Osmanlı Türkçesine Giriş 2 Final 8. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisi belirtme edatının lâm’ının okunmadığı harflere verilen addır?
حروف هجاء |
حروف اصلیه |
حروف القمریه |
حروف الشمسيه |
حروف الانداز |
Belirtme edatının lâm’ının okunmadığı harflere حروف الشمسيه(hurûfü'ş-şemsiyye) denir. Doğru cevap D'dir.
2.Soru
Aşağıdakilerden angisi hurûfü’ş-kameriyye”dendir?
ق |
ض |
ش |
ر |
ت |
"ﺏ ج ح خ ﻉ ﻍ ف ق ك م و " harfleri hurûfü'l-kameriyyedendir. Doğru cevap A'dır.
3.Soru
Aşağıdakilerden hangisi geniş zaman birinci tekil şahısta çekimlenmiş bir fiildir?
بقرم |
بقرسن |
بقر |
بقرز |
بقرسز |
قرم baḳaram,
4.Soru
Hangisi "آتمق كركم atmak gereğim" çekiminin adıdır?
kesin gereklik |
salt gereklik |
gerçek gereklik |
niyetli gereklik |
gerekliğin hikâyesi |
Niyetli Gereklik
Niyete bağlı bir gereklik; başka bir deyişle, bir kılış ve oluşun gerçekleştirilmesine karar verme gerekliğini anlatır. Bu kipin çekimi şöyledir: atmak gereğim / atmak gereksin/ atmak gerektir ~ atmak gerek / atmak gereğiz / atmak gereksiñiz / atmak gerektirler.
Görüldüğü gibi D doğru seçenektir.
5.Soru
Aşağıdakilerden hangisi adtakımlarının zincirlenmesine örnektir?
|
|
|
|
|
züğürdün çenesini (adtakımlarının çekimi)
ecnebilerin içişlerimize müdahele etmesi (Adtakımının İki Üyesinin Birbirinden Uzak Düşmesi)
Ettiğin zulme senin hadd ü hesab olmayıca? (Adtakımının Üyeleri Arasında Sıra Değişikliği)
Kurban bayramı (Belirsiz adtakımı- Birinci üye (katılan) ikinci üyeyi tanıtır)
Aşk şarabının ateşi (Zincirleme adtakımı)
Doğru yanıt E'dir.
6.Soru
“Zengin kavramları olan yer gösteren bir takıdır. Kurduğu öbekler daha çok yer ve nicelik zarfları olarak çok kullanılmıştır” tanımı verilen takı hangisidir?
içün |
kadar |
üzre |
aşırı |
içre |
üzre/üzere اوزره : Zengin kavramları olan yer gösteren bir takıdır. Kurduğu öbekler daha çok yer ve nicelik zarfları olarak çok kullanılmıştır. Doğru yanıt “C” şıkkıdır.
7.Soru
"اتماق" fiilinin bildirme kipinin geniş zaman 3. tekil kişi çekimi aşağıdakilerden hangisidir?
ﺁترم-atarım |
ﺁترر-atarłar |
ﺁتردی-atardı |
ﺁتر-atar |
ﺁترسن-atarsın |
اتماق" fiilinin bildirme kipinin geniş zaman 3. tekil kişi çekimi ﺁتر-atar şeklindedir.
8.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Farsça kök takılardan biri değildir?
an- |
be- |
der- |
ber- |
ez- |
اب bâ- ( = ile, -e, -li):
صخصو با bâ-husûs “özellikle, bilhassa”, ر وقا با bâ-vaḳâr “vakarlı, oturaklı, ağır başlı”,
تتحريرا با bâ-tahrîrât “yazıyla”.
ب be- ( = ile, -e ): Bitişik yazılır:
بنام be-nâm “namlı, ünlü”, بجد be-cidd “gayretli”.
رب ber- ( = üzre, üzere, üzerine, üzerinde, üstünde):
حمشرو ال منو بر ber-minvâl-i meşrûh “açıklandığı üzere”.
بی bî- (= -sız): Bitişik yazılır:
هبيچار bî-çâre “çaresiz, zavallı”, بيكناه bî-günâh “günahsız”.
رد der- ( = içinde, içine, -de):
درآن der-ân “o anda, hemen”, كنار در der-kenâr “kenar yazısı; kucaklama”, نيام در der-niyâm
“kınında, kın içinde”.
زا ez- ( = -den):
از ez-cân ü dil “canıgönülden”, از هر جهت ez-her cihet “her yönden”, از بر ez-ber “göğüsten,
içten; bellemiş olarak, okuyarak değil de zihinden”.
ن / نا ne-nâ- ( = -siz):
نادان nâ-dân “bilgisiz, kaba”, نامتناهی nâ-mütenâhî “sınırsız, uçsuz bucaksız”, ميد نو nevmîd
( < ne+ümîd) “umutsuz” gibi.
9.Soru
Aşağıdaki ünlemlerden hangisi "Savulun!" anlamındadır.
آلله آلله |
آلارغه |
بره |
دریغ |
لبيك |
"Alarga", savulun, çekilin anlamlarındadır. Doğru cevap B'dir.
10.Soru
I. Çekimli fiillerde zaman ve kişi ekleri olmak zorundadır.
II. Çekimli fiillere bitmiş fiiller de denir.
III. Çekimli fiillerde kişiye bağlı sayı kavramı çoğullarda bir ekle ifade edilir.
Çekimli fiillerle ilgili olarak yukarıda verilenlerden hangisi veya hangileri doğrudur?
Yalnız III |
I ve II |
I ve III |
II ve III |
I, II ve III |
Fiil tabanlarının zaman ve kişi ekleri almış şekillerine çekimli fiiller diyoruz. Söz içinde bir yargıyı tamamladığı için bu durumdaki fiil bitmiş fiil adını alır. Çekimli bir fiil zaman ve kişi eki aldığında taşıdığı kavramlara yeni iki kavram yüklenmiş olur. Bu iki kavram çekimli bir fiilin ayrılmazı, şartıdır. Bunlara ek olarak, çekimli fiillerde kişiye bağlı sayı kavramı bulunur. Tekil için ek yoktur. Çoğul ise bir ekle belirtilir. Doğru cevap E'dir.
11.Soru
Aşağıdaki şıklardan hangisi "alın durumdaki bir ad ile iyelikli bir addan oluşmuş adtakımıdır" tanımına uymaktadır.
Aşağıdaki şıklardan hangisi "alın durumdaki bir ad ile iyelikli bir addan oluşmuş adtakımıdır" tanımına uymaktadır.
Belirli adtakımı |
Sıfattakımı |
Yükleme eki takımı |
Belirsiz adtakımı |
İyelik eki takımı |
Yalın durumdaki bir ad ile iyelikli bir addan oluşmuş adtakımına belirsiz adtakımı diyoruz: مجنون قصهسی ,göz hałḳası كوز حلقهسی ,sabâ rüzgârı صبا روزكاری ,ḳış mevsimi قيش موسمی Mecnûn ḳıssası, آيرلق آقشامی ayrıłıḳ aḳşamı gibi.
Doğru cevap: D seçeneğidir.
12.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Arapça ön takılardan biri değildir?
bi- |
li- |
in |
t |
v |
en bu takılardan biri değildir.
13.Soru
Aşağıda Arapça adtakımlarıyla ilgili verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?
Eski gramerlerde izâfet terkîbi (katma birliği) adıyla anılır. |
Kalıbın kurucu üyelerinin sırası Türkçe’yle aynıdır. |
Muzâf (=katkı alan) denilen asıl üye ilk sırada bulunur. |
Arapça adtakımında her iki ad da yalnız Arapça olabilir. |
Muzâfün ileyh (=katılan) adı verilen belirtme/sınırlama işleyişindeki üye ise ikinci sırada yer alır. |
Türkçe'nin tam tersidir.
14.Soru
Farsça’da meslek adları kılıcı (fail) adlarından ne ile türetilmiştir?
كار |
ی |
ار |
بان |
ق |
Farsça’da meslek adları kılıcı (fail) adlarından ی -î ile türetilmiştir. Bu ek Arapça kılıcı adlarına da getirilmiş, onlardan da meslek adları yapılmıştır. Osmanlı Türkçesi’nde bunlar da kullanılmıştır.
15.Soru
"Geçişli fiillerde eylem dışa dönüktür; eyleyen (özne), eylemini bir nesne üzerinde gerçekleştirmekte, böylece bir nesne etkilenmektedir."
Aşağıdaki seçeneklerden hangisinde yukarıdaki açıklamaya uygun bir fiil vardır?
Uçmak |
Kırmak |
Bakmak |
Gelmek |
Oturmak |
Geçişli fiillerde eylem dışa dönüktür; eyleyen (özne), eylemini bir nesne üzerinde gerçekleştirmekte, böylece bir nesne etkilenmektedir: ,sevmek سومك ,içmek ايچمك ,getirmek كتورمك ,kapamaḳ قاپامق ,açmaḳ آمچق ,ḳırmaḳ قريمق
ييمك yemek gibi. Bu bilgiden yola çıkarak bakıldığı zaman doğru cevap B şıkkıdır.
16.Soru
Aşağıdakilerden hangisi gelecek zaman bildirme kipinin “üçüncü çoğul kişi” çekimidir?
آتيسرلر |
آتيسرديك |
آتيسر |
آتيسرديكيز |
آتيسريم |
Doğru cevap A'dır.
17.Soru
Aşağıdaki Türkçe-Farsça sayı sıfatı eşleştirmelerinden hangisi yanlıştır?
بر- يك |
التي- شش |
التميش- هفتاد |
قرق- چهل |
اون ايكي- دوازده |
C seçeneğinde yer alan Farsça "Heftâd" sayı sıfatının Türkçe karşılığı Yetmiş'tir. Doğru cevap C'dir.
18.Soru
Türkçe’nin bütün kelime kökleri hangi iki öbek içinde toplanır?
isim kökleri, sıfat kökleri |
fiilimsi kökleri, zarf kökleri |
isim kökleri, fiil kökleri |
eylem kökleri, sıfat kökleri |
edat kökleri, zarf kökleri |
Türkçe’nin bütün kelime kökleri iki öbek içinde toplanır: isim kökleri, fiil kökleri. Bu iki öbekte yer alan kelimelerin yapım ve çekim ekleri ayrı olduğu gibi, söz içindeki işleyişleri, kurdukları ilişkiler ve karşıladıkları kavramlar da farklıdır. Kendi yapım ekleriyle uzamış, gövde ya da köken diye adlandırdığımız kelimelerle birleşik kelimeler de, kök kelimeler gibi, iki öbek oluşturur.
19.Soru
Hangi seçenekte iyelik eklerinden gelen kişi eki bulunmaktadır?
كوررين |
كورديم |
كورهجكم |
كورهيم |
كورملى يم |
b. İyelik Eklerinden Gelen Kişi Ekleri
Bunlar,
1) isim fiilinin geçmiş ve şart çekiminde:
كوزل ايدمgüzel idi-m, كوزلدمgüzel-di-m, كوزل ايسمgüzel ise-m, كوزلسمgüzel-se-m,
2) diğer fiillerin geçmiş zaman ve şart çekimlerinde:
آلدمał-dı-m, سودمsev-di-m; آلسمał-sa-m, سوسمsev-se-m gibi;
kullanılan kişi ekleridir. Dolayısıyla B doğru seçenektir.
20.Soru
Belirtme edatının lam’ının okunmadığı harflere güneş harfleri (şems harfleri = hurufü'ş-şemsiyye) denir.
Aşağıdakilerden hangisi güneş harflerindendir?
|
|
|
|
|
güneş harfleri ve ay harfleridir.
Doğru yanıt A'dır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ