Ünite 7: Temel Hesap İşlemleri

NetCAD Hesap Modül İşlemleri

NetCAD 7.0 ana modülünde yer alan hesap modülü birçok temel haritacılık hesaplamaları içermektedir. Bu temel hesaplamalar Poligon Hesabı, Kutupsal Koordinat Hesabı, Kesişim Hesabı, Yan Nokta Hesabı olarak sayılabilirler.

Projeksiyon ve Ölçek Seçimi

Adım 1: NetCAD anamodül arayüzünü görüntülemek için Bilgisayar > Windows (C) > NetCAD7 > NC32 programını fare ile seçiniz.

Adım 2: Proje parametre ayarları, projenin genel özelliklerini etkileyen ve her proje başlangıcında yapılması gereken unsurlardan birisidir. Proje parametrelerini oluşturmak için, NetCAD uygulama menüsünde Özellikler> Proje Özellikleri fonksiyonunu fare ile seçiniz.

Adım 3: Açılan pencerede bulunan aktif projeye ilişkin ölçek ve projeksiyon bilgisi bulunmaktadır. Proje özellikleri penceresinin sol tarafında bulunan Ölçek fonksiyonunu (Aktif proje altındaki) fare ile seçiniz. Ölçek değerini 2000 olarak giriniz. Ölçek değişikliğinin uygulanmasını istediğiniz özellikleri fare ile işaretleyiniz.

Projeksiyon Tanımlama

Adım 4: Proje özellikleri penceresindeki aktif proje menüsündeki Projeksiyon fonksiyonunu fare ile seçiniz. Açılan pencerede projeksiyon sekmesi yanında bulunan kutucuğu fare ile tıklayınız.

Adım 5: Ekrana gelen Projeksiyon Parametreleri penceresinde Projeksiyon ve Datum seçimi yapılması gerekmektedir. Projeksiyon bilgisini UTM 3o (Universal Transvers Mercator) olarak, seçiniz.

Adım 6: Projeksiyon UTM 3o olarak, seçildikten sonra, aktif hale gelen Datum penceresinden ED50 (European Datum 1950) fonksiyonun fare ile seçiniz. Bu pencerede altta bulunan merkezi meridyen değerini çalışma bölgemiz için 30’ ye getiriniz.

Adım 7: Merkezi meridyen değerini 30 olarak değiştirdikten sonra “Proje Özellikleri” penceresinde tanımlanan projeksiyon, datum ve dilim numaraları doğru olarak görüntülenmelidir. Bu ekranda da Tamam butonuna basarak Projeksiyon tanımlama işlemini tamamlayıp NetCAD ana ekranına geri dönünüz.

Tabaka Oluşturma

Projedeki objeleri sınıflandırmak, özellik ve nitelik vermek amacı ile tabaka yapıları kullanılmaktadır. NetCAD arayüzünde tabaka oluşturmak için Katman Yöneticisi penceresinde işlemler yapılır.

Adım 8: NetCAD arayüzünde tabaka oluşturmak için Katman Yöneticisinde sembolüne tıklayınız. Açılan Tabaka Özellikleri penceresinde BİNA tabakasını oluşturmak için Adı yazan bölüme fare ile tıklayarak tabaka ismini BİNA olarak giriniz. Tamam butonuna basarak işlemi sonlandırınız.

Adım 10: SİL tabakasını silmek için SİL tabakasını seçtikten sonra Katman Yöneticisi penceresinden ilgili sembole basınız. Ekrana gelen Silinecek Tabakalar uyarı penceresinde Evet butonuna basınız.

Adım 11: Oluşturulan TRETUVAR tabakasının rengini değiştirmek için, Tabakalar penceresinde TRETUVAR tabakasının karşısında bulunan pembe renk butonuna basınız. Ekrana gelen Renk Seç penceresinde Siyah rengin olduğu 16 numaralı rengi fare ile seçerek TRETUVAR tabakasının rengini siyah olarak değiştiriniz.

Koordinat Girişi

Adım 12: NetCAD yazılımında koordinat girişi, nokta editöründen ve veri görüntüleme arayüzünden olmak üzere 2 şekilde yapılabilmektedir. Nokta editöründen koordinat girişi yapmak için NetCAD anamodül menülerinden Hesap > Nokta Editörü fonksiyonunu fare ile seçiniz.

Adım 13: Ekrana gelen Düzenlenecek Noktalar arayüzünde fare ile Nokta Adı dizini Süzgeci penceresi açıldıktan sonra Tamam butonunu tıklayınız.

Adım 14: Nokta Editörü penceresinde fare ile nokta satırı seçiniz (seçilen satır mavi renk olacaktır) ve F4: Edit butonuna tıklayınız. Seçili nokta satırının aktif hâle gelen Nokta Adı kolonuna, P.1 değerini giriniz. Fare ile X ve Y kolonlarını tıklayarak P.1 noktasının koordinat değerlerini giriniz. ENTER tuşuna basarak işlemi sonlandırınız.

Adım 16: Son koordinat girişinden sonra Tamam butonuna tıkladıktan sonra ekrana gelen Yaptığınız Değişiklikler Saklanacak penceresinde fare ile Bağlı Çizgileri Güncelle ve Çizgi Kotlarını da Güncelle sekmelerini işaretledikten sonra Tamam butonuna basınız.

Kutupsal hesaplamalar

Eğik Kenar ve Düşey Açı Yardımı ile Kutupsal Koordinat Hesabı

Adım 17: Kutupsal hesaplama işlemlerini yapabilmek için NetCAD anamodül menülerinden Hesap > Eğik kenar- Düşey Açı fonksiyonunu fare ile seçiniz.

Adım 18: Komut Panelinde DURULAN NOKTA komutunu gördükten üst menüde aktif hale gelen Nokta Seçim Araçlarından sonra yakalama araçları içinde bulunan Nokta sekmesini işaretleyiniz.

Adım 19: Ekranda görülen 1 numaralı poligon noktası üzerine fare ile tıklayıp seçtikten sonra Komut Panelinde BAKILAN NOKTA komutu görülecektir.

Adım 20: Bakılan nokta olarak 2 numaralı poligon noktası üzerine fare ile tıkladıktan sonra İlk Açı ve Alet Yüksekliği değerlerinin girileceği pencere ekrana gelecektir. Bu pencerede İlk Açı ve Alet Yüksekliği değerlerini 0 ve 1.5 metre olarak giriniz.

Adım 21: Ekrana gelen Kutupsal Bilgi arayüzünde 4 no’lu noktaya ait Yatay Açı, Düşey Açı, Eğik Mesafe, Reflektör Yüksekliği ve Nokta Adı bilgilerini girdikten sonra Tamam butonuna basınız. Nokta Bilgisi arayüzünde nokta adını kontrol ederek tekrar tamam butonuna basınız.

Adım 22: Ekrana gelen Kutupsal Bilgi arayüzünde 5’ten 15’e kadar olan noktalara ait Yatay Açı, Düşey Açı, Eğik Mesafe, Reflektör Yüksekliği ve Nokta Adı bilgilerini Adım 21’i tekrarlayarak giriniz. Son nokta giriş işlemi tamamlandıktan sonra iptal butonuna basınız.

Yan Nokta Hesabı

Adım 24: Yan Nokta hesabı için, NetCAD ana modül menülerinden Hesap > Kesişim Hesabı > Yan Nokta Hesabı fonksiyonunu fare ile seçiniz.

Adım 25: Üst menüde aktif hâle gelen Nokta Seçim Araçlarından sonra yakalama araçları içinde bulunan Nokta sekmesini işaretleyiniz. Komut panelinde 1. NOKTA komutunu gördükten sonra ekranda görülen 1 numaralı poligon noktası fare ile seçiniz. Komut Panelinde 2. NOKTA komutu belirecektir.

Adım 26: 2. nokta olarak 4 numaralı poligon noktasını fare ile seçtikten sonra Kontrol Mesafesi arayüzü ekrana gelecektir. Bu arayüzde Tamam butonuna basarak işlemi sonlandırınız.

Adım 27: Ekrana gelen Prizmatik Değerler arayüzünde 1 no’lu noktaya ait Dik Ayak, Dik Boy ve Nokta Adı bilgileri girildikten sonra Tamam butonuna basınız. Nokta Bilgisi penceresinden nokta adını kontrol ederek tekrar Tamam butonuna basarak işlemi sonlandırınız.

Adım 28: Ekrana gelen Prizmatik Değerler arayüzünde sırasıyla 2, 3, 31, 32 ve 34 no’lu noktalara ait Dik Ayak, Dik Boy ve Nokta Adı bilgilerini Adım 27’yi uygulayarak giriniz. Son nokta giriş işlemin tamamlandıktan sonra İptal butonuna basarak işlemi sonlandırınız.

Kesişim Hesapları

2 Kenar Yardımıyla Kesişim

Adım 30: Kesişim işlemlerini yapabilmek için NetCAD ana modül menülerinden Hesap > Kesişim (2 Kenar) fonksiyonunu fare ile seçiniz.

Adım 31: Komut panelinde 1. NOKTA komutunu gördükten sonra 32 no’lu nokta fare ile seçildiğinde Komut Panelinde 2. NOKTA komutu görülecektir.

Adım 32: 2. nokta olarak 34 numaralı nokta fare ile seçilip sonra tıkladıktan sonra kesişim yapılacak noktanın birinci ve ikinci noktaya olan mesafelerinin girileceği kesişim Mesafe arayüzünde 1. noktaya uzaklık ve 2. noktaya uzaklık değerlerini şekildeki gibi girerek Tamam butonuna basınız.

Adım 33: Ekrana birinci noktadan yarıçapı 3.87 metre olan bir daire ile ikinci noktadan yarıçapı 8.11 metre olan iki daire çizilecektir. Yakalama modlarından serbest yakalama moduna geçtikten sonra fare ile uygun kesişim noktasını seçiniz. Ekrana gelen Nokta Bilgisi arayüzünde nokta adını 33 olarak girdikten sonra Tamam butonuna basarak işlemi sonlandırınız.

4 Nokta Yardımıyla Kesişim

Adım 34: Kesişim işlemlerini  yapabilmek için NetCAD ana modül menülerinden Hesap > Kesişim (4 Nokta) fonksiyonunu fare ile seçiniz.

Adım 35: Komut panelinde 1. NOKTA komutunu gördükten sonra Nokta Seçim Araçlarında Nokta Yakala butonunu seçiniz. Ekranda görülen 11 numaralı nokta fare ile seçildikten sonra Komut Panelinde 2. NOKTA komutunu belirdiğinde 2. NOKTA olarak 23 numaralı noktayı fare ile seçiniz. 11-23 hattı otomatik olarak oluştuktan sonra, Komut Panelinde 3. NOKTA komutu görülecektir.

Adım 36: 3. nokta olarak 22 numaralı noktayı, 4. nokta olarak 10 numaralı noktayı fare ile seçiniz. Ekrana gelen Nokta Bilgisi penceresinde yeni nokta adını AKU olarak girerek, Tamam butonuna basınız.

Adım 37: Yapılan uygulamayı kayıt etmek için ana menü sol üst köşesinde bulunan NetCAD sembolü tıklandığında açılan pencere ile NetCAD uygulama menüsü Kaydet > fonksiyonunu fare ile seçiniz. Ekrana gelen Dosya Sakla arayüzünde konum kutucuğuna C:\Anadolu_Universitesi\ NetCAD_Uygulamalari\Uygulama_05 dizinini seçerek Dosya Adı’na Uygulama_05 yazarak kaydet butonuna basınız.

Adım 38: Yapılan uygulamayı yeni bir proje eklemek için NetCAD uygulama menüsü Ekle > Dosya Ekle fonksiyonunu fare ile seçiniz. Ekrana gelen Dosya Ekle arayüzünde konum kutucuğuna C:\Anadolu_Universitesi\ NetCAD_Uygulamalari\Uygulama_05 dizinini seçerek Dosya Adı’na Uygulama_05 yazarak kaydet butonuna basınız.

Adım 39: Yeni eklenen proje ile ekrana 35, 36, 37, 38 no’lu noktalar, Katman Yöneticisine MERDİVEN isimli tabaka eklenecektir.

Adım 41: Adım 40’ı doğru yapmanız durumunda Katman Yöneticisine Nokta tabakası, ekranda yeni noktalar eklenecektir. Bu işlemi Hızlı Erişim Çubuğundaki kayıt sembolüne tıklayarak kayıt ediniz.

Çizim İşlemleri

Adım 42: Çizgi oluşturma işlemleri için NetCAD ana modül menülerinden Giriş> Çizgi fonksiyonunu fare ile seçiniz.

Adım 43: Aktif hâle gelen Nokta Seçim araçlarından nokta yakala açık değilse nokta yakala modunu aktifleştiriniz. Çizgi çizme işleminin BİNA ve HAVUZ tabakalarında yapılması gerekmektedir. Katman Yöneticisinde BINA tabakasına tıklayarak çizim için aktif hale getiriniz.

Adım 44: Çizgi çizme işlemi için sırayla uygulama üzerindeki noktaları fare ile seçerek noktaları birleştirme işlemini gerçekleştiriniz. Çizgi çiz işlemini sonlandırmak için fare sağ tuşuna tıklayın. Çizgi çizme işini tekrar aktif hâle getirmek için fare sol tuşuna çift tık yapınız.

Tarama İşlemleri

Adım 46: Çizgi çizme işlemi tamamlandıktan sonra Bina ve Merdiven Taramaları için TARAMA isimli bir tabaka açınız. Tabaka rengi için RGB değerlerinden şekildeki gibi R: 175, G: 175, B: 75 olarak giriniz ve Tamam butonuna basınız.

Adım 47: Bina taraması için NetCAD anamodülünde Detaylar>Alan Taramaları>Bina Taraması fonksiyonunu fare ile seçiniz.

Adım 48: Ekrana gelen Bina Taraması penceresinden gerekli değerleri girdikten sonra Tamam butonuna basınız

Adım 49: Komut satırında BİNANIN İÇİNDE BİR NOKTA GÖSTER komutu görünce bina içine fare ile tıklayınız. İşlemi sonlandırmak için fare sağ tuşuna tıklayınız.

Semboloji ve Yazı

Adım 51: Havuz çizimleri içine havuz sembolü eklemek için NetCAD anamodül ekranında Giriş> Sembol fonksiyonunu fare ile seçtikten sonra açılan Sembol penceresinin arama penceresinde HAVUZ yazınız. Ekranda görünen 78 numaralı Havuz Duvarlı sembolü fare ile çift tıklayarak imleç ucunda aktif hale getiriniz.

Adım 52: Havuz sembollerini havuz çizimlerinin içine fare ile tıklayarak yerleştiriniz.

Adım 53: Bina içine yazı yazmak için Giriş> Sembol fonksiyonunu fare ile seçtikten sonra açılan Yazı penceresinde KONFERANS SALONU yazınız. Yazı boyunu 1.5 olarak seçiniz. Fareyi ekran üzerinde gezdirdiğinizde yazı ekranda görüntülenecektir. Bina içinde bulunan AKU noktasına yazı gelecek şekilde yerleştiriniz.

Sorgu İşlemleri

Adım 54: Koordinat sorgu işlemleri için Giriş> XYZ Sor fonksiyonunu fare ile seçtikten sonra 47 no’lu noktaya fare ile tıklayıp nokta koordinatlarını sorgulayınız. Ekrana gelen Nokta Bilgisi penceresini sağ üstte bulunan çarpı sembolünden kapatınız.

Projeksiyon Dönüşümleri

Adım 55: Projeksiyon Dönüşümü işlemi için Hesap> Dönüşümler fonksiyonunu fare ile seçiniz. Açılan dönüşüm penceresinde, Projeksiyon Dönüşümünü seçiniz. Altta açılan Eski projeksiyon bilgileri olarak Adım 5’te tanımladığımız projeksiyon bilgileri görünecektir. Yeni proje bilgilerinde projeksiyon tanımlamaları yapmak için üç nokta sembolüne tıklayınız. Açılan Projeksiyon Parametreleri penceresinde projeksiyon olarak UTM 6o , Datum olarak ED50’yi seçiniz. Merkez Meridyenini ise çalışma bölgesi için 33o seçiniz ve Tamam butonuna basınız.

Adım 56: Yeni projeksiyon bilgileri bölümünde tanımlanan projeksiyon parametreleri göründükten sonra Sonuç bölümünde Objeleri Dönüştür, Rapor Sonucu bölümünde ise Ekran sekmelerini işaretleyip Tamam butonuna basınız.

Adım 57: Komut penceresinde DÖNÜŞTÜRÜLECEK OBJELERİ SEÇ komutundan sonra aktif hâle gelen Seçim Araçları penceresinde Tümünü Seç butonuna basınız.

Adım 58: Ekranda seçilen tüm objelerin renleri değişecektir. Dönüşüm işlemini tamamlamak için fare sağ tuşuna tıklayın. Daha sonra Giriş> Limit Bul fonksiyonunu fare ile seçip objeleri yeni yerlerinde görüntüleyiniz.

Adım 59: Projeksiyon dönüşümü yapılan projeyi yeni isimle kaydetmek için NetCAD uygulama menüsü Kaydet > Farklı Kaydet fonksiyonunu fare ile seçiniz. Ekrana gelen Dosya Sakla arayüzünde konum kutucuğuna C:\Anadolu_Universitesi\NetCAD_Uygulamalari\Uygula ma_05 dizinini seçerek Dosya Adı’na Uygulama_05_6 yazarak kaydet butonuna basınız.