Ünite 5: Hastane Afet ve Acil Durum Planı (HAP)

Giriş

Afet yönetimi bakımından hastaneler can kaybınınönlenmesi başta olmak üzere topluma sağladıklarıhizmet, destek ve katkıyla başka kurumlarlakarşılaştırılamayacak derecede önemli bir yere verole sahiptir.2014 yılında T.C. Sağlık Bakanlığı Acil Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü Afet ve Acil DurumYönetimi Daire Başkanlığının koordinasyonuylasağlık sektörü ve afet yönetimi alanındaki bilgi,deneyim ve uygulamaları bir araya getiren, katılımlıbir ekip çalışması başlatılmış; bu çalışma sonucundaulusal kılavuz özelliği taşıyan Hastane Afetve Acil Durum Planı (HAP) Hazırlama Kılavuzuhazırlanmış ve uygulamaya girmiştir.

Hastane Afet ve Acil Durum Planı (HAP)

Hastane Afet ve Acil Durum Planı (HAP), mevzuattaki tanımla;“ülke genelindeki tümhastanelerin, afetlere ilişkin önlem almalarını,yurt içinde meydana gelen afet ve acil durumlardasunulacak sağlık hizmetleri konusundagerekli hazırlıkları önceden yapmalarını ve ilk72 saat boyunca hastane dışından hiçbir yardımalmaksızın kendi kendine yeterli olmalarını sağlamak”üzere yapılan planlama ve hazırlık çalışmasıdır(Hastane Afet ve Acil Durum Planları(HAP) Uygulama Yönetmeliği, Resmi Gazete20.3.2015/29301).

HAP amacı ve çerçevesi:Hastane Afet ve Acil Durum Planı (HAP) ile amaçlanan; hastanelerin yapı, donanım ve fonksiyon vd. yatırım ve faaliyetleri dikkate alınarak afet ve acil durum risklerinin önlenmesi ve azaltılması, afet ve acil durumlara karşı hazırlıklı olmasıdır. HAP HazırlamaKılavuzu’nda bu amaç doğrultusundaki temel hedefler şöyle sıralanmaktadır:

·Afet risk azaltma

·Afete hazırlık

·Afete müdahale

·Genel sağlık müdahalesine ve halk sağlığını korumaya yönelik temel çalışmalara katkıda bulunmak.

HAP yaklaşımı hastanelerde afet ve acil durum yönetimini geliştirmek, hastanelerin fiziksel vefonksiyonel (işlevsel) olarak afete hazırlıklı ve dayanıklıolmasını sağlamak üzere, çerçeve olarak şutemel başlıklara dikkat çekmektedir:

·Afet ve acil durum yönetiminin hastanenin olağan işleyiş ve faaliyetleriyle olabildiğince bütünleştirilmesi, tüm çalışanların bilgilendirilmesi ve süreçlere aktif katılımının sağlanması,

·Afet tehlikeleri ve afet risklerinin tanımlanmasında,hastanenin kurulu bulunduğu vehizmet vermekle yükümlü olduğu yerleşim,nüfus, bölge ile bir bütün olarak ele alınması,

·Hastane afet risk değerlendirmesinin düzenli olarak yapılması, yapısal, yapısal olmayan ve fonksiyonengelleyici mevcut risklerin azaltılmasına, yeni risklerin önlenmesine dönük önlemlerin belirlenmesive uygulanması,

·Afetin olası etki, kayıp ve zararlarını azaltmak üzere zamanında, hızlı ve etkili müdahale için yeterlihazırlık yapılması; müdahale planlarının afet türünü, ortamın ihtiyaç ve özelliklerini dikkate alması,

·Afet sonrası iyileştirme amaçlı geçici süreli (ön iyileştirme) ve sürekli (kalıcı) önlem ve uygulamalarınönceden planlanması.

Hukuki dayanak:T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından 20. 06. 2012 Tarihli ve 6331Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu kapsamında hazırlanan İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetleri Yönetmeliği (Resmi Gazete 29.12.2012/28512) ve İşyerlerinde Acil Durumlar Hakkında Yönetmelik (R.G. 18.06.2013/28681) ülkemizde, hastaneler dahil, işyerlerinin afet ve acil durumlara hazırlanması konusunda önemli adımlar olarak değerlendirilmiştir.

HAP Kurumsal Çerçevesi

Afet ve acil durumlarda bir ildeki hastanelerin ayakta ve çalışabilir, hatta kapasitesini artırabilirolması söz konusu il düzeyinde sağlık afet yönetimininbaşarılı yürütülmesinin en önemli göstergelerinden biridir. Dolayısıyla il düzeyi sağlık afetve acil durum planlamasının işlevli, gerçekçi, uygulanabilirşekilde hazırlanması ve uygulanabilmesibakımından il kapsamındaki hastanelerin HAPhazırlıkları belirleyici bir öneme sahiptir.

HAP kapsamı ve işleyiş:Hastane Afet ve Acil Durum Planları (HAP) Uygulama Yönetmeliği (R.G. 20.3.2015/29301) uyarınca ve idari işleyiş çerçevesinde HAP hazırlık ve uygulamasına dönük başlıca görevlendirme, yetkilendirme, düzenlemeler ve yükümlülükler (mükellefiyetler) şu şekilde özetlenebilir:

·Sağlık Bakanlığı ve bağlı kuruluşlarına, üniversitelere, özel hukuk tüzel kişilerine ve gerçek kişilere ait yataklı tedavi hizmeti sunan tüm hastaneler Bakanlık tarafından belirlenen HAP hazırlamakla görevlidir.

·HAP Uygulama Yönetmeliği’nde yataklı tedavihizmeti sunmayan sağlık tesisleri kapsamdışı bırakılmıştır ve yataklı tedavi hizmetisunmayan sağlık tesisleri Çalışma veSosyal Güvenlik Bakanlığınca yayınlananİşyerlerinde Acil Durumlar Hakkında Yönetmelik(R.G. 18.06.2013/ 28681) kapsamındaacil durum planları hazırlamakla yükümlüdür. Yataklı tedavihizmeti sunmayan sağlık tesislerinin acildurum planlarını hazırlarken HAP HazırlamaKılavuzu’nun ilgili bölümlerinden (afetrisk azaltma, afete müdahaleye hazırlık,müdahale aşamaları, Olay Yönetim Sistemi,Olaya Özel Planlar ve diğer ilgili bölümlerinden)yararlanmaları tavsiye edilmektedir.

·HAP hazırlanırkenhastanenin tüm faaliyetleri ve kurulubulunduğu yerleşimin/ilin fiziksel ve nüfusözellikleri, sağlık hizmetleriyle ilgili talepve karşılama kapasitesi, karşı karşıya olduğuafet risklerinin ve afete müdahaleye hazırlıkihtiyaçlarının göz önüne alınması; İl Sağlıkyöneticileri başta olmak üzere sağlık sektörünündiğer paydaşları ile koordine (eşgüdümlü)bir şekilde çalışılması esastır.

·Hastane Afet ve Acil Durum Planı, HAPHazırlama Komisyonu tarafından hazırlanır.Komisyon, hastanenin en yetkili kişisi(hastane yöneticisi veya başhekimi) başkanlığında(HAP Başkanı), HAP UygulamaYönetmeliği’nde belirtilen personelingörevlendirilmesiyle oluşturulur; görevlendirme,personele tebliğ ve tebellüğ (resmibildirim yapma/bildirimi alma) edilir.

·HAP’ın hazırlanması, güncellenmesi, uygulanmasısüreçlerinde HAP Başkanı’na bağlıolarak çalışacak, yardımcı olacak, sekreteryave temas noktası görevini üstlenecek birimoluşturulur. HAP ofisi/birimi/temsilciliği çalışmalarınıkalite denetim ofis/birim/temsilciliği ile işbirliği içerisinde yürütür. Hastanelerinpersonel işleriyle ilgili birimleri her türlüpersonel değişikliğini hastanenin HAP Ofisi/birimi/ temsilciliğine bildirmek zorundadır.

·HAP ve HAP çerçevesinde ilgili yıl içerisindegerçekleştirilmesi planlanan yapısal ve yapısalolmayan iyileştirme, güncelleme, eğitimve tatbikatları kapsayan yıllık HAP eylemplanı, hastanede HAP Başkanı tarafındanonaylandıktan sonra, Yönetmelik uyarıncahastanenin bağlı bulunduğu ve HAP veyıllık HAP eylem planının incelenmesindensorumlu kuruma/ makama gönderilir. HAPincelemesinden sorumlu makam, incelemesonucunda uygun gördüğü planları onaylanmaküzere her yıl 1 Şubat tarihine kadarİl Sağlık Müdürlüğüne gönderir.

·HAP’ın Bakanlık tarafından belirlenenstandart denetleme formuna uygunluğu İlSağlık Müdürlüğünde afetlerde sağlık hizmetleriniyürütmekle görevli şube (ya da ilgilibirim) tarafından kontrol edilir, uygunluğuhalinde İl Sağlık Müdürü tarafındanonaylanır. Onaylanan HAP ve yıllık HAPeylem planı, hastane ölçeğine göre hastanedebulunan HAP ofisi/birimi/temsilciliğindedijital ortamda ve basılı olarak bulundurulur,Acil Servis ve hastanenin ilgili diğerbirimleri ile paylaşılır (iç paylaşım).

·Planlama hazırlıklarına yol gösterici HAPeğitimleri esas olarak Eğitici Eğitimi ve UygulayıcıEğitimi olarak düzenlenir. HAPEğitici Eğitimleri merkezi olarak, illerdenbelirli ölçütlere göre seçilen sağlık temsilcilerininkatılımıyla düzenlenir. HAP EğiticiEğitimleri Sağlık Bakanlığı Acil Sağlık HizmetleriGenel Müdürlüğü tarafından verilirve eğitimde Genel Müdürlük tarafındanhazırlanan standart eğitim içeriği kullanılır.

·HAP eğiticileri bulundukları illerde; hastanelerdeplan hazırlığının HAP HazırlamaKomisyonları tarafından yapılması, güncellenmesive incelenmesinde görev alacakuygulayıcı personelin eğitim ihtiyacınınbelirlenmesi, il düzeyinde HAP UygulayıcıEğitimi içeriğinin ve eğitici ekibin oluşturulmasıkonularında Bakanlık Acil SağlıkHizmetleri Genel Müdürlüğü ile koordinasyonusağlar. Eğitim programları dışındahastanelerden HAP Hazırlama Kılavuzuçerçevesinde gelebilecek soru ve açıklamaisteklerini karşılamakla görevlidir.

·HAP Uygulayıcı Eğitimleri yerel olarak, İlSağlık Müdürlüğü’nün afetlerde sağlık hizmetleriniyürütmekle görevli şubesi/birimitarafından düzenlenir. Eğitimde BakanlıkAcil Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğütarafından hazırlanan standart eğitim içeriğiesas alınır. HAP Uygulayıcı Eğitimlerineildeki hastanelerin HAP Hazırlama Komisyonuüyeleri ve incelemeden sorumlukişiler ile hastanelerin ek olarak belirlediğikişiler katılabilir.

·HAP’ın uygulanabilirliği yılda en az bir kezmasa başı tatbikatı, bir kez de saha tatbikatıile gözden geçirilir. Tatbikatlarda her yılfarklı bir senaryo uygulanır. İlk tatbikatlardabasit ve tek konu içeren senaryo uygulanması,daha sonra karmaşık ve birden çokkonu içeren karmaşık senaryolarla devamedilmesi öngörülmektedir. Her tatbikatönceden belirlenen kurallara uygun olarakrapor ile kayıt altına alınır.

Paydaşlar ve toplumla ilişkiler:HAP Hazırlama Kılavuzu’nda hastanenin afetve acil durum planlamasının hastane dışındakipaydaşlar ve toplum ile ilişkilendirilmesi konusunda başlıca şu bilgiler yer almaktadır:HAP hazırlanırken afet ve acil durumlarda sağlık hizmeti sunmaya devam edebilmesi ve hastane kapasitesinin desteklenmesi bakımından diğer hastane ve kurumlarla işbirliği dikkate alınır. Diğer hastanelerle işbirliği konusunda planlama yapılırken önce faaliyete geçirilmesi gereken işbirliği mekanizmalarının neler olduğuna karar verilir. Kapasitenin etkin kullanımını sağlamak üzere, diğer

hastaneler ile işbirliği planlamasının il düzeyinde düşünülmesi, değerlendirilmesi esastır. Hastanenin afet ve acil durumlarda sağlık hizmetini sürdürebilmesi için hastaneler dışında ildeki hangi kurumlar ile hangi konularda işbirliği yapabileceğinin plan dahilinde önceden belirlenmesi gerekmektedir.

·HAP ve yıllık HAP eylem planı onaylandıktan sonra ilgili bilgilerin işbirliği yapılan/ yapılması planlanan kurum ve kuruluşlarla paylaşılması (dış paylaşım) hastanede afet risk azaltma ve acil durumda doğru ve etkili müdahale bakımından özellikle önemlidir.

·Toplumun hastane tarafından HAP konusundabilgilendirilmesi önemlidir. Toplumunyerleşimdeki hastanenin afet ve acildurum planlarından, hazırlıklarından haberliolması acil durumlarda söz konusuhazırlıklara uygun davranmasına yardımcı,dolayısıyla hastanenin faaliyetlerini, acilsağlık hizmeti sunumunu kolaylaştırıcı olabilecektir.Hastanenin hizmet verdiği yerleşimdeyaşayanlar afet güvenliği bakımındanhastane tarafından yapılan işler konusundagenel olarak ve planın kendilerini doğrudanilgilendiren bölümleri itibarıyla bilgilendirilebilir.

HAP çerçevesinde topluma dönük düzenli bilgilendirmenin

nasıl yapılacağı, kim tarafından yapılacağı, zamanı, süresive hangi konuların paylaşılacağı planda mutlakabelirtilmelidir. Bilgilendirme için mevsim özelliklerine göre afetlere dönüşebilecek doğa kaynaklıtehlikeler ile 17 Ağustos, 12 Kasım gibi bölge veiller için afet farkındalığı bakımından anlamlı tarihlerözellikle dikkate alınmalıdır.

HAP Yaklaşımı ve İçerik

HAP Hazırlama Kılavuzu’nda öngörülen Hastane Afet ve Acil Durum Planı yaklaşımı hastanenin vekurulu bulunduğu yerleşimin öncelikle fiziksel, sosyal ve sağlık hizmeti bakımından özelliklerini, tüm afettehlike ve risklerini, küçük büyük her ölçekteki afeti, afet yönetiminin afet öncesi, sırası ve sonrası tümaşama ve süreçlerini, hastanenin tüm birimlerini, çalışanlarını ve kurum dışı işbirliklerini dikkate alankapsayıcı bir nitelik, bir çatı plan özelliği taşımaktadır.

HAP temel yaklaşımı:HAP Hazırlama Kılavuzu’nda ayrıntılı biçimdebelirtildiği üzere, sağlık sisteminin en önemli unsurlarındanolan hastaneler herhangi bir işyeri değildir.Sağlık kurumlarında olağan işleyiş sırasındave mesleki bakımdan gerçekleşebilecek riskleri değerlendirme,önleme ve güncelleme uygulamalarımevzuatla belirlenmiştir, olağan faaliyet ve hizmetstandartları kapsamındadır ve tüm sağlık sektörüçalışanlarını ilgilendirmektedir. Hastanenin olağanişleyişinde karşılaşılabilecek mesleki ve diğer risklerinyönetiminin yanı sıra afet risklerinin yönetimide her aşamada temel bir yaklaşım olmalıdır,çünkü hastanede afet risklerinin azaltılması ve afetehazırlık başka hiçbir kurumla karşılaştırılmayacakkadar önemlidir.

Hastanelerde, afet ve acil durum güvenliği bakımından temel hedefleröncelik sırasıyla şu şekilde belirtilebilir:

·Hayatın korunması: Çalışanların, hastaların ve ziyaretçilerin can güvenliğini korumak.

·Yatırımın korunması:Yapı, tesis, donanım, ekipman ve malzemenin zarar görmesini önlemek, dolayısıyla ekonomik kayıpların ve faaliyette aksamaların önüne geçmek.

·Fonksiyonun (işlevin) ve işleyişin korunması:Sağlık hizmet ve faaliyetlerinin her durumdakesintisiz sürdürülebilmesini sağlamak.

HAP içerik başlıkları:HAP Hazırlama Kılavuzu üç Ana Bölüm veEkler kısmından oluşmaktadır. Kılavuzda yer alançerçeve (ana başlık ve alt başlıkları) HAP hazırlığındagöz önünde bulundurulmalıdır. HAP HazırlamaKılavuzu (2016) bölüm başlıkları şöyledir:

·Birinci Bölüm: Hastane Afet ve Acil DurumPlanı (HAP)

·İkinci Bölüm: Hastane Afet ve Acil DurumMüdahale Yönetimi

·Üçüncü Bölüm: Olaya Özel Planlar

·Ekler Bölümü: Olay Yönetim Araçları veDeğerlendirmeyi Destekleyici Araçlar

HAP Uygulamaları

Hastane Afet ve Acil Durum Planı (HAP) Hazırlama Kılavuzu’nda temel sistem, kavram, süreçve uygulamalarla ilgili bilgi ve örnekler verilirkenafet tehlike ve riskleri, afet güvenliği ihtiyaçları vekaynakları bakımından her yerleşimin ve hastaneninfarklı özellikler gösterebileceğine işaret edilerek,hazır plan taslağı (şablon) verilmemektedir. Kılavuzçerçevesinde, her hastanenin afet tehlike ve riskleribakımından kendi konumunu ve özelliklerini dikkatealarak, Sağlık Bakanlığının merkezi ve yereldüzeyde ilgili birimlerinin, HAP Eğitici Eğitimlerive Uygulayıcı Eğitimleri kapsamında paylaşılan rehberilkelerin ve kontrol listelerinin yol göstericiliğinde,kendi HAP hazırlığını yapması istenmektedir.

HAP ve afet risk azaltma: Hastanelerde afet güvenliği bakımından öncelik sırasıyla hayatın korunması, yatırımın (tesisve donanımın) korunması, fonksiyonun (işlevin)korunması hedeflenmektedir. Bu hedeflerin sağlanmasıise hastanenin tüm faaliyetleri ve kurulubulunduğu yerleşim, nüfus ve bölgenin özellikleridikkate alınarak, afet risklerinin sürekli ve kapsamlıbiçimde değerlendirilmesi, yapısal, yapısal olmayanve fonksiyonlarla ilgili afet risk önleme ve azaltmaadımlarının etkili ve sürekli biçimde atılması ilemümkündür.

HAP Hazırlama Kılavuzu’nda, hastane afet risk değerlendirmesive afet risk azaltma süreçleri ve uygulamalarının hastaneninolağan işleyişiyle bütünleştirilmesi gerektiğinivurgulamaktadır. Kılavuzda, Dünya Sağlık Örgütünün(WHO) uluslararası kabul gören GüvenliHastane yaklaşımı da göz önünde bulundurularak,hastanelerin tehlike ve risklerini değerlendirme konuları(kontrol listeleri), birbiriyle bütünlük içerisindesırasıyla şu başlıklar altında toplanmaktadır:

·Bulunduğu coğrafi, fiziksel, çevresel, sosyal ortamda hastanenin güvenliğini, afet ve acil durum yönetimindeki rolünü etkileyebilecek tehlikelerin belirlenmesi,

·Hastane binası ve çevresini oluşturan yapısal elemanların güvenliği,

·Hastanenin yapısal olmayan elemanlarının güvenliği,

·Hastanenin afet ve acil durum yönetimi bakımından fonksiyonel kapasitesinin ve iş sürekliliğinin güvence altına alınması.

Hastane binası ve çevresi ile ilgili değerlendirme hastanenin mevcut vepotansiyel afet tehlike ve riskleri karşısında sırasıylayapısal elemanları, yapısal olmayan elemanları, afetve acil durum yönetim fonksiyonları bakımındanzarar görebilirlik düzeylerinin belirlenmesini ve önlemleringeliştirilmesini içermelidir.HAP hazırlanırken bu kapsamda dikkat edilmesi gereken uygulamalar aşağıdaki şekilde özetlenebilmektedir:

•Yapısal risklerin azaltılması

•Yapısal olmayan risklerin azaltılması

•Fonksiyon engelleyici risklerin azaltılması

HAP ve afete müdahale: Hastanede afet ve acil durum yönetimi bakımındanbelirleyici önem taşıyan aşamalı uygulamalarınHAPhazırlanırken özellikle müdahaleye hazırlık bakımındandeğerlendirilmesi gereklidir.Acil Müdahale Planı (AMP) afet ve acil durumda hastanenin müdahale yönetimi ve organizasyonu-müdahale aşamaları, olay yönetim sistemi, yönetim ekibi, yönetim merkezi, yönetim araçları– ile ilgili işleyiş, standart ve kuralları kapsamaktadır.HAP Hazırlama Kılavuzu’nda hastanenin afet ve acil durum yönetimi ile ilgili organizasyonşemasında beş temel fonksiyon yeralmaktadır: Yönetim, Operasyon, Planlama,Lojistik, Finans. Hastane Olay Yönetim Sistemi(OYS) bu temel fonksiyonlara dayanırve hastane Olay Yönetim Ekibi (OYE) butemel fonksiyonları yerine getirmek üzeregörevlendirilir. OYE’nin görev ve sorumluluklarıönceden belirlenir ve OYE hastaneninAcil Müdahale Planı (AMP) etkinleştirildiğindefaaliyete geçer.

HAP çerçevesinde beş temel fonksiyonun (pozisyon) özellikleri kısaca şuşekilde tanımlanabilir:

1.Yönetim (HAP Başkanı): Yönetim işlevi, olay yönetiminin tüm sorumluluğunun üstlenilmesi, acil müdahalenin başlangıcından sonlandırılmasına kadar tüm stratejik direktiflerin verilmesi, tüm personelin ve süreçlerin yönetimini kapsar.

2.Planlama şefi:Bu işlev kapsamında olayla ilgili ve OlayEylem Planı oluşturmak için bütün bilgilertoplanır ve analiz edilir; olası gelişmeler öngörülerekasıl ve alternatif müdahale stratejileribirlikte geliştirilir.

3.Operasyon şefi:Olayla başa çıkmaya dönük faaliyetlerin doğrudan belirlenmesi ve uygulanmasını kapsar. Olaya yönelik müdahale stratejilerinin etkisi değerlendirilir ve gerekirse yeniOlay Eylem Planı oluşturmak/geliştirmekiçin geri bildirim sağlanır.

4.Lojistik şefi:Operasyonlar için gereken tüm tedarik, materyalyönetimi ve dağıtım faaliyetlerinin,talep edilen malzeme, tesisler ve hizmetlerinsağlanması ile ilgilidir.

5.Finans şefi:Müdahale faaliyetlerinin finansmanı içingereken kaynakların sağlanması, kullanımıve tüm kayıtların düzenlenmesini kapsar.

Hastanede Olay Yönetim Merkezinin (OYM) yeri HAP kapsamında önceden belirlenir. OYM başta haberleşme olmak üzere destekleyici lojistik ekipmanla donatılır ve kullanıma hazır bulundurulur.OYM olağan durumlarda tatbikatlar için, afet ve acil durumlarda ise görevli temel pozisyonların(Olay Yönetim Ekibi-OYE) toplanma ve yönetim merkezi olarak kullanılır. OYM olarak belirlenenyerin zarar görme olasılığına karşı alternatif bir alan da belirlenir.Olay Eylem Planı, Acil Müdahale Planı’nın etkinleştirilmesiyleolay süresince tanımlanan zaman dilimlerindemüdahale hedef ve stratejilerininbelirlenmesi, gerçekleştirilen eylemlerin değerlendirilmesi,uygulamaların her aşamadagidişata göre geliştirilmesi için yapılanplan(lar) Olay Eylem Planı (OEP) olarakadlandırılır.

Olaya Özel Planlar hastanenin Acil Müdahale Planı’nda yer alan genel işleyiş, standartlarve kuralların yanı sıra olayın türüne,özelliğine, etkenlerine göre yapılması gereken,spesifik (olaya özgü, özellikli) hazırlıklarıiçeren planlardır

HAP ve olay yönetim araçları:Olay Yönetim Araçları, esas olarak afet ve acil duruma hazırlık ve müdahaleye yönelik olarak hazırlanan doküman ve materyallerdir. Aşağıda örneklerine yer verilmiştir:

Standart Operasyon Prosedürü (SOP), spesifik (özellikli) bir işin yapılmasınısağlamak için kurulan bir organizasyonunişlevini, bu işlevin etkili, uyumlu ve sonuçalıcı biçimde nasıl yürütüleceğini, bu amaçlakimin, nerede, ne zaman, ne yapmasıgerektiğini, bilginin nasıl paylaşılacağını,neyin nasıl kayıt altına alınacağını, kime nezaman ve nasıl rapor edileceğini önceden veayrıntılı biçimde belirten yazılı kurallardır.Faaliyetlerin gerçekleştirilmesi ve raporlamaiçin zaman çizelgesi hazırlanır.

İş Akış Talimatı (İşAT),spesifik (özellikli) bir görevi yerine getirmek üzereyapılacak işlerin gerçekleştirilme adımlarınıaçıklayan, gidişatı tanımlayan uygulamayayönelik olarak, faaliyetlerin ne zaman, nasıl,kiminle koordine edilerek yapılacağınıayrıntılı açıklayan dokümandır.

Departman/Servis/Birim Müdahale Prosedürü, Hastanede departmanlarda (servis, birim olarak da adlandırılabilmektedir) sunulansağlık hizmetleri, yönetim yapıları ve işleyişleriaçısından farklı özelliklere sahiptir.Müdahale Prosedürü departman/servis/birimlertarafından kendi faaliyetlerini organizeetmek amacıyla geliştirilen, yürütülentıbbi işlem ve diğer hizmetlerin nerede, nezaman, nasıl, kim tarafından yapılacağını,gerektiğinde nasıl kontrol edileceğini açıklayanyazılı dokümandır.

Formlar,HAP kapsamında formlar hastanede afet ve acil durum yönetimi ile ilgili karar vermesüreçlerine yardımcı olmak, hizmetlerinhızlı şekilde yürütülmesini sağlamak amacıylabilgilerin düzenli olarak kaydedilmesi,paylaşılması, verilerin standartlaştırılmasıamacıyla kullanılan, sürekli geliştirilmeyeaçık, basılı belgelerdir.