Özel Eğitim Final 8. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdaki hareketlerin hangisinde hem büyük hem de küçük kaslar birlikte kullanılır?
Çekme |
Göz kırpma |
Konuşma |
Başkaldırma |
Emekleme |
Kaba motor beceriler; baş, gövde kol ve bacak kasları gibi büyük kaslar kullanılarak yapılan becerilerdir. İnce motor beceriler; özellikle gözler, konuşmada kullanılan kaslar, eller, parmaklar, ayaklar ve ayak parmaklarında bulunan küçük kaslarla yapılan becerileri içerir. Küçük kasların gücü ve dayanıklılığı tırmanma, bastırma, çekme ve kaldırma için de önemlidir.
2.Soru
Bireyin yapmak istediği şeyi çeşitli yollarla ifade etmesi aşağıdakilerden hangisidir?
Niyet bildirme |
Nesne keşfetme |
Problem çözme |
Araç-sonuç davranışı |
Deneme-yanılma |
Çocuklar, 8-10. aylarda bir amaca ulaşmak istediklerini belirtmek üzere davranış sergilerler ve bu davranışa niyet bildirme denir. Niyet bildirme, neredeyse tüm davranışlar için ön koşul olma özelliği taşımaktadır. İleri düzeyde yetersizliği olan çocukların bir kısmı, niyet bildirme davranışını bağımsız olarak kazanamamakta ve bu davranışı öğrenmeleri için yapılandırılmış etkinliklere gerek duymaktadırlar.
3.Soru
Aşağıdakilerden hangisi belleği geliştirmek amacıyla yapılabilecek etkinliklerdendir?
Öğrencilere bir öykü okunur. Sonra öykü ile ilgili soruları cevaplamaları istenir. |
Öğrenciler bir hikaye okunur ve dikkatlice hikayenin sonuna kadar dinlemeleri istenir. |
Öğrencilere bilmeceler sorulur ve cevaplamaları istenir. |
Öğrencilerden porsuk çayını temizleme yolları ile ilgili bir araştırma yapmaları istenir. |
Öğretmenin tahtaya yazdığı problem çözmeleri istenir. |
Belleğin geliştirilmesi, bilişsel beceriler için oldukça önemlidir. Zihinsel yetersizliği ya da DEHB olan çocuklar bellek görevlerinde daha az başarı göstermektedirler. Bu çocuklar, edindikleri bilgileri kısa süreli bellekten uzun süreli belleğe aktarmada ve uzun süreli bellekteki bilgileri depolamakta ya da geri çağırmakta sınırlılıklar yaşayabilmektedirler. Yetersizliğin düzeyi arttıkça bellekte görülen yetersizlikler daha da artmaktadır. Öğrenme yetersizliği olan çocukların ise harfleri ya da rakamları hatırlamakta çoğu zaman sınırlılıkları olabilmektedir. Belleği geliştirmek amacıyla yapılabilecek etkinliklerden biri basit öyküler okumak ve öyküdeki olay ve öğeleri hatırlamak olabilir.
4.Soru
Giyinme becerilerinin öğretimi aşamasında öğretimi kolaylaştırmak için aşağıdakilerden hangisi yapılabilir?
Çocuğa çok büyük beden giysiler giydirilmelidir. |
Giysiler vücudu sıkıca sarmalıdır. |
Bağcıklı ayakkabılar tercih edilmelidir. |
Lastikli pantolonlar tercih edilmelidir. |
Bisiklet yakalı kazaklar tercih edilmelidir. |
Öğretime kolay giyilip çıkarılabilen giysilerle başlanmalıdır. Çocuğa bir beden büyük giysiler seçilmelidir. Giysiler esnek olmalıdır. Topuksuz boru biçimindeki çoraplar, lastikli pantolonlar, bağcıksız ayakkabılarla öğretime başlanmalıdır. “V” yakalı kazaklar baştan kolay geçeceği ve önünü arkasından ayırt etmek daha kolay olacağı için öncelikle bu tür kazaklar öğretim için seçilmelidir.
5.Soru
Erken çocuklukta özel eğitimde kaynaştırma uygulamalarının en önemli yararı hangisidir?
Öğretmen merkezli öğretim sunması |
Öğrenci merkezli öğretim sunması |
Sosyal becerileri kazandırmaya yönelik öğretim sunması |
Aile katılımına olanak sağlanması |
Öğrencilerin ilgi alanlarına yönelik olması |
Erken çocuklukta özel eğitim uygulamalarının kaynaştırmaya dayalı olmasının özel eğitime gereksinim duyan çocuklar için en önemli yararı, bu çocuklara uygun sosyal becerileri kazandırmaya yönelik ortam sunmasıdır.
6.Soru
Aşağıdakilerden hangisi motor yetersizliği olan bireyler için uyarlanmış araçların kullanım amaçları arasında yer almaz?
Normal kas tonusunu sürdürmeye yardımcı olmak |
İlkel refleksleri engellemek |
Öz bakım becerilerini geliştirmek |
İstemli hareketler için fırsat sağlamak |
Bağımsızlığı desteklemek |
Bu tür uyarlanmış araçların kullanım amacı
(a) normal kas tonusunu sürdürmeye yardımcı olmak,
(b) ilkel reflekslerin ortaya çıkmasını engellemek,
(c) istemli hareketleri yapması için çocuğa fırsat vermek,
(d) çevresiyle daha iyi etkileşim için en üst düzeyde konumlandırma sağlamak ve
(e) bağımsızlığı desteklemektir.
7.Soru
Bir anne çocuğu ile oyun oynarken, oyuncak arabanın tekerlerini çıkartarak bunların yerine oyuncak bebeklerin ayaklarını takmıştır. Annenin bu davranışı doğal öğretim tekniklerinden hangisine örnek olarak verilebilir?
Beklenmedik durumlar yaratma |
Seçenek sunma |
Ulaşılamaz hale getirme |
Sınırlı oranda verme |
Talep etme |
Talep etmede, çocuğu gözleyen ve çocuğun başlattığı etkileşime dahil olan yetişkinin, bir şey yapması ya da söylemesine ilişkin olarak çocuktan bir şey talep etmesi (istemesi) yer alırken, seçenek sunmada çocuğun ilgi duyduğu iki ya da daha fazla nesne, oyuncak ya da etkinlik arasından seçenekler sunma kullanılır. Ulaşılamaz hale getirmede ise etkinlik ya da rutinler sırasında nesne, oyuncak ya da araç̧ gereçlerin bazıları çocukların ulaşamayacağı ama görebilecekleri yerlere konur; böylece öğretim fırsatı yaratılır. Çocuğun ihtiyacı olan nesne, oyuncak, araç̧ gereç̧ ya da yiyecek/içeceklerin tamamının değil de sınırlı oranda sunulması bir diğer öğretim fırsatı yaratan durumdur. Bunların yanında, etkinliği ya da oyunu tamamlamak için gerekli olan parçaların ya da durumların eksik bırakılması ve bazen çocuğun aşina olduğu ya da bildiği pek çok etkinlik sırasında yapılan etkinlik- le ilişkili olan ya da olmayan şaşırtıcı ya da beklenmedik olaylar (saçma, komik ya da ilginç̧ şeyler) yaratılması gibi durumlar da çocuklara bu donemde pek çok öğretim fırsatı sunabilmektedir.
8.Soru
Tanılamaya konu olan çocuğun durumu nerede karara bağlanır?
Okulun rehberlik ve psikolojik danışma servisinde |
Öğretmenler zümresinde |
Rehberlik Araştırma Merkezinde (RAM) |
Özel Eğitim Değerlendirme Kurulu (ÖEDK) |
Özel Eğitim Hizmetleri Kurulu (ÖEHK) |
Öğrencinin gereksiniminin bir yetersizlik durumu ile ilişkili olup olmadığına karar vermede, RAM bünyesinde oluşturulan Özel Eğitim Değerlendirme Kurulu önemli bir rol üstlenmektedir. ÖEDK’nin temel görevi, eğitsel değerlendirme ve tanılama sürecini gerçekleştirmektedir. Kurul, bu amaç doğrultusunda hazırlanan dosyayı inceleyerek öğrencinin özel eğitime gereksinimi olup olmadığı konusunda yönlendirme niteliğinde bir karar verir. Verilen karar, öğrencinin özel eğitime gereksinimi olduğu yönünde ise yetersizliğin adı konur (Buna “tanılama” diyoruz.) ve öğrenci için en uygun eğitim ortamını, alacağı destek eğitim hizmeti ve eğitim planını içeren bir rapor düzenlenerek Milli Eğitim Müdürlüğünün onayına sunulur. Müdürlük, bu raporu bünyesinde oluşturulan Özel Eğitim Hizmetleri Kuruluna (ÖEHK) gönderir. Ancak konu, öğrencinin Millî Eğitim Bakanlığına bağlı özel özel eğitim okul ya da kurumlarına yerleştirilmesi olduğunda Kurulun düzenleyeceği rapor yeterli olmaktadır.
9.Soru
Çocuğun gelişimini en üst düzeyde desteklemek için çocuk-birincil bakıcı (anne baba ya da bakıcı)-eğitimci (uzman) arasındaki etkileşimlerin olumlu olması gerektiğini belirten kuram hangisidir?
Bağlanma Kuramı |
Bilişsel Kuram |
Psikososyal Kuram |
Ahlaki Kuram |
Karşılıklı Etkileşim Kuramı |
Karşılıklı Etkileşim Kuramı çocuğun gelişimini en üst düzeyde desteklemek için çocuk-birincil bakıcı (anne baba ya da bakıcı)-eğitimci (uzman) arasındaki etkileşimlerin olumlu olması gerektiğini belirtmektedir.
10.Soru
Çocuk “süt” dediğinde annenin “sen süt mü istiyorsun?” şeklinde geri dönüş yapması dil gelişimini desteklemek için kullanılan stratejilerden hangisine örnek verilebilir?
Çocuğa duyarlı dil yapısı kullanma |
Çocuğun odaklandığı nesneler hakkında konuşma |
Çocuğun zorlandığı yapıları vurgulama |
Çocuk anlamadığında cümleyi tekrar etme |
Çocuğun söylediklerini genişleterek model olma |
Çocuğa duyarlı dil yapısı kullanma, annelerin konuşurken konuşmalarını çocuğun dil düzeyine ve bilişsel olgunluk düzeyine göre ayarlaması, daha az karmaşık iletişim stili kullanması ile ilgilidir. Çocuğun odaklandığı nesneler hakkında konuşma, ailelerin çocuklarının dikkatini çeken nesne ya da olayları isimlendirerek ya da “bu ne?” diye sorarak çocuklarıyla iletişim kurmasıdır. Çocuğun zorlandığı yapıları vurgulama, ailelerin çocuklarının cümlelerde zorlandığı yapıları bir şekilde fark ederek önemli sözcük ve yapıları vurgulamasıdır. Çocuk anlamadığında cümleyi tekrar etme, çocuklara yönelik konuşmaların pek çoğunun tekrarlar içermesi ile ilgilidir. Soruda verilen örnek durum ise çocuğun söylediklerini genişleterek model olma ile açıklanabilir.
11.Soru
Bebek ve Çocuklar İçin Ön Değerlendirme, Son Değerlendirme ve Sistem Programlama aracı hangi yılda çıkmıştır?
2000 |
2001 |
2002 |
2003 |
2004 |
Diane Bricker tarafından geliştirilen ve 2002 yılında yayımlanan 0-3 yaş ve 3-6 yaşl değerlendirme aracıdır. Araç, Bebek ve Çocuklar İçin Ön Değerlendirme, Son Değerlendirme ve Sistemi Programlama adıyla yayımlanmıştır.
12.Soru
3. Aşağıdakilerden hangisi Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliğinde yer alan kaynaştırmayla ilgili uygulama ilkelerinden biri değildir?
Özel eğitim gerektiren her bireyin akranları ile birlikte aynı kurumda eğitim görme hakkı vardır. |
Hizmetler bireylerin yetersizliklerine göre planlanır. |
Hizmetler okul merkezli olur. |
Bütün bireyler öğrenebilir ve öğretilebilir. |
Kaynaştırma, bir program dahilinde verilen bir özel eğitim uygulamasıdır. |
Kaynaştırmayla ilgili Yönetmeliğin 68. maddesinde kaynaştırmanın uygulama ilkeleri şu şekilde belirtilmiştir:
-Özel eğitim gerektiren her bireyin akranlar ile birlikte aynı kurumda eğitim görme hakkı vardır.
-Hizmetler bireylerin yetersizliklerine göre değil, bireylerin eğitim gereksinimlerine göre planlanır.
-Hizmetler okul merkezli olur.
-Karar verme süreci aile-okul-eğitsel tanılama, izleme ve değerlendirme ekibi dayanışmasına dayalı olarak gerçekleşir.
-Bütün bireyler öğrenebilir ve öğretilebilir.
-Kaynaştırma, bir program dahilinde verilen bir özel eğitim uygulamasıdır.
13.Soru
Çok gergin kas tonusuna sahip olma şeklinde tanımlanan yetersizlik türü hangisidir?
Değişken kas tonusu |
Hipotoni |
Ataksi |
Ateoit |
Hipertoni |
Hipertoni çok gergin kas tonusuna sahip olmadır. Hipotoni kaslardaki gevşeklik ya da düşük gerilimdir. Değişken kas tonusu ise istemli hareket girişimlerinde kas tonusunun arttığı, dinlmenme konumundayken kasların gevşek ve esnek olduğu durumdur. Ataksi ise dengeyi koruyamama, sallanma şeklinde görülür. Atetoit koordinasyon bozukluğu nedeniyle kontrolsüz savrulmalar, istemsiz hareketler şeklinde görülür.
14.Soru
I. Gözlem
II. Kontrol listeleri
III. Standart testler
Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri motor becerilerin değerlendirilmesinde kullanılmaktadır?
Yalnız I |
I, II ve III |
I ve III |
II ve III |
Yalnız II |
Eğitimsel planlama yapmadan önce bir çocuğun motor becerilerinin değerlendirilmesinde gözlemler kontrol listeleri ya da standart testler kullanılmaktadır.
15.Soru
Aşağıdakilerden hangisi hipertoniyi açıklar?
Kaslardaki gevşeklik ya da düşük gerilimdir. |
Bilekler, dirsekler ve dizlerdeki içe ya da dışa dönmelerdir. |
İstemsiz yüz hareketleridir. |
Çok gergin bir kas tonusuna sahip olmadır. |
Kas erimesidir. |
Hipotoni, kaslardaki gevşeklik ya da düşük gerilimdir. Bilekler, dirsekler ve dizlerdeki içe ya da dışa dönmeler, titremeler, değişken kas tonusu ve istemsiz yüz hareketleri kas kontrolü yetersizlikleridir. Kas erimesi (muskuler distrofi) gibi bazı hastalıklar kas gücü yetersizliklerindendir. Hipertoni ise çok gergin bir kas tonusuna sahip olmayla açıklanır.
16.Soru
Öğretilmesi hedeflenen beceri ya da davranışların; rutinlerin, günlük etkinliklerin ve oyunun içine planlı bir şekilde öğretildiği yöntem hangisidir?
Etkinlik temelli öğretim |
Gömülü öğretim |
Kaynaştırma |
Bilimsel dayanaklı uygulamalar |
Oyun temelli öğretim |
Gömülü öğretim ise öğretilmesi hedeflenen beceri ya da davranışların; rutinlerin, günlük etkinliklerin ve oyunun içine planlı bir şekilde gömülerek öğretilmesidir.
17.Soru
Aşağıdakilerden hangisi alternatif ve destekleyici iletişim sistemleri (ADİS)’nin sınıfta uygulanabilecek stratejilerinden biridir?
Çocuğun iletişim gereksinimlerini ve fırsatları belirleme |
Sohbet başlatıcı stratejiler kullanma |
Çocuğun iletişim düzeyini ve dağarcığını |
Çocuğun iletişim başarısını engelleyen durumları belirleme |
Kullanılacak en iyi tepki gösterme davranışını belirleme |
A, C, D ve E şıkları ADİS geliştirme basamaklarındandır. ADİS kullanımını desteklemede sınıfta uygulanabilecek stratejiler ise şunlardır: Düğme-kontrollü-basmalı oyuncakların kullanımı, bilgisayar kullanımı, resim sembollerinin kullanımı, sohbet başlatıcı stratejiler kullanma.
18.Soru
Tuvalet becerilerinin öğretimi ile ilgili verilen ifadelerden hangisi yanlıştır?
Çocuklar bağırsak ve mesane kontrolünü yaklaşık 2,5-3 yaş civarında kazanırlar. |
Çocuk günde 1,5-2 saatlik kuruluk sürelerine sahipse tuvalet eğitimi planlanabilir. |
Çocuğun aldığı sıvı miktarı ve beslenme biçimi, boşaltım örüntüsünü etkilemez. |
İleri düzeyde yetersizlikleri olan çocuklar 5 yaşına kadar bağırsak ve mesane kontrolünü kazanamayabilirler. |
Okula devam eden çocuklar için tuvalet öğretimi planlandığında bu plan okulda ve evde aynı tutarlıkla uygulanmalıdır. |
A, B, D ve E şıkları tuvalet becerisinin öğretimi ile ilgidir. Ancak C şıkkında yer alan yargı yanlıştır. Çünkü öğrencinin aldığı sıvı miktarı ve beslenme biçimi, boşaltım örüntüsünü etkileyecektir. Boşaltım örüntüsü belirlenirken bunların olabildiğince sabit kalması gerekir. Ancak tuvalet becerisi daha kısa sürede kazandırılmak istendiğinde sıvı alım miktarı artırılıp boşaltım sıklaştırılarak tuvalet öğretim saatleri artırılabilir.
19.Soru
Hangisi okulöncesi kurumlardaki rutinler arasında yer alır?
Beslenme zamanı |
Kağıt kesme |
Boyama yapma |
Okul gezisi |
Mevsimine göre giyinme |
Okulöncesi kurumlardaki rutinler arasında toplu etkinlikler, beslenme zamanı, hikâye okuma zamanı ve serbest oyun oynama zamanı gibi rutinler yer alabilmektedir.
20.Soru
Öğrencilerden uzun bir zaman içinde kazanması beklenen davranışa ne ad verilir?
Kısa dönemli amaç |
Uzun dönemli amaç |
Yıllık plan |
Öğretimsel amaç |
Geçiş planı |
Öğrencilerden uzun bir zaman içinde kazanması beklenen davranışlara uzun dönemli amaç adı verilir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ