Özel Gereksinimli Bireyler İçin Afet ve Acil Durum Yönetimi Final 2. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
"Sosyal grupların varlığının başkasının desteğine ve yardımına bağlı olmadan devlet yönlendirmelerinden uzak kalabilmesi olarak tanımlanabilir. Bir başka ifadeyle özerklik, STK’ların iktidar karşısında bağımsız olmasıdır."
Yukarıda yer alan açıklama STK'ların taşıması gereken özelliklerden hangisini ifade etmektedir?
Çoğulculuk |
Özerklik |
Vizyona ve Bir İdeale Sahip Olmak |
Kâr amacı gütmemek |
Gönüllülük |
Özerklik (otonomi): Sivil toplumun olmazsa olmaz ilkesi özerkliktir. Özerklik, sosyal grupların varlığının başkasının desteğine ve yardımına bağlı olmadan devlet yönlendirmelerinden uzak kalabilmesi olarak tanımlanabilir. Bir başka ifadeyle özerklik, STK’ların iktidar karşısında bağımsız olmasıdır.
Doğru yanıt B seçeneğidir.
2.Soru
İşitme yetersizliği olan bireylerle konuşurken aşağıdakilerden hangisinin yapılması uygun olmaz?
Konuştuğumuzu farketmesini sağlamalıyız. |
İşitme cihazı kullanan biriyle yüksek sesle konuşmalıyız. |
Konuşurken elimizle ağzımızı kapatmamalıyız. |
Açık, anlaşılır ve yavaş konuşmalıyız. |
İletişim kurarken yüz yüze ve yakın mesafede olmalıyız. |
Günlük yaşantınızda ya da acil durumlarda işitme engelli bireylerle konuşurken dikkat etmeniz gereken bazı hususlar bulunmaktadır.
a. Öncelikle işitme engeli olan bireyin sizin onunla konuştuğunuzu farketmesini sağlayın (örn., arkası size dönükken konuşmayın, omzuna dokunarak size bakmasını sağlayın).
b. İşitme engelli bireylerin işitme kaybı hafif, orta ya da çok ağır olabilir. Dolayısıyla işaret diliyle, yazarak ya da konuşarak iletişim kurabilirler. Bu nedenle hangi yolla iletişim kurduğunu öğrenin.
c. Açık, anlaşılır ve yavaş konuşun.
d. Konuşurken elinizle ağzınızı kapatmayın. Böylece dudaklarınızı okuyabilirler.
e. İşitme cihazı kullanan biriyle konuşurken bağırmanıza gerek yoktur. Normal ses tonunuzla konuşabilirsiniz.
f. İletişim kurarken yüz yüze ve yakın mesafede olmaya özen gösterin.
3.Soru
Aşağıdakilerden hangisi özel gereksinimli bireylerin acil durum anlarında tahliye edilmesini kolaylaştırmak için önerilebilecekler arasında sayılamaz?
Özel gereksinimli bireylerin hangi uyarılara nasıl cevap vereceklerini ve nereye gideceklerini bildiklerinden emin olmak için sık sık tatbikatlar yapılmalıdır. |
Özellikle otizmli bireyler gibi çevresel değişikliklere aşırı hassas olan bireyler için uyum sağlama ve/veya hızlı boşaltma planları yapılmalıdır. |
Alarm sistemleri, işitme yetersizliği gösteren bireyler için görsel sinyaller ve görme yetersizliği olan bireyler için sesli sinyaller ile donatılmalıdır. |
İşaretler veya alarmlar, ofisler veya banyolar gibi daha küçük odalarda bile duyulabilir ve hissedilebilir olmalıdır. |
Tahliye uyarıları konusunda işitme yetersizliği olan bireyleri kişisel olarak bilgilendirmek için komşularından yardım istenmelidir. |
Özel gereksinimli bireylerin acil durum anlarında tahliye edilmesini kolaylaştırmak için önerilebileceklerden bazıları şunlardır:
- Kişisel yönlendirmeye ve korunmaya gereksinim duyan, ailelerine ya da destek kuruluşlarına ulaşamayan zihinsel yetersizliği olan bireyler ve otizmli bireylere mutlaka destek ve koruma hizmetleri sunulmalıdır.
- Özel gereksinimli bireylerin hangi uyarılara nasıl cevap vereceklerini ve nereye gideceklerini bildiklerinden emin olmak için sık sık tatbikatlar yapılmalıdır.
- Alarm sistemleri, işitme yetersizliği gösteren bireyler için görsel sinyaller ve görme yetersizliği olan bireyler için sesli sinyaller ile donatılmalıdır.
- İşaretler veya alarmlar, ofisler veya banyolar gibi daha küçük odalarda bile duyulabilir ve hissedilebilir olmalıdır.
- Tahliye uyarıları konusunda işitme yetersizliği olan bireyleri kişisel olarak bilgilendirmek için SMS bilgilendirmeler, tek tuşla 112 arayabilen acil durum iletişim cihazları (örneğin çağrı cihazı, GSM saat veya cep telefonu) gibi alternatif araçlar kullanılmalıdır.
- Görme yetersizliği olan bireylere tahliye planlarının açık ve anlaşılır biçimde açıklanması önemlidir. Ayrıca bu bireylerin çıkış yolları ve güvenli toplanma noktalarını bağımsız olarak bulabilmeleri için sıkça tatbikat uygulamaları yapılmalıdır.
- Özellikle otizmli bireyler gibi çevresel değişikliklere aşırı hassas olan bireyler için uyum sağlama ve/veya hızlı boşaltma planları yapılmalıdır.
Doğru cevap E'dir çünkü o maddenin doğrusu "Tahliye uyarıları konusunda işitme yetersizliği olan bireyleri kişisel olarak bilgilendirmek için SMS bilgilendirmeler, tek tuşla 112 arayabilen acil durum iletişim cihazları (örneğin çağrı cihazı, GSM saat veya cep telefonu) gibi alternatif araçlar kullanılmalıdır."
4.Soru
Aşağıdakilerden hangisi konuşma becerisini sonradan yitirenler kapsamında değerlendirilmez?
Parkinson |
Afazi |
Sağ Beyin Hasarı |
Down Sendromu |
Multiple Skleroz (MS) |
Down sendromu, doğuştan yetersizlik kapsamında değerlendirilir.
5.Soru
Ülkemizde, okul çağındaki özel gereksinimli çocuklara sunulan eğitim olanakları aşağıdakilerden hangisi/hangilerinde doğru sıralanmıştır?I.Çocuklar genel eğitim sınıflarında normal gelişim gösteren akranlarıyla birlikte eğitim alabilir.
II.Özel gereksinimli öğrenciler genel eğitim okulları bünyesinde özel eğitim sınıflarında eğitim alabilir.
III.Özel gereksinimli öğrenciler özel eğitim okullarında eğitim alabilir.
IV.En az sınırlandırılmış eğitim ortamı; bireyin özelliklerine göre değişkenlik gösterir.
I,II,III,IV |
I,II |
I,II,III |
III,IV |
Yalnız I |
Ülkemizde, okul çağındaki özel gereksinimli çocuklara üç farklı türde eğitim uygulaması sunulmaktadır. Bunlardan ilki, çocukların genel eğitim sınıflarında normal gelişim gösteren akranlarıyla birlikte eğitim alması, ikincisi özel gereksinimli öğrencilerin genel eğitim okulları bünyesinde özel eğitim sınıflarında eğitim alması ve üçüncüsü ise özel gereksinimli öğrencilerin özel eğitim okullarında eğitim almalarıdır. Özel gereksinimli öğrencilerin eğitim ortamlarına yerleştirilmesinde en az sınırlandırılmış eğitim ortamı ilkesi izlenmektedir. En az sınırlandırılmış eğitim ortamı Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği’nde “özel eğitime ihtiyacı olan bireyin; toplumla bütünleşmesini sağlamaya yönelik sosyal, özbakım, dil ve iletişim alanlarındaki davranışlar ile düzeyine uygun akademik ve mesleki bilgi ve becerileri kazandırmak amacıyla destek eğitim hizmetlerinin de verildiği ve mümkün olduğunca yetersizliği olmayan akranlarıyla bir arada olmasını sağlayan en uygun eğitim ortamı” olarak tanımlanmıştır.
Doğru cevap A’dır.
6.Soru
Aşağıdakilerden hangisi işitme engelli bireylerle kullanılan orta düzeyli yardımcı teknolojiler arasındadır?
Kulak boruları |
Işıklı uyarı sistemleri |
Resimli iletişim kartları |
Alt yazılı telefon |
Resim tuşlu telefon |
İşitme yetersizliği gösteren bireyler için kullanılan düşük teknoojili cihazlara orta düzey ve yüksek teknolojili cihazların sayısının artmasıyla beraber kullanımdan kalkan kulak borusu ve resimli iletişim kartları gibi araçlar örnek olarak gösterilebilir. Orta düzeyli yardımcı teknolojili cihazlara bakıldığında ise karşımıza sıklıkla ışıklı uyarı sistemleri çıkmaktadır. Doğru cevap B'dir.
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi ek araç kullanımı gerektirmeyen bir alternatif ve destekleyici iletişim sistemidir?
Resim değiş-tokuşuna dayalı iletişim sistemi |
Konuşma üreten cihazlar |
İletişim panoları |
Parmak alfabesi |
Kalem ve kağıt |
Alternatif ve destekleyici iletişim sistemleri ikiye ayrılır; ek araç kullanımı gerektirenler (Resim değiş-tokuşuna dayalı iletişim sistemi , iletişim panoları, konuşma üreten cihazlar) ve ek araç kullanımı gerektirmeyenler (işaret dili, vücut dili, parmak alfabesi).
8.Soru
Sözlü iletişim becerilerinde geriliği olan bireylerin mevcut iletişim becerilerinin yerine geçmeyi ya da bu becerileri desteklemeyi amaçlayan iletişim sistemlerine ne ad verilir?
Tek yönlü iletişim |
Alternatif ve destekleyici iletişim |
Acil durum bildirim sistemi |
Acil durumlarda iletişim |
Bilgi iletim amaçlı iletişim |
Sözlü iletişim becerilerinde geriliği olan bireylerin halihazırdaki iletişim becerilerinin (örneğin sözlü ya da yazılı iletişim) yerine geçmeyi ya da bu becerileri desteklemeyi amaçlayan sistemler Alternatif ve Destekleyici İletişim sistemleridir. Bireylerin düşüncelerini, isteklerini, ihtiyaçlarını, fikirlerini paylaşmaları için konuşmanın dışında kullandıkları tüm iletişim biçimleridir. Doğru cevap B seçeneğidir.
9.Soru
Acil yardım birimine başvuran bireylerin, hastalık veya yaralanmalarının şiddetinin tanımlanması ve yaşam risklerinin düzeyine göre sınıflanması işlemine ne ad verilir?
Triyaj |
Müdahale |
Operasyon |
Tıbbi destek |
Acil servis bakım hizmeti |
Acil yardım birimine başvuran bireylerin, hastalık veya yaralanmalarının şiddetinin tanımlanması ve yaşam risklerinin düzeyine göre sınıflanması işlemine triyaj adı verilir.
10.Soru
Birleşmiş Milletler Engellilerin Haklarına İlişkin Sözleşme Ek İhtiyari Protokolü (EHİS)'in kuruluş amacı nedir?
Engelli istihdam politikalarını düzenlemek |
Bütünleştirmeyi sağlamak |
EHİS’in uygulanmasını izlemek |
Engelli erişilebilirlik faaliyetlerini düzenlemek |
EHİS başvurularını düzenlemek |
Türkiye’nin de taraf olduğu bu protokolün öne çıkan maddelerinden ilki 1. maddesidir. Protokolün bu ilk maddesine göre EHİS’te güvence altına alınan haklarının ihlal edildiği iddiasında olan engelli birey ya da sivil örgütlere, EHİS’in uygulanmasını izlemek üzere kurulmuş, olan Engelli Hakları Komitesine doğrudan başvurabilme imkânı tanımaktadır.
Doğru yanıt C seçeneğidir.
11.Soru
Düşünme, hissetme, dil ve başkalarıyla ilişki kurmada sorunlara yol açan karmaşık bir nörogelişimsel bozukluk aşağıdakilerden hangisidir?
Düşünme, hissetme, dil ve başkalarıyla ilişki kurmada sorunlara yol açan karmaşık bir nörogelişimsel bozukluk aşağıdakilerden hangisidir?
Zihin yetersizliği |
Otizm spektrum bozukluğu |
Dil ve konuşma bozukluğu |
Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu |
Duygusal ve davranışsal bozukluklar |
Otizm spektrum bozukluğu düşünme, hissetme, dil ve başkalarıyla ilişki kurmada sorunlara yol açan karmaşık bir nörogelişimsel bozukluktur. O¨zel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği’nde (2012) ise otizm spektrum bozukluğu olan birey “sosyal etkileşim, sözel ve sözel olmayan iletişim, ilgi ve etkinliklerdeki sınırlılığı erken çocukluk döneminde ortaya çıkan ve bu özellikleri nedeniyle özel eğitim ile destek eğitim hizmetine ihtiyacı olan birey” olarak tanımlanmıştır. Doğru cevap B'dir.
12.Soru
Bir bireyin otizm spektrum bozukluğu tanısı alabilmesi için sıralanan durumlardan hangisinin ya da hangilerinin bireyde gözlenmesi gerekir?
I. Sosyal etkileşim sorunları
II. Sınırlı/yinelenen ilgi ve davranışlar
III. İşitme kaybı
I |
II |
I ve II |
I ve III |
I, II ve III |
Otizm spektrum bozukluğu, belirtileri erken çocukluk döneminde ortaya çıkan, sosyal etkileşimde güçlükler ile sınırlı ilgi alanları ve tekrarlanan davranışlar ile kendini gösteren nörogelişimsel bir bozukluktur. Bireyin tanı alabilmesi için bu özellikleri göstermesi beklenir. Yanıt C şıkkıdır.
13.Soru
Afet ve acil durum planlamalarında arama ağacı oluşturma stratejisi hangi yetersizlik türündeki bireyler için oluşturulmuştur?
İşitme yetersizliği olan |
Görme Yetersizliği olan bireyler |
Dil ve konuşma bozukluğu olan bireyler |
Zihinsel yetersizliği olan bireyler |
Otizm spektrum bozukluğu olan bireyler |
Afet ve acil durum planlamalarında arama ağacı oluşturma stratejisi görme yetersizliği olan bireyler için oluşturulmuştur.
14.Soru
Aşağıdakilerden hangisi çocuklarda otizmin görülme sıklığıdır?
250 çocukta 1 |
140 çocukta 1 |
68 çocukta 1 |
40 çocukta 1 |
10 çocukta 1 |
Otizmli bireylerde sıklıkla tekrarlayıcı konuşma, basma kalıp davranışlar sergileme, duyusal uyaranlara aşırı tepkiler verme, konuşamama, akranlarıyla etkileşim kurmaktan kaçınma ve yalnızlığı tercih etme gibi davranışlar görülmektedir. ABD Sağlık Bakanlığı Hastalık Kontrolü ve Önleme Merkezlerine göre otizm dünyada her 68 çocuktan birini etkilemektedir. Doğru cevap C’dir.
15.Soru
"Türkiye’de Erişilebilirliğin Sağlanmasına Yönelik Standartlar"'a göre aşağıdakilerden hangisi “Görme Özürlü veya Az Görenler İçin
Yardımcı Mamuller- Hissedilebilir Yürüme Yüzeyi İşaretleri” standart kodudur?
TS ISO 23599 |
TS 12460 |
TS 12576 |
TS 9111 |
TS 13622 |
TS ISO 23599: “Görme Özürlü veya Az Görenler İçin
Yardımcı Mamuller- Hissedilebilir Yürüme Yüzeyi İşaretleri” Bu nedenle doğru cevap A seçeneğidir.
16.Soru
Bireye yapmış olduğu davranışın doğruluğuna ilişkin bilgi verme süreci davranışsal öğretim paketinde yer alan uygulamalardan hangisidir?
Ödül |
Sözel ipucu |
Fiziksel ipucu |
Model olma |
Geri bildirim |
Geri Bildirim: Bireye yapmış olduğu davranışın doğruluğuna ilişkin bilgi verme sürecidir. Örneğin, özel gereksinimli bireye cep telefonuyla bir kişiden yardım istemeyi denemesini istediğinizde, cep telefonunun açma/kapama tuşu yerine ses açma/kapama tuşuna basıyorsa “Telefona erişim sağlamak için açma/kapama tuşunu kullanmalısın” şeklinde geribildirim verebilirsiniz.
17.Soru
Acil durum ve afet hallerinde özel gereksinimli bireylerin rehabilitasyonu ile ilgili yaşanan zorlukların ilki ve belki de en temeli aşağıdakilerden hangisidir?
Sosyal kabulün olmayışı |
Çalışma istihdamları bulamamaları |
Mesleki gelişimlerine yön veren eğitimin olmayışı |
Fiziksel, çevresel, sosyal ve psikolojik güçlük ve bariyerlere ilişkin bilgi ve farkındalık eksikliği |
Uygulama konusunda eksiklik |
Acil durum ve afet hallerinde özel gereksinimli bireylerin rehabilitasyonu ile ilgili yaşanan zorlukların ilki ve belki de en temeli; genel olarak özel gereksinimli bireylerin yaşadıkları fiziksel, çevresel, sosyal ve psikolojik güçlük ve bariyerlere ilişkin bilgi ve farkındalık eksikliğidir.
18.Soru
İş ortamında gürültü seviyelerine maruz kalmayı azaltmak için kulaklık verilmesi, iyi havalandırılan bir ofis alanı sağlanması ve ofisine yastıklar ve battaniyeler getirilmesi kimlere iş güvenliğinin sağlanması için yardımcı olan teknolojilerdir?
Otizim tanılı bireylere |
Serebral palsili bireylere |
Çoklu yetersiliği olan bireylere |
Ortopedik yetersizliği olan bireylere |
Epilepsi tanılı bireylere |
Epilepsi tanılı bireylere iş güvenliğinin sağlanması konusunda kullanılabilecek yardımcı teknolojiler şu şekilde sıralanabilir:
• İş ortamında gürültü seviyelerine maruz kalmayı azaltmak için kulaklık verilmesi,
• İyi havalandırılan bir ofis alanı sağlanması,
• Ofisine yastıklar ve battaniyeler getirilmesi,
• Nöbet geçirirse başını desteklemek için minder kullanılabilmesi.
19.Soru
I.Kelimelerin karşılığı olan işaretleri yapabilmek için ellerini ve kollarını kullanabilecek düzeyde motor becerilere sahip olma,
II.İşaretleri öğrenme, öğrendikleri işaretleri akılda tutma ve işaretleri kullanmaları gerektiğinde hatırlama becerilerine sahip olma
III.Etkili bir iletişim kurabilmek için işaret dili bilen bir çevreye sahip olma,
Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri işaret dilini kullanmak isteyen bireylerin sahip olması gereken özellik(ler)dir?
Yalnız I |
Yalnız II |
I,II ve III |
I ve II |
I ve III |
I.Kelimelerin karşılığı olan işaretleri yapabilmek için ellerini ve kollarını kullanabilecek düzeyde motor becerilere sahip olma,
II.İşaretleri öğrenme, öğrendikleri işaretleri akılda tutma ve işaretleri kullanmaları gerektiğinde hatırlama becerilerine sahip olma
III.Etkili bir iletişim kurabilmek için işaret dili bilen bir çevreye sahip olma,
Yukarıdaki üç madde de işaret dilini kullanmak isteyen bireylerin sahip olması gereken özelliklerdir.
20.Soru
İşaret diliyle ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?
Dünya genelinde kullanılan bir işaret dili vardır. |
Sadece el hareketleri kullanılarak bireylerin kendilerini ifade ettikleri bir dildir. |
Ülkemizde tüm özel gereksinimli bireyler tarafından kullanılmaktadır. |
Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürlüğü Türk işaret dili sözlüğünü 2005 yılında yayımlamıştır. |
Ülkemizin farklı bölgelerinde kullanılan işaret dilinde farklılıklar bulunmaktadır. |
Ülkemizde Türk İşaret Dili yaygın olarak kullanılmamakla birlikte yalnızca işitme yetersizliği olan bireyler tarafından kullanılmaktadır ve her bölgenin işaret dilinde de farklılıklar bulunmaktadır. Bölgeler arasındaki farklı kullanımları ortadan kaldırmak ve bir standardı yakalamak için 2015 yılında Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürlüğü tarafından bir Türk İşaret Dili sözlüğü yayımlanmıştır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ