Ünite 6: Giysileri Düzenleme ve Saklama

Giriş

Giyim kişiler üzerinde önemli psikolojik etkilere sahiptir. Düzenli ve uyumlu giyinmek kişilerin kendilerine olan güvenlerini artırıp, iyi bir sosyal statü edinmelerine yardımcı olur. Kişilerin düzenli ve uyumlu giyinmelerinde gardırop düzeninin yeri büyüktür. Giysilerden en iyi şekilde yararlanılması için gardırop planına ihtiyaç vardır.

Gardırop Planı

Giysilerin gardıroba uygun olarak planlanması, seçilen giysilerden hoşnut olmada ve savurganlığı önlemede, önemli role sahiptir. Giysi seçimi kişinin kendi beğenisine uygun olduğu gibi çevresindekilerin beğenisine de uygun olmalıdır.

Giysilerin çeşitliliği, renkleri, kumaş ve tüm giyim eşyalarının özellikleri kişilere göre farklılık gösterdiği için bu konuda bir standart belirlemek mümkün değildir. İdeal giyim eşyaları sayının çokluğu ile değil, kişilerin yaşayış tarzına ve özel durumlarına uygun giysiler seçebilme başarısına bağlıdır. Giyim tarzına uygun takılar veya aksesuarlarla tamamlanıp bu başarı pekiştirilebilir. İyi bir giysi planlaması yapılması için aşağıdaki maddelere dikkat etmek gerekmektedir:

• Giysilerin özenle seçilmesi, birbiriyle uyum içerisinde olmasını sağlayacaktır.
• Giysileri seçerken ve yerleştirirken renk, kumaş, tarz ve işlev olarak sınıflandırmak onların gardırop içerisinde kolay bulunmasını ve birbirleriyle daha rahat kombinlenmesini sağlayacaktır.
• Mevcut temel giysilerin hangileri olduğunu belirlemek gerekmektedir. Temel giysiler daha sık kullanılan giysilerdir. Bunların gözden geçirilmesi ve neden bu kadar tercih edildiklerinin analiz edilmesi gerekmektedir. Bu durum kişilerin daha sağlıklı alışveriş yapmalarını ve paralarını daha yerinde kullanmalarını ve daha az hata yapmalarını sağlayacaktır.
• Gardırop yerleştirmenin en zor kısmı düşünme, planlama ve araştırma evreleridir. İyi yapılmış basit bir yerleştirme sistemi günlük olarak hiç telaşa kapılmadan kişilerin iyi görünebilmesini sağlayacaktır.
• Kişilerin ihtiyaçları olan giysileri belirlenmesi, çok az, hatta hiç giyilmeyen giysilerin gözden geçirilmesi ve neden giyilmediklerinin analiz edilmesi, kişilerin giyim tarzını, zevkini ve bedenini tanımada önemli bir faktör olacaktır.

Kişilerin giysileri giymemeleri aşağıda belirtilen nedenlerden kaynaklı olabilir;

• Kişinin üstüne oturmadığı için (bol ya da dar olabilir),
• Rengi kişiye veya modele uygun olmadığı için,
• Kişinin tarzına uygun olmadığı için,
• Modası geçmiş olduğu için,
• Beğenilmemesine rağmen atılamayacak kadar iyi bir giysi olduğu için.

Yılda bir veya iki kez, (mesela ilkbahar ve sonbahar başlarında) giysileri gözden geçirip, sık kullanılan ve az kullanılan şeklinde ayırıp, hiç kullanılmayanları ise uygun yerlere vermek gerekir.

Giysileri satın alırken de dikkat edilmesi gereken hususlar mevcuttur. Bunları sıralamak gerekirse:

• Yeni bir şey almadan önce şu üç kuralı göz önünde bulundurmak gerekir:
  1- Gardıropta bulunan en az üç şeye uyacak mı?
  2- En az üç farklı yerde giyilir mi?
  3- Üç mevsimde giyilebilir mi?
• Bir şeyi yalnızca “kullanışlı” diye satın almak doğru bir yaklaşım şekli değildir. Bununla beraber kişinin profesyonel imajına uygun ve daha estetik görünüm sağlayacak giysilerin satın alınması gerekmektedir.
• Gerek fiyat açısından gerekse kişilerin iyi görünmesini sağlayan giysiler satın alınırken yapılması gereken küçük değişikliklerden kaçınmamak gerekir. Örneğin, gömlek ve pantolonlar genişletilip daraltılabilir, etek boyları ve giysi kol boyları kolayca kısaltılabilir, sadece bu durum giysinin alım fiyatının bir miktar artmasına neden olacaktır.
• Alışveriş yapmadan önce bütçenin belirlenmesi gerekmektedir.
• Alışveriş yapmadan önce kişiler kendilerine yakışan renkleri, satın alabilecekleri giysilerin fiyat aralığını, tarzını ve almayı düşündüğü markaları belirlenmesi zamanını iyi değerlendirilmesine ve daha rahat ve daha doğru bir alışveriş yapmasına yardımcı olacaktır.
• Alışverişi tenha gün ve saatlerde çıkılması daha doğru bir davranış olacaktır. Çünkü kalabalığın olduğu saatlerde yapılan alışveriş kişilerin sağlıklı düşünüp karar vermesini engelleyecektir.
• Giysilerin daha uzun süre giyilebilmesi için kolay yıkanabilen, dayanıklı ve buruşmayan kumaşlar olmasına dikkat edilmelidir.
• Alışveriş sırasında giysiler mutlaka giyim kabininde denenmeli, rahat olup olmadığı kontrol edilmelidir.
• Alışverişte göz önünde bulundurulacak hususlardan birisi de manto, takım elbise, pantolon, etek ve benzeri gibi uzun süre giyilebilecek giyim eşyalarının öncelikli olarak satın alınmasıdır. Bunlara uyacak diğer giyim eşyaları ise daha sonra satın alınmalıdır. Çünkü bir çanta veya bir kravat için takım oluşturmaya çalışmak ekonomik bir davranış şekli değildir.

Giysi Türlerine Göre Satın Alma

Ceket

Ceket gardıropta bulunması gereken en önemli giysilerden birisidir. Ceket satın alırken dikkat edilmesi gereken noktalar şunlardır:

• Ceketler, pantolon etek ve elbise gibi giysileri tamamlamak için kullanıldıklarından tasarımlarının basit olmasına dikkat edilmelidir.
• Eğer pantolon veya eteği tamamlamak için ceket alınıyor ise ya onların kumaşına uyum sağlaması ya da daha ağır bir kumaştan olması gerekmektedir. Tüvit kumaştan yapılmış bir etek veya pantolon ağırlığı hafif olan bir ceketle mevsim açısından uyumsuz olduğu gibi estetik açıdan da uyum sağlamayacaktır.
• Ceket satın alırken kişinin yanında danışabileceği kimse yok ise o zaman önden, arkadan ve yandan görebilecek aynanın olması kişinin vücuduna en uygun ceketi almasını sağlayacaktır.
• Keten gibi hafif kumaşlardan yapılmış ceketler klasik bir tarz yaratacağı gibi aynı zamanda kolları katlanıp kısaltılarak spor bir tarzda vermektedir.
• Ceket alırken dikkat edilmesi gereken hususlardan bir tanesi de içine kazak veya gömlek giyebilecek genişlikte olmasıdır.

Uzun süreli ve birçok sezonda giyilmesi düşünülen ceketlerin parlak renklerden ve büyük baskılı desenlerden olmamalı; siyah, lacivert, gri, bej gibi renklerin tercih edilmelidir.

Yün takımların modası hiçbir zaman geçmediği için dolayı etek ve bluzların üzerine giyilebilecek ceketin gardıropta bulunmasında yarar vardır (S:122, Resim 6.2).

Pantolon

Pantolon satın alırken dikkat edilmesi gereken noktalar şunlardır:

• Pantolon, birlikte giyilecek ayakkabı ile denenmelidir,
• Fazla dar bir pantolon, boyu kısa göstereceğinden hafif bol olmasına özen gösterilmelidir,
• Pantolon satın alırken cekette olduğu gibi üç yönlü ayna kullanmak daha doğru bir seçim yapılmasını sağlayacaktır,
• Farklı türde birçok pantolon türü olduğundan kişilerin stiline ve vücuduna en uygun pantolonu almak için zaman ayırmaları gerekmektedir.

Etek

Etek satın alırken dikkat edilmesi gereken noktalar şunlardır:

• Kişi tarzı doğrultusunda satın alacağı eteğin bedenine uygun olmasına dikkat etmesi gerekmektedir. Eğer kişinin baseni geniş, beli ince ise giysiyi bir beden büyük alarak bel kısmını daraltması en doğru çözüm olacaktır,
• Gabardin ve yünden yapılmış etekler kişileri serin tutacaklarından dolayı tercih edilebilirler,
• Kişiye modern ve çekici bir görüntü katan dar etekler hareketi kısıtladığı için her yerde kullanılması mümkün değildir,
• Uzun etek kişinin daha rahat hareket etmesini sağlamaktadır.

Elbise

Elbise satın alırken dikkat edilmesi gereken noktalar şunlardır:

• Elbisenin sade bir kesimi olmasına dikkat edilmelidir,
• Düz diz kapağına kadar olan siyah bir elbise gardıropta mutlaka olması gerekmektedir,
• Üzerine giyilecek ceket veya paltodan güzel görülmeyeceğinden dolayı elbisenin kollarının büyük ve kalın olmaması gerekmektedir,
• Elbisenin dekoltesi ideal olarak köprücük kemiğinin 3 cm aşağısına kadar olmalıdır. Bu görüntü gündüz etkinliklerinde veya işyerinde daha rahat giyilmesini sağlayacaktır. Gece için giyilecek elbiselerde takı takacak açıklıkta olması önemlidir.

Bluz–Kazak

Kazak satın alırken dikkat edilmesi gereken noktalar şunlardır:

• Kişilerin bütçesi izin veriyor ise ince, yünlü ve kaşmir kumaşları tercih etmeleri doğru olacaktır,
• Ceketin içine giyilecek kazağın çok kalın kumaştan olmamasına dikkat etmek gerekmektedir. Kalın kumaştan yapılmış kazaklar kişiyi daha hantal gösterecektir,
• Kazak satın alırken üstüne giyilecek cekete uyum sağlayacak bir renkte veya birbirine zıt olan renkler seçilmelidir.

Palto

Palto satın alırken dikkat edilmesi gereken noktalar şunlardır:

• Palto boyunun baldır kısmında ya da daha aşağı bir boyda olması doğru bir seçim olacaktır. Diz altı paltolar genellikle orta yaşın üzerindeki kişiler tarafından tercih edilmelidir. Diz üstü paltolar daha çok gençler tarafından tercih edilmelidir,
• Diz altı paltolar boyu daha kısa gösterdiği için, uzun boyluların bu tür paltoları değerlendirmeye almaları daha doğru olacaktır,
• Soğuk kış günleri için diz altı paltolar daha uygundur. Ancak iyi dikilmiş bir diz üstü palto kişilerin vücudunu daha iyi kavrayarak daha estetik bir görüntü sağlayacaktır,
• Soğuk kış günleri için rüzgâra ve soğuğa karşı daha iyi bir koruma sağlayan kruvaze bir model tercih edilmelidir,
• Kilo problemi olan kişiler, vücutlarını daha ince göstereceğinden dolayı tek sıra düğmeli paltolar tercih etmelidirler,
• Palto satın alırken içine hırka, ceket gibi giysiler giyilebileceği düşünülerek daha geniş olmalıdır,
• Palto uzun yıllar kullanılacağı için rengi siyah veya koyu gri olabilir. Eğer kişilerin bütçesi elveriyor ise krem, bal rengi veya daha farklı bir ara renklerde palto da alınabilir,
• Kumaş olarak yün, angora ve kaşmir seçilmesi doğru olacaktır.

Yağmurluk

Yağmurluk satın alırken dikkat edilmesi gereken noktalar şunlardır:

• Dize kadar olan yağmurluk yeterli olacaktır,
• Tasarımın basit olmalıdır,
• Nötr renkler (siyah veya toprak rengi) tercih edilmelidir,
• Yağmurluk içine ceket, hırka vb. giysiler giyilecek derecede bol olmalıdır,
• Kemerli bir yağmurluğun altına giyilecek birkaç kat giysi görüntüyü kaba gösterebileceğinden mümkün olduğunca tercih edilmemelidir,
• Yağmurdan ve rüzgârdan koruyacak nitelikte olmalıdır.

Çanta ve Ayakkabı

Ayakkabı ve çanta alışverişlerinde de dikkat edilmesi gereken bazı hususlar şunlardır:

• Ayakkabı modelinin bacak ve ayak bileğinin biçimine uyması çok önemlidir,
• Ayakkabı alırken, ayak bileğini olduğundan güzel gösterecek yürüyüşe zarafet verecek, ayağı sıkmayan, rahat ve topuk yüksekliği uygun ayakkabı seçilmelidir,
• Çok düz ve topuksuz ayakkabı ile yürümek zor olduğundan, 3-4 cm. topuk yüksekliğinde ayakkabı satın alınması daha doğru olacaktır,
• Çantanın büyüklüğü kişilerin vücut yapısına ve boyuna göre seçilerek alınmalıdır. Doğru karar verebilmek için alışveriş sırasında çantanın ele alınarak ya da omuza takılarak denenmesi gerekmektedir,
• Kişiler ayakkabı ve çantalarını mevcut giysilerine uygun renkte ve tarzda alması gerekmektedir,
• Ayakkabı veya çanta satın alırken renkler önemli bir rol oynamaktadır. Kişilerin en azından iki çift ayakkabısı olması gerekmektedir. Bunlardan bir tanesi siyah diğeri kahverengi ya da giysilerin rengine göre ikisi de siyah olabilir. (S:128, Fotoğraf 6.6, Resim 6.5)
• Kişinin bir çift ayakkabısı alçak topuklu olmalıdır. Bu tip topuklular gün içerisinde kullanım rahatlığı sağlamaktadır. Diğer çift ayakkabı ise özel günlerde giyebilecek ince ve uzun topuklu olabilir.

Giysilerin Sınıflandırılması

Giysilerin Kumaşlara Göre Sınıflandırılması

• Ilıman iklimlerde yün, keten, pamuk ya da ipek gibi doğal ipliklerden dokunmuş orta kalınlıkta kumaşlardan oluşan giysileri bir arada kullanılmalıdır. Havaya göre bunlardan birini çıkarılabilir.
• Eğer yazlar çok sıcak, kışlarda çok soğuk geçiyorsa, değişen mevsimler için farklı gardıroplar oluşturulması gerekir. Buna karşın mevsimlik giysilerin kullanıldığı kat kat giyinme tekniği bu gereksinimi azaltır.
• Bir arada giyilemeyecek desenlerden bir karışım oluşturmak yerine kumaşlarla bir kontrast sağlanabilir.

Giysileri Tarzlarına Göre Sınıflandırılması

• Giysilerin bir tarzı olmasına dikkat edilmelidir.
• Giysilerin diğer bir giysi parçasının altına, üstüne ya da onunla birlikte giyilebilecek nitelikte olması gerekmektedir.
• Giysilerin birbirleriyle kombinasyonları bir uyumlu olmalı ve etkiyi artırmalıdır.

Giysileri İşlevlerine Göre Sınıflandırılması

• Giysilerin yalnızca çalışırken, ya da çalışılmadığı zamanlarda kullanılmaya uygun olup olmadığı tespit edilmelidir.
• Gardıroptaki her giysi bir amaç için seçilmelidir, ama birden fazla amaca hizmet edebilen giysiler işlevlerine göre ayrılmalıdır.

Gardırop Yerleşimi

Genel olarak gardıropta ayakkabılar için alt raflar, kazaklar ve t-shirtler için açık raflar veya geniş çekmeceler, çeşitli uzunluktaki kıyafetlere göre askılıklar, takılar için küçük kutular bulunmalıdır. (S:130, Resim 6.6)

Ayakkabıları, uzunluklarına ve giyilebilecekleri vakitlere göre sıralamak faydalıdır. Alt rafa çantalar bitişik bir şekilde konulursa, kullanılacak giysiye göre karşılaştırılmaları kolay olacaktır.

Giysilerin uzun süre dayanması için doğru bir şekilde muhafaza edilmesi gerekmektedir.

• Elbiseler dış etkenlerden korunması için dolapta düzenli olarak yerleştirilmelidir.
• Kirli elbiseler, temizleri ile aynı dolaba konulmamalıdır.
• Dolaba sadece temiz elbiseler yerleştirilmelidir.
• Naftalin kullanılmalıdır.
• Deri giysileri sarmadan veya bir elbise torbasına olmadan dolaba konulmamalıdır.
• Kürk soğuk bir ortamda korunmaya alınmalıdır.
• Pilili ya da ütü izli elbiselerde istenmeyen izlerin oluşmaması için plastik elbise torbası içinde tahta askıyla asılmalıdır.
• Metal askıların ve üstü plastik kaplama askıların paslanıp giysiye zarar verebilir.
• Sarkabilecekleri için ceket, etek ve gömlekler askıya geçirilip, düğmelendikten sonra dolaba asılmalıdır.
• Uzun giysiler yere sürünmeyecek şekilde yerleştirilmelidir.
• Havalandırmak için dolabın kapısı belirli zamanlarda açık bırakılmalıdır.

İş Gardırobu Oluşturmak

Çalışma hayatında giyim önemli bir yerdedir. Çalışmakta olan herkes bütçesinin ve zamanının elverdiğince bir iş gardırobu oluşturmalıdır. Buna göre satın almak için seçilen kıyafetlerin;

• Kuruma uygunluğu,
• Kişinin iş yerindeki pozisyonuna uygunluğu,
• Kişinin belirlediği hedefe uygunluğu,
• Yaşa, vücut yapısına, göz, saç, cilt rengine uygunluğu önem arz etmektedir.

Çalışma hayatı kişinin zamanının büyük bir kısmını kaplamaktadır. Giysilerin buruşmaması, koku yapmaması, dayanıklı olması gerekmektedir.

İş gardırobunu oluşturacak temel giysiler ceket, pantolon, takım elbise ve paltodan oluşmaktadır. Uzun süre kullanımını sağlamak açısından frapan renk ve modeller yerine sade modeller ve nötr renkler olması daha doğru bir seçim olacaktır. Kadınlar için ayakkabılar rahat ve alçak topuklu modellerden seçilmeli ve kışın büroda giyilen ayakkabı değiştirilmeli, sürekli temiz ve boyalı olmalıdır. Erkekler genellikle takım, pantolon ceket tarzında koyu renk giysiler, yazın ise açık renk, spor giysiler tercih etmeli ve kumaşlar iyi cinsten olmalıdır. Renklerin seçimlerinde anlamların toplumdaki ifadesi gözden uzak tutulmamalıdır.

Kadın ve erkek giysilerinde aksesuarların de büyük bir önemi bulunmaktadır.

Davet Gardırobu Oluşturmak

Ağır, resmi ziyafetlerde giyilen giysiyle, günlük bir yemek davetinin giysisi aynı olmamalıdır. Davet giysisi mevsime uygun olmalıdır. Gündüz gerçekleşen resmi davetlerde kişinin çok gösterişli olmaktan kaçınması gerekmektedir. Fazla dekolte ve mini giysiler bu gibi davetler için uygun değildir. Uygun aksesuar, ayakkabı ve çanta kullanılmalıdır.

Balo ve düğünler her zaman yapılmayan toplantı türleridir. Balo ve düğün giysileri fantezi ve parlak kumaşlardan, canlı renklerden, giyecek kişinin tipine ve modaya uygun olarak hazırlanmalıdır. Aksesuarlar şık olan giysiyi daha şık hale getirmelidir.

Balo ve düğün davetlerinde hazırlanacak giysilerin kumaşları çok çeşitli olabilir. Ten, saç, göz rengine uymak koşuluyla her tür renk kullanılabilir. Moda renkler tercih edilmelidir. Kişinin vücut yapısına en uygun tarz seçilmelidir.

Gezi Gardırobu Oluşturmak

Gezi giysileri rahat ve şık olmalıdır. Bunları tamamlayacak aksesuarlar kişilerin hem konforlu olmasını da sağlamalıdır. Açık renkli yaka ve kol kapakları, çabuk kirlenir ve kirlerini hemen gösterir. Bu bakımdan tercih edilmemelidirler. Sade ve güzel olmak koşuluyla desenli kumaşlar seçilebilir.

Gezinin yapılacağı iklime göre giysi tercihi yapmak yerinde olur. Hava değişikliği ihtimaline karşı tedbirler alınmalıdır. Seçilen ayakkabılar rahat ve mevsime uygun olmalıdır.