Osmanlı Türkçesine Giriş 1 Final 15. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aruz ölçüsüyle yazılmış şiirde Türkçenin ana heceleme kuralının bozularak ahengi sağlayan hece öbeklerinin ayrılmasına ne ad verilir?
sekte |
imâle |
zihaf |
tek dorukluluk |
lafz |
Türkçe’nin ana hecelenme kuralı şiirde bozulabilir. Hece ve aruz ölçüleriyle yazılmış şiirlerde ahengi sağlayan, ölçüleri oluşturan farklı sayıdaki birimler (kalıplar)dır; hecede 2 dört (8); 2 dört, bir 3 (11) ya a bir 6, bir 5 (11) hecelik birimler, aruzda 4 mefâ‘îlün kalıbındaki ya da 3 fe‘ilâtün ile 1 fe‘ilün (fa‘lün) kalıplarındaki hece topluluklarının oluşturduğu birimler gibi. Şiiri bu ölçülere göre okurken ahengi sağlayan hece öbeklerini birbirinden ayırırız. Buna ahenk durgusu (sekte) denir.
2.Soru
I. Arap alfabesi temel alınarak oluşturulmuştur.
II. 36 harf bulunmaktadır.
III. ? pe ve ? çim harfleri Fars alfabesinde bulunmaktadır.
IV. ? gef , ? kef’in “keşide” denilen çizgisi üzerine eklenen ikinci bir çizgiyle yazılmaktadır.
Fars alfabesi ile ilgili ifadelerden hangileri doğrudur?
I, II |
II, III |
I, III |
I, III, IV |
I, II, III |
Farslar Arap alfabesini aldıkları zaman bu alfabede kendi dillerine özgü sesler için aslında dört küçük değişiklik yapmışlar, böylece harf sayısını 32’ye çıkarmışlardır. Fars alfabesinde pe ve çim harfleri bulunmaktadır. Gef , kef’in “keşide” denilen çizgisi üzerine eklenen ikinci bir çizgiyle yazılmaktadır.
3.Soru
Hangi seçenekte yapım eki almış bir kelime bulunmaktadır?
النده كى elindeki |
اوستده كنى üsttekini |
اوموزينه omzuna |
اوك ev-iñ |
فرصتجى fırsat-çı |
Köklerin taşıdığı anlamlarda değişiklik yapan, onları anlamca başkalaştıran üyelere denir. Yapım ekleri yalnız köklere değil, birleşik kelimelere ve başka dillerden alınmış kelimelere de getirilebilir. Böylece bunlardan da yeni anlamlarda yeni kelimeler elde edilir. Yalnızca E seçeneğindeki +çı eki fırsat kelimesinin anlamını değiştirmiştir. Diğer seçeneklerdeki eklerin tamamı çekim ekidir.
4.Soru
Aşağıdakilerden hangisi yapım eki ile oluşturulmuş bir gövdedir?
evin |
borçluya |
tepeli |
karşıda |
sivrisinekler |
“tepeli” kelimesi yapım eki ile oluşturulmuş bir gövdedir. Doğru yanıt “C” şıkkıdır.
5.Soru
I. Hece sonunda bulunmayan ünsüzler.
II. Ünsüz benzeşmeleri.
III. Düzensiz hecelerde ünsüzler arasında ünlü türemesi.
Yukarıdakilerden hangisi Arapça kelimelerin Türkçe’deki seslendirilmeleriyle ilgilidir?
Yalnız I |
I ve II |
I-II-III |
II ve III |
Yalnız III |
Arapça kelimelerin Türkçe’de seslendirilmeleri bakımından üç önemli konuyla bağlantılıdır. Bunlar;
1. Hece sonunda bulunmayan ünsüzler.
2. Ünsüz benzeşmeleri.
3. Düzensiz hecelerde ünsüzler arasında ünlü
türemesi. şeklindedir. Doğru cevap C'dir.
6.Soru
Arapçanın tek yuvarlak ünlüsü olan u, Türkçede çeşitlenmiş, dört yuvarlak ünlü değeriyle söylenir duruma gelmiştir. Hangisi bu değişime örnektir?
صورت |
قبول |
حرمت |
طور |
ضرورت |
Arapça حرمت, hurmat şeklinde okulan sözcük, Türkçe'de hürmet ve hörmet'e dönüşmüştür.
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Osmanlı Türkçesindeki yazı dilinin ilk seviyesinin özelliklerinden biri değildir?
Amaç sanatkârca yazmak ve hüner göstermektir. |
Konuşma dilinden farklıdır. |
Geniş bir okur-yazar kitlesi tarafından kolayca okunup anlaşılabilir. |
Daha çok faydayı öne alır. |
Anlatım dilini bir araç olarak görür. |
Yazı dilinin ilk seviyesi geniş kitlelere hitap etmeyi amaçlar. Dolayısıyla sanatlı bir dili ve hüner göstermeyi arka plana itmiştir.
8.Soru
Başka dillerden alınmış kelimelerdeki sesçe yabansı yanların bir dili konuşan halk tarafından kendi dilinin ses düzenine uygun hâle getirilmesine verilen isim aşağıdakilerden hangisidir?
Yabancılaştırma |
Halklılaştırma |
Sadeleştirme |
Çevirme |
Adaptasyon |
Tanımda verilen kavramı halklılaştırma olarak isimlendirebiliriz.
9.Soru
Arapçadan alınan hangi kelimedeki ünlü ince söylenmiştir?
غرب |
صلات |
هيبت |
ضرر |
قبول |
Arapçadan geçen kelimelerin içinde aşağıdaki ince ünsüz harflerinden biri bulunan hecenin uzun olmayan düz geniş ünlüsü ise, ince, yani e gibi söylenmiştir:
ادب edeb. بيت beyt “ev”, تثبيت tesbît, تجللى tecellî, ثروت servet, جمره cemre, درجه derece, كرم kerem, كثرت kesret “çokluk”, ليل leyl “gece”, مزرع mezrá‘, ندرت nedret “azlık”, هيجان heyecân, هيبت heybet, يزيد yezîd gibi.
10.Soru
Aşağıda Osmanlı Türkçesi yazılışı verilen kelimenin anlamı nedir?
ياصى
yassı |
yarar |
kökten |
kuştur |
güzelce |
Kelime yassı anlamına gelir.
11.Soru
Aşağıdakilerden hnagisi "gramer kelimesi"dir?
سيورى سنكلر |
دلى قانليلق |
تكليفسزجه |
فرصتجى |
وفاسز |
Kelimelerin çekim ekli biçimlerini gramer kelimeleri diye adlandırıyoruz: سيورى سنكلر sivrisinek-ler
12.Soru
Kalınlık-incelik uyumu gösteren aşağıdaki kelimenin anlamı nedir?
آچيقده
kapak |
açıkta |
birikmek |
sula |
kaçak |
Açıkta kelimesinin Osmanlı Türkçesi yazım şekli görülmektedir.
13.Soru
Eski yazımda Türkçe ünlülerimizden iki geniş-düz ünlü harf aşağıdaki şıklardan hangisinde doğru verilmiştir?
(ı, i) |
(a, ı) |
(i, e) |
(o, e) |
(a, e) |
Eski yazımda Türkçe ünlülerimizden iki geniş-düz ünlü harf (a, e) harfleridir.
14.Soru
د / ط / ت ; ظ , ض / ذ / ز ; ...... harflerinde görülen nöbetleşmeler bulundukları hecelerin kalın-ince sıralarını göstermeye yarar. cümlesindeki boşluğa aşağıdakilerden hangisi gelmelidir?
ج /چ |
غ /ع |
ك /ل |
ف / ق |
س / ص |
د / ط / ت ; ظ , ض / ذ / ز ; س/ص / harflerinde görülen nöbetleşmeler bulundukları hecelerin kalın-ince sıralarını göstermeye yarar.
15.Soru
Aşağıdakilerden hangisi elif-i maksûre ile ilgili değişime örnektir?
اقربا |
صقا |
معنا |
ظورنا |
عجبا |
Arapça’da kimi kelimelerin sonunda üstünlü okunan bir ünsüz harfinden sonraki ی ye uzunluk içindir. Buna “kısaltılmış elif” anlamında elif-i
maksûre denilir. ـَ üstün bu ی ye ile birlikte â okunur. Bunlar ا elif ile yazılmıştır:معنی yerine معنا/mana buna örnektir.
16.Soru
Farsça kökenli kelime ve zamanla değişmiş olan yazım şekli ikilisi aşağıdakilerden hangisinde yanlış verilmiştir?
Orijinal: بت / Değiştirilmiş: پوت |
Orijinal: كاكير / Değiştirilmiş: كاركير |
Orijinal: چادر / Değiştirilmiş: چادير |
Orijinal: باركير / Değiştirilmiş: بيكير |
Orijinal: چارطاق / Değiştirilmiş: چارداق |
“kâgir” kelimesinin Orijinal yazımı: كاركير / Değiştirilmiş yazımı: كاكير şeklindedir. Doğru yanıt “B” şıkkıdır.
17.Soru
28 harften oluşan Arap alfabesine Farslar ve Türkler tarafından eklenen üç harf hangi seçenekte doğru olarak verilmiştir?
ن - خ - ر |
ب - ج - ز |
پ - چ - ژ |
ت - ح - د |
ث - ع - ذ |
Osmanlı Türkçesi alfabesi Arap alfabesine dayanır. 28 harften oluşan Arap alfabesine Farslar kendi dillerindeki farklı üç ses için küçük değişikliklerle 3 işaret eklemişler ve harf sayısını 31’e çıkarmışlardır. Farsça’nın bu sesleri Türkçe’de de bulunduğu için, bu 31 harflik alfabe Türkler tarafından da aynen alınıp benimsenmiştir. Bu harfler Türkçe’deki adlarıyla şunlardır: پ pe - چ çim - je ژ
Bu bilgi doğrultusunda doğru cevap C şıkkıdır.
18.Soru
Aşağıdakilerden hangisi adlarda sayı (kemiyet) için söylenemez?
Türkçede canlı ve cansız varlıkların ve kavramların birden çok olduğunu anlatan ek ?? -ler'dir.
|
Arapça ve Farsçadan alınma her türden ismin çoğulu Osmanlı Türkçesinde genel olarak ?? –ler eki ile yapılmıştır.
|
Farsçada çoklular (çoğullar) kurallı ve kuralsız olmak üzere iki türlüdür.
|
Arapçada isim sınıfından kelimeler sayı bakımından üç durumda bulunurlar: tekli (tekil), ikili (ikil), ve çoklu (çoğul).
|
Farsçada ?? -ân ve ?? –hâ olmak üzere iki çoğul eki vardır.
|
19.Soru
Edebiyat metinlerinde, özellikle de şiirde, kapalı hecelerin son ünsüzü çoğu zaman bir ekin, kimi zaman da önündeki kelimenin ön sesi olan ünlünün çekim alanına girer ve oluşan yeni hecenin başında yer alarak açık kalan hecede ünlü, uzunluğunu yeniden kazanmasına ne ad verilir?
İmâle |
Ek |
Yazı |
Taban |
Bağlaç |
Edebiyat metinlerde, özellikle de şiirde, bu tür kapalı hecelerin son ünsüzü çoğu zaman bir ekin, kimi zaman da önündeki kelimenin ön sesi olan ünlünün çekim alanına girer ve oluşan yeni hecenin başında yer alarak açık kalan hecede ünlü, uzunluğunu yeniden kazanır. Bu kullanıma İmâle ade verilir.
20.Soru
Aşağıdaki harflerden hangisi hem ünlü hem ünsüz yerine kullanılan bir harf değildir?
ﺍ (elif)
|
ی (ye)
|
ر (rı)
|
و (vav)
|
ه (he)
|
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ