Ünite 2 : Halkla İlişkilerde Baskı Teknikleri ve Uygulamaları

Kağıdın Tarihsel Süreci

Baskı denilince ilk akla gelen iki şey; baskı makineleri ve üzerine baskının yapıldığı kağıttır. Mağara duvarı üzerine ilk çizimlerini gerçekleştiren insanoğlu, kağıdın buluşunun hemen öncesinde kullanılan papirüs n(Mısır’da yetişen bir kamış türü) ve parşömeni (M.Ö. 2. yy.da Bergama’dan dünyaya yayılmıştır) kullanmıştır.

Kağıdın ilk kullanıldığı yer ve toplum uzak doğudur. Çinliler M.S. 105 yılında ağaç kabuklarını, kendir liflerini ve bambu gövdelerini kullanarak ağaç yaptılar. Onlardan sonra savaşlar ve casuslar aracılığıyla kağıt yapımını Japonlar, Türkler ve Araplar da öğrendiler. Sonrasında ise savaşlar, keşifler ve ticaret sayesinde kağıt ile Kuzey Amerika 17. yy.da, Kanadalılar ise 19. yy.da tanıştı. Hollandalılar kağıt hamurunu döverek en kullanışlı düz ve ince kağıdı geliştirdiler (1600). Saman ve odun liflerinden üretilen kağıtları kitap haline getiren çağdaş kitabın öncüsü ise Mathias Koops’tur. İlk kağıt makinesi 1798’de Fransız Nicholas Louis Robert tarafından yapıldı. Silindirli makine 1809 yılında John Dickinson tarafından icat edildi. Türk Kağıt Sanayisinin kurulmasında Mehmet Ali Kağıtçı’nın büyük payı vardır. İlk kağıt fabrikası olarak İzmit’te kurulan Seka adlı fabrika ile ilk kez Türkiye’de kağıt 1936 yılında üretilmiştir.

Kağıt, doğadaki çözünürlüğün kolay ve geri dönüşümlü bir madde olmasından ötürü doğa dostu bir ürün olarak kabul edilir.

Baskıda Kullanılan Kağıt Türleri

Ürün içeriğinin tasarımı kadar baskı sonrası işlemlerin türünün bilinmesi de önemlidir. Bunlar: En boy ölçüsü, cilt türü, kapak türü, iç sayfa türü ve katlama türleridir.

Baskı maliyetinin en az düzeyde tutulabilmesi ürünün üretiminde kullanılacak kağıt, boya, baskı makinesi türünün seçiminin doğru yapılmasına bağlıdır. Kağıdın en önemli özelliklerinden biri de ağırlığıdır. Kağıdı farklı özellikleri bakımından şu şekilde gruplayabiliriz:

• Gazete, dergi, defter, ambalaj kağıdı vb için üretilen ince kağıtlar (10-200 gr/m²)
• Kartonlar (150-400 gr/m²)
• Mukavvalar (400-1200 gr/ m²)

Kağıt ve kartonlar kullanılma amaçlarına göre ise kültürel ve kağıt kartonlar ile endüstriyel kağıt kartonlar olmak üzere ikiye ayrılırlar. Kağıt, bobin (60 gr/ m²-160 gr/ m², 40cm-80 cm genişliğinde) ve tabaka olarak standart genişlikte üretilir (s:27, Tablo 2.1). Basılacak kağıdın hangi makinede basılacağı ve kullanılacak kağıdın ebatı kadar kağıdın yapısal özelliği de önemlidir. Örneğin web ofset makinelerde bobin kağıt kullanılmaktadır. Kağıt yüzeylerinin düz olması, boyanın tüm yüzeye temas etmesi açısından olumlu bir özelliktir. Serigrafi tekniği ile yapılan baskıda ise her tür kağıt kullanılabilir. Ancak kağıdın sağlam ve iyi tutkallanmış olması daha iyi sonuç verir. Tüm baskı makineleri ve kağıtlar için ortak özellik, sayısal makineler için ise en önemli özellik kağıdın tozsuz olması gerekliliğidir.

Forma ve Katlama Türleri

Forma Montajı:

Baskı makineleri tek sayfa baskı yapabilmenin yanında, tabaka veya bobin kağıtlara çoklu sayfalar olarak da baskı yapabilmektedirler. Çoklu sayfalar genel olarak forma olarak adlandırılan bir düzende basılırlar. Bu işlem, bir tabakanın katlanarak sayfaların üst üste gelmesidir. Bir forma 16 sayfadan oluşur. Matbaacılıkta 8 sayfa yarım forma, 4 sayfa çeyrek forma olarak tanımlanır (s:28, Şekil 2.1 ve Şekil 2.2).

Özellikle web ofset baskı makineleri, basılan kağıtları katlayarak forma haline getirirler. Çok sayfalı işlerin montajında trase adı verilen sayfaların planı çizilir. Yrase, baskı sonrası işin doğru yerlerden ve düzgün şekilde kesilebilmesi için kesim yapan operatöre rehber olması amacıyla montaj üzerine yerleştirilen kılavuz çizgilerdir. Trase, iş ölçülerine göre özen gösterilerek çizilmelidir. Çoklu sayfa baskısı için öncesinde yapılan hesaplamalar ve planlamalar sonucunda montaj hazırlanır (s:29, Şekil 2.3 ve Şekil 2.4). Roveltalı (çevirmeli) yöntemle tek kalıpla bir işin hem ön hem de arka yüzünü basmak mümkündür. Rovelta basılacak işlerin ön ve arka yüzlerinin aynı kalıba yerleştirildiği baskı sistemidir. Bu sayede baskı süresi ve kalıp sayısında tasarruf edilir. Belgenin revolta yöntemi ile basılması için gerekli koşul, kağıdın makas diye bilinen kısmın değiştirilmemesidir. Kağıt çevirmeli baskı yönteminin bir diğeri ise etekmakas revolta yöntemidir. Bu yöntemde ön yüzde etekte olan iş arka yüzde makasa gelir, sağ sol yer değiştirir.

Basılacak kağıdın baskıya giriş yönüne göre baskıya ilk giren kenarına makas denir. Makas payı ise baskı makinesinin kağıdı tutma payıdır. Etek ise makas tarafının karşısındaki kenarıdır.

Bilgisayardan Kalıba Pozlama (CTP)

Baskı işinin yapılabilmesinin önemli aracı malzemelerinden biri kalıptır. Günümüzde baskı kalıpları konvansiyonel ve termal yöntemlerle hazırlanmaktadır. Konvansiyonel yani film kullanılarak kalıp hazırlama teknolojisi artık yerini, filmi aradan kaldıran termal veya viyolet lazer pozlama teknolojisine bırakmaktadır. Comtuter to Plater (CTP) denilen bu yeni teknolojinin kullanılmasıyla kurumlar rekabet, kalite, zaman kazanımı gibi avantajlara sahip olmuşlardır (s.31, Fotoğraf 2.4). Basımevlerinin iş yoğunluğu, çalışanların düzeni, parasal kaynak kullanımı ve geleceğe yatırım istekliliği sistemin yenilenmesinde başlıca etkenler olarak görülmektedir.

Sayısal kalıp pozlamanın gelişmesi ile banyo işlemleri otomatik kontrollü olarak yapılmaktadır. Banyo kimyasalı gerektirmeyen kalıplar, 2000’lerin başlarında üretilmeye başlanmıştır. 2005’de üretilen CTP çıkışlı kalıplarda, kuru baskı olanağı yaratılmış oldu. Teknoloji hem doğayı korumayı, hem de maliyeti düşürmeye yönelik gelişmelerini sürdürmektedir.

Afiş, broşür, el ilanı, gazete gibi özel işlerin boyutlarına göre bir kalıp üzerindeki sayfa sayısı değişiklik gösterir. A4 boyutunda sayfası olan bir kitap işinin kalıp üzerinde 8 sayfanın montajlı izi vardır. Sayfaların arka yüzü için ayn ı boyutta 2. bir kalıp montajı hazırlanır. Bu iki kalıbın kağıdın iki yüzüne baskısı ile 16 sayfalık bir forma ortaya konur. Sayfa montajları katlama biçimine göre hazırlanır.

Tek renk baskılarda her sayfa için bir kalıp, iki renkli baskılar için iki kalıp, çok renkli baskılar için ise dört kalıp hazırlanır. Çok renkli ofset baskıda renkler CMYK değerlerinde pozlanan kalıplar aracılığıyla yapılmaktadır.

Baskı Sistemlerine Göre Kullanılan Mürekkepler

Renk

Işık sayesinde aydınlanan nesnelerin yansıttığı ışığın yeterliliği ve doğallığı, nesnelerin doğal renkleriyle görünmesini sağlar. Gerek ışık, gerekse boya ile oluşturulsun, bir yüzey üzerindeki renkler milyonlarca noktacıktan oluşurlar. Bu noktacıklar her iki ortam için farklı yapıdadır. RGB (toplumsal renkler) bir ışık CMYK (çıkarımsal renkler) ise ışığın bir yüzeyden yansımasından oluşan bir renk uzayıdır.

RGB (Red, Green, Blue) elektronik cihazların ışık kullanarak renk yaratmasını sağlayan bir renk modelidir. RGB’de renkler ışık kaynağının farklı dalga boylarından meydana gelir. Üç temel rengin (kırmızı, yeşil, mavi) değişik yoğunluklarda kullanılmasıyla istenen renk elde edilebilir. Bu üç rengin %100 oranında bir araya gelmesiyle beyaz renk elde edilir. RGB ile üretilen renklerin matbaada baskısı yapılamaz. RGB modeli yalnızca ekran sunumu, web tasarımı, interaktif CD tasarımı gibi elektronik grafik ürünler için kullanılmalıdır. Monitörde kullanılan model RGB, basılı ürünlerdeki ise CMYK’dır. RGB (toplamsal renkler) renklerin ışıksal karışımı, CMYK (çıkarımsal renkler) renklerin maddesel karışımıdır denilebilir.

CMYK (Cyan, Magenta, Yellow, Siyah) modelinde gördüğümüz görüntü, kağıt üzerine gelen ışığın yansımasıdır. Işığı yansıtan ise “tram” adı verilen, dört farklı renkte milyonlarca noktacığın kağıt üzerine basılmasıyla oluşan görüntülerdir. K harfi ile ifade edilen siyah renk, koyu tonların belirginliğini sağlamak ve kontrast oluşturmak amacıyla dolgu renk olarak kullanılır. CMY renklerinin %100 oranında karışımıyla siyah renk elde edilebilir. Bu karışımla siyah renk elde edilmesi pahalı olması ve ana renklerin tam renginde üretilememesinden dolayı siyah rengin elde edilememesi nedeniyle ayrıca siyah boya kullanılmaktadır. CMYK modeli parlak renkleri oluşturmaz.

Pantone firması tarafından geliştirilen 6 renkli ve yüksek kaliteli bir baskı tekniği olan Hexachrome baskıda, CMYK renklerinin yanı sıra OG (Orange, Green) renkleri de kullanılır.

Baskı öncesi işlerin bilgisayar ortamında hazırlanması ve baskı kontrollerinin de bilgisayar aracılığıyla yapılması zaman, personel ve nitelikli ürün elde etme gibi olumlulukları beraberinde getirmektedir. Ekran rengi, baskı için yüzde yüz doğru bir referans değildir. Bir ekranın doğru rengi verebilmesi için kalibre edilmesi, bilgisayara giriş bilgileri ile çıkış bilgilerinin birbiri ile uyumlu çalışması için iletişimin sağlanması gerekir. basılı dökümanlar için renk referansı, pantone kataloğu ve bu katalogda renklerin karşısında yer alan renk numaralarıdır. Bu durumda bilgisayarda tasarım yaparken veya fotoğrafları işlerken yeterli bilgi ve deneyim ön koşuldur. Ekran ölçmelerinin sık sık kontrol edilmesi sayesinde belli ölçüde renk tutarlılığı elde edilecektir. Ayrıca Pantone Solid to Process renk kataloğuna bakarak ekran rengi ve baskı görünümü karşılaştırmasını yapılabilir.

Boya (Mürekkep)

Matbaacılıkta yağ bazlı boya kullanan Gutenberg’dir. Siyah beyaz baskıların renkli baskılar da çoğalmış, boya üretimi sanayi haline gelmiştir. İlk boya fabrikası 1818’de Pierre Lorilleux tarafından kurulmuştur. Günümüzde ise boyalarda kullanılan yağların ve yağlı verniklerin yerini sentetik ve uçucu maddeler, hidrokarbonlar almış, su ve alkol bazlı mürekkeplerin üretilmesi yaygınlaşmıştır. Matbaa mürekkepleri en çok kullanılan boya türüdür. Baskıda kullanılan mürekkep için çabuk kuruma özelliği önemlidir. Baskıda kullanılan mürekkep, kağıda ve baskının yapılacağı makineye göre farklılık gösterir:

Tipografi: Yağ bazlı, yüksek yoğunluklu mürekkep kullanılmaktadır. Kalıp yüzeyine tutunabilecek yapışkanlığa sahip olmalıdır. Baskı hızı arttıkça, kullanılan mürekkep aşamalı bir şekilde inceltilmelidir.

Ofset: Ofset mürekkepleri düz yüzeylere baskı yapabilme özelliğine sahiptir. Mürekkeplerin yapışkanlık ve yoğunluk özellikleri ile renklendirme kalitesi yüksektir. Ofset mürekkeplerinin baskı aşamasında suya dayanıklı olması gerektiği için UV mürekkepler üretilmektedir. Çok renkli emiciliği az kağıt baskılarda kurutmalı mürekkepler kullanılır.

Tifdruk (Rotogravür): Solvent ve su bazlı, düşük yoğunluklu mürekkeptir.

Flekso: Solvent su bazlı ve UV düşük yoğunluklu mürekkepler kullanılır.

Serigrafi: İpek, naylon, kumaş veya metalden örülmüş malzemelerin arasından geçerek kağıt, mukavva, metal seramik ve cam gibi değişik yüzeylere baskı yapabilecek özellikte solvet bazlı mürekkeplerdir. İyi yapışma, çabuk kuruma, yüksek ışığa dayanıklılık gibi özellikler aranır.

Sayısal: Püskürtme ve termal genleşme ile oluşturulan damlacıkların, basılacak yüzeylere tatbiki prensibi ile çalışır. Kağıtlarda su veya solvent bazlı pigmentler, çözünebilir asit ve metalkomplex boyalarıdır.tekstilde kullanılan mürekkepler ise tamamen basılacak olan kumaşların iplik cinsleri ile değişik mürekkep ihtiyacı duyarlar.

Baskı Sistemlerine Göre Kullanılan Mürekkepler

Bir yazı, şekil, resim, fotoğraf gibi tek kopyası olan ürünlerin benzerlerinin herhangi bir yüzey üzerine iki boyutlu olarak çoğaltılması işlemidir. Günümüzün çoğaltma teknolojileriyle çok daha az basınç uygulayarak ya da hiç basınç uygulamadan yüzey üzerine görüntü aktarma diğer deyişle çoğaltma yapabilmek mümkün olmaktadır. Basım sektöründe en çok kullanılan baskı teknikleri şu şekildedir:

• Yüksek baskı tekniği (tipografi):
• Alçak veya çukur baskı tekniği (tifdoruk)
• Düz baskı tekniği (ofset)
• Flekso baskı tekniği
• Elek baskı tekniği (Serigrafi)
• Sayısal (dijital) baskı tekniği

Yüksek baskı tekniği: Tipografi:

Baskıyı yapan yani boyayı tutan yüzey diğer yüzeylerden daha yüksektedir. Tipo denilen baskı tekniğinde çukur yüzeylerde boya bulunmaz. Boyanın bulunduğu yüksek bölgeler baskının yapılacağı yüzeye temas ederek boyayı bırakır. Bu izler istenen baskı şeklini oluşturur. Patates baskı olarak bilinen baskı bu tür bir baskı çeşididir. Değiştirilebilir harf kalıpları kullanarak ilk kitabı basan Gutenberg’in baskı tekniği de tipografi baskıdır. Baskı makineleri el tezgahları ve pedallar, rotatifler ve sayısallar olmak üzere üç grupta toplanır. Baskı kalitesinin düşük olması nedeniyle fotoğraf, renk ve grafiklerin öne çıkmadığı yazı ağırlıklı işlerde ve gazete baskılarda kullanılmaktadır. Kağıt yüzeyinin özellikleri ve esnekliği önem taşır. Genellikle kuşe kağıt kullanılır. Az önemli bir iş için birinci hamur, tek renkli işlerde üçüncü hamur kağıt da kullanılabilir.

Flesko baskı tekniği

Baskıyı gerçekleştiren mürekkep alıcı kısımlar yüksek yüzeylerdir. Kağıt dışında naylon ve şeffaf malzemeler üzerine metal türde folyolara da baskı yapılabilir. Flesko baskıyı tipografi baskıdan ayıran en önemli özellik kalıp hammaddesi ile baskıda kullanılan mürekkep özelliğidir. Tipografi kalıpların oluşumunda metal malzemeler kullanılırken, flesko baskı kalıplarının hammaddesinde elastiki malzemeler kullanılır. Her ikisinde de kalıp üzerindeki görüntü terstir. Ambalaj sanayi, dijital teknolojisinden yararlanılması sonucu gelişen flesko baskının vazgeçilmez müşterileri durumuna gelmiştir.

Çukur baskı tekniği: Tifdruk

Almancada Tief (derin) ve Druck (baskı) sözcüklerinden türetilen tiefdruck (derin baskı) tekniğinde, baskıyı oluşturan mürekkepli yüzeyler diğer kısımlardan daha alçakta bulunmaktadır. Baskı kalıbının çukur yerleri mürekkeple taşırarak doldurulur. Çukur yerlerdeki mürekkep doğrudan basılacak yüzeye temas ettirilip, basınç uygulanarak mürekkebin baskı yüzeyine yapışması sağlanır. Baskı kalıbı sürekli dönerken, baskı yüzeyine kalıp mürekkebi aktarır. Mürekkep daha akıcı ve çabuk kuruyan özelliktedir. Bobin kağıt kullanan tifdruk baskı makineleri, karton gibi kalın kağıtlara baskı yapamaz. Dergi, pul, sigara ambalajı gibi işlerin basımına uygun bir baskı tekniğidir.

Düz baskı tekniği: Ofset

Baskı tekniği arasında en yenisidir. Bu teknik litografik baskı (taş baskı) tekniğinin geliştirilmiş biçimidir. Litografi, su ile yağın birbirleriyle karışmamasından yararlanılarak geliştirilmiştir. Ofset kelimesi dilimize İngilizce OFF-SET kelimesinden geçmiştir. Matbaacılıkta “boyanın kağıttan önce kauçuk üzerine oturması” anlamında kullanılır. Ofset baskı tekniği; görüntülü olanla olmayan yer arasında gözle görülmeyecek ölçüde yükseklik farkı bulunması açısından “Düz Baskı Tekniği” olarak bilinir. Tabaka ve bobin kağıtlara baskı yapılabilmektedir. Bu amaçla üretilen baskı makineleri tabaka ofset ve web ofset baskı makineleri olarak adlandırılır.

Tabaka ofset baskı tekniği

Küçük boyutta broşür, el ilanı, dergi, kılavuz kitapçık gibi işlerin yanı sıra, afiş, kitap kapakları, katalog gibi renkli baskılar için uygun tekniktir. Yüksek çözünürlükte baskı yapabilme ve renk basımında dört renkle sınırlı değil, daha fazla renk basabilme olanağına sahiptir. Fotoğraf ağırlıklı işlerin basımında tercih edilir. Baskı bir seferde tek yüze yapılabilmektedir.

Web ofset baskı tekniği:

Web ofset baskı makineleri yaptıkları baskı türüne göre çok renkli ticari baskı makineleri ve gazete baskı makineleri olarak iki ana sınıfa ayırmak mümkündür.

Bu baskı sisteminin olumlu yönleri şunlardır:

• Yüksek hızda üretim ve zamandan kazanç.
• Bir geçişte birden fazla forma basılabilir.
• Boya maliyeti tabaka ofsete göre düşüktür.
• Parlak baskı sonuçları görülür. Boyanın renk şiddeti yüksektir. Daha az boya ile daha canlı renkler oluşur.
• Düşük gramaj kağıda baskı olanağı
• Entegre üretim olanağı
• Bobin kağıda baskı yapması nedeniyle çok ince gramajlı kağıtlara baskı yapılabilir.

Bu baskı sisteminin olumsuz yönleri ise şunlardır:

• Silindir kutuya bağlı olarak sabit ebatlıdır.
• Kalın kağıda baskı yapılamaz.
• Yatırım maliyeti yüksektir.
• Lojistik yönetimi ve kalifiye personel gerekliliği Tabaka ofset baskı ile aralarındaki farklar da şu şekildedir:
• Web ofsetin baskı sürati yüksek, tabaka ofsetin ise düşüktür.TEKNİKLERİ Ünite 2 : Halkla İlişkilerde Baskı
• Web ofsetle işin formaları basılıp katlanır, istiflenir. Tabaka ofsette ise yalnızca basar; formalar ayrı bir makinede katlanıp kırılır.
• Web ofsette tabakaya göre daha düzenli boya ve su dağılımı olur.
• Web ofsette kullanılan bobin kağıt tabaka kağıda göre daha ucuzdur.
• Web ofset ince kağıtlara baskı yapar ancak tabaka ofsette bu çok zordur.
• Web ofsetin baskı ebatları tabakaya göre daha küçüktür. Baskı ebatları sabittir.
• Web ofsetin baskı fire oranı tabaka ofsetlere göre çok yüksektir.
• Web ofsetlerde 120 gr/m2’den daha ağır kağıtlar kullanılmaz. Tabaka ofsette ise 400gr/m2’ye kadar basılabilir.

Elek baskı tekniği (Serigrafi):

Kalıbın ipek, polyester veya metal olması nedeniyle bu baskı türü elek olarak bilinir. Sadece kağıt değil, karton, mukavva, pvc, plastik madde, metal, cam, seramik, tekstil, vb gibi maddeler üzerine baskı yapılabilmektedir. Baskıda kalıp yerine ipek, naylon veya metal benzeri iplikten dokunmuş gaze adı verilen elek bezi kullanılır. İş olan yerdeki dokumanın üzerinden emülsiyonun sökülmesiyle (su banyosuyla) ve buralardan mürekkep geçerek basılacak zemin üzerine baskı gerçekleşir. Boyalarda iyi yapışıp çabuk kuruma, yüksek ışığa dayanıklı olması gibi özellikler aranır.

Sayısal baskı tekniği:

Bilgisayar teknolojisinin uzantısı olarak gelişen bir tekniktir. Sayısal baskı makineleri hızlı ve yüksek kaliteli baskıları olanaklı kılarak, baskı dünyasında yeni bir dönem yarattı. 90’lı yıllarda ortaya çıkmıştır. Ekstre ve faturanın yanında kitap, dergi ve afiş basımında nitelikli olarak yapılabildiği sayısal baskı makinelerinin, modüler tasarımları model yükseltmek kolaylığı getirmektedir.

Sayısal baskı tekniğinin olumlu yönleri şunlardır: Zamandan ve personelden tasarruf sağlanır, az sayılı işler için kazançlıdır, kalite farkı ve kalıp maliyeti yoktur, prova baskı orijinali ile aynıdır, istenilen işi kısa sürede hazırlayıp veya PDF olarak basılabilir olarak işlenmiş bir dökümanı internet ağı aracılığı ile alıp anında basma olanağı vardır, önceden basılmış bir iş bilgisayarın belleğinde tutulduğu sürece aynı nitelikte yeniden basma olanağı vardır, çok türde baskı yapabilmek olanaklıdır, fire yok denecek kadar azdır, küçük boyutlarda ve çok işlevsel baskı makineleri de üretilmektedir, bu makinelerde hizmet içi eğitim materyalleri, raporlar, tanıtım broşürleri gibi az sayfalı işlerin üretiminde kullanılmaktadır, pratik ve kaliteli üretim yapacak kapasitededir, en olumlu yönü ise kısa sürede ürün elde edebilir.

Sayısal baskı tekniğinin olumsuz yönleri ise şunlardır:

Birçok ürün için 1000’in üzerindeki sayılı baskılar ekonomik değildir, hız olarak web ofset baskı makinelerine yetişememiştir, baskıda kullanılacak kağıtların kesinlikle tozsuz olması gerekir, makinelerin baskı ömürleri daha kısadır, büyük ebat baskılarda yeterli kaliteye ulaşılamamıştır.

Baskı Sonrası İşleri

İşin baskı kısmının tamamlanmasından sonra katlama, harmanlama, laklama, kesme, kapak takma, ciltleme vb işleri de yapılır.

Katlama türleri: çoklu sayfalar halinde basılan işler, türüne ve baskı makinesinin sonlandırma türüne göre çeşitli şekillerde katlanırlar (s:42, Şekil 2.6).

Ciltleme: Bir kitabı yaprakları dağılmadan ve yıpranmadan korumak ve dış görünümünde güzellik sağlamak amacıyla yapılan işlemlerin tümüdür. İşin kalınlığı, iç sayfaların türü, kapak özelliği cilt türünü belirler. Basılan ürünün saylarının dağılmaması için ya tel dikişle tutturulur ya da herhangi türde bir ciltleme yapılır. Kağıdın yönü baskı ve cilt işlemleri için çok önemlidir. Kağıt hamuru makineye girerken etek üzerinde suyu süzülerek keçe gibi bir şekil alır. Bu haldeki kağıdın lifleri kağıdın gidiş yönüne döner. Bu yöne kağıdın baskı suyu denir. Kağıdın baskı yönünü bulmak için bir kağıdın en ve boyundan birer şerit kesilir. Şeritlerin birer uçlarından tutulur. Düz duran şerit kağıdın yönünü gösterir. Diğer şerit kıvrılır. Bir başka yöntemle ise kağıt ıslatıldığı zaman suyunun aksi yönüne doğru kıvrılır, su yönü ise düz kalır. İşin cilt yapılabilir özelliğine göre ciltleme türleri şu şekildedir:

• Spiral cilt (s:44, Fotoğraf 2.9).
• Amerikan cilt (Tutkallama) (s:44, Fotoğraf 2.10)
• Tel dikiş (Üç biçimde uygulanır: Sırttan tel dikiş, üstten tel dikiş, omega tel dikiş) (s:45, Fotoğraf 2.11, 2.12) .