Osmanlı Türkçesine Giriş 2 Ara 1. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdaki gösterme zamirlerinden hangisi "ilgi" eki ile çekimlenmiştir?
|
انك |
|
اول |
|
اكا |
|
انی |
|
انده |
Tablo 3.2'ye baktığımızda sadece A şıkkındaki "انك" zamiri "onun" anlamına gelen ilgi eki ile çekimlenmiştir. Doğru cevap A'dır.
2.Soru
Hangisi nicelik zarfıdır?
|
ترسنه |
|
زار زور |
|
آشوری |
|
ضدينه |
|
شويلجه |
Seçeneklerde nicelik (azlık çokluk, miktar) yalnızca C seçeneğindeki aşırı kelimesi bildirmektedir. Oysa A'daki tersine, B'deki zâr zor, D'deki zıddına ve E'deki şöylece birer nitelik (hâl, tarz, tavır) bildiren zarftır. Dolayısıyla C doğru seçenektir.
3.Soru
Hangi seçenekte Türkçe bir kelimeye Farsça çoğul ekiyle getirilmiştir?
|
كيدشات |
|
ارات |
|
جوامعها |
|
يكيچريان |
|
محصولاتلر |
Kimi zaman Türkçe ve Farsça kelimelerin Arapça’nın dişil çoğul eki ile yapılmış çoğulları bulunduğu gibi, bunların Farsça’nın çoğul ekleriyle yapılmış çoğulları da vardır. D seçeneğinde bulunan يكيچريان “yeniçeriyân” kelimesinde Türkçe yeniçeri kelimesine Farsça’nın iki çoğul ekinden biri olan –ân getirilmiştir.
4.Soru
Aşağıdakilerden hangisi nitelik belirten zarflardan biridir?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
A seçeneğindeki , hadden ziyade anlamında; B seçeneğindeki
, pek anlamında; C seçeneğindeki
cüz'i anlamında; ve D seçeneğindeki
, fazla anlamında olup nicelik zarflarındandır.
E seçeneğindekiise, Latince anlamında olup nitelik zarflarından biridir. Doğru yanıt E'dir.
5.Soru
"Arapça’nın çoğulları Osmanlı Türkçesi’nde -lar/ler eki ile yeniden çoğul yapılmıştır"
Aşağıdaki sözcüklerden hangisi/hangileri yukarıdaki ifadeye örnektir?
I.
II.
III.
|
Yalnız I |
|
Yalnız II |
|
Yalnız III |
|
I ve II |
|
I, II ve III |
Özellikle Arapça’dan alınmış kelimeler arasında bu dilin çoğul şekilleriyle yapılmış çok sayıda kelime bulunur. Kullanım yerleri bakımından bunlar, Türkçe çoğul eki almış tekiller gibidirler: لتلر دو devletler = ول د düvelلر , كافر kâfirler = كفار küffâr ya da هكفر kefere gibi. Dolayısıyla birinci ve üçüncü maddelerde verilen sözcükler bu kurala örnektir.
Ancak ikinci maddede verilen sözcük soru kökünde verilen kurala uygundur:
"Bununla birlikte Arapça’nın çoğulları Osmanlı Türkçesi’nde -lar/ler eki ile yeniden çoğul yapılmıştır; yani çoğuldan çoğul: اصحاب ashâb “sâhibler, dostlar, arkadaşlar” = اصحابلر ashâbłar, الامو emvâl “mallar” = اللر امو emvâllerاشيا , eşyâ “şeyler, nesneler” = اشيالر eşyâłar, ا اسر üserâ “esirler” = الر اسر üserâłar, عمله amele “âmiller, iş erleri, bir işi yapan kişiler” = عملهلر amelelerطلبه , talebe “tâlipler, bir şeyi isteyenler, bir işi öğrenmek isteyenler” = طلبهلر talebelerاف , اطر etrâf “taraflar, yönler” = افلر اطر etrâfłar, تجار tüccâr “tâcirler, ticaretle uğraşan kimseler” = لرتجار tüccârłar, سلاطين selâtîn“sultanlar” = سلاطينلر selâtînlerلات , محصو mahsûlât “mahsûller, ürünler, elde edilen gelirler” لاتلر = محصو mahsûlâtłar gibi."
Doğru yanıt B'dir.
6.Soru
Hangisi Türkçe -łı/-li, -łu/-lü ekleriyle türetilen sıfatlara karşılık Arapça yapıdaki kelimedir?
|
بخرد
|
|
غمگين
|
|
جانور
|
|
سوداكر
|
|
قيمت ذى |
-łı/-li, -łu/-lü ekleriyle türemiş Türkçe sıfatlar, Osmanlı Türkçesi’nde kullanılmış Arapça’nın aynı anlamları aktaran zü-, zi- gibi ön takıları ile yapılmış sıfatlarına da karşılık olmuştur. Bu ön takı yalnızca E seçeneğinde bulunmaktadır. Dolayısıyla E, doğru seçenektir.
7.Soru
Yukarıda verilen sözcük ne anlama gelmektedir?
|
Kaç kişi |
|
Öteki |
|
İkinci |
|
Birtakım |
|
Hilekar |
, birtakım anlamına gelmektedir ve belirsiz sıfatlardan biridir. Doğru yanıt D'dir.
8.Soru
Aşağıdakilerden hangisinde geçişsiz bir fiil bulunmaktadır?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
oturmak
9.Soru
Yukarıda verilen sıfatın türü aşağıdakilerden hangisidir?
|
Karşılaştırma |
|
Küçültme |
|
Asıl sayı |
|
Soru |
|
Gösterme |
oşbu, gösterme sıfatıdır. Doğru yanıt E'dir.
10.Soru
Yukarıda verilen zarfın türü aşağıdakilerden hangisidir?
|
And Verme Zarfları |
|
Kabullenme, Sayma Bildiren Zarflar |
|
Ayrılık Bildiren Zarflar |
|
Şüphe, Tereddüt, İhtimal Bildiren Zarflar |
|
İstem Dışılık, Kendiliğinden Oluş Bildiren Zarflar |
istemeden anlamına gelmektedir ve İstem Dışılık, Kendiliğinden Oluş Bildiren Zarflardandır. Doğru yanıt E'dir.
11.Soru
Bir tek varlığı veya belli bir topluluğu gösteren adlara ne denilir?
|
Özel adlar |
|
Cins adlar |
|
Yönelen adlar |
|
Asil adlar |
|
Uygun adlar |
Adları önce gösterdikleri varlıklara göre yoğun adlar ve yalın adlar olarak ikiye ayırırız. Yoğun adların bir kısmı bir tek varlığı veya belli bir topluluğu gösterir; bunlara özel adlar (özlük adlar, has isimler) denilir.
12.Soru
cümlesinin günümüz Türkçesi aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?
|
Ağlarım hâfıza geldikçe gülüştüklerimiz. |
|
Ağlarım hâtıra geldikçe gülüştüklerimiz. |
|
Ağlarım aklıma geldikçe gülüştüklerimiz. |
|
Ağlarsın hâtıra geldikçe gülüştüklerimiz. |
|
Ağlarız hâtıra geldikçe gülüştüklerimiz. |
Ağlarım hâtıra geldikçe gülüştüklerimiz.
13.Soru
Aşağıdakilerden hangisi yalın halde bir gösterme zamiri değildir?
|
بو |
|
اشبو |
|
شو |
|
اول |
|
اكا |
"اكا" zamiri yalın bir zamir değil, yönelme çekimli bir zamirdir. Doğru cevap E'dir.
14.Soru
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde fiil çatısı geçişsiz değildir?
.اوى بويادى |
.اغاچلر اوزادى |
.ساعت دوردو |
.اوجاق قاچتی |
.چيچكلر اچتى |
Geçişsiz fiillerin sor cümlesi "ne/kim" şeklindedir? Geçişli fiiler ise nesneyi tanımlar. Bu nedenle A seçeneği geçişlidir. Doğru cevap A'dır.
15.Soru
Hangisi Arapçada ikili (ikil) yapıdadır?
|
طرفين |
|
ورثه |
|
عقلا |
|
خلايق |
|
احوالها |
A seçeneğinde bulunan طرفين tarefeyn “iki taraf ” kelimesinde ikili (ikil) yapı bulunur.
16.Soru
Hangisi Farsça karşılaştırma sıfatıdır?
|
اندر
|
|
سيله زياده
|
|
مهمترين
|
|
بيوكرك
|
|
قاچاغان |
Farsça’da sıfatların fazlalık ve üstünlük derecelerini yapan iki son ek vardır: -ter ve -terîn. Bu ekler ise yalnızca C seçeneğinde مهمترين mühimterîn “en önemli” kelimesinde bulunmaktadır. Dolayısıyla C doğru seçenektir.
17.Soru
Aşağıdakilerden hangisi çoğul bir addır?
|
kelb |
|
yed |
|
kilâbât |
|
dih |
|
acîbe |
Örnek olarak كالب
kilâb ve اكلب eklüb, “köpek” anlamındaki كلب kelb’in iki kırık çoğuludur. Bunların çoğulları da كالبات kilâbât ve اكالب ekâlib’dir. A
18.Soru
Bir fiilin geçişli veya geçişsiz olması hangisini almasına bağlıdır?
|
özne |
|
zarf |
|
nesne |
|
cümle dışı unsur |
|
yer tamlayıcısı |
Fiiller anlamca, belirttikleri eylemin bir nesneyi etkileyip etkilememesine göre de
farklılaşır ve bu yönden iki öbek oluşturur: geçişli fiiller, geçişsiz fiiller. Görüldüğü gibi C doğru seçenektir.
19.Soru
Hangisinde bir çatı eki bulunmaz?
|
بولنمق |
|
آقتمق |
|
كينمك |
|
آشورمق |
|
ايشيتمك |
A seçeneğindeki bulunmak, B'deki akıtmak, C'deki geyinmek ve D'deki aşırmak fiillerinde çatı ekleri bulunmaktadır. Ancak E seçeneğindeki işitmek fiilinde herhangi bir çatı eki yoktur. Dolayısıyla E doğru seçenektir.
20.Soru
Aşağıdakilerden hangisi kabullenme bildiren bir zarftır?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Diğerleri and verme zarfı iken A şıkkı teslimiyet bildirir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ