Osmanlı Türkçesi 1 Ara 5. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdakilerin hangisi كچمك fiilinin gereklilik kipinde I. tekil kişi ile çekimlenmiş biçimidir?
كچمليلر |
كچمالی |
كیچمالى سک |
كچملى یم |
كیچملى یز |
Seçeneklerdeki kelimeler ve okunuşları şöyledir: كچمليلر geçmeliler III. Çoğul kişi, كچمالی geçmeli III. tekil kişi, كیچمالى سک geçmelisin II. tekil kişi, كیچملى یز geçmeliyiz I. çoğul kişi. كچملى یم geçmeliyim kelimesi gereklilik kipinde I. tekil kişi ile çekimlenmiştir. Doğru cevap D’dir.
2.Soru
Bitişen harfler: Kendinden önce ve sonraki harflerle bitişir. Başta ve ortada değişikliğe uğrarlar, sonda yalın biçimi ile yazılırlar. Aşağıdakilerden hangisi bu harflerden biri değildir?
ص |
خ |
ا |
ث |
ع |
C seçeneğinde verilen harf kendisinden önceki harflerle bitişir sonrakilerle bitişmez.
3.Soru
Söylemek fiilinin istek ve emir kipinin birinci çoğul şahıs çekimi hangisidir?
سويله يه لم |
سويلك |
سينلر |
سويلكز |
سويله سينلر |
Söylemek fiilinin istek ve emir kipinin birinci çoğul şahıs çekimi سويله يه لم "söyleyelim"dir. Doğru yanıt "A" şıkkıdır.
4.Soru
Arapça kelimelerde yan yana gelen aynı ünsüzlerin tek harf yazılıp iki harf okunması için kullanılan işarete ne ad verilir?
Med |
Üstün |
Şedde |
Ötre |
Cezm |
Şedde [ ّ ] Arapça kelimelerde yan yana gelen aynı ünsüzlerin tek harf yazılıp iki harf okunması için kullanı- lan bir işarettir. Bu işaret, iki defa okunması istenen harfin üzerine konmaktadır. Türkçe kelimelerde bu işaret umumiyetle kullanılmayıp harf iki kez yazılmıştır.
5.Soru
كزدرمك , ياپدرمق , كلدرمك ve سچرتمك sözcükleri için yapı açısından hangisi söylenemez?
ancak -dır sesi verebilen ekler almışlardır |
fiil yapım eki almışlardır |
-dır ekiyle kurulmuşlardır |
fiilden fiil yapılmışlardır |
ettirgen durumdalardır |
كزدرمك , ياپدرمق , كلدرمك ve سچرتمك sözcükleri -dır ekiyle fiilden fiil yapılmış, ettirgen durumda sözcüklerdir. Fakat aldıkları ek sözcüğe göre dır, -dir, -dur, -dür (-tır, -tir, -tur, -tür) seslerini verebilir. Soru kökünde "dir" ekininin yazımında eksiklik var. "seçtirmek" olarak yazılmamış. Sözcüğü bold yaptım. Düzeltilmesi gerekiyor.
6.Soru
سز sözcüğünün karşılığı aşağıdakilerden hanisidir?
sen |
ses |
bez |
sez |
beş |
سز - sez.
Doğru yanıt D'dir.
7.Soru
Aşağıdakilerin hangisi قاچمق fiilinin emir kipinde III. tekil kişi ile çekimlenmiş biçimidir?
قاچايم |
قاچ |
قاچا سك |
قاچسين |
قاچسينلر |
Seçeneklerdeki kelimeler ve okunuşları şöyledir: قاچايم kaçayım I. tekil kişi, قاچ kaç II. tekil kişi, قاچا سك kaçasın II. tekil kişi, قاچسينلر kaçsınlar III. çoğul kişi. قاچسين kaçsın kelimesi ise emir kipinde III. tekil kişi ile çekimlenmiştir. Doğru cevap D’dir.
8.Soru
I. İnce ünlülü fiillerin teklik 2. şahıstaki yazılışı ve çokluk 2. şahıstaki yazılışı aynıdır.
II. Olumsuzu yazılırken ince ünlülü fiillerde me, kalın ünlülü fiillerde ma ile yazılır.
III. Çok yaygın olmasa da kimi metinlerde dilek-şart çekiminin ekleri ek ünlüsü gösterilmeden de yazılmaktadır.
Dilek-şart kiplerinin yazılışları düşünüldüğünde yukarıdaki bilgilerden hangisi veya hangileri doğrudur?
Yalnız I |
Yalnız II |
I ve II |
I ve III |
I, II ve III |
Türkçe’de dilek-şart kipi –sa/–se eklerinden oluşur ve سه şeklinde tek şekilli olarak yazılır. Ses uyumlarına bağlı olarak okunur.
İnce ünlülü fiillerin teklik 2. şahıstaki yazılışı ve çokluk 2. şahıstaki yazılışı aynıdır.
Çokluk 2. şahıs ekleri kalın ünlülü fiillerde ق ile, ince ünlülü fiillerde ك ile gösterilir.
Çok yaygın olmasa da kimi metinlerde dilek-şart çekiminin ekleri ek ünlüsü gösterilmeden de yazılmaktadır.
Dilek-şart kipinin olumsuzu yazılırken ince ünlülü fiillerde مه me, kalın ünlülü fiillerde ما ma ile yazılır.
9.Soru
Aşağıdaki kelimelerden hangisinin yazımı yanlıştır?
چيچكلر çiçekler |
كوزلر gözler |
قوشلر kuşlar |
کوڭللر gönüller |
كاناتلار kanatlar |
Çokluk eki -lar, -ler eki لر şeklinde yazılır. Tek şekillidir, ünlüsü yazılmaz. Kanatlar sözcüğündeki lam + elif biçimindeki yazım yanlıştır. Doğru cevap E’dir.
10.Soru
‘‘ı ve i’’ ünlülerinin yazılışı ile ilgili verilenlerden hangisi/hangileri doğrudur?
I. Osmanlı Türkçesinde, Türkçe kelimelerde ı ve i ünlülerini göstermek için “ ى” harfi kullanılmıştır.
II. Türkçe kelimelerin başında ı ve i ünlüsü ه ve ى harfleri ile gösterilir.
III. Kelime içinde ve sonunda ى harfiyle gösterilir. Bu harf kelime içinde ی şeklinde kelime sonunda ي şeklinde olduğu gibi yazılır.
Yalnız I |
Yalnız II |
Yalnız III |
I ve II |
I ve III |
"Osmanlı Türkçesinde, Türkçe kelimelerde ı ve i ünlülerini göstermek için “ ى” harfi kullanılmıştır
Türkçe kelimelerin başında ı ve i ünlüsü ا ve ى elif+ye harfleri ile gösterilir.
ايت ايز ايش it ايپ ip
Kelime içinde ve sonunda ى harfiyle gösterilir. Bu harf kelime içinde ی şeklinde kelime sonunda ي şeklinde olduğu gibi yazılır."
Görüldüğü üzere II. maddede verilen bilgi doğru değildir ancak I. ve III. maddelerde verilen bilgiler doğrudur.
Doğru yanıt E'dir.
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi kalınlık incelik uyumuna bir örnektir?
بيچاق bıçak |
اورتولو örtülü |
قارانلق karanlık |
ديرملك dirilmek |
كوروشلدى görüşüldü |
Kalınlık-İncelik Uyumu İki şekilde olur:
1. Türkçe kelimenin ilk hecesinde kalın ünlü varsa, sonraki hecelerin ünlüleri de kalın olur:
قارانلق karanlık اتورمق oturmak
2. Türkçe kelimenin ilk hecesinde ince ünlü varsa, ondan sonraki hecelerin ünlüleri de ince olur:
كوكللو gönüllü كريلتمك kirletmek Doğru cevap C. Diğer şıklardakiler düzlük yuvarlaklık durumuna örnektir.
12.Soru
Türkçe kelimenin ilk hecesinde kalın ünlü varsa, sonraki hecelerin ünlüleri de kalın olur. Hangisi bu kurala uygundur?
بيچاق |
اتورمق |
كيرلتمك |
كوكللو |
ديرملك |
Türkçe kelimenin ilk hecesinde kalın ünlü varsa, sonraki hecelerin ünlüleri de kalın olur. اتورمق oturmak sözcüğü bu ünlü uyumu kuralına uygun bir dizilişe sahiptir. Doğru yanıt "B" şıkkıdır.
13.Soru
Aşağıdaki kelimelerin hangisinde "diş sesi n" yoktur?
Denizli |
Van |
Manisa |
Anadolu |
Çanakkale |
دکزلی/Denizli "genizsi n" ile yazılır. Dolayısıyla içinde "diş sesi n" yoktur. Doğru cevap A'dır.
14.Soru
Aşağıdaki kelimelerden hangisinin yazımı yanlıştır?
قوشلر kuşlar |
کویلر köyler |
اغاچلر ağaçlar |
كوزلر gözler |
يولﻻر yollar |
Çokluk eki -lar, -ler eki لر şeklinde yazılır. Yollar kelimesinin çoğul yazımı يوللر biçimindedir. Doğru cevap E’dir.
15.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Osmanlı Türkçesinde “ne güzel, ne hoş“ anlamında kullanılan bir ünlemdir?
زهی |
زنهار |
حيف |
ﺍﻓﺴﻮﺱ |
ﺩﺳﺘﻮﺭ |
Seçeneklerdeki ünlemleri yazılışları ve anlamları şöyledir: زنهار zinhâr (sakın, dikkat), حيف hayf (ne yazık!), ﺍﻓﺴﻮﺱ efsûs (ne yazık, eyvah, heyhât!) ve ﺩﺳﺘﻮﺭ destûr (çekil, yol ver). “Ne güzel, ne hoş” anlamında kullanılan ünlem ise زهی – zihi biçimindedir. Doğru cevap A’dır.
16.Soru
Osmanlı Türkçesi Alfabesi için aşağıda verilen bilgilerden hangileri doğrudur?
I. 13. yüzyıldan 20. yüzyılın başlarına kadar uzunca bir süre Anadolu’da gelişen yazı diline “Osmanlı Türkçesi” denir. Bu dönemde Arap harfli alfabe kullanılmıştır.
II. Osmanlı Türkçesi alfabesi 28 harfli Arap alfabesine dayanır.
III. İranlı ve Türklerin ilâveleriyle genişlemiştir. Sözü edilen ilâve harfler pe پ, çe چ, je ژ nazal ne (kâf-ı nuni) ڭ, yumuşak g’nin ince sesli kelimelerle gösterilmesi için kâf-ı fârisi گ, lam ve elifin birleşmesinden oluşan ال lamelif harfleridir.
I-II |
II-III |
I-III |
I-II-III |
Hiçbiri |
13. yüzyıldan 20. yüzyılın başlarına kadar uzunca bir süre Anadolu’da gelişen yazı diline “Osmanlı Türkçesi” denir. Bu dönemde Arap harfli alfabe kullanılmıştır. Osmanlı Türkçesi alfabesi 28 harfli Arap alfabesine dayanır. Ancak bu alfabe İranlı ve Türklerin ilâveleriyle genişlemiştir. Sözü edilen ilâve harfler pe پ, çe چ, je ژ nazal ne (kâf-ı nuni) ڭ, yumuşak g’nin ince sesli kelimelerle gösterilmesi için kâf-ı fârisi گ, lam ve elifin birleşmesinden oluşan ال lamelif harfleridir.
17.Soru
Osmanlı Türkçesinde soru eki -mı, -mi, -mu, -mü yalnızca tek şekilde ve kelimelere birleştirilerek yazılır.
Aşağıdakilerden hangisi bu ekin yazılışını gösterir?
|
|
|
|
|
Soru eki -mı, -mi, -mu, -mü yalnızca şeklinde ve kelimelere birleştirilerek yazılır.
doğru yanıt C'dir.
18.Soru
"Osmanlı Türkçesinde Türkçe eklerin yazılış ve okunuşlarında bugünküne göre farklılıklar vardır."
Aşağıdakilerden hangisi bu farklılıklardandır?
I. Bugün farklı şekilli olan pek çok ek o dönemde tek şekilli, kalıplaşmış halde yazılırdı.
II. Eklerdeki yardımcı ünlüler çoklukla yazılmaz.
III. Eklerin okunuşu bugünkü söyleyişe göredir.
Yalnız I |
Yalnız II |
Yalnız III |
I ve II |
I, II ve III |
1. Bugün farklı şekilli olan pek çok ek o dönemde tek şekilli, kalıplaşmış halde yazılırdı.
2. Bazı ekler kalınlık incelik uyumuna göre iki şekillidir.
3. Eklerdeki yardımcı ünlüler çoklukla yazılmaz.
4. Eklerin okunuşu bugünkü söyleyişe göredir.
Doğru yanıt E'dir.
19.Soru
Aşağıdaki kelimelerin hangisinin yazımı yanlıştır?
گوزلک gözlük |
بويوكلوك büyüklük |
اوٓدونلق odunluk |
كیزلولك gizlilik |
اچلک açlık |
E seçeneğindeki “açlık” kelimesinin yazılışı yanlıştır çünkü “aç” fiili kalın sıradan gelmekte –lIk eki ise ince sıraya kef li biçimde yazılmıştır. Kelimenin doğru yazılışı آجلٖق açlık biçiminde olmalıdır. Doğru cevap E’dir.
20.Soru
Sınıfındaki bir öğrenciye "Zil çaldıktan sonra sınıfta koşmamalısın." şeklinde açıklama yapan öğretmenin cümlesindeki "koşmamalısın" ifadesi aşağıdaki kurallardan hangisine örnek oluşturur?
Emir ve istek kiplerinin olumsuzları me, ma ile yapılır. |
Dilek-şart kipinin olumsuzu yazılırken ince ünlülü fiillerde me, kalın ünlülü fiillerde ma ile yazılır. |
Çok yaygın olmasa da kimi metinlerde dilek-şart çekiminin ekleri ek ünlüsü gösterilmeden de yazılmaktadır. |
Gereklilik kipinin olumsuzu için fiil tabanı ile gereklilik eki arasına -ma, -me ekleri getirilir. |
Birinci şahıs istek eki olan -a, -e ekleri kullanılmaz. Bunlar yalnız bazı ağızlarda vardır. İkinci şahıstaki -asın, -asınız ve olumsuzu özel bir rica veya uyarı anlamı için kullanılır. |
Gereklilik kipinin olumsuzu için fiil tabanı ile gereklilik eki arasına -ma, -me ekleri getirilir. Örneğin; bitirmemeliyiz, bakmamalısın, koşmamalıyım
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ