Ünite 6: Rekreasyonda Liderlik ve Karar Verme

Rekreasyonun, gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde, bireylerin boş zamanların artması ile birlikte oldukça önemli bir kavram haline geldiği görülmektedir. Rekreasyon faaliyetlerinin, eğitimi desteklemek, kültürel ve ekonomik kalkınmayı hızlandırmak ve çalışma verimini arttırmak, beden ve ruh sağlığını korumak gibi sonuçları olması, bu tür etkinliklerin önemini arttırmaktadır.

Rekreasyon olarak sporun tanımı ele alındığında, sporun rekreasyonel bir araç olarak endüstrileşmeyle beraber uygarlaşma ve bireylerin hayat standartlarının yükselmesi karşısında zihinsel ve fiziksel eksikliklerin ortaya çıkardığı olumsuzlukları gidermek için önemli fonksiyonlar üstlendiği görülmektedir. Rekreasyon ve spor için yapılan tanımlardan yola çıkarak, toplumun tüm gruplarının rekreatif ihtiyaçlarını karşılarken sportif etkinliklere de ihtiyaç duyduğunu söylemek mümkündür.

Liderlik

Lider kavramı ile ilgili tanımlar incelendiğinde, liderin; bir grup insanı belirli amaçlar etrafında toplayabilen, bu amaçlara ulaşmak için onları etkileme, harekete geçirme yetenek ve bilgilerine sahip kişi şeklinde tanımlandığı görülmektedir.

Lider kavramının esasını, başkalarını etkileyebilme ve onları davranışa yönlendirebilme oluşturmaktadır.

Liderlik üzerine gerçekleştirilen çalışmalarda liderlik, aşağıdaki gibi farklı biçimlerde tanımlamıştır. Bu çalışmalarda liderlik;

• Yaratıcı ve yönlendirici moral güç,
• Çalışanları ikna ederek, davranışlarını istendik biçime getirme süreci,
• İki ya da daha fazla birey arasındaki ilişkiyi etkileme özelliğinin varlığı,
• Grup üyelerinin çalışmalarını yönetme ve koordine etme,
• Takipçileri dönüştürmek, hedefleri başaracak bir vizyon yaratmak ve takipçilere hedeflere ulaşacak açık bir yol belirleme,
• Örgütlenen grubu hedeflere ulaşmada etkileme süreci,
• Ekibi etkili kılmak için durumlar yaratma
• Arzu edilir fırsatlar yaratan kaynaklara odaklanma eylemleri olarak tanımlanmıştır.

Rekreasyonda Liderlik

Endüstrileşme ve gelişme ile beraber elde edilen ve kullanma derecesi devamlı yükselen boş zaman kavramı ve onun kişisel, toplumsal mutluluk yaratacak şekilde kullanılması, rekreasyon liderliğini ön plana çıkarmış ve önemini arttırmıştır.

Liderlik, rekreasyon uygulamalarının en temel noktalarından birini oluşturmakta ve bu uygulamaların başarıya ulaşması ve yaşaması için hayati önemi olan bir fonksiyon taşımaktadır.

Rekreasyon Liderliğinin Sınıflandırılması

Rekreasyon liderliği hakkındaki en eşsiz ve ilginç tanımlamalardan biri, bu alandaki liderlerin çok geniş bir görev yelpazesi içinde görev yaptıklarıdır. Kuzey Amerika’da farklı alanlarda, farklı görevler üstelenen rekreasyon liderleri incelenmeye çalışılmıştır, Bunlar;

• Belediyeler ve İlçe Yönetimleri
• Eyalet, İlçe ve Federal Yönetimler
• Gönüllü Örgütler
• Terapatik Rekreasyon
• Ticari Örgütler gibi.

Rekreasyon Liderinin Sorumlulukları

Rekreasyon liderinin üstlenmiş oldukları sorumluluklar, çeşitli kategorilere ayrılarak ve genelleştirilerek şu şekilde açıklanmaktadır:

1. Rekreasyon liderinin, liderlik ettiği grup üyelerine karşı sorumlulukları
2. Rekreasyon liderlerinin topluma karşı sorumlulukları
3. Rekreasyon liderinin mesleğine ve görevine karşı olan sorumlulukları
4. Rekreasyon liderinin kendisine karşı olan sorumlulukları
5. Rekreasyon liderinin çalıştığı veya bağlı bulunduğu kuruma karşı sorumlulukları

Rekreasyonda Liderlik Rolünün Farklılaşması

Liderlik rolü, yerine getirilecek görev, içinde bulunulan durumun özellikleri, grubun üyelerinin ve liderin kendisinin kişilik yapıları gibi faktörlerin etkisinde kalarak farklı biçimlerde oynanabilir.

Bir rekreasyon lideri şu liderlik rolleri oynayabilir:

• Danışmacı Liderlik
• Kontrolcü Liderlik
• İlgisiz Liderlik
• Görev Yanlısı Liderlik

Rekreasyon Liderliğinde Karar Verme, Karar Alma

Karar Verme

Yönetici ya da lider, bir iş ve işletmenin ya da bir bölümün önceden belirlenmiş amaçlar doğrultusunda yönlendirilmesi, faaliyet sonuçlarının değerlendirilmesi görevini yürüten kişi olarak tanımlanmaktadır. (Uygur ve Göral, 2005). Koçel’e göre (2003), “Organizasyonun hangi kademesinde olursa olsun, hangi konularla uğraşırsa uğraşsın, bu işi sevsin veya sevmesin, yönetici konumuna gelen bir kişinin vazgeçemeyeceği iş “karar vermektir”.

Karar Alma

Karar alma sürecinde karşılaşılan sorunlara çözüm bulmak amacı ile mantıklı bir karar alma sürecinin parçası olan bazı teknikler geliştirilmiştir.

Beş adımlı karar alma süreci şu şekilde incelenmiştir:

• Sizi başarıya götürecek sağlıklı bir ortam hazırlayın.
• Konunun çerçevesini çizin.
• Seçenekler yaratın.
• Seçenekleri değerlendirin.
• Size en iyi görünen seçeneği seçin.

Karar Alma Modelleri

Rekreasyonel liderlikte maliyet-fayda temelli üç karar verme modelinden söz edilmektedir. Karar vermede analitik model, karar vermek için analitik yöntemlerin kullanıldığı ve en etkili basit karar vermeyi ifade eden doğrusal bir modeldir. Doğal karar verme ve yaratıcı karar verme modelleri ise karışık ve farklı değişkenlerin olduğu durumlarda etkili karar vermeye yardımcı olan doğrusal olmayan modellerdir.