Osmanlı Türkçesine Giriş 1 Ara 16. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisi "patlamalı ünsüzler"den biridir?
c |
v |
ğ |
h |
j |
patlamalı ünsüzler: b p c ç d t g k m n.
2.Soru
Aşağıdaki ifadelerden hangisi ideal alfabeyi en iyi şekilde nitelemektedir?
Geçmişinin çok eski zamanlara dayalı olması |
Çok sayıda ulus tarafından kullanılıyor olması |
Harf sayısının çok fazla olması |
Her yalın sesin tek bir işaretle gösterilmesi |
Yazımının ve okunmasının kolay olması |
En ideal alfabe her yalın sesin bir tek işaretle gösterildiği alfabedir. Böyle bir alfabenin kullanıldığı yazı da dilin seslerini karışıklığa yol açmadan gösterebilir. Bu açıdan bugünkü alfabemizin konuşma zincirindeki her sesi birer işaretle gösteren oldukça ideal bir alfabe olduğunu söyleyebiliriz.
3.Soru
Arapça’nın tek yuvarlak ünlüsü aşağıdakilerden hangisidir?
ortalama u |
ortalama ı |
ortalama ö |
ortalama i |
ortalama e |
Arapça’nın tek yuvarlak ünlüsü olan bu ortalama u'dur. Doğru cevap ''A'' şıkkıdır.
4.Soru
Kur-an da kullanılan yardımcı işaretlere aşağıdakilerden hangi ad verilir?
Şedde |
Üstün |
Esre |
Ötrü |
Hareke |
Arap alfabesine dayanan eski Osmanlı alfabesinin, tanıdığımız harfler dışında, yardımcı işaretleri de vardı. Arapça’da özellikle Kur’an’da kullanılmış
olan bu işaretlerin en önemlileri kısa ünlü işaretleridir. Hareke denilen bu işaretlere Türkçe metinlerde özellikle XVI. yüzyıl sonlarına kadar geniş
ölçüde yer verilmiştir:
5.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Osmanlı Türkçesi’nin ünlüleriyle ilgili doğru bir değerlendirmedir?
Açık hecelerin uzun ünlülerini söylemekte okumuş şehirliler özenli davranmamıştır. |
Arapça ve Farsça'daki değişik ünlüler ortak konuşma dilinde büyük ölçüde korunmuştur. |
Ünlü uzunlukları bütün yörelerce tanınmıştır. |
Aruz vezni ünlüler bakımından Türkçeyle tam uyum içindedir. |
Alıntı kelimelerdeki yabancı ünlü sesler, bir ölçüde şehirli diline bulaşmış ve okur-yazar kesimlerce benimsenip yaşatılmıştır. |
Sonuç olarak söylememiz gereken, alıntı kelimelerdeki yabansı ünlü seslerin Osmanlı Türkçesi döneminde ortak konuşma diline büyük ölçüde inmediği, bir ölçüde şehirli (özellikle İstanbul’un okur-yazar şehirlisi) diline bulaştığı ve okur-yazar kesimlerce benimsenip yaşatıldığıdır.
6.Soru
Çeviriye kaynaklık eden metinde bulunmayan ses birimi işaretleri, olağan şartlarda bulunması gerektiği var sayılan işaretlerle tamamlandığı çeviriyazıya ne ad verilmektedir?
Metin çeviriyazısı alfabesi |
Olağanlaştırılmış metin çeviriyazısı |
Translate |
Alfabe |
Sesçil |
Çeviriye kaynaklık eden metinde bulunmayan ses birimi işaretleri, olağan şartlarda bulunması gerektiği var sayılan işaretlerle tamamlandığı çeviriyazıya olağanlaştırılmış metin çeviriyazısı denir.
7.Soru
Ortalama a. ünlüsü yazılışında Harekelerle işaretlenmiş metinlerde ne ile gösterilir?
fetha (üstün) |
kesre (esre) |
zamme (ötrü) |
hemze |
kürsü |
Ortalama a. Harekelerle işaretlenmiş metinlerde üstün (fetha) ile gösterilir.Doğru cevap ''A'' şıkkıdır.
8.Soru
I. Bir dilin bütün konuşma seslerini göstermeye çalışır.
II. Tarihî dönem metinleri için gereklidir.
III. Yerel ağızlardaki harfleri aktarır.
IV. İlim çevrelerinde kullanılır
Aşağıdakilerden hangisi veya hangileri sesçil (fonetik) çeviriyazı alfabesi ile ilgilidir?
Yalnız I |
I, III |
II, IV |
I, III, IV |
I, II, III |
Sesçil (fonetik) çeviriyazı alfabesi, bir dilin bütün konuşma seslerini göstermeye, kişilerin söyleyişlerindeki farklı sesleri, yerli ağızlarda görülen ses çeşitlerini aktarmaya yarayan alfabe. Daha çok ağız çalışmalarında görülen bu tür alfabeler yalnız ilim çevrelerinde kullanılır.
9.Soru
Farsça’da üç ünlü aşağıdaki şıklardan hangisinde doğru olarak verilmiştir?
e-i-u |
a-i-u |
o-ö-e |
a-i-ı |
u-ü-ö |
Doğru cevap a-i-u'dir.
10.Soru
Eski gramerlerde bitişen harfler için hangisi kullanılmıştır?
münfasıl harfler |
müttesıl harfler |
mürekkep harfler |
mücerret harfler |
mukayyet harfler |
Eski gramerlerde bitişen harflere ‘müttesıl harfler’ denmiştir.
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi günlük hayatta en yaygın olarak kullanılan bir yazı türünün adıdır?
Talik
|
Nesih
|
Reyhani
|
Rık’a
|
Sülüs
|
12.Soru
Seçeneklerdekilerden hangisi Hareke denilen yardımcı işaretlerden biri değildir?
Üstün |
Esre |
Ötrü |
Rık’a |
Şedde |
Arap alfabesine dayanan eski Osmanlı alfabesinin, tanıdığımız harfler dışında, yardımcı işaretleri de vardı. Arapçada özellikle Kur’an’da kullanılmış olan bu işaretlerin en önemlileri kısa ünlü işaretleridir. Hareke denilen bu işaretlere Türkçe metinlerde özellikle XVI. yüzyıl sonlarına kadar geniş ölçüde yer verilmiştir. Bunlar; üstün, esre, ötrü, med, şedde, cezmdir.
13.Soru
I. Sesçil Çeviriyazı Alfabesi II. Harf Çeviriyazısı Alfabesi III. Metin Çeviriyazısı Alfabesi IV. Karşılaştırmalı Çeviriyazı Alfabesi Yukarıdaki seçeneklerden hangisi veya hangileri en temel çeviriyazı alfabeleridir?
I ve III |
I ve IV |
II ve III |
III ve IV |
II, III ve IV |
Çeviriyazı alfabesi, yukarıda verdiğimiz alfabede görüldüğü gibi, kullanılmakta olan alfabeye eklenmiş birtakım işaret ve işaretli harflerin yer aldığı bir alfabedir. Daha önce de belirttiğimiz üzere, çeviri çeşitli anlayış ve amaçlara dayanır, dolayısıyla kullanılacak alfabe de değişir ve çeşitlenir. Başlıcaları şunlardır: 1. Bir dilin bütün konuşma seslerini göstermeye, kişilerin söyleyişlerindeki farklı sesleri, yerli ağızlarda görülen ses çeşitlerini aktarmaya yarayan alfabe. Daha çok ağız çalışmalarında görülen bu tür alfabeler yalnız ilim çevrelerinde kullanılır ve ‘sesçil (fonetik) çeviriyazı alfabesi’ adıyla anılır. 2. Dilin eski dönemlerinde kullanılmış olan farklı bir yazının ses işaretlerini (harflerini) kullanılmakta olan alfabelerdeki işaretlerle aktarmaya yarayan alfabe. Tarihî dönem metinlerine uygulandığı için, bu tür alfabelere ‘metin çeviriyazısı alfabesi’ denilir.
14.Soru
Eski gramerlerde kelime başında ? medli elif ile yazılan uzatılmış elif’e ne ad verilmiştir?
med-elif |
elif-i med |
elif-i resmiye |
elif-i memdûde |
elif- makrûse |
Uzatılmış elif: Eski gramerlerdeki adı elif-i memdûde’dir.
15.Soru
Eski gramerlerde bitişmeyen harfler için hangisi kullanılmıştır?
münfasıl harfler |
müttesıl harfler |
mürekkep harfler |
mücerret harfler |
mukayyet harfler |
Eski gramerlerde bitişmeyen harflere ‘münfasıl harfler’ denmiştir.
16.Soru
“Harfleri ses yolunda oluştukları yere ve niteliklerine göre söylemek” anlamındaki kelime seçenektekilerden hangisidir?
sufra |
tecvit |
sûhte |
vav |
muşta |
Tecvit: “Harfleri ses yolunda oluştukları yere ve niteliklerine göre söylemek” anlamındaki
tecvîdül-hurûf’tan kısaltılmış bir terimdir. Dilciliğin fonetik (ses bilgisi) alanıdır.
17.Soru
Aşağıdakilerden hangi ikisi birleştiğinde نم şeklini alır?
peltek s ve mim
|
be ve mim
|
te ve mim
|
nun ve mim
|
fe ve mim |
نم, nun ve mim harflerinin birleşimidir.
18.Soru
Hangisi kelime içerisindeki ses/sesleri dikkate alındığında Arapça değildir?
اژدر |
دائره |
علم |
ذكر |
ثروت |
A seçeneğindeki kelimede yer alan ژ je sesi Farsçada bulunur. Diğer seçeneklerde böyle bir durum yoktur. Dolayısıyla bu ejder kelimesi Arapça değildir.
19.Soru
Hangisinde uzatılmış elif bulunmaktadır?
معنی ma‘nâ, |
آمر âmir |
ساكن sâkin (sakin) |
والی vâlî (vali) |
ديانت diyânet (diyanet) |
Kelime başında آ medli elif ile yazılır. Bu elife uzatılmış elif denir: آدم âdem, آلت âlet, آمر âmir “buyurucu” gibi.
20.Soru
Hangisinin çeviriyazı sistemiyle yazımında “î” işareti kullanılmaz?
بصيرت |
ترقی |
دائمی |
ييمك |
عزيز |
"î" Arapça ve Farsçadaki uzun i sesini göstermek için kullanılır. D hariç diğer seçeneklerdeki kelimeler بصيرت basiret, ترقی terakkî, دائمی dâimî ve عزيز azîz şeklinde yazılır. Oysa D seçeneğindeki kelime Türkçedir ve kelimedeki ünlü çeviriyazıda konuşma dili söyleyişine göre “yemek” olarak yazılır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ