LOJİSTİKTE TEKNOLOJİ KULLANIMI - Ünite 5: Araç Takip Sistemleri Özeti :

PAYLAŞ:

Ünite 5: Araç Takip Sistemleri

Lojistikte Araç Takibi

Lojistik, müşterilerin ihtiyaçlarını karşılamak üzere her türlü ürün, hizmet ve bilgi akışının, hammaddenin başlangıç noktasından, ürünün tüketildiği son noktaya kadar olan tedarik zinciri içindeki hareketinin, etkin ve verimli bir şekilde akış ve depolamasının sağlanması, kontrol altına alınması ve planlanması sürecidir. Lojistik operasyonlarda, ihtiyaçları karşılamak üzere üretilen ürün ya da hizmetlerin, bir noktadan başka bir noktaya sevk edilmesi ve malzeme ile birlikte bilgi akışının da sağlanması önemli hususlardır.

Pek çok işletme için ana lojistik faaliyet, hammaddelerin ya da nihai ürün ve hizmetlerin bir yerden başka bir yere taşınması şeklinde gerçekleşen nakliye operasyonlarıdır. Nakliye operasyonlarındaki geleneksel yaklaşımda, taşınan malzemenin “Sağlam olarak teslim edildi” bilgisi yeterli iken, sadece “teslimat” bilgisinin sağlanması modern lojistik çerçevesinde tek başına yeterli olmamaktadır. Müşteri açısından sevk edilen malzemelerin o anda nerede olduğu, ne zaman varış noktasına ulaşacağı gibi bilgiler önemli iken, taşıyıcı için de aracın ne kadar mesafe kat ettiği, anlık konumu ve durumu gibi bilgiler önem taşımaktadır.

Bir işletme genel olarak seferdeki araçlarının takibini; mobil telefonlar ile yapılan kontrol aramaları, akıllı kutu&akıllı anahtar ile yapılan kontroller, mobil iletişimGSM- tabanlı takip sistemleri ve küresel konumlandırma sistemi -GPS- tabanlı takip sistemleri yöntemleriyle sağlayabilir.

Kontrol Aramaları ile Araç Takibi

Kontrol aramaları ile araç takibi sırasında, merkezde bulunan bir takip operatörü, sürücü ile sürekli iletişim halinde bulunarak seferin genel gidişatını takip eder. Bu yöntemin olmazsa olmaz şartı, sürücüde ve araçların seferlerini izleyen ve merkezden gerekli yönlendirmeleri yapan kişi olan takip operatöründe birer mobil telefon bulunması zorunluluğudur. Bunun yanı sıra, hem sürücüde hem de takip operatöründe, seferdeki duraklara ait adres bilgilerinin ve giriş - çıkış zamanlarının olduğu bir sefer bilgi formu bulunması uygun olur. Kontrol aramaları ile yapılan araç takibinde, takip operatörü, düzenli aralıklar ile sürücüleri arayarak konum bilgilerini alır, varsa rota değişikliği, yol durum bilgisi gibi önemli bilgileri sürücüye iletir. Sürücü de, kaza, arıza, sevkiyat alanında yaşanan problemler gibi durumlarda, takip operatörünü aramak suretiyle bilgi verebilir. Bu şekilde yapılan araç takibi, işletmeler tarafından en sık kullanılan yöntemdir.

Akıllı Kutular İle Araç Takibi

Akıllı kutular ile araç takibi, genellikle bekçi kontrol sistemleri adı verilen sistemlerin bir benzeridir. Bu sistemlerde amaç bekçilerin sorumlu oldukları alanda düzenli olarak devriye attıklarını garanti altına almaktır. Sistemin akıllı kutular veya manyetik kontrol noktaları, bekçilerin okutma yaptıkları kalem benzeri cihazlar ve tüm sistemi denetleyen merkezi birim şeklinde üç temel bileşeni vardır. Bu sistemde, alan içerisinde belirli noktalara kontrol düzenekleri yerleştirilir. Bekçiler, devriye atarken, her kontrol noktasında, ellerindeki kalemi kutuya ya da manyetik noktaya belli bir mesafeye kadar yaklaştırırlar. Kutu ya da manyetik nokta, kalemi algıladığında, görsel ya da sesli bir uyarı verir. Algılama gerçekleştiğinde, sistem okutma yapan bekçiyi, okutma yapılan yeri ve okutma saatini kayıt eder. Kayıt işleminden sonra, tüm bilgiler merkezi birime aktarılır ve buradan bekçilerin istenilen zamanda istenilen kontrolleri yapıp yapmadıkları kontrol edilebilir. Okutmalar sırasında veriler kutu üzerinde ya da bekçilerin elindeki kalemlerde saklanabilir. Kutu üzerinde veri saklanması durumunda, bu bilgiler, kablolu ağ ya da GPRS üzerinden merkezi birime aktarılır. Verilerin kalemlerde saklanması durumunda ise, bekçiler, merkeze döndüklerinde, kalemlerdeki veriyi ana sisteme aktarırlar.

Akıllı kutular ile araç takip sistemleri de bekçi kontrol sistemleri gibi çalışır. Cihazlar, kontrol noktaları yerine tesis giriş çıkışlarına monte edilir. Sürücülerin kendilerine verilen kalemler ile ilgili noktalarda okutma yapması sağlanarak hangi aracın, hangi saatte, hangi tesise girişçıkış yaptığı kayıt altına alınabilir. Farklı bir tür uygulamada ise, sürücülere verilen anahtarlar, kontrol noktası olarak kullanılabilir. Tesis giriş çıkışında bulunan bir görevli, elindeki kalem yardımıyla giriş çıkış yapan sürücülerin anahtarlarını okutur ve bu şekilde gerekli bilgiler sisteme kayıt edilir. Bu sistemin avantajları arasında kullanım kolaylığı, aracın yerinin tam olarak belirlenebilmesinin mümkün olması ve dar alanda sevkiyat noktaları birbirine çok yakın olsa dahi net sonuç elde edilebilmesi sayılabilir. Sistemin dezavantajları ise; sistemin dış etmenlerden (toz, çamur vb.) olumsuz etkilenebilmesi, bakımının zor ve maliyetli olması, sistemin operatöre bağımlı olması ve noktalar arası hareketlere ait bilgi sunmaması şeklinde sıralanabilir.

Mobil İletişim Tabanlı Sistemler İle Araç Takibi

GSM yani Mobil İletişim İçin Küresel Sistem; bir cep telefonu iletişim protokolüdür. En yaygın olan cep telefonu standardı olarak 212 ülkede 2 milyardan fazla insan tarafından kullanılmaktadır. Mobil iletişimin iki temel bileşeni, herhangi bir noktaya bağlı olmayan mobil iletişim cihazı ve çeşitli noktalara sabitlenmiş baz istasyonlarıdır. Baz istasyonları, küçük çaplı birer radyo vericisi olarak düşünülebilir. Mobil cihazlardan gelen sinyalleri ana sisteme, benzer şekilde de ana sistemden gelen sinyalleri de mobil cihazlara yönlendirir. Baz istasyonlarının kapsama alanları sınırlıdır, her bir istasyon belli bir bölgedeki cihazlar ile sinyal alışverişi yapabilir. Geniş alanlarda, iletişimin sağlanabilmesi için, belli mesafeler ile her yeri kapsayacak şekilde birden fazla baz istasyonu yerleştirilir. Baz istasyonlarının yerleri sabittir, ancak kapsama alanları hava şartları gibi çeşitli etmenlere bağlı olarak değişkenlik gösterebilir. Mobil iletişim hizmetlerinin yaygınlaşması ve ucuzlaması ile birlikte, GSM destekli araç takip sistemleri de yoğun olarak kullanılmaya başlanmıştır. Sistemin temelinde, cihazın o anda iletişim kurduğu en yakın baz istasyonlarına göre yer belirlenmesi yatar. Ana sistem, baz istasyon aracılığı ile bir sinyal yayınlar, mobil cihaz bu sinyale bir cevap verir ve baz istasyon bu sinyali ana sisteme iletir. Bu şekilde herhangi bir cihazın / aracın nerede olduğu yaklaşık olarak bulunabilir. Mobil iletişim tabanlı araç takip sistemleri de sürücünün ya da araca takılan bir SIM kartının yayınladığı sinyalleri kullanarak araç takibine imkân sağlar. Bu sistem, araç pozisyon bilgisini, GPS tabanlı sistemler kadar net şekilde veremez. Baz istasyonlarının kapsama alanı, birbirlerini kesebileceği için, noktasal konum yerine yaklaşık konum almak mümkündür. Sorgulama sonucunda aracın ya da cihazın bilgisi “A Mahallesi” şeklinde dönecektir, ancak bu mahalle içinde tam konumu belirlemek mümkün değildir. Mobil iletişim tabanlı araç takip sistemlerinde, servis sağlayıcı tarafından sağlanan bir sistem kullanılır. Bu sistem genellikle internet tabanlı bir yazılım olacağı gibi, masa üstü yazılımı da olabilir. Sistemde, araçların harita üzerinde görüntüleneceği bir izleme modülü, çeşitli raporların alınabileceği bir raporlama modülü, yönetim modülü ve araç konum bilgilerinin sorgulandığı bir sorgulama modülü vardır. Bir işletme, servis sağlayıcı ile anlaşma sağladıktan sonra sistemi kullanmaya başlayabilir. Her işletme için bir yönetici kullanıcısı oluşturulur. Bu kullanıcı, sistemi kullanacak diğer personel için standart yetkilere sahip kullanıcılar oluşturabilir, araçları ve cihazları sisteme tanıtabilir, sistemin özelliklerine bağlı olarak raporlar hazırlayabilir. Standart yetkilere sahip kullanıcılar harita üzerinde araçların bulundukları yerleri görüntüleyebilir, bu araçlarla kısa mesaj yardımı ile haberleşebilir ve sistemden raporları çekebilirler.

Mobil iletişim ile araç takibinin en büyük avantajı donanım maliyetlerinin çok düşük olmasıdır. Sistemin çalışması için bir cep telefonu ve SIM kartı yeterlidir, ilave bir cihaza ihtiyaç duyulmaz. Günümüzde hemen her yetişkinin bir cep telefonu ve hattı olduğu düşünüldüğünde, kullanıma başlamanın ne kadar kolay olduğu ortaya çıkar. Bir cep telefonu ve hat olduktan sonra yapılması gereken tek şey ilgili hattın, sisteme tanıtılmasıdır. Sistemin temelinde, cep telefonu yer aldığı için, araç takip sistemi aracılığı ile sürücü ile iletişim sağlanabilir. Operatör, sistem üzerinden göndereceği bir kısa mesaj ile sürücüye rota değişikliği, yol durumu, uğranılması gereken noktalar gibi bilgileri iletebilir. Araç takip sistemi, servis sağlayıcı tarafından sağlandığı için herhangi bir yazılım geliştirme maliyeti olmaz, her türlü destek profesyonel ekipler tarafından sağlanır.

Mobil iletişime dayalı araç takip sistemlerinin aktif ve pasif olarak iki türü vardır. Aktif takip sistemlerinde, kullanıcılar, son konum bilgisi almak istedikleri aracın yerini kısa mesaj göndererek sorgulayabilir. Böylece konum bilgisine anlık olarak erişmek mümkün olur. Pasif takip sistemlerinde ise sorgulama yoktur, sistemin belirli aralıklarla aldığı konum bilgileri, kullanıcılara iletilir.

Mobil iletişim tabanlı araç takip sistemlerinin avantajları arasında sistemin kullanılabilmesi için herhangi bir cep telefonunun yeterli olması, ilave bir donanım maliyeti gerektirmemesi, yazılım maliyetinin olmaması, anlık bilginin yanı sıra geçmişe dönük konum bilgilerinin de raporlanabilme imkânı, kısa mesaj ile hızlı iletişim ve koordinasyon sağlanabilmesi ile veri aktarımı sayesinde konum bilgilerinin hızlı şekilde sisteme entegrasyonu sayılabilir. Sistemin dezavantajları arasında ise; mobil iletişim sisteminin hücresel yapıda olması nedeniyle yaklaşık bir konum belirlenebilmesi, cep telefonunun kapalı olduğu durumlarda konum bilgisinin alınamaması ve hukuki düzenlemeler nedeniyle hat sahiplerinin özel izinlerinin alınmasını gerektirmesi gibi hususlar sayılabilir.

GPS Tabanlı Araç Takip Sistemleri

GPS, Global Positioning System yani Küresel Konumlandırma Sistemi, uydu ile dünya üzerinde herhangi bir noktanın enlem ve boylam cinsinden koordinatlarının belirlenmesidir. İlk olarak askeri amaçlara hizmet etmesi için geliştirilmesine rağmen teknolojinin gelişmesi ve ucuzlaması ile ticari alanda da kullanılmaya başlanmıştır. GPS tabanlı araç takip sistemleri ile herhangi bir aracın dünya üzerindeki yeri, çok düşük bir sapma payı ile belirlenebilir. Bunun için araca bir cihaz takılması ve GPS sistemindeki uydular ile haberleşmesinin sağlanması yeterlidir.

Araç Takip Sistemlerinin Kullanım Alanları

İşletmeler, faaliyet alanlarına göre; güvenlik, filo yönetimi, rota hazırlama, ürün takibi, saha servis yönetimi, saha satışları, dorse takibi, uluslararası nakliye gibi konularda araç takip sistemlerini çok farklı şekilde kullanabilir. Araç takip sistemlerinin kullanım alanlarının bu denli geniş olması, sadece lojistik firmalarının değil, operasyonunda kurye, tır, kamyon, ambulans gibi hareketli unsurlar bulunan tüm firmaların da araç takip sistemlerini sıklıkla kullanmasının bir sonucudur. İşletmelerde araç takip sistemi kullanımının, verimlilik artışı, etkin yönetim ve maliyet avantajı gibi pek çok getirisi vardır. Böyle bir sistemin uygulanmaya başlanması ile operasyon maliyetleri azaltılabilir, müşteriye daha kaliteli hizmet sunulabilir, hem sürücü hem de yük için daha geniş güvenlik önlemleri alınabilir. Araç takip sisteminin kullanımı ile elde edilecek faydalardan bazıları etkili ve hızlı iletişim, sürekli ve kapsamlı izleme imkânı, zaman çizelgelerinin kontrolü, doğru faturalama ve sürüş standartlarının oluşturulabilmesidir. Araç takip sisteminin kullanılması, işletmelerdeki çalışanlara da farklı avantajlar sağlayacaktır. Sistemi, genellikle takip birimindeki birkaç operatör kullanacak olmasına rağmen, getireceği faydalar tüm işletme geneline yayılacaktır. Sistemden alınacak verilerin doğru şekilde kullanımı ile kısa sürede yatırım maliyeti karşılanacağı gibi uzun vadede maliyet avantajından hizmet kalitesine kadar çeşitli alanlarda işletmelere katkı sağlayacaktır.

Araç Takip Sistemlerinin Seçimi

Araç takip sisteminin seçilmesi, işletmeler için son derece önemli bir konudur. Seçim kriterleri işletmeden işletmeye değişiklik gösterebilir. Bir işletme için en önemli seçim kriteri maliyet iken, kritik operasyonlar yürüten başka bir işletme için en önemli etken, hızlı cevap süresi ve 7/24 kesintisiz erişim olabilir. En önemli kriterlerden biri, yürütülen operasyonun şeklidir. Örneğin, dar bir bölgede sevkiyat yapan bir işletme için, mobil iletişim tabanlı sistemler çok da iyi sonuçlar vermeyecektir. Mobil iletişim tabanlı sistemler yaklaşık konum bilgisi sağladığından, bir organize sanayi bölgesi içerisinde sefer gerçekleştiren aracın konumu sürekli olarak sabit şekilde “A Organize Sanayi Bölgesi” şeklinde görünecektir. Bu durumda işletmenin mobil telefon ya da akıllı kutu ile seferleri takip etmesi daha uygun bir çözüm olacaktır. Uluslararası nakliye operasyonu olan bir işletme için, akıllı kutu kullanımı neredeyse imkânsız gibidir. Bununla birlikte, ülkeler arasında farklı GSM şirketlerinin devreye girmesi ile mobil hatlar ya da mobil iletişim tabanlı araç takip sistemleri de çok kullanışlı olmayacaktır. Bu şekilde operasyonları olan bir işletme için GPS tabanlı sistemler en uygun çözüm olarak görünmektedir.

GPS Tabanlı Araç Takip Sistemleri

GPS, Global Positioning System yani Küresel  Konumlandırma Sistemi, uydular yardımıyla, herhangi bir cismin uydulara olan uzaklıklarını ölçerek, dünya üzerindeki yerini tespit eden bir sistemdir. GPS sisteminde, 18’i aktif, 6’sı yedek olmak üzere toplam 24 adet uydu vardır. Bu uydular, sürekli dünya çevresindeki yörüngelerinde döner ve düzenli olarak radyo sinyali yayınlarlar. Yeryüzündeki GPS alıcısı, bu sinyalleri yakalar, bu şekilde alıcının bağlı olduğu cismin konumu belli olur. Herhangi bir zamanda, dünyanın herhangi bir yerinde bulunan bir kullanıcının konumunu belirlemek için 4 uydu ile eş zamanlı olarak ölçüm yapılması gerekir. Daha az sayıda uydu ile ölçüm yapılması durumunda, sapmanın artmasıyla birlikte yine de konum belirlenebilir. GPS sisteminin uzay bölümü, kontrol bölümü ve kullanıcı bölümü şeklinde 3 ana bileşeni vardır. Uzay Bölümü, 24 uydudan (18 aktif 6 yedek) oluşur ve sistemin merkezidir. Uyduların yer yüzeyinden yüksekliği 20,200 km’dir. Bu kadar yüksekte bulunan uydular oldukça geniş bir görüş alanına sahiptirler ve dünya üzerindeki bir GPS alıcısının her zaman en az 4 adet uyduyu görebileceği şekilde yerleştirilmişlerdir. Uydular saatte 7.000 mil hızla hareket ederler ve 12 saatte, dünya çevresinde bir tur atarlar. Güneş enerjisi ile çalışırlar ve en az 10 yıl kullanılmak üzere tasarlanmışlardır. Ayrıca güneş enerjisi kesintilerine karşı yedek bataryaları ve yörünge düzeltmeleri için de küçük ateşleyici roketleri vardır. Kontrol Bölümü, yeryüzündeki belirli istasyonlar, uydu yörüngelerini ve uydu saat düzeltmelerini hesaplar. Amerika’daki ana kontrol istasyonu düzeltilmiş bilgileri uydulara yükler. Dünya üzerinde, Hawai, Kwajalein, Colorado Spring, Ascension adaları ve Diego Garcia’da olmak üzere toplam 5 adet kontrol istasyonu bulunmaktadır. Kullanıcı Bölümü, GPS uyduları tarafından gönderilen verileri alabilen GPS alıcıları ve bunların fonksiyonel parçalarından oluşmaktadır.

Teknolojinin ucuzlaması ile birlikte çok farklı amaçlar için farklı GPS alıcıları geliştirilmiştir. Genel olarak her türlü amaç için farklı duyarlıkları olan uygun donanımlı GPS alıcılarının bileşenleri ortaktır. Bir GPS alıcısı; algılayıcı (sensör), kontrol ünitesi, alıcı anteni ve güç kaynağından oluşur. GPS alıcıları günümüzde bir cep telefonu boyutu kadar küçülmüştür, hatta cep telefonlarının içinde yer almaktadırlar. Bu tipte el cihazları, günlük gezilerden, ufak askeri birliklerin arazide yol bulmalarına, açık denizde gemilerin seyretmesinden, otomobillerin şehir içinde adres bulmasına kadar farklı amaçlar için kullanılabilir.

Tüm dünya üzerinde izlenebilirlik sağlayan bir sistem olan GPS, lojistik ve nakliye gibi çok geniş alanlarda gerçekleşen ve sürekli takip isteyen iş kollarında hızlı bir şekilde kabul görmüş ve yaygın olarak kullanılmaya başlanmıştır, buna bağlı olarak da GPS tabanlı araç takip sistemleri ortaya çıkmıştır. GPS sisteminin kullanılması ile birlikte, araçlara takılan kitler yani GPS alıcılar ile aracın sürekli olarak GPS uyduları ile haberleşmesi ve anlık konumunun bilinmesi sağlanmıştır. Hatta farklı zamanlarda alınan sinyallerin karşılaştırılması ile aracın hareket edip etmediği, hızı, yönü gibi bilgilerde belirlenebilir hale gelmiştir. Bu sayede GPS tabanlı araç takip sistemleri ile aracın hangi saat, dakika veya saniyede kaç kilometre hızla gittiğini, nerede ne kadar bekleme yaptığını, günlük toplam kaç kilometre yol yaptığını takip etmek mümkün hâle gelmiştir. GPS sistemi, dünyanın herhangi bir yerinde konum verebildiği için, özellikle geniş ölçekli, örneğin uluslararası ya da okyanus ötesi taşımacılıkta, GPS tabanlı sistemler, lojistik sektörünün vazgeçilmezleri arasına girmiştir.

GPS tabanlı bir araç takip sistemi araçlara monte edilen birer GPS alıcısı (kit), merkezi sistem ile iletişimi sağlayan bir verici, sayısal harita, sayısal haritayı ve kitlerden gelen sinyalleri işleyen bir yazılımdan oluşur. Araç takip sisteminde kullanılan kitler yani GPS alıcıları, bir anten ve elektronik devre ve elektronik devreyi koruyan bir kutudan oluşur. Aracın elektronik sistemine bağlanan kit, yine aracın elektrik sisteminden çalışması için gerekli olan enerjiyi alır ve hem GPS sistemi hem de merkezi kontrol sistemi ile sürekli bağlantı halinde çalışır.

Aracın tüm yol ve hava şartlarında sefer yapabileceği düşünüldüğünde, anteni kötü havalarda dahi çekebilecek kadar güçlü, kutu, devreyi toz, çamur ve sarsıntıdan koruyacak kadar sağlam olmalıdır. Sistem üzerindeki vericiler, GSM ya da GPRS gibi kablosuz veri iletim teknolojilerini kullanarak alıcıların kaydettiği GPS konum bilgisini ve sistemden elde edilen diğer bilgileri, merkezi sisteme iletir. Sayısal haritalar, standart haritaların, çeşitli teknikler ile bilgisayar ortamına aktarılmış halidir. Gelişen teknoloji ile birlikte, sayısal haritalar artık çok kolay ulaşılabilir durumdadır. GPS alıcıları ve sayısal haritalar, araç takip sistemine bir taban sağlar. Araç takip sisteminin asıl görünen ve kullanılan kısmını, merkezi yazılım oluşturur. GPS alıcılarından gelen datalar, bu yazılım ile işlenir ve araçların sayısal harita üzerindeki konumları kullanıcıya gösterilir. Yine bu yazılım ile çeşitli raporlamalar ya da kontroller yapılabilir. Merkezi yazılımlar, web tabanlı olabileceği gibi, masa üstü uygulaması da olabilir.

GPS Tabanlı Araç Takip Sistemleri, ufak ayrıntılarda farklılaşmakla birlikte, genel hatlarıyla kullanıcılara benzer özellikler sunar. Bunlar aşağıda maddeler halinde sıralanmıştır:

  • Gerçek zamanlı araç izleme: Uydu aracılığıyla alınan veriler ile aracın herhangi bir zamanda nerede olduğu belirlenebilir.
  • Rota oluşturma: Sistemin kullandığı sayısal harita üzerinde aracın rotası kolaylıkla çizilebilir. Gelişmiş hesaplama yöntemleri ile başlangıç ve bitiş noktaları arasındaki en kısa rota sistem tarafından otomatik olarak çizilebilir.
  • Rota takibi: Sefer çıkacak bir aracın rotası, sayısal harita üzerinde işaretlenerek sistemin bu rota haricinde sinyal alması, yani aracın rotasının dışına çıkması durumunda uyarı vermesi sağlanabilir.
  • Yön ve hız takibi: Sisteme gelen konum bilgileri, sürekli olarak önceki bilgiler ile karşılaştırılarak, çeşitli hesaplama yöntemleri ile aracın hangi yöne gittiği ve hızı belirlenebilir.
  • Mesajlaşma: Araç takip kitleri, çeşitli iletişim yöntemleri ile merkez ve araç arasında mesaj iletimini sağlayabilir.
  • Nokta giriş çıkış takibi: Sayısal harita üzerinde, belirli noktalar (yükleme boşaltma yapılacak yerler) tanımlanarak, aracın bu noktalara yaklaşması ya da bu noktaya giriş yapması durumunda uyarı verilmesi sağlanabilir.
  • Ölçme ve raporlama: Sistemden gelen verilerin kullanılması ile aracın toplam kat ettiği kilometre, çalışma süresi, durma süresi gibi pek çok farklı ölçüm yapılabilir. Yine sistemin veri kaydetme özelliği sayesinde, geçmişe dönük olarak raporlamalar alınabilir.

Araç kontrol sistemleri, yeni nesil GPS tabanlı araç takip sistemleri olarak değerlendirilebilir. Günümüzde bu kitler sadece GPS alıcısı olarak kullanılmamaktadır. Günümüzde üretilen kamyon ve çekicilerin hemen hepsinin elektronik devreler ile kontrol edilmesi ile birlikte, araç takip sisteminde kullanılan kitler, araç ile daha entegre hale gelmiştir. Gelişmiş devreler ile desteklenen ve aracın merkezi elektronik sistemi ile entegre çalışan kitler ile araç takip sistemleri artık birer araç kontrol sistemlerine dönmüştür. Araç kontrol sistemleri, GPS tabanlı araç takip sistemlerinin özelliklerine ek olarak, kullanıcılara araç üzerinde daha fazla kontrol sağlar. Bunlar aşağıda maddeler halinde sıralanmıştır:

  • Araç kontrolü: Aracın elektronik sistemine bağlanan kontrol cihazı ile aracın motoru çalıştırılabilir ya da durdurulabilir, kapıları kilitlenebilir, far, sinyal gibi çeşitli bölümleri çalıştırılabilir.
  • Motor kontrolü: Araç kontrol sistemi, aracın herhangi bir anda viteste mi yoksa rölantide mi olduğunu algılayabilir. Bu şekilde, uzun süreli beklemelerde motoru kapatmak yerine rölantide bekleten sürücüler tespit edilir, gerekli ikaz ya da eğitimler ile fazla yakıt tüketiminin önüne geçilebilir.
  • Sürücü ve sürüş kontrolü: Araç kontrol sistemi, sürücünün aracı yüksek ya da düşük devirde kullanıp kullanmadığını, ani hızlanma ve yavaşlamaları algılayabilir. Bu durumda da eğitim ya da uyarılar ile sürücülerin aracı daha ekonomik ve güvenli şekilde kullanmaları sağlanabilir.
  • Araç durumunu algılayabilme: Günümüzde elektronik devreler yardımı ile aracın çeşitli sistemlerinde ortaya çıkan arızalar ışıklı göstergeler ile sürücüye bildirilmektedir. Araç kontrol sistemi, bu bilgileri anında merkeze ileterek, arızalara çok daha hızlı ve doğru şekilde müdahale edilmesini sağlayabilir.
  • Gelişmiş güvenlik önlemleri: Araç kontrol sistemi, parmak izi tanıma ya da şifre kontrolü ile kontak anahtarının ötesinde güvenlik önlemi sağlar. Kontak anahtarı çalınsa bile, ikinci bir güvenlik önlemi ile aracın çalınmasının önüne geçilebilir.