Ünite 2: Haber Toplama Sürecini Yöneten Aktörler

Haberin Aktörleri

Medya kuruluşları haber toplayarak kamuoyuna vermek, bilgilendirmek onlarda ortak bir kanaat geliştirmek üzere hizmet veren kuruluşlar bütünüdür. Hürriyet Milliyet Posta gibi gazeteleri veya NTV CNN Star TV gibi yayın kuruluşlarını bu kapsamda değerlendirebiliriz. Organizasyonlar;

• İmtiyaz Sahibi
• Genel Yayın Yönetmeni
• Yazı İşleri
• Haber Merkezi
• Bağlı birimler ve bağlı muhabir grubu
• Teknik kadro

olarak dizilir. Gazetecilik enformatik haber yapmaktır. Yani güncele ait zamanlı bilgiler bütünüdür. Bir sürü bilgi zaman ve mekân belirterek işlenebilecekken neden sadece bazılarının haber değeri vardır? Çok sayıda kişiyi ilgilendirip ilgilendirmemesi, ilgi çekip çekmemesi haberin değerini oluşturan kısımdır. Haberin aktörleri;

1. Etkileyen
2. Etkilenen
3. İzleyen
4. Değerlendiren
5. Karar veren

Etkileyen

Eylemi kimin başlattığı-sorumlusudur.

Etkilenen

Sonuçta etkiye maruz kalan kişi, yer, kurum.

İzleyen (Görgü Tanıkları)

Olayı görüp aktaran tanık veya tanıklar.

Değerlendiren

Olaya dair olguyu güncel tarihsel sosyolojik vb yönlerden ele alan kişilere da haber kaynağı olarak ulaşılabilmektedir. Görüş bildiren de denebilir.

Karar Veren

Bu duruma dair yetkili mercilerin sürece yönelik yapacakları işler veya atılacak adımlar konusunda yetkili merciler de habere kaynaklık eder.

İmtiyaz Sahibi

Haber hazırlayan işletmenin tümüne sahip olan kişi veya kurumlardır. Bu kişiler gazetenin en üst düzey yöneticisidir. İşletmeci iş adamları kimi zaman gazetecilik kökenli de olabilmektedir.

Yayın Politikası

1. Ne ele alınacak?
2. Nasıl işlenecek?
3. Hangi çerçeve ve bakış açısı ile aktarılacak?
4. Yayın kimliği yaratan yorum ve bakış açılarının tümü

Genel Yayın Yönetmeni

Yaratıcı bölümün tepesindeki yetkili kişidir. Yayın tercihlerini ve şeklini belirler. Yazım dili tarzı fotoğraf seçimleri onun kontrolündedir.

Gazete için yapılacak harcamaların tamamı onun kontrol ve onayından geçer.

İmtiyaz sahibi ile yazı işleri ekibi arasında geçiş köprüsüdür. Gazete sahibi adına yöneticilik yaparak gazeteye dair olumlu olumsuz her şeyden ilk sorumlu kişide odur.

Eşik Bekçiliği

Gazetelerin haber havuzlarında filtrelenerek hangi fotoğraf, veri veya bilginin ön plana çıkacağına karar verilmesidir.

1. Haber kaynağı
2. Muhabir
3. Servis şefi,
4. Haber müdürü,
5. Yazı işleri sekretaryası,
6. Yazı işleri sorumlu müdürü,
7. Genel yayın yönetmeni bu işlemi yapmaktan sorumludur.

Bu kişilerin tamamı gündemi takip etmek zorundadır.

Haberde anilik unsurunu gözetmek canlı yayın mantığını korumaya hazırlıklı olmak gerekmektedir. Haberde geçerlilik haberin sunulana dek değişip değişmediğini bilmektir. Bunun yanında insani ilgi, önemlilik, çatışma da haber unsurları arasındadır.

Yazı İşleri Birimi

Haber ve yazıların üretimden sunumuna dek işleyen birimdir.

1. Çok iyi Türkçe dil bilgisine sahip olmak
2. Yüksek haber sezgisi taşımak
3. Sayfaya haberin içeriği ve görseli ile bütün olarak bakabilmek-görsel yeti
4. Şikâyet etmeden çalışabilme sabrı.

Yazı İşleri Müdürü

Genel yayın yönetmeni yardımcısıdır. İlk sayfada çıkacak haberlere ve onların sunumuna karar verir.

1. Yazı ve görüntülerin toplanıp sınırlanmasını denetleme
2. Görsel ve yazıdaki yanlışları düzeltmek
3. Genel yayın politikası ile paralellik taşımak
4. Yayın sırasına karar vermek
5. İç sayfa dizilimi ve içeriği
6. Genel yayın yönetmenini bilgilendirmek

Haber Müdürü

Tüm haber servislerini ve onların genel yayın akışını izlemekten sorumludur. Haber havuzunun başındaki kişidir.

İstihbarat Servisi

Haber almanın en önemli organizasyonudur. Telefon telsiz trafiği yüksek bilgi akışı yoğundur. Kimden nerede nasıl bilgi alınacağına dair polisle ve adliye ile irtibat halinde çalışır.

Habere gidecek muhabir ve kameramanın tesbiti ön değerlendirme işlemi ve haber istihbarat günlüklerinin kontrolü ve haber toplantıları servis şefince yapılır.

Dış Haberler ve Yurt Haberleri Servisi

Yurt dışı ve içinde görevli muhabirler haber ajanslarından aldıkları bilgiler doğrultusunda bağlı bulundukları şeflere sunulmak üzere haber derlerler.

Ankara Bürosu

Siyaset gündemi halkın en çok ilgisini çeken başlıktır. Bu nedenle tüm yayın organlarında mutlaka siyasetin merkezi başkent olduğu için bir Ankara Bürosu mevcuttur. Parlamentoyu Bakanları ve Başbakanı yakından izler ve güncel gelişmeleri iletir.

Ekonomi Servisi

Piyasaları para akışını döviz ve bankacılık olaylarını izler.

Spor Servisi

Sporun her alanına dair güncel ve önem arzeden gelişmeleri takip eder.

Magazin Servisi

Ünlü kişiler ve onlara ait internet facebook, twiter sayfaları menajer ve basın danışmanları basın bültenleri istihbaratlar bu servisin takip alanıdır.

Muhabir

Haber toplama sürecinin en kilit noktasıdır. Haber toplama ve yazma işinden sorumlu kişidir. Gazete ve TV’lerin tirajlarının artması başarılı haberciliğe yani muhabire bağlıdır. Yetenekli bir muhabirde;

• Merak
• Sezgi
• Beceri
• Yetenek
• Eleştirel Bakış
• Mesleki kültürel Bilgi
• Uzmanlık
• Birikim
• Sabır
• Şans

bulunmalıdır.