ALTERNATİF TURİZM - Ünite 3: Özel İlgi Turizmi Özeti :
PAYLAŞ:Ünite 3: Özel İlgi Turizmi
Giriş
Özel ilgi turizmi, 1970’li yıllarda gündeme gelen ve özellikle 1980’li yıllardan sonra gelişme gösteren, bünyesinde pek çok farklı turizm türünü barındıran, turizmin özel bir şeklidir. Özel ilgiye yönelik turizm türlerinin uluslararası turizm pazarında giderek önem kazanması ve turistlerin hobileri ve özel ilgileri doğrultusunda yenilenen ve değişen tercihleri, bu tarz turizm türlerini destinasyon ve turizm işletmeleri açısından daha çekici hale getirmektedir. Özel İlgi Turizmi Kavramı Özel ilgi turizmi, belirli bir alanda ya da konuda yoğunlaşan ve yalnızca bu konuya ilişkin ilgilerini gerçekleştirmek, merak duygularını tatmin etmek isteyen bireylerin belirli bir bölge ya da destinasyonda ilgi duydukları konu ve/veya alan ile ilgili faaliyet göstermek amacıyla yaptıkları seyahatlerdir. Dünya Turizm Örgütü özel ilgi turizmini, belirli bir temaya sahip olan turistik merkezleri ziyaret etmek ve belirli ilgilerini geliştirme amacı güden kişilerin katıldıkları uzmanlaşmış bir turizm türü olarak tanımlamaktadır. Bir başka tanıma göre katılımcıların spesifik özel ilgileri ve hobileri tarafından yönlendirilen boş zaman ve seyahat faaliyetleridir. Niş turizm olarak bilinen seyahat biçimlerini içeren özel ilgi turizminin özelliklerini şunlardır:
- Küçük ölçeklidir; katılımcıları münferit turistler ya da küçük ölçekli gruplardır.
- Özel ilgi turizmine yönelik faaliyet gösteren tur operatörleri, planlamada uygun bir gelişim hızı sağlamaya ve yerel halkın katılımına özen göstermelidirler.
- Emek-yoğun özellik göstermektedir. Üretilen ürün ve hizmetler nitelikli olduğundan profesyonel işgücü gereksinimi de artmaktadır.
- Özel istek ve ihtiyaçları karşılayacak ürün ve hizmetlerin talep edilmesi, bunların tasarlanmasında yaratıcılık gerektirir.
Özel ilgi alanları kentsel ortam, kırsal ortam, doğal ortam olarak gruplandırılır (S:48, Tablo 3.1).
Gerçekleştirilen bir seyahatin özel ilgi turizmi kapsamında değerlendirilebilmesi için katılımcıların herhangi bir boş zaman etkinliğine, bir konuya ve olaya yönelik özel bir ilgisi veya hobisinin olması gerekmektedir.
Özel İlgi Turizminin Gelişmesine Etki Eden Faktörler
1980’li yıllardan sonra toplumsal anlamda yeni yaşam biçimlerinin ortaya çıkması insanlar ve doğa arasındaki ilişkilerde yeni anlayışların gelişmesine neden olmuştur. İnsanlar dış ortamlardaki faaliyetlere daha çok katılmaya, ekolojik sorunlara karşı duyarlı olmaya, eğitim ve estetik değerleri önemsemeye başlamışlardır. Bu gelişmeler kişilerin seyahat ile ilgili ihtiyaç ve beklentilerinin de farklılaşmasına neden olmuştur.
Özel ilgi turizminin gelişiminde rol oynayan faktörler:
- Turist beklentilerinin farklılaşması,
- Yeni yaşam şekilleri,
- Çevresel ve toplumsal farkındalıkların gelişmesi,
- Kişisel gelişim gibi yeni eğilimlerin ortaya çıkması,
- Çalışma koşullarının ve boş zaman değerlendirme alışkanlıklarının değişmesi,
- Turizm tüketiminin giderek bireyselleşmesi ve boş zaman etkinlikleri konusunda artan çeşitlilik,
- Kentleşme,
- Tıp alanındaki gelişmeler,
- İnsanların kendilerini yenileme gereksinimi doğrultusunda özel ilgilerine yönelik estetik, otantik ve yenileyici deneyimler aramaları,
- İnsanların eğitim seviyelerinin yükselmesi ile kitlesel hareketten ziyade, daha küçük gruplar halinde veya bireysel olarak hareket etme istekleri.
Özel İlgi Turizmi Türleri
Özel ilgi turizmi çeşitlerini “kültüre dayalı, doğaya dayalı ve hobilere dayalı” olarak çeşitli alt pazarlara ayırmak mümkündür. Bu pazarların ayrıca, kendi içinde alt pazar bölümleri de bulunmaktadır.
Kültüre Dayalı Özel İlgi Turizmi Türleri
Kültür turizmi, kültürel güdüler ile seyahat eden turistlerin, kültürel ihtiyaçlarını tatmin etmek üzere gerçekleştirdiği turizm faaliyetleridir. Kültür turizminin kapsamı oldukça geniştir. Bu geniş çerçeve içerisinde yer alan kültüre dayalı özel ilgi turizmi çeşitlerinden bazıları şunlardır:
Şehir Turizmi: Şehirlerde gerçekleştirilen turizm amaçlı tüm faaliyetlerdir. Diğer turizm türlerinden ayrılan en temel özelliği, farklı turizm çeşitlerini bünyesinde barındıran geniş kapsamlı bir turizm çeşidi olmasıdır.
Günümüzde şehir turizminin en yoğun olarak yaşandığı bölge olan Avrupa’da turistlere çekici gelen, kültürel ve tarihi değer taşıyan çok sayıda küçük şehir bulunmaktadır. Bu şehirlerin turizm alanında sağladığı başarının temel nedeni, sahip oldukları tarihi ve sanat zenginlikleri ile kültürel miraslarını, pazarlama etkinliklerinde başarılı bir şekilde kullanmalarıdır. Bu faktörlerden başka Avrupa’da şehir turizminin gelişimini etkileyen temel unsurlar şunlardır:
- Kullanılabilir boş zamandaki olumlu değişmeler ve şehir destinasyonlarında turistik amaçlı kullanılabilecek mekânların artması.
- Şehirsel çekiciliklerin yenilenmesi, miras yapılarının, kültürel olayların, kültürel faaliyet ve aktivitelerin güçlü bir şekilde desteklenmesi, alışveriş ve eğlence fırsatlarının çeşitlenmesi.
- Turistik faaliyetlerin, fiziksel, ekonomik, sosyal ve kültür şehri sistemi üzerindeki etkileri.
- Yeni üstyapı ve yeni hizmet fonksiyonlarının geleneksel şehir fonksiyonlarının yerini alması.
- Boş zaman ve turizm faaliyetlerinin, diğer kullanım alanları ve kullanıcılar için şehir çevresi üzerindeki olumlu etkileri.
Özellikle 1980’li yıllardan itibaren başta Avrupa ve Amerika ülkeleri olmak üzere, pek çok ülkede şehir turizminin gelişimi ülkelerin temel politikaları haline gelmiştir. Büyük bütçeler içeren faaliyetler düzenlenmeye başlanmış, olimpiyatlar, kongreler, forumlar gibi dünya çapında organizasyonlar ile şehir turizminin gelişimi desteklenmiştir.
Dark Turizm (Hüzün Turizmi): Hüzün turizmi, keder turizmi, kara turizm olarak da isimlendirilmektedir. Dark turizmin duygusal ve ruhsal boyutu ön plandadır.
Dark turizm kavramı ilk defa Foley ve Lenon tarafından kullanılmış ve “gerçek ve metalaşmış ölüm ve felaket alanlarının sunum ve tüketimini kapsayan bir fenomen” şeklinde tanımlanmıştır. Dark turizm yakın veya uzak geçmişte meydana gelen ölüm ve üzüntünün yaşandığı yerlere gerçekleştirilen gezileri ifade etmektedir. Tüketicilere üzüntü, içsel acı duygusunu yaşatmak ve sonucunda da gerçekleşen olaylardan edinilen tecrübe ile huzura ermek için yapılmaktadır.
Tunbridge ve Ashworth, ölüm ve şiddet içeren unsurların turistik ürün olabilmelerini gerçekleşen olay alışılmadık ve büyük olmalı, kurbanlar masum ve yoruma açık olmalı, suçlular açık bir şekilde tanımlanabilir ve kurbanlardan ayırt edilebilir olmalı, olayın kalıntıları günümüze kadar gelmiş olmalı ve gerçekleşen olay görülebilir olmalı şeklinde beş etmene bağlamıştır.
Dark turizm tipolojisi beş ana başlık altında toplanır:
- Ölüm anını seyretmek için yapılan seyahatler,
- Oluş¸ zamanından sonra kitlesel veya bireysel ölüm alanlarına seyahatler,
- Özel ölümlerin veya ölülerin, ölüm olayının yaşandığı yerden uzak olan alanlarda sembolik kalıntılarını veya maddi kanıtlarını görme amacıyla yapılan seyahatler,
- Ölülerin gömüldüğü alanlar veya bunlara ait anıtlar,
- Temsili ölüm anları.
Kültürel Miras Turizmi: İnsanların ve hikâyelerin geçmişi ve bugününü otantik bir şekilde temsil eden mekânları, eserleri ve aktiviteleri deneyimlemek üzere seyahat etmektir. Odak noktası çeşitli kültürlere ait miras kalan şeylerdir. Kültürel miras turizmi insanların geçmişle gelecek arasında köprü kurmasına, kimlik sorunlarını çözmesine, tarih ve aidiyet bilinci kazanmalarına ve kuşaklar arasında iletişim kurulmasına olanak sağlar.
Etkinlik Turizmi: Destinasyonlarda bulunan doğal ve fiziksel turizm kaynaklarını canlandırıcı, imaj oluşturucu ve bir turizm çekiciliği olarak etkinliklerin sistematik olarak planlanması, geliştirilmesi ve pazarlanması olarak tanımlanır.
Etkinlikler içeriklerine göre kültürel kutlamalar, iş amaçlı etkinlikler, sosyal etkinlikler, politik etkinlikler, eğitimsel ve bilimsel etkinlikler, özel etkinlikler ve sanat ve eğlence etkinlikleri olmak üzere yedi başlık altında toplanır.
Etkinlik turizmine katılan bir turistin temel beklentisi etkinliğin otantik ve orijinal olmasıdır.
Etnik Turizm: İlgi çekici toplulukların yaşama biçimlerini ve kültürel değerlerini izlemek amacıyla yapılan seyahatlerdir. Hükümetlerin kültürel mirasın korunması için gelişimine önem verdikleri, özellikle birden fazla etnik grubun bulunduğu bölgelerde geçmişten bugüne yaşamış olan insanların yaşam tarzlarının ve günümüze kadar kalan eserlerinin turizm amacıyla kullanıldığı bir turizm türüdür.
Etnik turizme katılan bireyler, kültürel ifadeler ve egzotik insanların gerçek yaşam tarzlarını gözlemlemek ve ilkel ürünler ve el sanatları için alışveriş yapmak amacıyla seyahat ederler.
Etnik turizmin gelişimini tetikleyen unsurlardan biri “göç” faktörüdür. Kendi yaşadığı topraklardan farklı bölgelere göç eden insanların, atalarının geldiği bölgeleri görme istekleri etnik gezilere neden olmaktadır
Doğaya Dayalı Özel İlgi Turizmi Türleri
Doğaya dayalı özel ilgi turizmi türleri, sürdürülebilir ekonomik kalkınma için doğal kaynakların korunmasını teşvik etmektedir. Bu turizm kapsamında yer alan pek çok farklı turizm çeşidinden bazıları şunlardır:
EkoTurizm: Uluslararası Ekoturizm Derneği’ne göre, çevreyi koruyan ve yerel halkın refah düzeylerini geliştiren doğal alanlara karşı sorumlu seyahattir.
Ekoturizm, doğa temelli çevre ile yakın ilişki içerisinde olan turistlerin arzuladığı ve çevre üzerinde düşük etkili turistik faaliyetlerin desteklendiği bir turizm türüdür. Ekoturizmin sahip olduğu bazı özellikler:
- Hizmet ve ürünler doğa temellidir.
- Çevresel yıkımları azaltmak için dinamik bir yönetime sahiptir.
- Çevre eğitimi, en önemli bileşenlerinden biridir.
- Ev sahibi topluluklar ile yakın irtibat yoluyla doğal çevrenin korunmasına yönelik katkı sağlar.
- Koruma alanlarında verilen hizmetleri ekosistem açısından ekonomik bir değere dönüştürür.
- Koruma alanlarının iyileştirilmesi için doğrudan bir gelir sağlar.
- Doğal kaynakların sürdürülebilir kullanımını geliştirir.
- Biyolojik çeşitliliğe yönelik tehlikeleri azaltır.
Dünya çapında çevre dostu tatil köyleri ve otellerin sayısının artması, sürdürülebilir şekilde çevrenin korunması için ekoturizm piyasalarının büyüdüğünün ve turistlerin bu konuda bilinçlerinin arttığının göstergesidir.
Çiftlik Turizmi: 1960’lı yıllardan sonra başlayan kırsal alanlara dönüş isteği doğrultusunda tercih edilen bir özel ilgi turizmi türü olarak kendini göstermiştir. Przezbórska’a göre çiftlik turizmi, tarım ya da çiftlik işleriyle ilgili olarak yapılan her türlü turizm ve rekreasyon aktiviteleridir. Tarımsal üretim ve tarımsal konaklama unsurları ile doğrudan bağlantılıdır. Turistler çiftliklerde barınmakta, tarımsal ürünlerle ilgili eğitsel geziler yapmakta ve çiftlik ürünlerini satın almaktadırlar. Çiftlik turizminin yapıldığı tatil çiftlikleri tarımsal büyük çiftlikler, özel çiftlikler, tarihi yöre çiftlikleri, çalışma çiftlikleri, sportif ve rekreasyonel çiftlikler ve çiftlik ormanı işletmeleri şeklinde sınıflandırılır.
Çiftlik turizmi özellikle Almanya, Avusturya, Fransa, İspanya ve İtalya gibi ülkelerde ön plan çıkan bir turizm türüdür.
Sağlık Turizmi: Tedavi amacı ile yapılan seyahatlerdir. Kişilerin zihinsel ve fiziksel olarak iyi olma hallerini devam ettirmeleri ya da kendilerini yenilemeleri ile medikal tedaviyi de içeren bir turizm türüdür. Bir başka tanıma göre, sağlığı koruma ve iyileşme amacıyla belirli bir süre için yer değiştiren insanların doğal kaynaklara dayalı turistik bir tesise giderek kür uygulaması, konaklama, beslenme ve eğlence gereksinimlerini karşılaması sonucu doğan hareketlerdir.
Aromaterapi, akupunktur, termalizm, kür, kaplıca tedavisi, balneterapi, peloidterapi, klimaterapi, talassoterapi, hidroterapi, inhalasyon uygulamaları, içme kürleri, fizik tedavi ve rehabilitasyon, medikal tedavi ve destek uygulamaları sağlık turizmi kapsamında yer alan uygulamalardır.
Yayla Turizmi: İnsanların bulundukları yerlerden ayrılarak yaz aylarında yaylalara gitmeleri ve orada konaklayarak tüm ihtiyaçlarını sağlayabilmeleridir.
Yayla kültürü ve bozulmamış bir doğada yaşamak, zamanla pek çok insanın bu tarz seyahatlere ilgi duymalarını sağlamış ve yayla turizmini kitle turizmine alternatif olarak tercih edilen turizm türlerinden biri haline getirmiştir. Yaylaların turizm amacıyla kullanılması sırasında, turistlerin ilgisini çekebilecek foto safari, yaban hayatın ve bitki türlerinin incelenmesi, doğa yürüyüşleri, kış sporları ve yayla şenlikleri gibi aktiviteler turistlerin hizmetine sunulmaktadır.
Yayla turizminin özellikleri şunlardır:
- Doğa ile iç içe olma, farklı iklimde yaşama ve doğal beslenme imkânı tanır.
- Katılımcıları genellikle grup olarak seyahat eden turistlerdir.
- Katılımcıların konaklama süreleri kıyı turizmi konaklama sürelerinden çok daha uzundur.
- Katılımcılar uzun süreye yayılmış pasif aktiviteler gerçekleştirir.
- Deniz seviyesinden yüksek olan bölgelerde yapılır.
Kuş Gözlemciliği: Kuş gözlemcileri, eğitimli ve yüksek gelir seviyeli en büyük ekoturist gruplarından birini oluşturmaktadır ve ekoturizm gelirinin en iyi kaynaklarından biridir. Kuş gözlemciliği turizmi, kuşların doğal ortamlarındaki hareketlerini, göçlerini, barınma ve üremelerini izlemeye dayalı seyahatlerdir.
Bu turizmin en önemli özelliklerinden biri kuşların her türlü yaşam ortamında bulunabilmeleridir. Mevsimi olmayan bir turizm etkinliğidir ve turizmin 12 aya yayılması konusunda oldukça elverişli bir alternatiftir. Ülkemizde çoğu bölgede bu turizmin yaygınlaştırılması ve geliştirilmesi amacıyla kuş gözlem istasyonları ve gözlem kuleleri kurulmuştur. Ayrıca, 1990 yılında önemli kuş bölgelerinin gelişiminin izlenmesi ve halkın bilinçlendirilmesi amacıyla Türkiye’nin Önemli Kuş Alanları Projesi’nin başlatılması diğer önemli bir gelişmedir.
Botanik Turizmi: Belirli bir bölgede yetişen bitkileri görmek ve tanımak için bu bitkilerin özelliklerine duyulan merakla gerçekleştirilen bir turizm türüdür. Botanik turizmde temel olgu, bitkisel varlıklar yani botanik varlıklar veya diğer bir deyişle floristik unsurlardır.
Botanik turizmi toplumun çevre konusunda eğitilmesinde önemli bir misyona sahiptir.
Botanik turizminde en önemli hususlardan biri, endemik bitkilerin bulunduğu bölgelerin çok iyi seçilmesi ve kontrollü bir şekilde ziyarete açılmasıdır. Bunlara dikkat edilmemesi, söz konusu nadir bitkilerin yok olması tehlikesini ortaya çıkarabilecektir.
Hobiye Dayalı Özel İlgi Turizmi Türleri
Hobiye dayalı özel ilgi turizmi kapsamında yer alan pek çok farklı turizm çeşidinden bazıları şunlardır:
Kumar Turizmi: Turistlerin belli bölgelere ve ülkelere, kumar oynama amacıyla yaptıkları seyahatlerdir. Kumar oynama amacıyla gelen kişiler, ulaştırma, konaklama, yeme-içme gibi turistik hizmetlerden yararlanırlar ve ülke ekonomisine katkıda bulunurlar.
Lüks bir turizm türüdür, katılımcılar yüksek gelir düzeyine sahiptir ve turistlerinin en belirgin demografik özelliği orta yaş ve üzeri katılımcıların sayısının fazla olmasıdır.
Günümüzde, çoğu ülkede kumar ve eğlence destinasyonlarının gelişmesi, bunların kumar destinasyonlarının hedef pazarlarını kumar gezginleri, aileler ve genç yetişkinleri de içine alacak şekilde genişletmesine neden olmuştur.
Gastronomi Turizmi: Bilinenden farklı bir mutfak kültüründeki yiyeceklerin tüketilmesini, hazırlanmasını ve sunulmasını, mutfağını, öğün sistemlerini ve yeme biçimlerini keşfetmek amacıyla gerçekleştirilen turizm şeklidir. Bir başka tanıma göre, yemek tadımları ve özel lezzetleri belli bölgelerde deneyimlemek için birinci ve ikinci dereceden yiyecek üreticilerine, yiyecek festivallerine, özellikli bölgelere, restoranlara yapılan yolculuklardır.
Gastronomi turizmi bir özel ilgi turizmi olarak kabul edilmesinin yanında, yiyecek ve içecekler sayesinde ev sahibi bölgenin kültürel özelliklerinin de öğrenilmesi gastronomi turistini kültür turisti haline getirmektedir.
Golf Turizmi: Katılımcı olarak ya da izlemek amacıyla golf sporu imkânlarının sunulduğu destinasyonlara yapılan seyahatleri kapsamaktadır. Golf turistleri üç temel kategoride ele alınır: Başlıca amacı golf oynamak olan ve bu amaçla seyahate çıkanlar, yapmış oldukları iş seyahatleri veya tatillerinde golf sporunu oynayanlar, golf turnuvalarına ve benzeri golf etkinliklerine izleyici olarak katılanlar.
Yatırım maliyetlerinin yüksek, ancak sağladığı getiri miktarı ile yatırımın kısa sürede karşılandığı bir turizm türüdür. Golf turizminin özellikleri şunlardır:
- Golf sporunun turizm amaçlı kullanılmasıyla oluşan turizm türüdür.
- Golf turizmine katılan bireyler genellikle gelir, eğitim ve kültür düzeyi yüksek olan turistlerdir.
- Turistlerin daha fazla harcama ve geceleme yaptıkları bir turizm türüdür.
- Bireysel ya da grup olarak gerçekleştirilir.
- Özellikle atıl olan kırsal ve sulak alanlarda inşa edilen tesislerle kolaylıkla gerçekleştirilebilecek bir turizm türüdür.
- Kıyı turizminin gerçekleştirilemediği dönemlerde oynanabilen bu oyun ülkeler tarafından turizmin yılın tamamına yayılmasını sağlamak açısından önemlidir.
- Golf turizmi olumlu özelliklerinin yanı sıra bazı olumsuz özelliklere de sahiptir. Golf sahaları için ormanlık alanların tahrip edilmesi, golf tesislerinin seçiminin yanlış yapılması ve golf alanlarının bakımı için çeşitli pestisitlerin kullanılması sonucu yer altı sularının kirlenmesi eko sisteme zarar verebilmektedir.
Alışveriş Turizmi: Turistlerin alışveriş davranışları iki boyutta ele alınır; turistik alışveriş, alışveriş turizmi. Genel olarak alışveriş turizmi, mal satın alma amacıyla seyahat etmektir. Turistlerin ziyaret ettikleri destinasyonlarda gerçekleştirdikleri alışveriş aktiviteleri, iş, hizmet, eğlence ve hediyelik eşya alışverişleri olarak farklı şekillerde değerlendirilir. Hediyelik eşya alışverişleri pek çok ziyaretçi için seyahat deneyimine yönelik somut kanıtlar sunması açısından büyük önem taşımaktadır.
Bir turizm etkinliği olarak alışveriş aynı zamanda; çekici ve cazip bir çevre yaratmakta, insanları seyahat etmeye güdülemekte, bir heyecan ve zevk kaynağı olarak kabul edilmektedir.
Şarap Turizmi: İnsanların şarap ve şaraba duydukları ilgilerini geliştirmek amacıyla bireysel veya grup halinde şarap temasına uygun yerleri ziyaret etmeleridir. Bağ bozumu turizmi olarak da adlandırılır.
Şarap turizmi, “üzüm bağları”, “şarap üretim faaliyetleri” ve “şarapların üretildiği ve saklandığı imalathaneleri” ziyaret etme olmak üzere üç bileşenden oluşur.
Şarap turizminin taşıdığı genel özellikler şunlardır:
- Çekiciliğinin esasını şarap ve şaraba ilişkin kültürün oluşturduğu rekreasyona ve eğitime yönelik bir özel ilgi turizmi şeklidir.
- Bir yaşam tarzı deneyimidir.
- Şarap üretim merkezlerinde turistik gelişme ve doğal ve kültürel mirasın canlanmasını sağlar.
- Eğitim bileşenlerine sahiptir.
- Şarap üreticilerinin doğrudan satış ve marka güçlendirme amacıyla müşterilerini şarap üretim merkezlerine davet etmesi ve onlara zorunlu ihtiyaçlarını karşılayacak mal ve hizmetler sunması ile gelişen bölgesel turizm şeklidir.
- Turizm bölgesinde yiyecek, konaklama, sanat, hediyelik eşya ve çevre arasında bağlantı kurulmasını sağlar.
- Turizm bölgelerinin ekonomik, sosyal ve kültürel değerlerini artırır.
- Şarap turizminin gerçekleştirilebilmesi için sadece şarap üretimi değil aynı zamanda turizm amaçlı kullanılabilecek şarap evleri, bunların sunacakları eğitim ve eşlik eden unsurlar gereklidir.
- Bağlar ve bağ bozumu farklı kültürleri tanımaya olanak sağlar.
- Sürdürülebilir turizme katkı sağlayan turizmdir.
Özel İlgi Turistleri
Özel ilgi turistleri, “özel bir hobi ya da ilgi alanına sahip olan bireyler” şeklinde tanımlanabilir. Genellikle kültür ve eğitim seviyeleri yüksek, maceracı ve keşfetmeyi seven turistler olarak özel ilgileri doğrultusunda kendilerini geliştirmeyi hedeflerler. Özel ilgi ve genel ilgi turistleri arasında kişilik, konaklama, ekonomi vb. değişkenlere göre farklılıklar bulunmaktadır (S:64, Tablo 3.2).
Özel ilgi turistleri genellikle maceracı bir ruha sahip, meraklı ve yaşadıkları deneyimleri paylaşmaktan hoşlanan, yetişkin veya üçüncü yaş grubundaki bireylerden oluşur. Sahip oldukları belirli hobileri üzerinde odaklanmakta, ayrıca alışık olunan ya da hiç denenmemiş yeni ilgi türlerini geliştirecek şekilde güdülenmektedirler.
Özel ilgi turizmi ve alternatif turizm kavramları çoğunlukla birbiri yerine kullanılmaktadır. Bu turizm türlerine yönelik turist özellikleri, gerçekleştirilen faaliyetler ve bu faaliyetlerin özellikleri benzerlik gösterse de özel ilgi turistleri için önemli olan “ilgi duydukları faaliyetler”dir. Özel ilgi turistlerinin gerçekleştirdikleri seyahatler hobidir. Alternatif turizm türlerine katılan turistlerin seyahatleri ise hobi olarak kabul edilmemektedir. Onları söz konusu turizm türüne yönelten motivasyonlar değişkendir. Önceleri daha çok alternatif turizm olarak kabul gören özel ilgi turizmi; alternatif olmakla birlikte, daha özel ve daha kişiye özgü farklı hizmetlerin sunulduğu bir turizm çeşidi olarak, özellikle niş pazarlarda yerini almıştır.