Ünite 12: Eğitim Biliminde Yönelimler: Uzaktan Eğitim

Yaşam Boyu Eğitim ve Uzaktan Eğitim

Yaşam boyu eğitim: İnsanın sürekli eğitilmesini öngören bir yaklaşımdır. Avrupa Birliği, yaşam boyu eğitim anlayışıyla 2010 yılına kadar 25 ile 64 yaş arasındaki nüfusun % 25’ini eğitmeyi hedeflemektedir.

Uzaktan Eğitim: Eğitim gereksiniminin artması ve okullardaki kapasitenin buna yanıt verememesi karşısında yeni iletişim teknolojileri kullanılarak eğitimi etkinlikle sağlama modelinin adı uzaktan eğitimdir. Bu modelin dayandığı beş temel boyut vardır. Bu boyutlar şöyle sıralanabilir:

• Kendi kendine öğrenmeyi sağlayan ders kitapları,
• Kitaplara destek sağlayan radyo, televizyon programları,
• Bilgisayar destekli eğitim etkinlikleri,
• Gerekli durumlarda öğrencilerin öğretim elemanları ile bir araya gelmelerini sağlayan akademik danışmanlık sistemi,
• Eğitim amaçlarının gerçekleşip gerçekleşmediğini ölçen değerlendirme sistemi.

Böyle bir modelin organizasyon boyutu da bulunmaktadır. Yüz binlerce öğrenciye ders kitabı, televizyon ve radyo programı hazırlamak; sınavlarını yapmak, akademik danışmanlık hizmeti vermek, web üzerinden eğitim vermek ileri bir teknoloji ve yetişmiş eleman gerektirmektedir. Akademik danışmanlık : Öğrencilerin anlayamadıkları konuları açıklamaya yönelik olarak gerek illerde yüz yüze gerek İnternet üzerinden verilen eğitim hizmetidir. Çok ortamlı yaklaşım : Uzaktan eğitimin ulaştığı yeni evre. Öğretimde en yeni teknolojileri de kapsayan bir yaklaşımıdır.

Uzaktan eğitim sistemi, kendiliğinden ortaya çıkmış bir uygulama değildir. Bu sistem şu nedenlerin ürünüdür:

• Her düzeyde eğitime olan talebin artması ve örgün eğitimin buna yanıt verememesi,
• Geleneksel eğitim uygulamaları ile aşılamayan eğitim sorunlarını yeni iletişim teknolojileri kullanarak ve çok ortamlı yaklaşımla çözme eğilimi,
• Her isteyene yaşam boyu eğitim sağlama anlayışı.

Dünyada ve Türkiye’de Uzaktan Eğitim Uygulamaları

Uzaktan eğitim konusunda en önemli kurumlar, Amerika Birleşik Devletleri’nde bulunmaktadır. Bu üniversitelerde web üzerinden eğitim de çok gelişmiştir. İngiltere’deki Açık Üniversite de uzaktan eğitim yapan tanınmış kurumlardan biridir. Ayrıca Çin’de, Japonya’da, Almanya’da, Güney Afrika’da, Rusya’da, Kanada’da, Fransa’da, Hindistan’da, İsrail’de bu tür eğitim kurumları vardır.

Türkiye’de mektupla öğretim, bu çalışmaların temelini oluşturmaktadır.

Yaygın Yükseköğretim Kurumu (YAYKUR), uzaktan öğretim girişimidir. 1975 tarihinde, lise ve dengi okul mezunu öğrencilere öğretim sağlamak amacıyla kurulmuştur. Mektupla Yüksek Öğretim Merkezinin tüm araç-gereç ve binaları da bu kuruma devredilmiştir. Yaygın Yükseköğretim Kurumunun yürüttüğü uzaktan öğretim programları şunlardır:

• Teknik, Fen ve Sosyal Bilimler alanındaki açık yükseköğretim programları
• Eğitim Enstitüleri, İslam Enstitüsü ve TicaretTurizm Yüksek Öğretmen Okulunu dışarıdan bitirme programları
• Eğitim Enstitüleri, Kız Teknik Yüksek Öğretmen Okulu, Erkek Teknik Yüksek Öğretmen Okulu, Ticaret-Turizm Yüksek Öğretmen Okulunun mektupla öğretim programları

Uzaktan eğitimi tam anlamıyla uygulayan kurum, Açıköğretim Fakültesidir.

2547 Sayılı Yükseköğretim Yasası’nın çıkışıyla 1982 yılında Açıköğretim Fakültesi kuruldu ve İletişim Bilimleri Fakültesi de bölümleriyle birlikte bu fakülteye bağlandı. Bu, açıköğretim uygulamalarının başladığı tarih olmuştur. Açıköğretim Sistemi; Açıköğretim Fakültesi, İşletme Fakültesi ve İktisat Fakültelerinin oluşturduğu bir uzaktan öğretim oluşumudur. Bu sistem içerisinde 7 lisans, 21 önlisans programı uygulanmaktadır ve öğrenci sayısı yaklaşık 1 milyondur.

Ayrıca önlisans ve lisans tamamlama düzeylerinde öğretmen eğitimi programları da uygulanmış, bu programlardan da yaklaşık 200 bin öğretmen mezun olmuştur.

Açıköğretim Fakültesinin verdiği hizmetler beş boyuttan oluşmaktadır

• Basılı Ders Malzemeleri
• Televizyon ve Radyo Programları
• Akademik Danışmanlık
• Öğrenci İşleri ve Sınavlar
• E-Öğrenme Portalı

Açıköğretim Fakültesinin Öğretmenlere Yönelik Programları:

• Eğitim Önlisans Programı
• Halk Eğitim Öğretmenleri Önlisans Programı
• Lisans Tamamlama Programları
• İlköğretim Öğretmenliği Lisans Tamamlama Programı
• Okulöncesi Öğretmenliği Lisans Programı
• İngilizce Öğretmenliği Lisans Programı
• Sınıf Öğretmenliği Lisans Tamamlama Programı

Türkiye’de 1 milyona yakın öğrencisi olan uzaktan öğretim sistemi birçok eğitim sorununu çözmektedir. Başta öğretmenlerin yükseköğretimi olmak üzere çok değişik sektörlerdeki çalışanlara ön lisans ve lisans eğitimi vermektedir. Bunların yanı sıra tüm vatandaşların eğitimini yaygın bir biçimde sağlama görevi de vardır.