İster kamu ister özel güvenlik olsun içgüvenlik sektörü içinde hizmet veren personelin en temel görevleri ülke insanlarının huzur ve güvenliğini sağlamaktır

Toplumda insanların gerçekte henüz islenmemiş olmasına rağmen, zihinlerinde kendilerinin suç mağduru olacakları endişesini taşımaları durumu literatürde ‘suç korkusu’ (fear of crime) olarak tanımlanır.

‘İnsan-merkezli güvenlik’ insanı devletin varlığı için bir araç değil, devleti insana hizmet eden bir araç olarak görür. İnsan merkezli güvenlik yaklaşımına göre toplumsal hayat için ideal olan tek tiplilik ve tek seslilik değil, çoğulculuk ve çok sesliliktir.

Güvenlik önlemlerinin bireysel özgürlükleri tehdit eder boyuta ulaşması durumunda bozulan şey denge değil, güvenliğin kendisidir.

Sahil güvenlik teşkilatı (Sahil Güvenlik Komutanlığı) da tıpkı jandarma teşkilatı gibi askerî bir kurum olmakla beraber denizlerde işlenen veya denizlerde başlayıp karada devam eden suçlarla ilgili kolluk hizmeti üreten bir kurumdur.

İçişleri Bakanı’ ve ‘Adalet Bakanı’ gibi seçilmiş siyasilerle ‘vali’ ve ‘cumhuriyet savcısı’ gibi atanmış sivil idarecilerin içgüvenlik kurumları ve personeli üzerinde uyguladıkları denetim uygulamaları ‘yürütme denetimi’ olarak tanımlanır.

Türk içgüvenlik sektörü en genel anlamda ‘kamu içgüvenlik kurumları’ ve ‘özel içgüvenlik kurumları’ olmak üzere iki genel kategoriye ayrılmıştır. Kamu içgüvenlik kurumları da ‘genel kolluk/ güvenlik’, ‘özel kolluk/ güvenlik’ ve ‘yardımcı kolluk/ güvenlik’ olmak üzere üç alt kategoriye ayrılmaktadır. Dolayısıyla özel içgüvenlik kurumları, kamu içgüvenlik kurumlarının bir alt kategorisi değildir.

Bugünkü adalet sisteminin önemli bir unsuru olan mahkemeler toplumsal hayatta ilk kez, milattan önce 1500 yıllarında Mısır’da görülmüştü.

Bugün Türkçede ‘polis’ olarak tanımlanan içgüvenlik personeli Türk tarihi içinde ‘yarkan’, ‘daruğa’, ‘kağdan’, ‘subaşı’2, ‘muhtesip’, ‘asesbaşı’, ‘böcekbaşı’, ‘bostancı’, ‘derbentçi’, ‘kır serdarı’, ‘yeniçeri’ ve ‘zabıta’ gibi farklı isimlerle adlandırılmıştır. Avdan bunlardan birisi değildir.

Ülkeye yönelik dış tehditleri kapsayan dış güvenlik görevleri savunma (defense) kavramı ile tanımlanmaktadır.

İçgüvenlik etiği kuralları ve etik eğitimi, vatandaşların haklarına saygı göstererek onların güvenliğini sağlamayı ve yaşam kalitelerini arttırmayı amaçlarken, içgüvenlik hizmetlerini sağlayan personelin de haklarını korumayı ve yaşam kalitesini arttırmayı amaçlamaktadır. Aynı zamanda söz konusu kuralların amaçları arasında profesyonellik bilincini, etik farkındalık ve duyarlılığı arttırmak da bulunmaktadır.

Ahlakiliğin yaşam alanına hâkim olma durumu, eskilerin tanımı ile ‘edep’ hâli olarak tanımlanır.

Mesleki etik profesyonelliğin tamamlayıcı bir parçasıdır. İçgüvenlik hizmetlerindeki etik değerler bu mesleğin temel kavramları ile sıkı sıkıya bağlantılıdır.

Ülkeye yönelik dış tehditleri kapsayan dış güvenlik görevleri ise ‘savunma’ (defense) kavramı ile ifade edilir. Kısacası güvenlik, içgüvenlik ve dış güvenlik olmak üzere iki genel alandan oluşan bir sektördür. Son on yıl içerisinde büyük bir gelişme göstererek güvenlik sektörü içinde yerini alan ‘özel güvenlik’ ise güvenlik sektörünün içgüvenlik ayağında yer almaktadır.

Etik bir mesleği profesyonelce yerine getiren kişilerin o mesleğin ilkelerine uyması olarak tanımlanmaktadır.

Can güvenliğini sağlamak için alınan önlemler bireyin önem verdiği değerleri tehlikeye sokarak bireysel ve toplumsal hayatı geriyor ve sonuçta ‘yaşam kalitesini’ olumsuz yönde etkiliyorsa bu uygulamalar güvenlik önlemi olmaktan çıkar ve güvenliğe yönelik tehdide dönüşür.

Ülke sınırları içinde güvenlikle ilgili tüm hizmetler ‘içgüvenlik’ (internal security) kavramı ile tanımlanır.

Dış denetimin Ulusal denetim kategorisini ‘yasama, yürütme ve yargı’ erklerinin güvenlik hizmetleri üzerindeki ulusal düzeydeki denetimi oluşturur.

İçgüvenlik sektörü üzerindeki dış denetim şu şekilde kategorize edilebilir:

• Uluslararası denetim: Uluslararası kurum ve kuruluşlar
• Ulusal denetim: Yasama, yürütme, yargı
• Yerel denetim: Atanmış yerel yöneticiler
• Sivil gözetim ve denetim: Medya

İç denetim mekanizması denildiğinde çoğu zaman akla ilk olarak kurum içi denetim mekanizmaları gelse de bu çalışmada kast edilen iç denetim bu değildir.