Osmanlı Yenileşme Hareketleri (1703-1876) Final 5. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Osmanlı donanmasının buhar gücüyle çalışan ilk savaş gemisi aşağıdakilerden hangisidir?
Hamidiye |
Gülcemal |
Sütlüce |
Peyk-i Zafer |
Muavenet-i Milliye |
1856 yılında 78 toplu Peyk-i Zafer kalyonuna İngiltere’de makinaların takılmasıyla Osmanlı donanması buhar gücüyle çalışan ilk savaş gemisine sahip
oldu.
2.Soru
Esasen Şubat 1848’de Fransa’da başlayıp hızla Avrupa ve Latin Amerika ülkelerine yayılan ve ellinin üzerinde ülkeyi derinden etkileyen ihtilâller zinciri aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?
1848 İhtilâlleri
|
100 Yıl Savaşları |
16. Yüzyıl Savaşları |
I. Dünya Savaşı |
II. Dünya Savaşı |
1848 İhtilâlleri: Esasen Şubat 1848’de Fransa’da başlayıp hızla Avrupa ve Latin Amerika ülkelerine yayılan ve ellinin üzerinde ülkeyi derinden etkileyen ihtilâller zinciri.
3.Soru
Aşağıdakilerden hangisi önce Tanzimat reformları kapsamına alınan ancak ortaya çıkan tepkiler üzerine ertelenen bölgedir?
Edirne |
Bursa |
Aydın |
Trabzon |
Ankara |
Trabzon eyaleti önce Tanzimat reformları kapsamına alındıysa da, bölgede ortaya çıkan tepkiler üzerine Tanzimat’ın burada uygulanması ertelendi.
4.Soru
Kolektif bilinç, dayanışma ve karşılıklı sorumluluk duygusunun oluşmasını sağlamanın yanı sıra, vergilerin eksiksiz bir şekilde toplanması, huzur ve güvenliğin temini bakımından da hayati önem taşıyan öge aşağıdakilerden hangisidir?
Vakıf |
Lonca |
Dergah |
Vekalet |
Kefalet |
Kefalet uygulaması, kolektif bilinç, dayanışma ve karşılıklı sorumluluk duygusunun oluşmasını sağlamanın yanı sıra, vergilerin eksiksiz bir şekilde toplanması, huzur ve güvenliğin temini bakımından da hayati önem taşırdı. Doğru cevap E dir.
5.Soru
Osmanlı Dönemi ile Cumhuriyet Türkiye'si dönemine intikal eden kuruluşlar ile ilgili aşağıda verilen eşleştirmelerden hangisi ya da hangileri doğrudur?
I. Başvekâlet/sadrazamlık - Başbakanlık
II. Dahiliye Nezareti - Dışişleri
III. Şûra-yı Devlet - Danıştay
IV. Divan-ı Muhasebat - Sayıştay
I - II - IV |
I - III |
I - III - IV |
I - II - III - IV |
I - II - III |
Doğru cevap C olacaktır. Sayfa 64 de Özet konu başlığındaki Amaç 44 de açıklamalarda " merkez teşkilâtında Başbakanlık (Başvekâlet/sadrazamlık), İçişleri (Dahiliye Nezareti), Dışişleri (Hariciye Nezareti), Maliye (Maliye Nezareti), Adalet (Adliye Nezareti), Ticaret, Milli Eğitim (Maarif Nezareti) gibi bakanlıklarla hükümet (Meclis-i Vükelâ), Danıştay (Şûra-yı Devlet) ve Sayıştay (Divan-ı Muhasebat); taşra teşkilâtında ise, belde (nahiye), ilçe (kaza), il (vilâyet) ve belediyeler hep bu dönemde kurulan ve Cumhuriyet’e intikal eden mües seselerdir. " şeklinde açıklamalar yer almaktadır.
6.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Tanzimat fermanında bahsi geçen askeri düzenlemeler arasında yer almaz?
Askere alımların kur’a ile yapılması
|
Askere alımlarda gönüllülük esasına geçilmesi
|
Fiili askerlik süresinin beş yıl ile sınırlanması
|
Redifliğin süresinin yedi yıl ile sınırlanması
|
Mevcut askerlerin %20 sinin her yıl yenilenmesi |
Tanzimat Fermanı’nın en önemli maddelerinden biri olan askerlikle ilgili soruna ise, üç yıl el atılamadı. Yeniçerilik kaldırıldığından beri, askere alımlar gelişigüzel yapıldığı gibi, askerlik süresi de belirlenmemişti. Askere alınan gençlerin askerliği sağ kaldıkça ve gücü kuvveti yerinde oldukça devam etmekteydi. 1843’te Hassa Müşiri Rıza Paşa bu sorunu çözmekle görevlendirildi ve Seraskerlik’te askerler, ulema, vezirler ve devletin ileri gelenlerinden oluşturulan geçici bir meclis yapılacak düzenlemeleri görüştü. Neticede, 6 Eylül 1843’te askere alınacak kişilerin kur’a ile belirlenmesi, Mart 1844’ten itibaren fiilî askerlik süresinin beş ve bir çeşit ihtiyat askeri olan redifliğin ise yedi yılla sınırlandırılması ve mevcut askerlerin %20’sinin her yıl yenileriyle değiştirilerek beş yıl içerisinde askerlerin tamamının yenilenmesi kararlaştırıldı. Ayrıca, ordu sistemine geçildi; Hassa, Dersaadet, Rumeli, Anadolu ve Arabistan olmak üzere beş ordu ve her birinin bünyesinde de birer meclis kuruldu.
7.Soru
The Ottoman Bank (Osmanlı Bankası) hangi tarihte kurulmuştur?
1853 |
1856 |
1862 |
1871 |
1881 |
Şubat 1855’te Peter Pasquali ile Stephen Sleigh isimli iki İngiliz, İstanbul ve Londra’dan izin alarak Şark İngiliz Bankası adıyla bir banka kurmak için girişimlere başladı. Yaklaşık bir yıllık bir çalışma neticesinde 13 Şubat 1856’da ismi The Ottoman Bank (Osmanlı Bankası) olarak belirlendi ve hisse senetleri satışa çıkarıldı. Doğru yanıt “B” şıkkıdır.
8.Soru
I . Sened-i İttifak: Âyan denilen yerel güçlerle merkez bürokrasisi arasında 1808’de imzalanan ve âyanlara bir takım hak ve imtiyazlar veren sözleşmedir.
II . 1858’de Islahat Fermanı ilân edilmiştir.
III. 3 Kasım 1839’da Gülhane Hatt-ı Hümayunu veya diğer bir isimlendirmeyle Tanzimat Fermanı ilân edildi
IV . Islahat Fermanı’yla gayrimüslimlerin devlet memuru olabilmesi sağlandı
Yukarıda Osmanlı Devleti’nde Yenileşme Hareketleri (1703-1876) kapsamında ki gelişmeler verilmiştir. Bu bilgilerden hangileri doğru olarak ifade edilmiştir?
I ve II |
II ve III |
III ve IV |
I – II - IV |
I -III - IV |
Doğru cevap E olacaktır. Sayfa 119 ve 160 da Sosyal Değişim ve Entegrasyonun Hukuki Adımları konu başlığında ” 1856’da ilân edilen Islahat Fermanı, gerek farklı dinlere mensup kesimlerde gerekse Hıristiyan cemaatlerin kendi aralarındaki çekişmelerin daha da artmasına yol açtı “ şeklinde açıklamalar yer almıştır.
9.Soru
Aşağıdaki düşüncelerden hangisi Osmanlı Devletinin "daire-i adliyye, yani adalet dairesi " çemberi içerisinde yer almaz?
|
|
|
|
|
- Dünya barışı, ancak adaletle sağlanabilir,
- Dünya, duvarı devlet olan birbahçe gibidir,
- Devletin düzenleyici gücü kanundur,
- Kanunun koruyucusu güçlü bir ikdidardır,
- Sağlam bir iktidar ve devlet için güçlü bir ordu şarttır,
- Güçlü bir ordu için dolu bir hazine (servet) gereklidir,
- Bu servet ancak bolluk ve huzur içinde yaşayan bir halktan sağlanabilir,
- Halkın huzur ve refah içinde yaşaması ise âdil bir yönetimle mümkündür,
10.Soru
I.Sağlam bir iktidar ve devlet için güçlü bir ordu şarttır
II.Dünya barışı, ancak adaletle sağlanabilir
III. Dünya, duvarı halk olan bir bahçe gibidir
IV.Kanunun koruyucusu güçlü bir iktidardır
Osmanlıda idari ve sosyal düzeninin felsefi temelleri, Türk devlet geleneği ve İslâm dininin esasları çerçevesinde şekillenen daire-i adliye anlayışa göre yukarıdakilerden hangisi doğrudur?
I - II - III |
II - III - IV |
I - II- IV |
IV - III |
I- III |
Doğru cevap C olacaktır. Sayfa 115 de Klasik Osmanlı Sosyal Düzeni konu başlığındaki açıklamalarda " III.seçenek ; Dünya, duvarı devlet olan bir bahçe gibidir " şeklinde açıklanmaktadır. Diğer seçenekler doğrudur.
11.Soru
Tanzimat Fermanı'nın ilan edildiği yıl aşağıdakilerden hangisidir?
1808 |
1831 |
1839 |
1856 |
1876 |
Tanzimat Fermanı 3 Kasım 1839'da ilan edilmiştir.
12.Soru
Kuleli Vakası tutanaklardan anlaşıldığına göre, fedailer grubuyla telgraf tellerini keserek dışarıyla haberleşmeyi önleme görevi aşağıdaki kişilerden hangisine verilmiştir?
Arif Bey |
Cafer-dem Paşa |
Ferik Hüseyin Daim Paşa |
Binbaşı Rasim Bey |
Şeyh Ahmed Efendi |
Zanlılar Çengelköy’deki Kuleli Kışlası’na (Kuleli Askerî Lisesi) konulduğu; soruşturma ve yargılama işlemleri de burada yapıldığı için bu olay Kuleli Vakası olarak anıldı. Tutanaklardan anlaşıldığına göre, Rasim Bey, fedailer grubuyla telgraf tellerini keserek dışarıyla haberleşmeyi önleyecekti. Doğru cevap D dir
13.Soru
I- Kilometre Garantisi
II- İltizam Sistemi
III-Şirket-i Hayriyye
Osmanlı hükümeti, yabancı sermayeyi ülkeye çekebilmek için bir takım teşvikler uygulamıştır. Aşağıdakilerden hangisi bunlar arasında gösterilebilir?
Yalnız I
|
Yalnız II
|
Yalnız III
|
I ve II
|
II ve III |
Kilometre Garantisi: Osmanlı hükümeti, yabancı sermayeyi ülkeye çekebilmek için bazı teşvikler uyguladı. Bunlardan birisi, demiryolu şirketlerine inşa ettikleri kilometre başına yıllık bir geliri garanti etmekti. Şirketin yıllık geliri belirlenen rakamın altında kaldığında aradaki farkı hükümet ödemekteydi.
14.Soru
Sultan Abdülmecid’in taşraya gönderdiği iki hatt-ı hümayun yayımlandığı zaman Mustafa Reşid Paşa yurt dışındaydı, yaklaşık bir buçuk ay sonra yurt dışından hangi şehirden İstanbul’a dönmüştü?
Berlin |
Roma |
Moskova |
Paris |
Londra |
Sultan Abdülmecid Temmuzun sonunda taşraya gönderdiği diğer bir hatt-ı hümayunla, vali, vezir, ferik, mütesellim ve mübaşir gibi görevlilerden yolculuk masraflarını kesinlikle halka yüklememelerini ve cerîme ve câize gibi değişik adlarla halktan hiçbir şey almamalarını istedi. Söz konusu iki hatt-ı hümayun yayımlandığı zaman Mustafa Reşid Paşa henüz Londra’daydı. Paşa’nın hatt-ı hümayunların yayımlanmasından yaklaşık bir buçuk ay sonra İstanbul’a dönmesi, bu ilkelerin Osmanlı başkentindeki bürokratlar tarafından da paylaşıldığını göstermektedir.
15.Soru
Ali Suavi'ye tepki olarak Namık Kemal ve Ziya Bey, 29 Haziran 1868’den itibaren Londra’da aşağıdaki gazetelerden hangisini yayınlamaya başladılar?
Muhbir |
Hürriyet |
Volkan |
İttihad |
İnkılâb |
Ali Suavi’nin çıkardığı Muhbir’in üzerinde cemiyetin amblemi olduğu halde diğerlerini dışlayan bir çizgide yayın yapmaya başlamasından rahatsız olan Namık Kemal ve Ziya Bey, 29 Haziran 1868’den itibaren Londra’da Hürriyet’i yayınlamaya başladılar. Doğru cevap B dir.
16.Soru
a. adalet
b. ordu
c. servet
d. halk
e. mutlak iktidar
Yukarıdakilerden hangisi yada hangileri Osmanlı Devletinde ki daire-i adliye anlayışıyla ilgilidir?
a-b-c |
a-b-c-e |
a-b-c-d |
c-d |
hepsi |
Doğru cevap E olacaktır. Sayfa 156 da Klasik Osmanlı Sosyal Düzeni konu başlığındaki açıklamalarda " Osmanlı yönetim felsefesine göre daire-i adliyyenin halkalarını oluşturan; adalet, kanun, mutlak iktidar, ordu, servet ve halk, sosyal yapının ve işleyişinde temel dayanaklarını oluştururdu " şeklinde açıklamalar yer almaktadır.
17.Soru
Aşağıdakilerden hangisi 3 Kasım 1839’da ilân edilen Gülhane Hatt-ı Hümayunu’nun (Tanzimat Fermanı) öncelikli hedefleri arasında değildir?
Milliyetçi gelişmelerin önünü alma
|
Avrupalı devletlerle kamuoylarının desteğini sağlama
|
İdari-hukuki açıdan devlet-toplum ilişkilerini yeniden düzenleme
|
Padişahın mutlak otoritesinin hukuk devleti ekseninde yeniden belirlenmesi
|
Halkın sosyal yaşamında değişiklik yapılmak istenmesi |
Halkın sosyal yaşamında değişiklik yapılmak istenmesi Tanzimat Fermanı’nın nedenlerinden değildir.
18.Soru
İzmir-Aydın demiryolu hangi tarihte işletmeye açıldı ?
23 Eylül 1856’da
|
2 Eylül 1857’de
|
12 Şubat 1859’da
|
1 Temmuz 1866’da
|
17 Nisan 1869’da |
Neticede İzmir-Aydın arası 1 Temmuz 1866’da işletmeye açıldı.
19.Soru
- yüzyılda Anadolu’da siyasi, ekonomik ve sosyal düzeni alt üst eden aşağıdaki olaylardan hangisi üretim ve tüketim ilişkilerini ciddi bir biçimde etkilemiştir?
Celâlî isyanları
|
Timar sistemi
|
Nizam-ı Cedit
|
Millet Sistemi
|
Daire-i adliyye |
- yüzyılda Anadolu’da siyasi, ekonomik ve sosyal düzeni alt üst eden ve Celâlî isyanları denilen kargaşa dönemi, üretim ve tüketim ilişkilerini ciddi bir biçimde etkiledi.
20.Soru
1727 yılında kurulan ilk Türk matbaasında basılan ilk kitap hangisidir?
Tarih-i Naima |
Tarih-i Râşid |
Vankulu Lügati |
Tuhfetü’l-Kibar fî Esfâri’l-Bihâr |
Usûlü’l-Hikem fî Nizâmi’l-Ümem |
İlk Türk matbaası ise İbrahim Müteferrika’nın çabaları neticesinde 1727 yılında kuruldu. Kurucusundan hareketle Müteferrika Matbaası olarak da anılan bu matbaa 1729’da asıl adı Sıhahü’lCevherî olan Vankulu Lügatini basarak yayım hayatına başladı. Doğru yanıt “C” şıkkıdır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ