Osmanlı Türkçesine Giriş 2 Final 5. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisi isim fiilin şart çekimine örnektir?
كوزلدم |
كوزملشم |
كوزلسم |
كوزم |
كوزملشم |
كوزلسم (güzel-se-m) isim fiilin şart çekimine örnektir. Doğru cevap C'dir.
2.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Türkçe asıllı bağlamlardan biri değildir?
ancak |
andan gayrı |
andan ötürü |
pes |
eğer |
ancaḳ,
يری غ اندن andan ayrı,
نايچو انك anıñ içün/için,
اندن ماعدا andan mâ‘adâ,
یاوتور اندن andan ötürü,
بله bile,
ليكی بو , bolay ki “umulur ki, olur ki, ola ki”,
نكم چو çün kim,
بو حالده كه bu hâlde ki “halbuki”,
ده de, ده … ده de … de
كم اكر eğer kim,
ايله ile,
كرك… كرك gerek … gerek, كسه كر … كرك gerek … gerekseكسه , كر كسه … كر gerekse … gerekse,
ها … ها ha … ha,
خاچان haçanخاچان كم , haçan kim,
كی حالبو hâl bu ki,
همان كم hemân kim “ne zaman ki, … -diğinde”,
همان تك hemân tek “yeter ki”,
هر نه قدر her ne ḳadar,
امدی imdi,
ايستر … ايستر ister … ister,
ايسه ise,
قاچان ḳaçan, قاچان كم ḳaçan kim,
كم kim,
ناصلكه nasıl ki,
قتين نه و ne vaḳtın
كه وقت نه ne vaḳt ki,
نته كه nite ki,
3.Soru
Hangisi istek kipinin, XVI. ve XVII. yüz yıllarda anlatımı pekiştirilmiş bir şekli olarak kullanılmıştır?
bulay ki bakam |
bakaydum |
bakam |
dur ki bakayım |
baksaydım |
İstek kipinin, XVI. ve XVII. yüz yıllarda, bulay ki ve nola ki katkısıyla anlatımı pekiştirilmiş bir şekli de kullanılmıştır: bulay ki bakam / nola ki bakam. Dolayısıyla A doğru seçenektir.
4.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Arapça ön takılardan birisidir?
با |
در |
از |
من |
نا |
-min من : Türkçe karşılığı daha çok sebep anlatımıyla -den ekidir. Bu eki isteyen soñra, beri, ötürü, dolayı gibi takılarla da karşılanır. Doğru yanıt “D” şıkkıdır.
5.Soru
Aşağıda sıfattakımları ile ilgili verilenlerden hangisi/hangileri doğrudur?
I. Bir Türkçe sıfat takımında vasıflayan durumundaki kelime (sıfat) hiçbir ek almaz.
II. Bütün niteleme ve belirtme sıfatları ile sıfat olarak kullanılabilen adlar ve zarflar bir sıfattakımında vasıflayıcı olarak yer alabilir.
III. Sıfattakımları da adtakımları gibi bir ad hükmündedir ancak çoğul eki ve çekim ekleri almazlar.
IV. Adtakımına benzer biçimde bir sıfattakımı da başka bir sıfatla yeni bir sıfattakımı oluşturabilir
I ve III |
II ve IV |
I, II ve III |
I, II ve IV |
II, III ve IV |
Sıfattakımları da adtakımları gibi bir ad hükmündedir, çoğul eki ve çekim ekleri alır. Dolayısıyla üçüncü maddede verilen bilgi doğru değildir. Diğer maddelerdeki bilgiler doğrudur.
Doğru yanıt D'dir.
6.Soru
"ورميشتيكيز" ifadesinin niteliği aşağıdakilerden hangisidir?
fiil+geniş zaman+söylenti+tekil birinci kişi |
fiil+sürekli şimdiki zaman+söylenti+tekil birinci kişi |
fiil+geniş zaman+söylenti+çoğul birinci kişi |
fiil+geçmiş zaman+söylenti+çoğul ikinci kişi |
fiil+sürekli şimdiki zaman+söylenti+ çoğul birinci kişi |
Doğru cevap D'dir.
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Farsça takı gibi kullanılan zarflardandır?
برای |
جهت |
پس |
باب |
حق |
پس pes ( = arkasında, arkasından, ardında, ardından. Doğru yanıt “C” şıkkıdır.
8.Soru
Aşağıdakilerden hangisinde gereklilik iki ikinci tekil şahısta çekimlenmiş bir fiil vardır?
آمتلی م |
آمتلی |
آمتلی سن |
آمتلی يز |
آمتلی سكز |
atmałısın آمتلی سن
9.Soru
Hangisi Türkçe asıllı bir zarftır?
قنده |
اصلا |
دوستانه |
بالذات |
برعكس |
A seçeneğinde verilen قنده kanda “nerede” kelimesi Türkçe bir zarftır. Diğerleri ya Arapça yahut Farsçadır. Dolayısıyla A doğru seçenektir.
10.Soru
Aşağıdakilerden hangisi bitmiş fiil değildir?
سورز |
سودك |
سويمسيز |
سوه جكسكز |
سوه جكلر |
Sevimsiz fiil değil sıfattır. Doğru cevap C'dir.
11.Soru
Geniş zamanın bildirme kipi hangisinin anlatımına sahip değildir?
şimdiki zaman |
gelecek zaman |
geçmiş zaman |
gereklilik |
şart |
Geniş Zaman
Geniş zamanın bildirme kipi aslında basit ya da belirsiz şimdiki zaman kipi sayılır. Ancak Türkçe’de eskiden beri geçmiş, şimdiki ve gelecek zamanı içine alan kaplayıcı bir zaman anlatımına sahip olmuştur. Kullanışa göre gereklik de anlatır. Meninski, Viguier gibi yabancı gramer yazarları şimdiki ve gelecek kipi saymışlardır. Görüldüğü gibi E, doğru seçenektir.
12.Soru
Hangisinde takı işleyişinde yer, yön, çağ adları takı gibi kullanılmıştır?
آغا ايله |
بنم ايچون |
كامللركبی |
يالی بويندن |
قند مكرر تك |
A seçeneğinde “ağa ile” söz öbeğinde “ile”, B’de “benüm içün” öbeğindeki “içün”, C’de “kâmiller gibi” öbeğindeki “gibi” ve E’de “kand-i mükerrer tek” öbeğindeki “tek” kelimeleri son takıdır. Ancak D seçeneğinde verilen “yalı boyundan” söz öbeğindeki “boy” kelimesi yer, yön, çağ adları kategorisindendir. Dolayısıyla D doğru seçenektir.
13.Soru
"Geçişsiz fiillerde ise, gerçekleşen eylem, yalnızca eyleyenle ilgilidir. Başka bir deyişle, eyleyenin, gerçekleştirdiği eylemle bir kişi/nesne üzerinde herhangi bir etkide bulunması söz konusu değildir."
Aşağıdaki seçeneklerden hangisinde yukarıdaki açıklamaya uygun bir fiil bulunmaktadır?
Yemek |
Açmak |
Uçmak |
İçmek |
Sevmek |
Geçişsiz fiillerde ise, gerçekleşen eylem, yalnızca eyleyenle ilgilidir. Başka bir deyişle, eyleyenin, gerçekleştirdiği eylemle bir kişi/nesne üzerinde herhangi bir etkide bulunması söz konusu değildir: اوتورمق oturmaḳ, كلمك gelmek, باقمق baḳmaḳ, اومچق uçmaḳ gibi. Bu bilgi doğrultusunda bakıldığı zaman doğru cevap C şıkkıdır.
14.Soru
Türkçe’nin adtakımını oluşturan öbekte ait olma ilişkisi her zaman bir ekle, iyelik ekiyle gösterilmiştir. Bununla birlikte Türkçe adtakımlarında takımın ilk üyesi ilgi eki alabilmektedir. İlgi durumu eki de iki kavram arasında ait olma ilişkisi kurar ve eklendiği adın kavramına sahip olan kavramı katar. Böylece aynı kavram ikinci kez kullanılmış olur. Bu şekilde oluşan adtakımlarına verilen ad aşağıdaki şıklardan hangisinde yer almaktadır?
Türkçe’nin adtakımını oluşturan öbekte ait olma ilişkisi her zaman bir ekle, iyelik ekiyle gösterilmiştir. Bununla birlikte Türkçe adtakımlarında takımın ilk üyesi ilgi eki alabilmektedir. İlgi durumu eki de iki kavram arasında ait olma ilişkisi kurar ve eklendiği adın kavramına sahip olan kavramı katar. Böylece aynı kavram ikinci kez kullanılmış olur. Bu şekilde oluşan adtakımlarına verilen ad aşağıdaki şıklardan hangisinde yer almaktadır?
Belirli adtakımı |
Belirtisiz adtakımı |
İlgi ekli adtakımı |
İyelik ekli adtakımı |
Katkı alan adtakımı |
Türkçe’nin adtakımını oluşturan öbekte ait olma ilişkisi her zaman bir ekle, iyelik ekiyle gösterilmiştir. Bununla birlikte Türkçe adtakımlarında takımın ilk üyesi ilgi eki alabilmektedir. İlgi durumu eki de iki kavram arasında ait olma ilişkisi kurar ve eklendiği adın kavramına sahip olan kavramı katar. Böylece aynı kavram ikinci kez kullanılmış olur. Bu, Türkçe’ye özgü bir durumdur. İlgi eki adın belirli bir ha^lini gösterir. Demek ki bir adtakımında ilgi ekli ad belirli bir addır. Bu yüzden bu adtakımlarına belirli adtakımı diyoruz.
Doğru cevap: A seçeneğidir.
15.Soru
Bir Farsça sıfattakımında sıfat da ad da Arapça ise, sıfat adla hem cins, hem de sayı bakımından uyuşur. Aşağıda bu kuralla ilgili verilen örnek ve açıklamalarının hangisi/hangileri doğrudur?
I. dişilik belirtisi taşıyan adlarla uyuşma.
II. çoğul adlarla uyuşma.
III. sayı bakımından uyuşma
Yanız I |
Yalnız II |
Yalnız III |
I ve III |
I, II ve III |
Verilen maddelerin tümü doğrudur. Doğru yanıt E'dir.
16.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Arapça dişil adlardan biri değildir?
Mu‘âviye |
emânet ا |
fırsat |
zulmet |
irâde |
Erkek sınıfından varlıkları gösterdiği hâlde dişillik belirten harfleri taşıyan kelimeler:
معاويه Mu‘âviye (erkek adı), زكريا Zekeriyyâ (erkek adı) gibi.
Bunlara sözde (lafzî) dişi denilir
17.Soru
Hangisi Türkçe asıllı bir bağlamdır?
بوليكی |
بلكه |
چونكه |
اكر |
كرچه |
A seçeneğinde verilen بوليكی bolay ki "umulur ki, olur ki, ola ki" anlamlarında kullanılan Türkçe bir bağlamdır.
18.Soru
Hangisi Arapça mübalağa sıfatıdır?
اراده
|
عالم
|
سياح
|
آفريدگار
|
صحرا |
C seçeneğinde bulunan سياح seyyâh “çok gezen” = gezegen, kelimesi Arapça mübalağa sıfatı yapısındadır. Dolayısıyla C doğru seçenektir.
19.Soru
Aşağıdaki gösterme zamirlerinin hangisi yakın için kullanılmaktadır?
شو |
اوشبو |
شول |
اول |
او |
Osmanlı Türkçesi’ndeki gösterme zamirleri yakın için بو bu, اشبو işbu, اوشبو oşbu, az uzak için شو şu, شول şoł, daha uzak için ise اول oł, او o’dur. Doğru cevap B'dir.
20.Soru
Aşağıdakilerden hangisi özel adlardandır?
|
|
|
|
|
insan anlamında, güvercin anlamında, meyve anlamında ve hücum anlamında cins adlarındanken
Bayram anlamında olup özel adlardandır. Doğru yanıt C'dir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ