Ünite 2: Medya Girişimciliği ve e-Ticaret

e-Ticaret

e-Ticaret isminden de anlaşılacağı üzere internet üzerinden yapılan ticari işlemleri kapsar. Farklı ülkeler ve kuruluşlar tarafından çeşitli tanımlar yapılmış olmakla birlikte OECD (Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü) elektronik ticareti şöyle tanımlamaktadır: “Bir e-Ticaret işlemi, bilgisayar ağları üzerinden özel olarak sipariş almak veya vermek amacıyla tasarlanmış yöntemlerle gerçekleştirilen mal veya hizmetlerin satışı veya alımıdır. Mallar veya hizmetler bu yöntemlerle sipariş edilir, ancak ödeme veya malların veya hizmetlerin nihai teslimatının çevrim içi olarak yapılması gerekmez. Bir e-Ticaret işlemi, işletmeler, haneler, bireyler, hükümetler ve diğer kamu veya özel kuruluşlar arasında olabilir. e-Mail aracılığı ile verilen siparişler bu kapsamda değerlendirilmez.”

e-Ticaretin Önemi ve Etkileri

Elektronik ticaret başta yalnızca ekonomik bir unsur olarak algılansa da aslında çok farklı alanlara yayılan geniş bir kavramdır. Sosyal ve kültürel alanlarda da oldukça büyük etkilere sahiptir. Elektronik ticareti benimseyen kuruluşlar müşteri beklentilerini ön plana çıkaran bu pazara ve oluşan yeni koşullara daha hızlı uyum sağlar ve diğer firmalarla rekabette avantaj kazanır. Müşteri tarafından değerlendirildiğinde ise elektronik ticaret zaman ve mekan gibi kısıtlayıcı fiziki koşulları yok ettiğinden dolayı ticaretin önünü açar, verimliliği artırır. İnsanlar bu sayede daha kısa sürede daha fazla iş yapabilir, iş haricinde kalan boş zamanları artar ve insanlar vakitlerini diledikleri şekilde değerlendirebilir.

e-Ticaretin İş Hayatında Etkilediği Faaliyetler

Elektronik ticaretin işletme maliyetleri ve verimlilik üzerinde başlıca etkileri;

• Basit uygulamaları sayesinde müşteriler tarafından kabul edilme şansı yüksektir.
• Firmaların iş modellerini değiştirerek pazarın da değişmesine yol açar.
• Pazar aktörleri arasındaki ilişkileri biçimlendirerek pazar yapısında değişikliklere katkıda bulunur.
• e-Ticaretin coğrafi sınırları ortadan kaldırması sayesinde işletmeler ulusal ve uluslararası pazarlar dahil olmak üzere sınırsız bir pazara erişme şansına sahip olur.
• Kağıt tabanlı evrak işlerinin oluşturulması, işlenmesi, dağıtılması ve saklanması maliyetleri büyük oranda azalmış olur.
• İşlemlerin sıklıkla e-Posta yoluyla gerçekleşmesi sayesinde telekomünikasyon masrafları azaltılmış olur.

e-Ticaret Sitelerinin Sınıflandırılması
Satışa konu olan ürünlere göre:

1. Fiziksel ürün satılan
2. Hizmet satılan
3. Dijital içerik satılan

İşlem yapan taraflara göre:

1. Firmadan tüketiciye
2. Firmadan Firmaya
3. Tüketiciden Firmaya
4. Tüketiciden Tüketiciye
5. Kamu Kuruluşundan Firmaya
6. Firmadan Kamu Kuruluşuna
7. Tüketiciden Kamu Kuruluşuna
8. Kamu kuruluşundan tüketiciye

e-Ticaretin Faydaları

e-Ticaret elbette ki taraflara sunduğu çeşitli avantajlar sebebiyle giderek yaygınlaşmaktadır. Taraflara sunduğu başlıca yararları söyleyecek olursak:

İşletmeler açısında faydaları:

• Günün her saati satış yapabilen açık bir mağazaya sahip olma imkânı verir.
• Fiziksel mağaza kira, fatura, iş gücü vb. gibi maliyetlere yol açarken sanal mağazada bu maliyetler minimuma indirilir.
• Fiziksel mağazalar bulunduğu konuma göre sınırlı bir kitleye ulaşabilirken sanal mağaza dünya çapında ulaşılabilirliğe sahiptir.
• Fiziksel mağazada sunulabilecek ürün sayısı mağazanın büyüklüğüne bağlı iken sanal ortamda sınırsız çeşitlilikte ürün sunulabilir.
• Ürünler hakkında detaylı ve teknik bilgiler verilebilirken, fiziksel mağazalarda bu pek mümkün olmamaktadır.
• Daha geniş bir kitleye ulaşarak markalaşmanın önünü açar.
• Basın duyuruları, ürün katalogları dağıtımı gibi çok zaman, emek ve para gerektiren işler otomatik olarak, çok hızlı ve hatasız yapılır ve kişiye özel pazarlamalar da mümkün hâle gelir.

Müşteriler açısından faydaları :

• Alışveriş için özel bir vakit ayırmaya gerek kalmadan alışveriş yapabilme imkânı sunar.
• Tüketiciler için işlem maliyetleri ve nakliye masrafları düşmektedir. Tüketiciler evlerinden çıkmadan sorun yaşamadan ve zaman harcamadan sanal mağazalardan alışveriş yapabilmektedirler.
• Tüketici aleyhine oluşan bilgi asimetrisini kırar. Diğer bir ifade ile ürünlerin fiyat araştırmasını, ikame mallarla mukayesesini verimli bir şekilde yapabilme imkânı sunar.
• Satıcıların ürün hakkındaki yorumlarından ziyade daha gerçekçi olan kullanıcı deneyimlerine ve yorumlarına ulaşabilir.
• Tüketicinin ulaşabileceği ürün çeşidi çok daha fazladır.

e-Ticaret Girişimciliği

Girişimcilik, ekonomik büyüme ve kalkınmanın temel yapı taşlarındandır. Bir girişimci gerçekleştireceği girişim için çevresel trendler ve değişimlerin yarattığı fırsatları izlemeli; yeni ürünler, hizmetler ya da iş yapmanın yeni yollarını araştırıp karşısına çıkan fırsatları değerlendirmelidir. Girişimci açısından e-Ticaret, marka geliştirme ve yenilik yaratmada pazar için yenilenebilir kaynaklar sunmaktadır. Başarılı bir girişimcinin yenilikçi ve yaratıcı olması gerektiği düşünülürse, e-Ticaret girişimciye bu olanakları sunan bir araç olarak da düşünülebilir. Girişimcilerin eTicareti kullanması yani e-Ticaret stratejisi oluşturabilmesi bazı faktörlere bağlıdır. Bunlar dış bileşenler ve iç bileşenler olarak belirtilebilir. Bu bileşenlerin içerisinde yer alan unsurlar Tablo 2.1’de gösterilmektedir.

e-Ticaretin Köşetaşları

e-Ticaretin taraflar açısından oldukça avantajlı ve kullanışlı olduğu şüphesiz bir gerçektir. Ancak e-Ticaretin etkili bir şekilde kullanılması için sürecin çok iyi bilinmesi ve yönetilmesi gereklidir. Bir fikre sahip olan, hangi ürünü nasıl pazarlayacağına karar vermiş ve markalaşmak isteyen bir kullanıcının e-Ticarete adım atarken dikkate alması gereken hususlar aşağıda açıklanmıştır. e-Ticaret yapmak isteyen kişi veya kuruluşun öncelikle bir web sitesine ihtiyacı vardır. Bu amaçla günümüzde hâlihazırda çalışmaya devam eden e-Ticaret sitelerine üye olunup belirli bir komisyon ücreti karşılığında bu kanallar vasıtasıyla ticaret yapılabilmektedir. Bunun yanı sıra kişi veya kuruluş kendi web sitesini hazırlayıp e-Ticaret işlemlerini bu kanal üzerinden yürütebilmektedir. Hazırlanacak web sitesi, kurum veya kuruluşun online mağazasının vitrini olacaktır, bu algı göz önünde bulundurularak tasarımı tüketicinin anlayabileceği düzeyde, çok karışık olmayan ve tüketicinin istek ve ihtiyaçlarına uygun şekilde düzenlenmelidir. Site içinde çeşitli görseller, grafikler, kategori başlıkları, arama seçenekleri vb. Düzenlemelerle müşterinin aradığı ürüne kolay ulaşımı sağlanmalıdır. Yapılan araştırmalara göre potansiyel alıcı olan bir müşterinin, bir online mağazadan alışveriş yapmaya karar vermesi için ilk birkaç saniye çok önemlidir. e-Ticaret sitesinin başarılı ve kalıcı olabilmesi için sitenin tasarımına, site isminin akılda kalıcılığına özen gösterilmesi gereklidir. Günümüzde mobil internet kullanımı, bilgisayar erişimli internet kullanımından daha yüksek oranlardadır. Bu sebeple e-Ticaret sitesinin mutlaka mobil cihazlarla uyumlu olması gerekir. Bu sayede müşteri mobil cihazı ile kolaylıkla e-Ticaret sitesinde gezinebilecek, aradığı ürün veya hizmete daha rahat ulaşabilecektir.

Alan Adı (Domain) Almak

Alan adı (domain), bir web sitesinin internet üzerindeki ismi ve adresidir. Alan adı seçilirken mümkün olduğunca kısa ve akılda kalıcı bir isim tercih edilmelidir. Alan adı ayrıca sitede yer alan ürünleri tanımlayıcı veya marka vizyonunu yansıtan bir isim olmalıdır. Domain satışı yapan firmalardan online olarak alınmak istenen domainin boşta olup olmadığı sorgulanabilir. Alan adının tescilini takiben marka tescili de yaptırılabilir, bu sayede ilerleyen süreçte karşılaşılması muhtemel “fikrî mülkiyet” hakkı sorunları da ortadan kaldırılmış olur.

Hosting

Bir web sitesinde yayınlanmak istenen sayfaların, resimlerin veya dokümanların internet kullanıcıları tarafından erişilebileceği bir bilgisayarda tutulması işlemine hosting denir. Web sitesinin güvenilir, erişilebilirliği yüksek ve hızlı bir sunucuda barındırılması gereklidir. Web sitesinin herhangi sebepten erişilemiyor oluşu günlük cironun azalmasını takiben prestij ve müşteri kayıplarına sebep olabilir. Google gibi arama motorları, aşağıda açıklanan SEO kavramı gereği, daha hızlı siteleri daha yavaş sitelerden daha üst sıralarda göstermeyi tercih etmektedir.

SEO (Arama Motoru Optimizasyonu)

Web sitesinin Google, Yandex ve benzeri arama motorlarında etkili bir şekilde yapılandırılabilmesi için arama motoru optimizasyonu gereklidir. Çeşitli anahtar sözcüklerle arama motorlarında yapılan aramalar sonucu web sitesine gelen ziyaretçilere organik trafik denir. SEO yani arama motoru optimizasyonu ile ilgili web sitesinin değeri artırılır ve arama motorunda daha üst sıralara çıkması sağlanır. Örneğin; ürün hakkında kapsamlı bilgi, ürüne ait farklı açılardan çekilmiş birden fazla görsel veya tanıtım videosu, ürünün ve dolayısıyla e-Ticaret sitesinin arama sonuçlarında daha üst sıralarda yer almasını sağlar.

Ödeme Seçenekleri

Tasarımı ve ürün çeşitliliği müşteri kitlesine yeterince hitap eden bir e-Ticaret sitesinin bile başarılı satış yapabilmesi için müşteri tercihlerine yanıt verebilen güvenli ödeme seçenekleri sunması gereklidir. Bunlar; havale, kapıda ödeme, kredi kartı ile ödeme yöntemleridir. Bazen müşterilerin banka hesaplarında yeterli bakiye bulunmaması, kapıda ödeme esnasında çıkan ilave kargo ücretleri ve benzeri negatif özelliklerden dolayı havale ve kapıda ödeme seçenekleri sıklıkla tercih edilen ödeme yöntemleri değildir. Günümüzde daha çok kredi kartı ile ödeme yöntemi kullanılır. e-Ticaret sitesinin, kredi kartı ile ödeme imkânı sunabilmesi için web sitesinde Sanal POS entegrasyonu olmalıdır. Bu entegrasyon doğrudan bankalar ile iş birliği hâlinde olarak yapılabildiği gibi bu hizmet PayTR, iPara gibi ödeme aracılık firmaları yardımı ile de sağlanabilmektedir.

SSL Sertifikası

SSL sertifikası, kullanıcı ile sunucu arasında yapılan tüm bağlantıların şifrelenerek gerçekleştirilmesini, bu sayede müşterilerin kredi kartı bilgileri gibi özel bilgilerinin güvence altına alınmasını sağlar. SSL hizmeti sadece bununla kalmaz, basit iletişim formlarının bile içeriğinin sunucuya şifrelenerek aktarılmasını sağlar. SSL sertifikasının kurulu olduğu sitelerde, tarayıcı sitenin “güvenli” olduğunu beyan eder. Aksi hâlde tarayıcı web sitesinin “güvensiz” olduğunu söyler ki müşteriler bu web sitesinden alışveriş yapmaktan hiç şüphesiz kaçınacaktır. SSL sertifikası ayrıca SEO açısından da son derece önemlidir. Arama motorları günümüzde SSL sertifikasını bir sıralama faktörü olarak kullanmaya başlamıştır. Kısacası SSL tarafından güvenliği sağlanan eTicaret sitesi aynı zamanda arama motorunda daha üst sıralarda yer alma hakkı kazanmış olur.