Osmanlı Türkçesi Metinleri 1 Final 4. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
ارسال , اعالم , اخراج , اثبات ve اعزاز sözcükleri hangi bâbın örneklerdir?
|
İf ‘âl |
|
Mufâ‘ale |
|
İstif ‘âl |
|
Tef ‘îl |
|
Fu‘ûl |
ارسال , اعالم , اخراج , اثبات ve اعزاز sözcükleri if'âl babıbdadır.
2.Soru
Aşağıdakilerden hangisinde bir dinin mensuplarından bahsedilmektedir?
|
Hayli müddetden berü taraf-ı düşmen-i dîn ile harb u kıtâl mütemâdî olmağla, her milletin hazîne ve askerine fütûr gelüp... |
|
Avân-ı Sultan Mustafa Han Hazretlerinin asrında milel- i nasârâ ile sulh-u salâha ne vechile nizâm verildüği beyân olunur. |
|
Mükâleme-i sulh yüzyirmi gün mikdârı mütemâdî oldu. |
|
Nemçe tarafından istikbâl olunup, ta‛zîm ile alup çadırlarına getürüp, mefhûm-ı humâyûnu ma‛lûm oldukdan sonra yine gönderdiler. |
|
Mutavassıt olan İngiltere ve Felemenk elçileri Belgrad’da kalmışlar idi. |
"Avân-ı Sultan Mustafa Han Hazretlerinin asrında milel- i nasârâ ile sulh-u salâha ne vechile nizâm verildüği beyân olunur." ifadesindeki milel-i nasâra; hristiyan toplumları betimlemektedir. Doğru cevap B'dir.
3.Soru
Padişahın kendi el yazısı ile kaleme aldığı yazı ve emirler için kullanılan terim aşağıdakilerden hangisidir?
|
Tezkire |
|
Sadreyn |
|
Sorguç |
|
Hatt-ı hümâyûn |
|
Berat-ı şerîf |
Padişahın kendi el yazısı ile kaleme aldığı yazı ve emirler için kullanılan terim, "Hatt-ı hümâyûn" dur.
4.Soru
Seçenektekilerden hangisi atıf vav’ıyla yapılmış bir birleşik isimdir?
|
قوت مكسوبه Kuvvet-i meksûbe |
|
وجه مذكور Vech-i mezkûr |
|
قبضۀ تصرف Kabza-i tasarruf |
|
نهب و غارت Nehb ü gâret |
|
واصطۀ تمول Vâsıta-i temevvül |
Atıf vav’ıyla yapılmış birleşik isim:
نهب و غارت Nehb ü gâret
فتح و تسخير Feth u teshîr
دفع و ازاله Def u izâle
5.Soru
‘’Mahbûb’’ sözcüğünün anlamı aşağıdakilerden hangisidir?
|
Uygun düşen, lâyık olan. |
|
Sevilmiş, kendisine sevgi ve saygı gösterilen. |
|
Bayındır, düzgün, şenlikli. |
|
Toprağa gömülmüş, defnedilmiş, mezara konulmuş. |
|
Dile getirilmiş, söylenmiş. |
Seçeneklerde verilen açıklamalara karşılık gelen kelimeler sırasıyla şöyledir: Mazhar – Mahbûb – Ma’mûr – Medfûn - Mezbûr
6.Soru
Aşağıdakilerden hangisi ''kazanma, elde etme'' anlamına gelmektedir?
|
İkbâl |
|
İkrâm |
|
İktisâb |
|
İmtiyaz |
|
İn‛âm |
İkbâl: Baht, talih
İkrâm: Hediye vermek; hürmet, saygı göstermek
İktisâb: Kazanma, elde etme
İmtiyaz: Başkalarından ayrılma, farklı olma; ayrıcalık
İn‛âm: Nimet verme, iyilik etme
7.Soru
“Adı geçen paşa, yumuşak huylu doğru bir adamdı. İyilik ve cömertliğe meyilli, yaşı altmışa varmış cesur biriydi.” cümlelerinin doğru eşlemesi seçenektekilerden hangisidir?
|
Hayrâtından Anadolı’da ve Rumili’de ba‘zı ebniyeler ve İstanbul’da Bağçekapusı dâhilinde hânesi kapusuna muttasıl çeşme ve köyünde câmi‘ ve mekteb ve medrese yapup karyesin ma‘mûr [ve] âbâdân eylemiş-idi. |
|
Paşa-yı mezbûr halîm ü selîm, adl ü sehâya mâ’il, sinni altmışı bülûğ itmiş bir cerî âdem idi. |
|
Doksanyedide Eğri Eyâleti virilüp her bâr taşra çıkup sâde nakkare ile kal‘a etrâfında gezüp geldüğün Kadana kâfiri işidüp. |
|
Bağdâd Eyâleti ve seksenyedide Defterdâr Ahmed Paşa üzerinden Mısır Eyâletin ve doksan birde Bosna Eyâletin ve doksan üçde Kamaniçe. |
|
Budun Eyâleti tevcîh olup işbu sene-i mezbûrede onyedinci bâzâr güni küffâr Budun’a müstevlî oldığı gün kurşun ile urılup şehîd oldı. |
Adı geçen paşa, yumuşak huylu doğru bir adamdı. İyilik ve cömertliğe meyilli, yaşı altmışa varmış cesur biriydi.
Paşa-yı mezbûr halîm ü selîm, adl ü sehâya mâ’il, sinni altmışı bülûğ itmiş bir cerî âdem idi.
8.Soru
Ahvâl-i Anapa ve Çerkes adlı eserde yer alan tamlamalardan hangisi Farsça yapılardan isim tamlamasıdır?
|
Pesend ü âferîn |
|
İnâyet-i Bârî |
|
Eyyâm-ı kalîle |
|
Ba’de’l-isâl |
|
Umûr-dîde |
Pesend ü âferîn, Farsça atıf vavıyla yapılan birleşik isimdir. İnâyet-i Bârî, Farsça isim tamlamasıdır. Eyyâm-ı kalîle, sıfat tamlamasıdır. Ba’de’l-isâl, Arapça tamlamadır. Umûr-dîde, Farsça birleşik sıfattır.
9.Soru
Aşağıdaki kelimelerden hangisi Arapça çoğul kalıplarından birine uymaktadır.
|
Gül-gûn |
|
Dâd |
|
Dırâz |
|
Etvâr |
|
Dest |
"Etvâr" kelimesi Arapça "Ef'âl" kalıbında çoğul yapılmış ve "tavır" kelimesinin çoğuludur.
10.Soru
Ahmed Resmî Efendi’nin Halîkatü’r-rü’esâ’sı daha çok hangi adıyla şöhret bulmuştur?
|
Anonim Tevârîh-i Âl-i Osman’dır. |
|
Ahvâl-i Anapa |
|
Sefînetü’r-rü’esâ |
|
Çerkes |
|
Âl-i Osman |
İkinci metin, Ahmed Resmî Efendi’nin Halîkatü’r-rü’esâ’sıdır. Koca Nişancı Celalzâde Mustafa Çelebi’den başlayarak Ragıb Paşa’ya kadar gelen reisülküttabların biyografilerini ihtivâ etmektedir. Asıl ismi yukarıda verilen olmakla beraber daha çok Sefînetü’r-rü’esâ adıyla şöhret bulmuştur.
11.Soru
"Feyzullah Efendi taraf-ı Âsitâne-i sa'âdet'den hareket" ifadelerinin eski harflerle yazılışı aşağıdaki şıklardan hangisinde verilmiştir?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
"Feyzullah Efendi taraf-ı Âsitâne-i sa'âdet'den hareket" ifadelerinin eski harflerle yazılışı,
12.Soru
Rûhî El-Edirnevî’nin Târîh-i Rûhî adlı eserinde geçen ‘’Çün Temür bunı işitdi be-gâyet münfâ’il oldı. Ammâ aklı re’yi birle tedbir idüp, bu melâleti izhâr itmeyüp, ahsen-i veçhile Sultânı şâyed ele getürem didi.’’ parçasında, aşağıda açıklamaları verilen hangi kelime kullanılmamıştır?
|
Görüş, hüküm, düşünce, bir iş hakkında söylenen söz, fikir. |
|
Zaaf, can sıkıntısı. |
|
Açığa vurma, meydana çıkarma, gösterme. |
|
Özür dileme, kusurunu belirtip af dileme. |
|
En güzel, güzellikle. |
A seçeneğinde açıklaması yapılan sözcük re’ydir. B seçeneğinde melâlet sözcüğünün açıklaması yapılmıştır. C seçeneğindeki açıklama izhâr etmek sözcüğüne karşılık gelir. E seçeneğindeki açıklama ahsen-i veçhile kavramını karşılar. D seçeneğindeki açıklama i'tizâr sözcüğünün açıklamasıdır. Verilen metinde bu sözcük geçmemektedir.
13.Soru
Aşağıdaki kelimelerden hangisi bir soru niteliğindedir?
|
Ef‘âl |
|
Fi’l-hâl |
|
Hâsıl |
|
Kankı |
|
Mebâdâ |
Ef‘âl: fiiller, işler, ameller; fi’l-hâl: şimdi, hemen, bu halde; hâsıl: peyda olan, husule gelen, çıkan, meydana gelen; mebâdâ, sakın, olmaya ki anlamında kullanılmaktadır. Kankı :hangi? Anlamında kullanılmaktadır. Doğru cevap E’dir.
14.Soru
Aşağıdaki kelimelerden hangisi Farsça yapılardan atıf vavıyla yapılan birleşik isimlerdendir?
|
Devlet-i aliyye |
|
Sulh u salâh |
|
Tavâ’f-i asker |
|
Ale’l-husûs |
|
Cenâb-ı Feyyâz-ı mutlak |
Sulh-u salâh. Diğerleri birleşik isim değil, tamlamadır.
15.Soru
“Yesîr” kelimesinin anlamı aşağıdakilerden hangisidir?
|
Yön, yüz, çehre, sebep. |
|
Vesileler, sebepler. |
|
Genişleme, artma. |
|
Olaylar, hadiseler. |
|
Kolay. |
Vech: Yön, yüz, çehre, sebep; Vesâ‘il: Vesileler, sebepler; Vüs‘at: Genişleme, artma; Vekâyi‘ : Olaylar, hadiseler; Yesîr: Kolay anlamına gelmektedir. Doğru cevap E’dir.
16.Soru
Aşağıdaki kelimelerden hangisi cem‘-i mükesser’ dir?
|
Müte‘allikāt |
|
Sevâhil |
|
Ta‘zîmât |
|
Tekrîmât |
|
Vâkı‘ât |
Ta‘zîmât, tekrîmât, vâkı‘ât, müte‘allikāt “cem‘-i mü’ennes” dir. Sevâhil, “cem‘-i mükesser” dir. Doğru cevap D’dir.
17.Soru
Aşağıdaki kelimelerden hangisi Arapça cem‘-i mükesser fa‘ale veznine uygundur?
|
Galebe |
|
Ahvâl |
|
Efkâr |
|
Bekâyâ |
|
Re‘âyâ |
Ahvâl ve Efkâr; Ef ‘âl veznine, Bekâyâ ve Re‘âyâ; Fa‘âlâ veznine uygundur. Galebe kelimesi fa‘ale veznine uygundur. Doğru cevap A'dır.
18.Soru
Eski harflerle verilen metnin doğru ve eksiksiz olarak yeni harflere çevirisi aşağıdaki şıklardan hangisindedir?
|
Merhûm Kara Mehemmed Paşa'nın kethudası Ladikli Ahmed Paşa Anadolu Askeri ile... |
|
Merhûm Kara Ahmed Paşa'nın kethudası Ladikli Mehmed Paşa Anadolu Askeri ile... |
|
Merkûm Kara Mehemmed Paşa'nın kethudası Laçinli Ahmed Paşa Anadolu Askeri ile... |
|
Merhum Kara Mehemmed Paşa'nın kethudası Ladikli Ahmed Paşa Rumeli Askeri ile... |
|
Mezkûr Kara Mehemmed Paşa'nın kethudası Ladikli Ahmed Paşa Anadolu Askeri ile... |
Merhûm Kara Mehemmed Paşa'nın kethudası Ladikli Ahmed Paşa Anadolu Askeri ile...
19.Soru
“Siyâh” kelimesinin Osmanlı Türkçesi yazımı seçenektekilerden hangisidir?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Siyâh
20.Soru
Anonim Tevârîh-i Âl-i Osman adlı eserde Köprülü Mehmet Paşa’nın kardeşi olan Hasanağaoğlu Hüseyin Paşa’ya beylerbeyilik ve Şehrizol eyaletini veren ve kendisinden ‘’aleyhi’r-rahmeti ve’l gufrân ‘’ denilerek söz edilen padişah aşağıdakilerden hangisidir?
|
Sultan Murad Hüdavendigar |
|
Sultan Yıldırım Bayezid |
|
Sultan Mehmet Han |
|
Kanuni Sultan Süleyman |
|
Sultan I. Ahmed |
Sultan Mehmed Han ( Fatih Sultan Mehmed )
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ