Osmanlı Türkçesine Giriş 1 Ara 4. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdaki Farsça harfin Türkçe karşılığı aşağıdakilerden hangisidir?
?
je |
ze |
mim |
tı |
lam |
Harfin Türkçe karşılığı "mim"dir.
2.Soru
Seçeneklerdekilerden hangisi dilin geriye çekilmiş durumunda çıkan kalın ünlülerden biridir?
e |
i |
a |
ö |
ü |
Dilin geriye çekilmiş ya da ileri sürülmüş olmasına göre çıkan ünlüler: Bu durum ünlülerin kalınlık-incelik niteliklerini belirler. Dilin geriye çekilmiş durumunda çıkan ünlüler kalın, ileri sürülmüş durumunda çıkan ünlülerse ince ünlülerdir. Kalınlar, a, ı, o, u; inceler, e, i, ö, ü.
3.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Osmanlı Türkçesinde bitişen ve bitişmeyen harflerle ilgili doğrudur?
Tüm harfler kendinden sonraki ile birleşmektedir. |
Kimi harfler önden ve sondan bitişir. |
elif, dal, zel, ze, kendilerinden sonra gelen harfle bitişir. |
be, pe, ha, sin kendilerinden önce gelen harfle bitişmez. |
çim, sad, dad, mim, yalnızca kendilerinden sonra gelen harfle bitişir. |
Harfler yazıda sağdan sola doğru dizilirken kimi harfler kendisinden sonraki harfle bitişmez, yalın durumunu korur. Bunlar yazıda yalnızca kendilerinden önce gelen diğer harflerle bitişir; elif, dal, zel, rı, ze, je, vav, he. harfleridir. Bazı harfler hem kendileriyle, hem kendilerinden önce ve sonra gelen öteki bütün harflerle bitişirler. be, pe, te, se, cim, çim, ha, hı, sin, şın , sad, dad, tı, zı, ayın, gayın, fe, kaf, kef, lam, mim, nun, he, ye. Bu nedenle yanıt B’dir.
4.Soru
“Ciğerlerden gelen havanın ağız boşluğundan geçerken ses yolunda bir daralma ve kapanma olmaksızın alt çenenin, dilin ve dudakların aldığı şekillere göre özellik kazanan seslere” ne nedir?
ünsüz sesler |
yarı ünsüz sesler |
ünlü sesler |
yarı ünlü sesler |
açık sesler |
Ünlü sesler ciğerlerden gelen havanın ağız boşluğundan geçerken ses yolunda bir daralma ve kapanma olmaksızın alt çenenin, dilin ve dudakların aldığı şekillere göre özellik kazanan seslerdir. Türkçemiz ünlü varlığı bakımından zengin bir dil olup, kendisine ahenk bakımından çok çarpıcı bir özellik kazandıran uyumları bu zengin ünlüleri üzerine kuruludur. Arapça ve Farsça’nın ünlülerini tanımadan önce dilimizin bu ünlülerini ve özelliklerine göre sınıflandırılmasını hatırlamak, karşılaştırma yapabilmek açısından yararlı olacaktır.
5.Soru
Hangisi ince ünsüzdür?
ح |
ذ |
ض |
ظ |
ق |
İnce ünsüz harfler şunlardır: ب be, ت te, ث se, ج cim, چ çim, د dal, ذ zel, ر rı, ز ze, س sin, ش şın, ف fe, ك kef, گ gef, ل lam, م mim, ن nun, و vav, ه he, ی ye.
6.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Eski Anadolu Türkçesi'nin kapsadığı zaman dilimini gösterir?
Anadolu Selçukluları ve beylikler çağı ile Osmanlı Devleti’nin XV. yüzyılın ikinci yarısına kadar uzanan kuruluş dönemi |
Anadolu Selçukluları ve beylikler çağı |
Büyük Selçuklular ve beylikler çağı ile Osmanlı Devleti’nin XVI. yüzyılın ikinci yarısına kadar uzanan dönemi |
Osmanlı Devleti’nin XIV.-XV. yüzyılları |
Beylikler çağı ile Osmanlı Devleti’nin XV. yüzyılın ikinci yarısına kadar uzanan kuruluş dönemi |
Oğuz boylarının konuşma diline dayanan ve “Batı Türkçesi”, “Batı Oğuzcası”, “Türkiye Türkçesi” gibi adlarla anılan bu yazı dilinin ilk dönemine “Eski Osmanlıca”, “Eski Türkiye Türkçesi” ve “Eski Anadolu Türkçesi” gibi adlar verilmiştir. Zaman bakımından bu dönem Anadolu Selçukluları ve beylikler çağı ile Osmanlı Devleti’nin XV. yüzyılın ikinci yarısına kadar uzanan kuruluş dönemini içine alır.
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Osmanlı Türkçesi alfabesi ile ilgili yanlış bir ifadedir?
Osmanlı Türkçesi alfabesi Arap alfabesine dayanır.
|
Osmanlı Türkçesi alfabesinde 28 harf vardır.
|
ل lam ile ا elif in birleştirilmiş biçimi olan لا lamelif , ‘lâ’ olarak okunur ve yazıda yalın bir harfmiş gibi değerlendirilir.
|
Harfler yazıda büyük ölçüde değişikliğe uğrar.
|
Harfler yazılış özelliklerine göre “bitişen ve bitişmeyen harfler” olmak üzere iki gruba ayrılır.
|
8.Soru
Aşağıdakilerden hangisinin Türkçeye aktarılması durumunda transkripsiyon işaretleri kullanılmaz?
keder |
sabr |
zikr |
kayd |
ilm |
Seçeneklerden “keder” kelimesinin Türkçeye aktarılması durumunda herhangi bir çeviriyazı işareti kullanılmaz.
9.Soru
Birçok yazı türü arasında günlük hayatta kullanımı en yaygın olan yazı türü aşağıdakilerden hangisidir?
Sülüs |
Talik |
Nesih |
Reyhanî |
Rık'a |
Birçok yazı türünden günlük hayatta kullanımı en yaygın olan yazı rık’a denilen yazıydı. Bu yazının harfleri çabuk yazmaya elverişli bir duruma getirilmiş; “diş” denilen çıkıntıları kaldırılmış, kimi harflerdeki iki nokta çizgiye, üç nokta da küçük bir ters v’ye (ˆ) çevrilmiş, nun ve kaf ’ın noktaları ise sonlarına eklenen birer çizgiciğe dönüştürülmüştür. Bu arada bitişmeyen harfler bile bitişik yazılır biçimler kazanmıştır. Bu bilgi doğrultusunda doğru cevap E şıkkıdır.
10.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Çeviriyazı”nın tanımıdır?
Bir dilin eski bir döneminde farklı bir alfabeyle yazılmış metinleri kullanılmakta olan alfabeye aktarma işlemidir. |
Bir metnin yanlışlarını düzeltme işidir. |
Hatalı yazımı düzeltme işlemidir. |
Bir metnin özetini çıkarma işlemidir. |
Yazının yönünü değiştirme işlemidir. |
Çeviriyazı, aslında bir metnin yazıldığı dönemin dilindeki ses birimleri ile bunların bildirişim sistemindeki işleyişleri hakkında bilinen ya da türlü kaynaklardan elde edilen değerlerin kullanılmasıyla gerçekleştirilen
bir seslendirme uygulamasıdır.
11.Soru
“Bugünkü yazımımızda çoğu ........ denilen harfle, bir bölüğü de …… ile yazılan kelimelerde bu seslerin dayandıkları ses, yani g, eski yazımda hep ? kef ile karşılanmıştır.” cümlesindeki boşluklar aşağıdaki seçeneklerden hangisiyle doldurulabilir?
n, y
|
k, y
|
yumuşak g (ğ), y
|
g, y
|
yumuşak g (ğ), k
|
12.Soru
I. بوملق bulmak
II. باشدن baştan
III. جباق bacak
IV. صر sabr
V. خسته hasta
Yukarıdaki maddelerden hangileri yazılmayan ünlü (üstün)örneği olarak verilebilir?
V - IV - III - II - I |
V - III - II - I |
IV - II - I |
V - IV |
V - I |
Türkçe, Arapça ve Farsça kelimelerde yazılmayan ünlüye (üstün) tüm seçenekler örnek olarak verilebilir:
بوملق bulmak
باشدن baştan
جباق bacak
صر sabr
خسته hasta
13.Soru
Dilin geriye çekilmiş durumunda çıkan kalın ünlüler aşağıdaki şıklarda doğru verilmiştir?
e-ı-u-o |
a-ı-o-u |
i-ı-o-u |
ö-ü-o-u |
a-ı-o-ö |
Doğru cevap a-ı-o-u’dir.
14.Soru
Aşağıdakilerden hangisi "sızmalı ünsüzler"den biridir?
z |
g |
k |
m |
n |
sızmalı ünsüzler: f v ğ h j ş l r s z y
15.Soru
"....... harfleri ses yolunda oluştukları yere ve niteliklerine göre söylemektir." Verilen cümleyi anlamlı bir şekilde tamamlayan sözcük aşağıdakilerden hangisidir?
Hurûf |
Elif-i maksûre |
Tâ-i merbûta |
Hâ-i resmiye |
Tecvit |
Tecvit: “Harfleri ses yolunda oluştukları yere ve niteliklerine göre söylemek” anlamındaki tecvîdül-hurûf’tan kısaltılmış bir terimdir. Dilciliğin fonetik (ses bilgisi) alanıdır.
16.Soru
Aşağıdakilerden hangisinde yazılmayan bir ünlü vardır?
ايليق |
آباد |
آبلا |
ال |
سفر |
Sefer سفر keimesinde kısa ünlü olan e'ler yazılmaz.
17.Soru
Seçeneklerdekilerden yazı türlerinden hangisi Kur’an yazmak için kullanılmaktadır?
Nesih |
Sülüs |
Talik’ |
Nestalik |
Rık’a |
Araplar, İranlılar ve Türkler tarafından kullanılmış olan bu alfabenin işaretleriyle şekillenen yazı, tarih içinde işlenmiş, geliştirilmiş ve çeşitlenerek çok sayıda yazı türü ortaya çıkmıştır. Bunlar arasında en eskisi özellikle Kur’an yazmakta en çok kullanılmış bir yazı türü olan nesihtir. Bu yazı ayrıca, dinî kitaplar başta olmak üzere, her türlü kitabın yazılmasında ve çoğaltılmasında XVII. yüzyıla kadar Türkler tarafından tercih edilen bir yazı türü olmuştur.
18.Soru
Aşağıdaki ünsüz harflerden hangisi yalnızca Arapça'ya özgü seslerden biri değildir?
ص - sad |
ح - ha |
ذ - zel |
ث - se |
ش - şın |
Alfabedeki sırasına göre şu ünsüz harfleri yalnızca Arapça’ya özgü seslerin işaretleridir: ء hemze, ayın ع ,zı ظ ,tı ط ,dad ض ,sad ص ,ha ح ,zel ذ ,se ث
Buna göre E şıkkındaki şın harfi Türkçe'de de bulunan Ş harfine denk geldiğinden doğru cevap E şıkkıdır.
19.Soru
Aşağıdakilerden hangisi arap yazısında harflerin bitişme biçimlerinden biri değildir?
Başta |
Sonda |
Ortada |
Yalın |
Alttan |
Tablo 1.1 Bitişen Harflerin Yalın, Başta, Ortada, Sonda ve Birbirine Ulanmış Biçimleri.
20.Soru
bīmār şeklinde çeviriyazı işaretleriyle yazılan kelimenin Arap harfleriyle doğru yazımı aşağıdakilerden hangisidir?
بمار |
بومار |
بمر |
بيمار |
پینار |
bīmār kelimesinin Arap harfleriyle doğru yazımı بيمار şeklinde olmalıdır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ