Osmanlı Türkçesi 1 Final 2. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Osmanlı Türkçesinde yer alan ünsüzlerin bir kısmı üç dilde de ortaktır. Bir kısmı Arapçaya özgü bir kısmı da Farsçaya özgüdür. Aşağıdakilerden hangisi Arapçaya özgü ünsüzlerdendir?
پ pe |
ج cim |
ح ha |
ژ je |
گ gef |
Osmanlı Türkçesinde yer alan ünsüzlerin bir kısmı üç dilde de ortaktır. Bir kısmı Arapçaya özgü bir kısmı da Farsçaya özgüdür.
Arapçaya özgü ünsüzleri şöyle sıralayabiliriz:
ء
hemze
ث
se
ذ
zel
ح
ha
ص
sad
ض
dad
ط
tı
ظ
zı
ع
ayın
2.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Arapça’da bulunan mastarlardan biri değildir?
Mücerred masdarlar |
Mimli masdarlar |
Muzâaf masdarlar |
Mec’ûl masdarlar |
Mezîdünfih masdarlar |
Masdarlar fiilden türemiş hareket isimleridir. Türkçedeki (-mak, -mek; -ma, -me; -ış, -iş; -uş, -üş) ekleriyle elde edilen fiil isimlerine karşılık gelir. Arapçada dört çeşit masdar vardır. 1- Mücerred (basit, yalın) masdarlar, 2- Mimli masdarlar, 3- Mec’ûl (yapma, sun‘î) masdarlar, 4- Mezîdünfih masdarlar. Muzâaf ise masdar değildir. Kelimeyi meydana getiren aslî harflerden ikinci ve üçüncü harfleri aynı olan kelimeye muzâaf denmektedir. Bu nedenle doğru yanıt C’dir.
3.Soru
Toplu rakamlar harflerle yazılırken araları hangi harfle birleştirilir?
ye |
vav |
elif |
cim |
hemze |
Toplu rakamlar yazılırken önce onlar, sonra yüzler, sonra binler şeklinde sıralanarak yazılırlar ve okunuşları harflerle yazılırken araları ? vav harfiyle birleştirilirler.
4.Soru
Aşağıdakilerden hangisi zâit harflerden biri değildir?
ا |
ت |
س |
ش |
ی |
ا elif, ت te, س sin ve ی ye zait harflerdendir ancak ش şın bir zâit harf değildir. Doğru cevap D’dir.
5.Soru
Aşağıdaki kelimelerden hangisinde Türkçede ses karşılığı olmayan bir harf kullanımı söz konusu değildir?
Osmân |
Cemîl |
Hânım |
Mezhep |
Huzûr |
Osmân'daki se harfi, hânım'daki hı harfi, mezhep'teki zel harfi, huzûr'daki dad harfi Türkçede karşılığı olmayan seslerdir. Ancak cemîl kelimesinde bulunan bütün harflerin Türkçede karşılığı vardır. Bu nedenle doğru cevap B şıkkıdır.
6.Soru
Aşağıda anlamları verilen mastarlardan hangilerinin karşılığı doğrudur? I-if‘âl - Geçişli II-tef‘îl – Geçişsiz III-müfâ‘ale - işteş, geçişli, geçişli IV-tefa‘‘ul - dönüşlü, geçişsiz, bazen geçişli, yapmacıklık V-tefâ‘ul – işteş, dönüşlü, geçişsiz, bazen geçişli, yapmacıklık
I-II-III-IV |
I-III-IV-V |
II-III-IV-V |
II-III-IV |
I-III-V |
tef‘îl – Geçişsiz olanları geçişli hale getirir.
7.Soru
ذوق zevk kelimesi aksam-ı seba türlerinden hangisine girmektedir?
Ecvef |
Misal |
Muzâaf |
Sâlim |
Mehmûz |
ذوق zevk kelimesini ortasında و vav illetli harfi olduğu için evcef bir köktür. Kelimenin aslının ikinci harfi illetli harflerden vav ( و) veya ye ( ى) olursa bu nevi kelimelere ecvef denir. Doğru cevap A’dır.
8.Soru
Aşağıdakilerden hangisi kök olarak ecveftir?
قوس kavs |
شدد şedd |
علو ulüvv |
وفا vefâ |
وفق vefk |
Kelimenin aslının ikinci harfi illetli harflerden vav و veya ye ى olursa bu nevi kelimelere ecvef denir. قوس kavs kelimesinde olduğu gibi.
9.Soru
Hicri takvimle ilgili aşağıdakilerden hangisi doğru değildir?
Osmanlı Devletinde İslâm dünyasında yaygın olan hicri takvim kullanılmaktaydı. |
Miladi takvimdeki ay adlarıyla örtüşmezler, çünkü miladi takvimde bir yıl 365, hicri takvimde 355 gündür. |
Muhammed’in Mekke’den Medine’ye göç etmesini başlangıç olarak esas alır. |
Güneşin doğuşu, batışı yanında ayın hareketlerini de esas alarak düzenlenmiştir. |
Hicri takvimde ay adları Arapça’dır. |
Osmanlı Devletinde İslâm dünyasında yaygın olan hicri-kameri takvim kullanılıyordu. Ayın hareketlerini esas alarak düzenlenen bu takvimde, Hz. Peygamberin Mekke’den Medine’ye hicreti başlangıç olarak alınır. Bir yıl 355 gündür. Kameri takvimde kimi zaman bir gün oynayabilir. Miladi takvimdeki örneğin ocak ayının karşılığı ilk ay olan muharrem değildir. Takvimde ay adları Arapçadır.
10.Soru
Aşağıdaki sözcüklerden hangisi if'âl bâbının ism-i fâ'illerinden biri değildir?
Mümidd |
Mükrim |
Müfrit |
Muhric |
Muhzır |
خمضر muhzır (hazır eden) اخضار ihzâr (hazırlama)
خمرج muhric (çıkaran) اخراج ihrâc (çıkarma)
مفرط müfrit (aşırı giden) افراط ifrât (aşırı gitme)
مكرم mükrim (ağırlayan) اكرام ikrâm (ağırlama)
Bu bilgiler dahilinde doğru cevap A şıkkıdır.
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisinde if‘âl babındaki kelime geçissizdir?
ikdâm |
ihrâc |
i‘zâm |
ifhâm |
ismâ‘ |
Bu bâbda bulunan bazı masdarlar geçişsiz olabilirler: ikdâm (gayretle çalışmak) imkân (mümkün olmak)
12.Soru
Arapça kelime vezni çıkarma kurallarına göre كَرَمْ örneğinde ر 'nin yerine yazılacak harf hangisidir?
ف |
ل |
م |
ا |
ع |
Öncelikle kelimenin harflerine bakıp aslî harfleri tespit edilir. Bu kelimede üç adet harf olması nedeniyle kelimenin tümü aslî harften oluşmaktadır. Bunların yerine sırasıyla fe (ف) ,ayn (ع) ve lam (ل ) yazılır. ر nin yerine yazılacak harf de ayn (ع)'dır.
13.Soru
Aşağıdaki kelimelerin hangisinin yazımı yanlıştır?
|
|
|
|
|
Ahmak kelimesinin yazımı yanlış verilmiştir. Doğrusu
14.Soru
Aşağıda sırasıyla Türkçe, Arapça ve farsça verilen sayıların hangisinin okunuşu yanlıştır?
Bir - vâhid - yek |
On – ehad’aşere - deh |
Kırk – erba’în – çihil-çil |
Yüz – mi’e - sad |
Bin – elf - hezâr |
On – ‘aşer(e) – deh
15.Soru
Arapça’da ayın ilk günü, son günü ve her on günü farklı isimlerle anılır. Osmanlı Türkçesinde de bu isimler kullanılmıştır. Ayın son günü için kullanılan kelime aşağıdakilerden hangisidir?
Gurre |
Selh |
Evâ’il |
Evâsıt |
Evâhir |
Ayın son günü için kullanılan kelime selhtir. Doğru cevap B'dir.
16.Soru
Aşağıdakilerden hangisi “cedîd” kelimesinin “tef‘îl” babına dönüşmüş şeklidir?
Cedâde |
Teceddüd |
Tecdîd |
Müteceddid |
Cedîde |
جديد “cedîd” kelimesinin “tef‘îl” babına dönüşmüş şekli تجديد “tecdîd”dir. Doğru yanıt “C” şıkkıdır.
17.Soru
Aşağıdaki kelime gruplarından hangisi, kök bakımından yanlış eşleştirilmiştir?
مخافه mehafe - ﺧﻔﻴﻒhafif |
موعد mev‘id - وعد va’d |
مورد mevrid – ورود vürûd |
مطلب matlab – طلب taleb |
مقصد maksad - قصد kasd |
مخافه mehafe “korku, korkma” anlamına gelmektedir. خوف havf kelimesi de korku anlamına gelmektedir. خوف havf kelimesinin mimli masdarı Mef‘il veznindeki مخافه mehafe kelimesidir. Hafif kelimesi ile bu kelime arasında görüleceği üzere anlamsal bir ilişki de yoktur. Doğru cevap A’dır.
18.Soru
Aşağıda verilen cem‘-i mükesser ile ilgili ifadelerden hangisi/ hangileri doğrudur?
i. Sadece muzekker sözcüklerden cem‘-i mükesser yapılabilir.
ii. Tekil kelimenin veznini değiştirerek elde edilir.
iii. Kelimenin veznini değiştirmek için zaid harflerin ilave edilmesi gerekir.
iv. Hangi vezinde çoğul yapılabileceği konusunda belli bir kurallar vardır.
v. Kelimenin hangi vezinde çokluk yapılacağı işitilerek veya sözlük vasıtasıyla öğrenilebilir.
iii |
iv |
i-v |
i- ii-iv |
ii- iii- v |
Cem‘-i Mükesser Tekil kelimenin veznini değiştirerek elde edilir. Hem müzekker hem de müenneslerden cem‘-i mükesser yapılabilir. Tekil kelimelerin hangi vezinde çoğul yapılabileceği konusunda herhangi bir kural yoktur. Bu nedenle semâîdirler. Yani kelimenin hangi vezinde çokluk yapılacağı ancak işitilerek veya sözlük vasıtasıyla öğrenilebilir.
19.Soru
‘’mu’allim’’ kelimesinin doğru yazımı aşağıdakilerden hangisidir?
|
|
|
|
|
Seçeneklerdeki Arapça kelimeler sırasıyla şöyledir: mu’allim, acem, zuhur, da’vet, şifâ
20.Soru
Arapça ve Farsça kelimeleri Türkçeden ayırt etmek konusunda aşağıdaki hususlardan hangisinden bahsedilemez?
Yalnızca Arap Alfabesinde bulunan ت ح ض ظ ع harflerinin yer aldığı kelimeler Arapça’dır. |
İçinde veya sonunda ء hemze olan kelime Arapça’dır. |
İçinde ژ je harfi bulunan kelimeler büyük oranda Farsça’dır. |
ذ ve خ harfleri sadece Arapça ve Farsça kelimelerde bulunur. |
Batı dillerinden Türkçeye geçen bazı kelimelerde ژ je harfi bulunur. |
خ ha harfi ile yazılan خان han gibi bazı Türkçe kelimeler de vardır. Bu nedenle D şıkkındaki bilgi yanlıştır. Doğru cevap D şıkkıdır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ