil, sâdece hayır ve sevap kazanma düşüncesiyle yapmalıdır |
Vakfeden Kişide Bulunması Gereken Şartlar
a. Öncelikle vakıf yapan kişinin (vâkıfın), temlik ve teberrua ehil olması gerekir. Başka bir deyişle akıl sâhibi, erginlik (bülûğ ve rüşd) çağına erişmiş
ve hür olması lâzımdır. Henüz çocuk sayılan yaştakilerin, akıl yönünden
problemli (deli) ve ne yaptıklarını bilemeyecek derecede yaşlı (bunamış)
olanların yapacakları vakıflar, geçerli sayılmaz.
b. Vakıf yapanın kişinin, her hangi bir borç veyâ müsriflik yüzünden, kendi
malını kullanma yetkisi hâkim tarafından elinden alınmış (mahcûr) olmaması gerekir.
c. Vakıf yapan kişi, yaptığı işi, her hangi bir zorlama ile değil, kendi rızâsıyla
yapmalıdır.
d. Vakıf yapan kişi, vakfettiği malı, mülkü, parayı, bir çıkar gözeterek değil, sâdece hayır ve sevap kazanma düşüncesiyle yapmalıdır. Çünkü gerçek bir vakfın
amacı, Allâh’ın rızâsı ve kişinin içinde yaşadığı toplumun faydalanmasıdır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ