Osmanlı Türkçesi 1 Ara 3. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Oğuz Türklerinin Anadolu’da oluşturdukları dile verilen adlardan birisi değildir?
Batı Türkçesi |
Batı Oğuzcası |
Türkiye Türkçesi |
Küçük Asya Türkçesi |
Osmanlı Türkçesi |
Oğuz Türklerinin Anadolu’da oluşturdukları dil “Batı Türkçesi”, “Batı Oğuzcası”, “Türkiye Türkçesi” gibi adlarla anılmaktadır. Batı Türkçesinin 13. yüzyıldan 20. yüzyılın başlarına kadar süren uzunca bir dönemde Anadolu’da gelişen yazı diline “Osmanlı Türkçesi” denir. Doğru yanıt “D” şıkkıdır.
2.Soru
Aşağıdakilerin hangisi دوشورمك fiilinin emir kipinde III. çoğul kişi ile çekimlenmiş biçimidir?
دوشورسون |
دوشور |
دوشورسونلر |
دوشوركز |
دوشورك |
Seçeneklerdeki kelimeler ve okunuşları şöyledir: دوشورسون düşürsün III. tekil kişi, دوشور düşür II. tekil kişi, دوشوركز düşürünüz II. çoğul kişi, دوشورك düşürün II. çoğul kişi. دوشورسونلر düşürsünler kelimesi III. çoğul kişi ile çekimlenmiştir. Doğru cevap C’dir.
3.Soru
Batı Türkçesinin 13. yüzyıldan 20. yüzyılın başlarına kadar süren uzunca bir dönemde Anadolu’da gelişen yazı diline ne ad verilir?
Batı Türkçesi |
Batı Oğuzcası |
Türkiye Türkçesi |
Osmanlı Türkçesi |
Yeni Osmanlı Türkçesi |
Oğuz Türklerinin Anadolu’da oluşturdukları dil “Batı Türkçesi”, “Batı Oğuzcası”, “Türkiye Türkçesi” gibi adlarla anılmaktadır. Batı Türkçesinin 13. yüzyıldan 20. yüzyılın başlarına kadar süren uzunca bir dönemde Anadolu’da gelişen yazı diline “Osmanlı Türkçesi” denir.
4.Soru
Aşağıdakilerin hangisinde "ز" harfinin okunuşu doğru olarak verilmiştir?
zel |
rı |
ze |
je |
sin |
harfin doğru okunuşu "ze"dir
5.Soru
"a" ünlüsünün yazılışına dair verilenlerden hangisi doğrudur?
Kelime başında genellikle medli elif آ ile gösterilir. |
Kelime içinde sadece medli elif آ ile gösterilir. |
İki hecesinde de a sesi bulunan Türkçe kelimelerin ilk hecesinde mutlaka ا yazılır |
İki heceli kelimenin yalnızca birinci hecesinde a sesi varsa yazılmayabilir |
Kelime sonunda elifle yazılır, kimi kelimelerin ve eklerin başında “ ه ﻪ ” ile yazılır. |
Türkçe kelimelerde ‘‘a’’ ünlüsü:
Kelime başında genellikle medli elif آ ile gösterilir.
آز آش آت آصقى
askı at aş az
Kelime içinde sadece elif ا ile gösterilir.
طياق طاوار اياق طات طاش
taş tat ayak tavar tayak
Kelime içinde a sesi için şu hususlara dikkat etmek gerekir:
- İki hecesinde de a sesi bulunan Türkçe kelimelerin ilk hecesinde ا yazılmayabilir: ﺗﭘلاﻖ patlak gibi
- İki heceli kelimenin yalnızca birinci hecesinde a sesi varsa yazılır: قالن kalın gibi.
Kelime sonunda elifle yazılır, kimi kelimelerin ve eklerin sonunda “ ه ﻪ ” ile yazılır.
Doğru yanıt A'dır.
6.Soru
كور sözcüğü hangi ekle isim haline getirilir?
لر |
جى |
لك |
مى |
در |
كور "kör" sözcüğü "لك" -lük ekiyle isim yapılabilir. لر -ler, çokluk, مى -mi, soru, در -dır ise fiil yapım ekidir.
7.Soru
Aşağıda verilen bilgilerden hangileri Osmanlı Türkçesi için doğrudur? I.Oğuz Türklerinin Anadolu’da oluşturdukları dil “Batı Türkçesi”, “Batı Oğuzcası”, “Türkiye Türkçesi” gibi adlarla anılmaktadır. II.Batı Türkçesinin 13. yüzyıldan 20. yüzyılın başlarına kadar süren uzunca bir dönemde Anadolu’da gelişen yazı diline “Osmanlı Türkçesi” denir. III.Üç döneme ayrılan Batı Türkçesinin ilk dönemine Eski Osmanlıca, Eski Türkiye Türkçesi veya Eski Anadolu Türkçesi adları verilir.
I-II |
I-III |
II-III |
I-II-III |
Hiçbiri |
OSMANLI TÜRKÇESİ Oğuz Türklerinin Anadolu’da oluşturdukları dil “Batı Türkçesi”, “Batı Oğuzcası”, “Türkiye Türkçesi” gibi adlarla anılmaktadır. Batı Türkçesinin 13. yüzyıldan 20. yüzyılın başlarına kadar süren uzunca bir dönemde Anadolu’da gelişen yazı diline “Osmanlı Türk- çesi” denir. Üç döneme ayrılan Batı Türkçesinin ilk dönemine Eski Osmanlıca, Eski Türkiye Türkçesi veya Eski Anadolu Türkçesi adları verilir. Bu dönem Anadolu Selçukluları, Beylikler Çağı ve Osmanlı Devletinin İstanbul’un fethine kadar olan zamanı içine alır. Sözü edilen dönem Osmanlının kuruluş dönemidir. İkinci dönem, Klâsik Osmanlı Türkçesi adıyla anılmakta olup 15. yüzyılın ortalarından 19. yüzyıla kadar devam eder. Üçüncü dönem ise “Yeni Osmanlı Türkçesi” adıyla anılmakta olup Tanzimat’tan 1908’e yani ikinci meşrutiyete kadar gelir. Daha sonraki dönem ise “Yeni Türkiye Türkçesi” olarak adlandırılır. Osmanlı Türkçesi döneminde bilhassa Arapça ve Farsçadan alınan kelime ve gramer unsurları, Anadolu’da yaşayan farklı dillerden etkilenmeler vb. sebeplerle dil bir hayli gelişmiş ve değişmiştir. Sözü edilen dönemde, Türkçe yönünden sade anla- şılır metinlerin yanında Arapça ve Farsça unsurlarla dolu belli bir kesimin anlayabileceği metinler de yazılmıştır. Hem manzum hem de mensur olarak yazılan metinlerde sade, orta ve süslü dillerle eserler telif edilmiştir. Dinî metinler sade ve orta seviyede bir dille kaleme alınırken edebî metinler her üç seviyede de kaleme alınmışlardır.
8.Soru
Aşağıdakilerin hangisi “deli” kelimesini doğru yazılışıdır?
دالی |
دلی |
د ه لی |
دیلی |
دولی |
Kelime içinde ‘‘e’’ umumiyetle gösterilmediği için “deli” kelimesindeki “e”yi göstermeye gerek yoktur. Kelime sonundaki “i” sesini ye harfi ile göstermek gerekir. “deli” kelimesinin doğru yazılışı دلی biçimindedir. Doğru cevap B’dir.
9.Soru
Aşağıdaki harflerden hangisi Türkçe kalın sıradan kelimelerde kullanılmamaktadır?
ص |
ط |
ظ |
غ |
ک |
ص sad, ط tı, ظ zı, ع ayın, غ gayın harfleri Türkçe kalın sıradan kelimelerde kullanılmaktadır ancak ک kef ince sıradan kelimelerde kullanılan bir harftir. Doğru cevap E’dir.
10.Soru
Aşağıdakilerden hangisinde görülen geçmiş zaman eki vardır?
بولورلر |
كجمدى |
قيرمشم |
آتیورسك |
قالاجق |
A) بولورلر bulurlar - geniş zaman (çokluk)
B) كجمدى geçmedi - görülen geçmiş zaman
C) قيرمشم kırmışım - öğrenilen geçmiş zaman
D) آتیورسك atıyorsun - şimdiki zaman
E) قالاجق kalaccak - gelecek zaman
Doğru yanıt B'dir.
11.Soru
Aşağıdaki sözcüklerden hangisi "üşümektesiniz" anlamına gelmektedir?
ييقامقدﻩ يز |
چاليشمقدﻩ سك |
او ﻮﺸمكده يم |
ﺮﻟﻴﻟ باقمالى سک |
ييقامقدﻩ |
A) ييقامقدﻩ يز (yıkamaktayız)
B) چاليشمقدﻩ سك (çalışmaktasın)
C) او ﻮﺸمكده يم (üşümekteyim)
D) ﺮﻟﻴﻟ باقمالى سک (üşümektesiniz)
E) ييقامقدﻩ (yıkamakta)
Doğru yanıt D'dir.
12.Soru
سوز sözcüğünün iyelik halinde birinci çoğul şahıs çekimi hangisidir?
سوزمز |
سوزمز |
سوزلرى |
سوزى |
سوزك |
سوز sözcüğünün iyelik halinde birinci çoğul şahıs çekimi: سوزمز "sözümüz"dür.
13.Soru
Aşağıdaki çekimli fiillerden hangisi gereklilik içerir?
اكلاسه كز |
كلسه م |
قاچسن |
ايچمليلر |
دوشورسون |
Seçeneklerden ايچمليلر "içmeliler" gereklilik, A ve B dilek-şart, C ve E ise istek-emir içerir. Doğru yanıt "D" şıkkıdır.
14.Soru
I. Birinci şahıs istek eki olan -a, -e ekleri kullanılmaz. Bunlar yalnız bazı ağızlarda vardır. İkinci şahıstaki -asın, -asınız ve olumsuzu özel bir rica veya uyarı anlamı için kullanılır.
II. Üçüncü şahıslar için bugün kullandığımız -sın, -sin, -sun, -sün ekleri daha önceleri yalnızca yuvarlak ünlülü (-sun, -sün) idi. Ünlü uyumunun yerleşmesiyle -sın, -sin şeklide yazılmaya başlandı.
III. Emir ve istek kiplerinin olumsuzları ma, me ekleri ile yapılır.
İstek ve emir kiplerinin yazılışıyla ilgili yukarıdaki bilgilerden hangisi veya hangileri doğrudur?
Yalnız I |
I ve II |
I ve III |
II ve III |
I, II ve III |
İstek ve emir kiplerinin yazılışıyla ilgili aşağıdaki hususlara dikkat etmek gerekir:
• Birinci şahıs istek eki olan -a, -e ekleri kullanılmaz. Bunlar yalnız bazı ağızlarda vardır. İkinci şahıstaki -asın, -asınız ve olumsuzu özel bir rica veya uyarı anlamı için kullanılır.
Oturasın diye aldım, Görmeyesiniz diye sakladım
• Üçüncü şahıslar için bugün kullandığımız -sın, -sin, -sun, -sün ekleri daha önceleri yalnızca yuvarlak ünlülü (-sun, -sün سون )idi. Ünlü uyumunun yerleşmesiyle -sın, -sin سني şeklide yazılmaya başlandı.
dimesün, oturmasun, virsün, gelsün
• Emir ve istek kiplerinin olumsuzları مه , ما ekleri ile yapılır:
15.Soru
"Gereklilik kipinin olumsuzu için fiil tabanı ile gereklilik eki arasına -ma, -me ekleri getirilir"
Aşağıdakilerden hangisi bu kurala örnektir?
قوشمامالى یم |
بيتيرملى یز |
قوشمالیلر |
باقما ﺮﻟﻴﻟ |
ﺮﻟﻴﻟ باقمالى سک |
B, C, D ve E seçeneklerinde verilen sözcükler olumlu iken قوشمامالى یم (koşmamalıyım) sözcüğü olumsuz olup verilen kurala örnektir.
Doğru yanıt A'dır.
16.Soru
Aşağıdakilerin hangisinde ز (ze) harfinin sonda yazılış biçimi doğru olarak verilmiştir?
ـو |
ر |
ـسـ |
ـز |
ـذ |
ز (ze) harfinin sonda yazılış biçimi "ـز" şeklindedir.
17.Soru
Dilek-şart çekiminin ekleri ek ünlüsü gösterilmeden de yazılabilir hangisi buna örnektir ?
دومناسه donmasa |
دومنه سه dönmese |
ملاسه كز او olmasanız |
كلمه سكز gelmeseniz |
كلسم gelsem |
Çok yaygın olmasa da kimi metinlerde dilek-şart çekiminin ekleri ek ünlüsü gösterilmeden de yazılmaktadır.
اكالمسكز
anlamasanız
اويوسكز
uyusanız
كريسك
girsek
girsen
كلسم
gelsem
18.Soru
Aşağıdakilerden hangisi üstün harekesinin özelliğidir?
Harfin üstüne konur ve harfi /a/e/ okutur. |
Harfin üstüne konur ve harfi /o/ö/u/ü/ okutur. |
Harfin altına konur ve harfi /ı/i/ okutur. |
Kelimenin son harfini /ın/in/ okutur. |
Kelimenin son harfini /un/ün/ okutur. |
Üstün: (Arapçası fetha) َـــ harfin üstüne konur ve harfi /a/e/ okutur. Doğur yanıt “A” şıkkıdır.
19.Soru
Aşağıdakilerden hangisi istek ve emir kipinin yazılışına örnek verilebilir ?
كلاسه م anlasam |
سويله م söyleyim |
اويوسه uyusa |
كيرسه girse |
كلسه gelse |
20.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Batı Türkçesinin dönemlerinden birinin adı değildir?
Eski Osmanlıca |
Eski Türkçe |
Eski Anadolu Türkçesi |
Klasik Osmanlı Türkçesi |
Yeni Osmanlı Türkçesi |
Üç döneme ayrılan Batı Türkçesinin ilk dönemine Eski Osmanlıca, Eski Türkiye Türkçesi veya Eski Anadolu Türkçesi adları verilir. İkinci dönem, Klâsik Osmanlı Türkçesi adıyla anılır. Üçüncü dönem ise “Yeni Osmanlı Türkçesi” adıyla anılmakta olup Tanzimat’tan 1908’e yani ikinci meşrutiyete kadar gelir. Doğru yanıt “B” şıkkıdır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ