Osmanlı Türkçesi 1 Final 7. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Kelimenin aslının ikinci harfi illetli harflerden vav ( ?) veya ye ( ?) olursa bu nevi kelimelere ne denir?
Misal |
Lefîf |
Nâkıs |
Ecvef |
Sâlim |
Kelimenin aslının ikinci harfi illetli harflerden vav ( ?) veya ye ( ?) olursa bu nevi kelimelere ecvef denir. Ecvef de misâlde olduğu gibi ikiye ayrılmaktadır: Ecvef-i vâvî ve Ecvef-i yâyî.
Doğru yanıt D'dir.
2.Soru
Aşağıdakilerden hangisi sıfat tamlamasıdır?
دول المعظمه |
ام الكتاب |
تحت البحر |
يوم الدين |
يوم الجزا |
Doğru cevap A şıkkıdır.
3.Soru
Aşağıdaki kelimelerden hangisinin cem‘-i müzekker-i sâlime çevrilişi yanlıştır?
معلمن - معلم |
مأمورين - مأمور |
حاضرون - حاضر |
مرقومون - مرقوم |
صابرن - صابر |
صابر (sabir)'in cem‘-i müzekker-i sâliminde ين (eyn) eki gerektiği şekilde kullanılmamış, صابرن şeklinde eksik bırakılmıştır.
4.Soru
Aşağıdaki kelimelerden hangisi I. tekil şahıs iyelik eki almıştır?
كتابمز |
كتابي |
کتابم |
کتابکز |
کتابلری |
Seçeneklerdeki kelimelerin okunuşları ve aldıkları ekler şöyledir: كتابمز kitabımız (I. çoğul şahıs iyelik eki), كتابي kitabı (III. tekil şahıs iyelik eki), کتابکز kitabınız (II. çoğul şahıs iyelik eki), کتابلری kitapları (III. çoğul şahıs iyelik eki). I. tekil şahıs iyelik eki کتابم kitabım kelimesi üzerindedir. Doğru cevap C’dir.
5.Soru
Tef‘îl bâbı başına (?) ve ikinci aslî harften sonra uzun î sesi veren (?) harflerinin eklenmesiyle oluşturulmuştur. Osmanlı Türkçesi’nde bu bâbda kelimeler sıklıkla kullanılmıştır. Aşağıdakilerden hangisi bu bâbtaki kelimelerin özelliklerinden biri değildir?
Mücerred sülasî masdarlardan geçişsiz olanları geçişli hale getirerek ettirgenlik sağlar. |
Aslında geçişli olan mücerred sülâsî masdarlardan geçişli olanlarının geçişliliğini bir kat daha artırır. |
Bu bâb bazen saymak, kabul etmek manasını verir. |
Sayıları gösteren masdarlara geçişsizlik verir. |
Bazen kalıplaşmış Arapça bir cümlenin manasını ifade eder |
Doğrusu: "Sayıları gösteren masdarlara geçişlilik verir." olmalıdır.
- vahdet (birlik) - tevhîd (birlemek)
- isneyn (iki) - tesniye (ikilemek)
- selâse (üç ) - teslîs (üçlemek) örenkleri gibi.
6.Soru
Kelime başında medli elif aşağıdakilerden hangi biçimde okunur?
 |
A |
E |
Û |
Î |
Kelime başında medli elif â okunur.
7.Soru
كاتب kelimenin okunuşu aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?
Aded |
Ye's |
Okul |
Katib |
Kesir |
كاتب kelimenin okunuşu katib'dir. Doğru cevap D'dir.
8.Soru
"Mücerred sülâsî masdarın ilk aslî harfinden önce hemze ve ikinci aslî harfinden sonra elif eklenerek oluşturulur. Arapça’da bu bâbdaki masdarlar birçok mana meydana getirmek üzere kullanılırsa da, Osmanlı Türkçesi’nde çoğunlukla geçişlilik (müte‘addî) manası için kullanılır. Geçişsiz olan (lâzım) masdarlar bu bâba aktarıldıklarında geçişlilik kazanır, ettirgen olurlar."
Aşağıdaki seçeneklerden hangisinde yukarıdaki tanıma uygun bir örnek verilmiştir?
İmkân |
Îcâd |
İhrâc |
İbkâ |
İkâme |
اخراج ihrâc (dışarı çıkarma) خروج hurûc (çıkma)
اقناع iknâ‘ (razı etme) قناعت kanâ‘at (razı olma)
اعزام i‘zâm (gönderme) عزميت azîmet’ten (gitme)
ِالباس ilbâs (giydirme) لبس lebs’den (giyme giyinme)
Bu bilgiler doğrultusunda doğru cevap C şıkkıdır.
9.Soru
Aşağıdakilerden hangisi mezidünfih masdarlardan if’âl bâbının ism-i mef’ûl biçimindedir?
|
|
|
|
|
B seçeneğinde yer alan kelime muhkem (sağlamlaştırılmış) if’âl babının ism-i mef’ûl şeklindedir. Diğerleri ise i’lâlde ism-i fâ’il şeklindedir. Mümzi (imzalayan), mümidd (yardım eden), mûcib ( gerektiren) , müdîr (idare eden)
10.Soru
I İsm-i mekân, ism-i âlet ve ism-i zamanların vezinleriyle aynıdırlar
II Belirli bir kurala göre türerler.
III Sülâsî mücerred masdardan elde edilebilirler.
IV Bu masdarlar dört vezinde bulunurlar.
Mimli Masdarlarla ilgili yukarıdakilerden hangileri doğrudur?
I, II, III |
I, III, IV |
I, II, IV |
II, III, IV |
I, II, III, IV |
Sülâsî mücerred masdarlardan bir grup mücerred masdarlar daha vardır ki, bunların ortak özelliği başlarında bir mim ( ? ) olmasıdır. Bu özelliklerinden dolayı bunlara mimli masdar denilmektedir. Mimli masdarlar da diğer sülasî mücerredler gibi semâî, yani belirli bir kurala göre türemezler. Hemen her çeşit sülâsî mücerred masdardan elde edilebilirler. Türedikleri sülâsî masdarla aynı anlamdadırlar. Bunlar aynı zamanda ism-i mekân, ism-i âlet ve ism-i zamanların vezinleriyle aynıdırlar. Ancak, bunlar sadece cümle içerisindeki anlamlarına bakılarak birbirlerinden ayrılabilirler. Mimli masdarlar dört vezinde bulunurlar. II. Öncülde yer alan belirli bir kurala göre türerler ifadesi yanlış, diğer ifadeler doğrudur. Bu nedenle doğru yanıt B’dir.
11.Soru
"Türkçe'de dilek-şart kipinde ince ünlülü fiillerin teklik 2. şahıstaki yazılışı ve çokluk 2. şahıstaki yazılışı aynıdır."
Aşağıdakilerden hangisinde bu kurala örnek bir sözcük vardır?
اويوسه ق |
اكلامسكز |
كلسه ك |
كلسم |
دونمه سه |
كلسه ك gelsen-gelsek. Doğru yanıt C'dir.
12.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Arapça ve Farsça'da ince ünsüzlerdendir?
ذ zel |
ض dad |
ص sad |
خ hı |
ح ha |
Osmanlı Türkçesinde Arapça ve Farsçadan alınma kelimelerde Türkçe ünsüzlerle uyuşmayan ünsüzler de vardır. Dolayısıyla bu dillerden alınma kelimeleri doğru okuyabilmek için o dillerin ünsüzlerinin de bilinmesi gerekir. Daha önceki ünitelerde de temas edildiği üzere Arapça ve Farsça kelimelerde ünsüzlerin kalın ve ince şekilleri vardır.
Kalın ünsüzler: ح ha خ hı ص sad ض dad ط tı ظ zı ع ayın غ gayn ك kaf
İnce ünsüzler: ب be ت te ث se ج cim چ çim د dal ذ zel ر rı ز ze س sin ش şın ف fe ك kef گ gef ل lam م mim ن nun و vav ه he ي ye
13.Soru
Arapça isimler sayı bakımından üç şekilde bulunurlar.
1. Tekil. Buna ........ adı verilir.
2. İkili. Buna ............ denilir.
3. Üç ve üçten fazla. Buna da ........... denilir.
Yukarıdaki boşluklara aşağıdakilerden hangi sıralama uygundur?
müfred, tesniye, cem‘ |
tesniye, müfred, cem‘ |
cem‘, tesniye, müfred |
tesniye, cem‘, müfred |
müfred, cem‘, tesniye |
müfred, tesniye, cem‘
14.Soru
Aşağıdakilerden hangisi "gece ve gündüz" anlamına gelir?
melevân |
leyleteyn |
berreyn |
maşrıkeyn |
tarafeyn |
ملوان melevân (gece ve gündüz)
15.Soru
Aşağıdaki kelimelerden hangisi cem’-i mükesser yoluyla çoğul yapılmıştır?
inâyet-inâyât |
mükâleme-mükâlemât |
şikâyet-şikâyât |
emr-umûr |
kemâl-kemâlât |
Arapçada iki türlü çoğul yapılır. Birincisi tekil kelimenin sonuna belirli ekler getirilerek kelimelere çoğul anlam kazandırılır. İkincisi ise yine tekil kelimeye zâid harfler eklenerek ve vezni değişitirilerek çoğul yapma türüdür. Birinci türe cem’-i salim, ikinci türe ise cem’-i mükesser denir. A, B, C ve E seçeneklerindeki kelimeler cem’-i salim yoluyla çoğul yapılmıştır. Ancak D seçeneğindeki emr kelimesi, cem’-i mükesser yoluyla çoğul yapılmıştır. Doğru cevap D’dir.
16.Soru
Aşağıdaki seçeneklerde yer alan sözcüklerden hangisi if'âl babında yer alan geçişsiz masdarlardan biridir?
İşrâb |
İlbâs |
İhrâc |
Îkâz |
İmkân |
Bu bâbda bulunan bazı masdarlar geçişsiz olabilirler.
اِقدام ikdâm (gayretle çalışmak) امكان imkân (mümkün olmak)
bu bilgiler doğrultusunda doğru cevap E şıkkıdır.
17.Soru
Aşağıdaki Mezidünfih Masdarlardan hangisi ettirgenlik sağlamaz?
|
|
|
|
|
tebliğ (eriştirilen), te’dîb (terbiye verme ), tekzîb ( yalanlama) tecdîd ( yenileme) geçişsiz olanları geçişli hale getirerek ettirgenlik sağlamışlardır. Techîl ( cahil görmek ) geçişlidir.
18.Soru
Aşağıdakilerin hangisi mücerred ruba‘i masdarın ism-i fâ‘ilidir?
مطنطن mutantan |
مسلسل müselsel |
مترجم mütercem |
موسوس müvesvis |
مدبدبه müdebdeb |
Mücerred rubâ‘î masdarların tek vezni olan fa‘lele’nin ism-i fâ‘ili müfâ‘lil (ْ مُفَعلْلِ ) şeklindedir. موسوس müvesvis kelimesi وسوسه vesvese kelimesinin ism-i fâ’ilidir. مطنطن mutantan, مسلسل müselsel, مترجم mütercem ve مدبدبه müdebdeb kelimeleri ise mücerred rubâ‘î masdarların ism-i mef‘ûlleridir. Doğru cevap D’dir.
19.Soru
Aşağıdaki mezîdünfih masdarlardan hangisinin okunuşu doğru yazılmıştır?
اخراج-Uhrac |
اعزام-Azîm |
ِمساع-ismâ‘ |
تبليغ-Teblîğ |
كذب-Kezzab |
تبليغ-Teblîğ
Doğru yazılmıştır. Doğru cevap D'dir.
20.Soru
Arapçada yeni kelimeler aslî harflerin dışında kelime başına, ortası ve sonuna eklenen zaid harflerle oluşturulur. Hangisi bu harflerden biridir?
ب |
ف |
س |
ش |
ق |
Arapçada yeni kelimeler köke ek getirmek şeklinde değil, kökün başına ortasına sonuna bir takım sesler ilâvesiyle oluşturulur. Kelimeler, çok az istisna dışında en az üç harften oluşur. Bu harflere aslî harfler denir. Kelimedeki kök harfleri bunlardan oluşur. Kelimenin anlamını değiştirmek için bu üç harfin dışında, kelimenin başına, ortasına, sonuna harfler ilâve edilerek kelime yeni anlamlar kazanır. Bu ilâve edilecek harflere zâid harfler adı verilir. Harflerin kelimeye ilâvesi belirli ölçülere göre olduğundan, eklenecek harfler de bellidir. Kelimeye ilâve edilebilecek zâid harfler şunlardır: أ، ا، ت، س، م، ن، ه، و، ى
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ