Osmanlı Yenileşme Hareketleri (1703-1876) Final 15. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Osmanlı İmparatorluğunda, Posta Nezareti hangi padişah döneminde kurulmuştur?
III.Selim |
II. Mahmud |
Sultan Abdulmecid |
Sultan Abdülaziz |
II. Abdülhamid |
Osmanlı Devleti’nde bugünkü anlamda bir posta teşkilatı kurulması yönündeki çalışmalar II. Mahmud devrinde başlatıldı. 1832’den itibaren yapımına başlanan posta yollarıyla ilgili altyapı tamamlandıktan sonra, Sultan Abdülmecid devrinde Ekim 1840’ta Posta Nezareti kuruldu.
2.Soru
I. Mahmud hangi yıllar arasında hüküm sürmüştür?
1703-1730
|
1718-1730
|
1730-1754
|
1754-1757
|
1757-1774 |
I. Mahmud 1730-1754 yılları arasında hüküm sürmüştür.
3.Soru
Osmanlı sosyal yaşamında aşağıdakilerden hangisi ile birlikte süreli yayınlarda geniş kitlelere yönelim başlamıştır?
Dağarcık
|
Takvim-i Vekayi
|
Ceride-i Havadis
|
Tecüman-I Ahval
|
Muhbir
|
1872’de devlet desteği ve Ahmet Mithat Efendi’nin yönetiminde yayınlanmaya başlayan Dağarcık’la süreli yayınlarda geniş kitlelere yönelim başladı.
4.Soru
19. yüzyılın ikinci yarısında Osmanlı maliyesinin devlet çarkını döndürebilmek için Galata bankerlerinden aldığı kısa vadeli ve yüksek faizli borçlara ne denirdi?
Avans |
Kaime |
İltizam |
Levanten |
Yed-i Vahid |
- yüzyılın ikinci yarısında Osmanlı maliyesinin devlet çarkını döndürebilmek için Galata bankerlerinden aldığı kısa vadeli ve yüksek faizli avans denirdi. Doğru cevap A'dır.
5.Soru
Aşağıdaki bölgelerden hangisi II. Mahmud’un 1829-37 arasında çıktığı beş gezi içerisinde ziyaret ettiği yerlerden değildir?
Çanakkale Boğazı |
Doğu Trakya |
İzmit Körfezi |
Aşağı Tuna Boyu |
Güney Karadeniz |
II. Mahmud’un 182937 arasında farklı tarihlerde çıktığı beş gezi bu bağlamda değerlendirilebilir. Ege ve Doğu Trakya’daki Tekirdağ, Çanakkale Boğazı, Gelibolu, Edirne, Gemlik, İzmit, Varna, Şumnu, Silistre, Rusçuk gibi kentlere yapılan gezilerde, farklı din mensuplarına bizzat padişah tarafından beraberlik, adalet, eşitlik ve özgürlük mesajları verildi. Doğru yanıt “E” şıkkıdır.
6.Soru
- Yüzyılda kapitülasyonların aşağıdakilerden hangisi üzerinde doğrudan olumsuz bir etki bıraktığı söylenemez?
Askeri hiyerarşi
|
Yerli sermaye
|
İktisadi yapı
|
Şirketlerin gelişimi
|
Devletin bir iktisadi yapı oluşturması |
- yüzyılda yerli sermayeyi, iktisadi yapıyı, şirketlerin gelişimini ve devletin bir iktisadi siyaset belirlenmesini engelleyici bir konum kazanan kapitülasyonlar, ya-bancı devletlerin ülkenin iç işlerine karışmak için kullandıkları bir araca dönüştü. 1856 Paris Kongresi’nde konuyu gündeme getiren Âli Paşa’nın, kapitülasyonların ülkenin gelişimini engelleyip hükümetin nüfuzunu kırdığını belirtmesi üzerine, yeniden gözden geçirilmeleri hususu kongrede onaylandı; ancak daha sonra İstanbul’da toplanması gereken konferans gerçekleşmediği için bu girişimden bir sonuç çıkmadı.
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Osmanlı topraklarında Fransız Katolik Cizvit misoynerleri tarafından kurulan en eski yabancı okuldur?
Saint Benoit |
Robert Kolej |
Saint Joseph Lisesi |
İtalyan Lisesi |
Tarsus Amerikan Koleji |
Osmanlı topraklarında açılan en eski yabancı okul Fransız Katolik Cizvit misyonerlerinin 1583’te İstanbul’da kurdukları Saint Benoit’ti.
8.Soru
1838’de Hariciye Nezareti’ne bağlı olarak ülkede ticaret, sanayi ve tarımı geliştirmek için kurulan birim aşağıdakilerden hangisidir?
Şirket-i Hayriyye |
Şark İngiliz Bankası |
Islah-ı Sanayi Mektebi |
Ziraat ve Sanayi Meclisi |
Islah-ı Sanayi Komisyonu |
1838’de Hariciye Nezareti’ne bağlı olarak ülkede ticaret, sanayi ve tarımı geliştirmek için çalışmalar yapmak amacıyla Ziraat ve Sanayi Meclisi (Meclis-i Umur-i Nafıa) oluşturuldu. Doğru cevap D'dir.
9.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Osmanlı yönetim felsefesi ve toplumsal anlayışını ifade eden daire-i adliyyenin halkalarını oluşturan yapılardan biri değildir?
Adalet
|
Kanun
|
Mutlak iktidar
|
Ordu
|
Bağımsızlık
|
Osmanlı yönetim felsefesine göre daire-i adliyyenin halkalarını oluşturan; adalet, kanun, mutlak iktidar, ordu, servet ve halk, sosyal yapının ve işleyişinde temel dayanaklarını oluştururdu.
10.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Osmanlı Devleti'nde Batı hukuk tekniği kullanılarak yapılan ilk kanundur?
1840 Ceza Kanunu |
1855 Men-İrtikab Kanunnamesi |
1858 Arazi Kanunnamesi |
1851 Kanun-i Cedid |
1860 Ticaret Kanunu |
Osmanlı Devleti'nde Batı hukuk tekniği kullanılarak yapılan ilk kanun 1840 Ceza Kanunu'dur.
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi 1864 yılında kurulan Islah-ı Sanayi Komisyonunu hakkında doğru bir ifade değildir?
Sanayinin gelişimini desteklemek |
Üretimi taşraya kaydırmak |
Girişimcilere yol göstermek |
Küçük sermaye sahiplerini organize etmek |
Üreticiye rekabet yeteneği kazandırmak |
Devletin sanayi girişimlerinden vazgeçmesinden sonra, 1864’te sanayii desteklemek ve girişimcilere yol göstermek üzere Islah-ı Sanayi Komisyonu kuruldu. Hükümet, geleneksel yöntemlerle iş gören ve Avrupa ürünleriyle rekabet neticesinde giderek küçülen Osmanlı esnafıyla girişimcilerini güçlendirmek amacıyla kurduğu bu komisyon aracılığıyla esnafa küçük sermayedarları bir araya getirterek Avrupa mallarıyla rekabet edebilecek derecede güçlü ve kaliteli üretim yapabilecek şirketler oluşturmayı amaçlamıştı. Meclis-i Ahkâm-ı Adliyye üyesi Rıza Efendi’nin başkanlığında oluşturulan bu komisyonda tüccarlar da temsil edilmekteydi. Komisyonun başarılı olması, yani şirketleri kurup üretime geçirmesi durumunda, benzer girişimler taşra için de yapılacaktı. şirket sermayelerinin hisse senedi çıkarılarak toplanması, Avrupa’dan getirtilen makinelerden vergi alınmaması, şirketlere ücretsiz arsa verilmesi, devletin ihtiyacı olan ürünleri bu şirketlerden satın alması ve komisyonun şirket mallarını kalite yönünden de denetlemesi kararlaştırıldı.
12.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Tanzimat’ın uygulanması süreci ile ilgili doğru bir ifadedir?
Tanzimat reformları hızlı bir şekilde tüm ülkede hayata geçirildi.
|
Trabzon eyaletinde ortaya çıkan tepkilerden dolayı Tanzimat’ın hayata geçirilmesi ertelendi.
|
Mısır eyaleti kapsam dışı bırakılarak Tanzimat reformları burada uygulanmadı
|
Öncelikle merkez yönetimle sorun içinde olan bölgelerde bir güç denemesi olarak uygulanmasına öncelik verildi.
|
Tanzimat’ın hayata geçirilmesi sürecinde beklentilerin aksine ciddi bir direnç ortaya çıkmadı |
Hükümet, Tanzimat reformlarını uygulama bağlamında hazırlıklı olmadığı için öngörülen ıslahatları ülkenin tamamında değil, öncelikle Edirne, Bursa, İzmir, Ankara, Aydın, Konya ve Sivas gibi nispeten merkeze yakın ve yapılanların kolaylıkla denetlenebileceği yerlerde uygulamaya konulmasını kararlaştırdı. Trabzon eyaleti önce bu kapsama alındıysa da, bölgede ortaya çıkan tepkiler üzerine Tanzimat’ın burada uygulanması ertelendi. Buna karşın, İstanbul’dan çok uzak olmasına rağmen, merkezle sorunları devam eden Mısır eyaleti ise uygulama kapsamına alındı ve 6 Aralık 1839 tarihli fermanla Mehmed Ali Paşa’dan Tanzimat’ı Mısır’da uygulaması istendi. Esasında, bu, hükümetin Mehmed Ali Paşa’nın üzerindeki bir güç denemesinden başka bir şey değildi. Mehmed Ali Paşa da, buna karşılık idaresi altındaki yerlerde bu ilkeleri bir süreden beri kendisinin zaten uyguladığını; ancak, yine de fermanı kamuoyuna duyuracağını biraz da kinayeli bir biçimde Bâbıâli’ye iletti. Bu ifadeler ve iletişim biçimi bile iki taraf arasında esen soğuk rüzgârları açıkça ortaya koymaktadır. Siyasi ve stratejik açıdan merkezle bağları sorunlu olan yerlerde Tanzimat’ın uygulanması zamana yayıldı; zira, hükümetin korkusu, isyan çıkarmak için çalışanların yeni sistemi bahane ve kendilerine vesile etmesiydi. Nitekim, bu endişeyle uygulamanın geciktirildiği hemen her yerde hükümetin öngördüğü üzere isyanlar ve ciddi sorunlar meydana geldi.
13.Soru
Taşbaskı (litografi) tekniğini Osmanlı Devleti’ne getiren 1831’de İstanbul’da kurulan matbaa aşağıdakilerden hangisidir?
Kayol Matbaası
|
Matbaa-i Âmire a
|
Üsküdar Matbaası
|
Dâru’t-Tıbaâtü’l-Cedîde
|
Bulak Matbaası |
Tanzimat öncesinde Osmanlı yayın hayatını etkilemiş olan iki matbaadan biri, taşbaskı (litografi) tekniğini ülkeye getiren Kayol Kardeşler’in (Henri Caillol ve Jacques Caillol) 1831’de İstanbul’da kurdukları matbaadır.
14.Soru
Osmanlı da ilk çıkan gazete aşağıdakilerden hangisidir?
Tercüman-ı Ahval, |
Takvim-i Vekayi, |
Tasvir-i Efkâr |
Ceride-i Havadis, |
Manzûme-i Efkâr, |
1831’den itibaren Takvimi Vekayi adlı resmi gazete yayınlanmaya başlandı. 1860’ta ilk özel gazete olan Tercümanı Ahval ve 1862’de de Tasviri Efkâr çıkmaya başladı. 1840’ta yarı resmi bir organ olarak yayın hayatına başlayan Ceridei Havadis oldu.Manzûmei Efkâr (1866)
15.Soru
" Devletin Yeniçeri Ocağı’nı kaldırıp Asakir-i Mansure ordusunu kurmasından sonra hazineye gelir temin etmek üzere kereste, kömür, palamut, afyon, hububat gibi bazı maddelerin ticaretini bizzat yapmak üzere piyasaya girmesi ve müdahalesi anlamında kullanılan bir tabirdir."
Yukarıda verilen açıklama aşağıdakilerden hangisini ifade etmektedir?
Mağşuş sikke |
Yed-i Vahid |
Tağşiş |
İltizam Sistemi |
Avans |
Doğru cevap B olacaktır. Sayfa 113 de 1838 OSMANLI-İNGİLİZ (BALTALİMANI) TİCARET ANTLAŞMASI konu başlığında " Devletin Yeniçeri Ocağı’nı kaldırıp Asakir-i Mansure ordusunu kurmasından sonra hazineye gelir temin etmek üzere kereste, kömür, palamut, afyon, hububat gibi bazı maddelerin ticaretini bizzat yapmak üzere piyasaya girmesi ve müdahalesi anlamında kullanılan bir tabir Yed-i Vahid olarak " sayfanın yan tarafında açıklanmaktadır.
16.Soru
Aşağıda belirtilen hangi olayın ardından yayılan siyasi fikirler, zamanla bireyi ve bunların ortak talepler etrafında bir araya gelmesiyle oluşan kitleyi, iktidar denkleminde hesaba katılması gereken bir güç haline getirmiştir?
Viyana kongresi |
Grek Projesi |
Aydınlanma |
Fransız İhtilali |
Sanayi Devrimi |
1789 Fransız İhtilali’nin ardından yayılan siyasi fikirler, zamanla bireyi ve bunların ortak talepler etrafında bir araya gelmesiyle oluşan kitleyi, iktidar denkleminde hesaba katılması gereken bir güç
haline getirdi. Doğru cevap D dir.
17.Soru
Osmanlı Devletinde devletin koruyucusu ve büyük oranda yöneticisi olan asli unsur kimlerdi?
Gayrimüslüman Türkler
|
Müslüman Türkler
|
Devşirmeler
|
Etnik çoğunluklar
|
Yeniçeriler |
Osmanlı Devletinin asli unsuru Müslüman Türklerdir. Devletin kurucusu, koruyucusu,ve büyük oranda yöneticisi olan bu asli unsur, başta askerlik olmak üzere asıl yükü çekmekte ve hakim millet olarak ayrıcalıklardan yararlanmaktaydı.
18.Soru
1866-1922 yılları arasında sadrazamın rütbe ve derecesinde bulunan Mısır valilerine verilen unvan aşağıdakilerden hangisidir?
Paşa
|
Hıdiv
|
Efendi
|
Çelebi
|
Bey |
1866-1922 yılları arasında sadrazamın rütbe ve derecesinde bulunan Mısır valilerine verilen unvan Hıdiv’dir.
19.Soru
Ağağıdakilerden hangisi Osmanlı yönetim felsefesinde reaya sınıfının özelliklerinden birisini ifade etmektedir?
Asker ve sivil devlet görevlilerini kapsar.
|
Müslüman olma şartı aranır.
|
Vergi verme zorunlulukları vardır.
|
Saray halkı da bu gruba dahildir.
|
Göçebeler bu gruba dahil değildir. |
Reaya sınıfı yönetilenler grubu demektir. Bu kesimin görevi üretim ve hizmet faaliyetlerini aksatmamak ve vergi vermek suretiyle askeri (yönetici) sınıfı desteklemekti. Müslüman olma şartı aranan yönetici sınıfı asker, sivil devlet görevlileri, saray halkı, ilmiye ve kalemiyeyi kapsamaktaydı.
20.Soru
Yurt dışındaki gelişmeleri yerinde görmek için yurt dışı seyahatine çıkan ilk Osmanlı Padişahı aşağıdakilerden hangisidir?
Abdülaziz |
3. Selim |
2. Mahmud |
Abdülmecit |
2. Abdülhamid |
Sultan Abdülaziz’in yurt dışındaki gelişmelerle idari ve toplumsal düzenleri yerinde görmek üzere Avrupa’yı ziyareti, Osmanlı padişahları açısından bir ilkti. Doğru cevap A'dır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ