Ünite 6: Meteorolojik Kodlar-II: TREND ve TAF

Pist İniş Tahmin Raporu - TREND

Yerel kullanıcıların ve havaalanına bir saat içerisinde iniş yapacak uçakların meteorolojik bilgi ihtiyaçlarını karşılamak amacı ile pist iniş tahmin raporları (TREND) hazırlanmaktadır. TREND tahmin raporu, METAR veya SPECI raporlarının sonuna eklenerek yayınlanır ve raporun geçerli olduğu periyot (geçerli olduğu süre) METAR veya SPECI raporlarının yayınlanma saatinden itibaren iki saattir.

Ders kitabının 125. sayfasındaki Şekil 6.1’de TREND tahmin raporu elemanları verilmiştir. Bu dört elemanın biri ya da daha fazlasında Dünya Meteoroloji Teşkilatı - WMO (World Meteorological Organization) ve Uluslararası Sivil Havacılık Organizasyonu - ICAO (International Civil Aviation Organization) tarafından belirlenen kıstaslara bağlı olarak önemli değişikliklerin oluşacağı tahmin ediliyorsa bu değişim TREND tahmin raporu içinde belirtilir. Ancak değişiklik olması beklenmeyen elemanlar rapor içinde kesinlikle yer almaz.

Eğer METAR ya da SPECI raporunda yer alan yer rüzgârı, hâkim görüş, meteorolojik olay ve bulut bilgisi elemanlarında ilgili otoriteler tarafından belirlenen kıstaslara bağlı olarak herhangi bir değişikliğin olmayacağı bekleniyorsa NOSIG terimi, TREND tahmin raporu yerine METAR ya da SPECI raporunun sonuna ilave edilir. NOSIG (No Significant Change) “Önemli Değişiklik Yok” anlamını taşımaktadır.

TREND tahmin raporunda kullanılan değişiklik terimlerinin kod formu ders kitabının 126. Sayfasında yer alan Şekil 6.2’de görülmektedir.

Yer rüzgârı, hâkim görüş, meteorolojik olay ve bulutluluk bilgisi elemanlarının birinde veya daha fazlasında ilgili otoriteler tarafından belirlenen kıstaslara bağlı olarak önemli değişikliklerin olması beklendiğinde BECMG veya TEMPO değişiklik terimlerinden uygun olanı TREND tahmin raporunda kullanılmaktadır. TTGGgg zaman grubu, değişiklik terimlerinin hangi zaman aralığında meydana geleceğini belirtmek amacıyla kullanılmaktadır.

TT: Değişikliğin gerçekleşeceği zaman aralığının konumunu göstermektedir.

GGgg : Değişikliğin gerçekleşeceği saat ve dakikayı göstermektedir. TT yerine FM, TL ve AT kısaltma terimleri kullanılmaktadır;

• FM (From): Değişikliğin başlangıcını
• TL (Until): Değişikliğin sona ermesini
• AT: Değişikliğin oluş zamanını

belirtmektedir.

BECMG değişiklik terimi, beklenen değişikliklerin düzenli ya da düzensiz oranlarda gerçekleşerek ilgili otoriteler tarafından belirlenen kıstaslara ulaşmasını ya da geçmesini belirtmek amacıyla kullanılmakta ve değişim sonrasında beklenen meteorolojik eleman veya elemanların gözlemdeki duruma tekrar dönmeyeceği anlamını taşımaktadır. TREND tahmin raporunda yer alan BECMG değişikliğinin süresi FM, TL ve AT kısaltma terimleri kullanılarak belirtilmektedir.

FM ve TL kısaltma teriminin birlikte kullanımı: BECMG değişiminin başlangıcı ve sona erişinin, TREND tahmin periyodu içinde yer alması bekleniyorsa değişikliğin başlangıcını ve bitişini belirtmek amacıyla FM ve TL kısaltma terimleri TREND tahmin raporunda yer alır.

TL kısaltma teriminin kullanımı: BECMG değişiminin başlangıcının TREND tahmin periyodu başında yer alması ve değişimin periyodun sona ermesinden önce tamamlanması bekleniyorsa sadece değişikliğin bitişini belirtmek amacıyla TL kısaltma terimi TREND tahmin raporunda yer alır.

FM kısaltma teriminin kullanımı: BECMG değişiminin başlangıcının TREND tahmin periyodu içinde bitişinin ise periyodun sonunda gerçekleşmesi bekleniyorsa sadece değişikliğin başlangıcını belirtmek amacıyla FM kısaltma terimi TREND tahmin raporunda yer alır.

FM ve TL kısaltma terimlerinin kullanılmadığı durum: BECMG değişiminin TREND tahmin periyodunun başında başlayıp periyodun sonunda sona ermesi bekleniyorsa ya da değişikliğin TREND periyodu içinde gerçekleşeceği bekleniyor ancak zamanı belirlenemiyorsa bu durumda FM ve TL kısaltma terimleri TREND tahmin raporunda yer almaz.

AT kısaltma teriminin kullanımı: BECMG değişiminin, TREND tahmin periyodu içinde belirli bir zamanda oluşması bekleniyorsa AT kısaltma terimi TREND tahmin raporunda yer alır.

Değişikliklerin, UTC olarak gece yarısında oluşması bekleniyorsa, bu durumda FM ve AT kısaltmaları ile birlikte “0000”, TL kısaltmasıyla “2400” kullanılır.

TEMPO değişiklik terimi, ilgili otoriteler tarafından belirlenen kıstaslara ulaşması veya geçmesi tahmin edilen meteorolojik şartların geçici değişimlerini ifade etmek üzere kullanılmaktadır. Oluşması tahmin edilen geçici değişimler, bir bütün olarak değişiklik beklenen tahmin periyodunun yarısının daha azında ve her defasında ise bir saatten daha az bir süre devam etmesi gerekmektedir. TEMPO değişiklik terimi, geçici olarak değişeceği tahmin edilen meteorolojik eleman veya elemanların, periyodun sonundan itibaren gözlemdeki duruma tekrar döneceği anlamını taşımaktadır.

TREND tahmin raporunda yer alan TEMPO değişikliğinin süresi FM ve TL kısaltma terimleri kullanılarak belirtilmektedir. FM ve TL kısaltma terimlerinin kullanımı: TEMPO değişiminin başlangıcı ve sona ermesi TREND tahmin periyodu içerisinde yer alıyorsa bu durumda değişikliğin başlangıcını ve bitişini belirtmek amacıyla FM ve TL kısaltma terimleri kullanılmaktadır. TL kısaltma terimlerinin kullanımı: TEMPO değişiminin başlangıcının TREND tahmin periyodu başında yer alması ve periyodun sona ermesinden önce tamamlanması bekleniyorsa bu durumda sadece değişikliğin bitişini belirtmek amacıyla TL kısaltma terimi kullanılmaktadır. FM kısaltma terimlerinin kullanımı: TEMPO değişiminin başlangıcının TREND tahmin periyodu içinde yer alması ve periyodun sonunda bitmesi bekleniyorsa bu durumda sadece değişikliğin başlangıcını belirtmek amacıyla FM kısaltma terimi kullanılmaktadır. FM ve TL kısaltma terimlerinin kullanılmadığı durum: TEMPO değişiminin TREND tahmin periyodunun başında başlayıp periyodun sonunda sona ermesi bekleniyorsa FM ve TL kısaltma terimleri kullanılmaz.

S. 132 Şekil 6.14’te TREND tahmin raporunda bulunan yer rüzgârı kod formu görülmektedir. Formda yer alan ddd kodu yer rüzgârının yönünü, kodu rüzgârın hızını, G harfi Gust (Hamle) kelimesinin baş harfini ve f mf m kodu ise maksimum yer rüzgârının hızını ifade etmektedir. KT rüzgâr hız biriminin knot (denizmili / saat - Nautical Mile Per Hour), MPS ise rüzgâr hız biriminin metre / saniye (Meters Per Second) olduğunu göstermektedir. İlgili otoriteler tarafından belirlenen kıstaslara bağlı olarak METAR ya da SPECI raporlarında yer alan ortalama rüzgâr yönü ve/veya ortalama rüzgâr hızında beklenen değişimler, BECMG veya TEMPO değişiklik terimleri kullanılarak TREND tahmin raporunda yer alır.

S. 133 Şekil 6.15’te TREND tahmin raporunda yer alan hâkim görüş kod formu görülmektedir. Formda yer alan VVVV kodu hâkim görüşü ifade etmektedir. Hâkim görüş yerine meteorolojik şartlara bağlı olarak CAVOK terimi de kullanılabilmektedir. CAVOK teriminin kullanımını gerektiren şartlar ayrıntılı olarak Ünite 5’te açıklanmıştır. METAR ve SPECI raporlarında verilen hâkim görüş değerinin, TREND tahmin periyodu içinde değişeceği tahmin ediliyorsa bu değişim BECMG veya TEMPO değişiklik terimleri kullanılarak TREND tahmin raporunda belirtilir.

S. 133 Şekil 6.16’da TREND tahmin raporunda yer alan meteorolojik olay kod formu görülmektedir. Formda yer alan w’w’ kodu ile oluşması tahmin edilen meteorolojik olay ifade edilmektedir. Bu bölümde meteorolojik olay yerine NSW (Önemli Meteorolojik Olay Yok) terimi de kullanılabilmektedir. Başlaması, kesilmesi veya yoğunluğunun/şiddetinin değişmesi beklenen önemli meteorolojik olaylar, BECMG veya TEMPO değişiklik terimleri kullanılarak TREND tahmin raporunda yer alır. TREND tahmin raporunda yer alması beklenen meteorolojik olaylar aşağıda sıralanmaktadır. Bunlar; Donan yağış, Donan sis, Orta şiddetli (mutedil) veya kuvvetli yağış (sağanaklar dâhil), Sürüklenen toz, kum, kar, Savrulan toz, kum, kar, Toz fırtınası, Kum fırtınası, Oraj, Squall, Tornado veya Su Hortumu ve Ünite 5’te “Tablo 5.2 Kod 4678 - Hâlihazır ve Tahmin Edilen Hava Olayları” tablosunda yer alan ve görüşe etki etmesi beklenen diğer meteorolojik olaylardır.

S. 134 Şekil 6.17’de TREND tahmin raporunda yer alan bulut bilgisi kod formu görülmektedir. Bulut bilgisi bölümünde üç ayrı ifade birbiri yerine kullanılabilmektedir. En son yayınlanan METAR/SPECI raporunda yer alan bulut bilgisinin, ilgili otoriteler tarafından belirlenen kıstaslar çerçevesinde değişeceği tahmin ediliyorsa bu grup TREND tahminde yer almaktadır. Bulut bilgisi kod formunda yer alan Ns Ns Ns hs hs hs ifadesi, oluşması beklenen bulut gruplarını tanımlarken kullanılmaktadır. NsNsNs, bulut kapalılık miktarını harf kodları ile gösteren ifadedir. Bu ifade yerine FEW, SCT, BKN ve OVC kısaltma terimleri kullanılmaktadır. hs hs hs, bulut taban yüksekliğini gösteren üç haneli sayısal bir değer olarak kodlanmaktadır. Rapor açılımı yapılırken, bu sayısal değerin arkasına iki sıfır konularak bulut taban yüksekliği feet cinsinden okunmaktadır.

Gökyüzünün sis, kum fırtınası, toz fırtınası veya diğer karartıcı sebeplerden dolayı görülemediği durumlarda bulut grubu yerine dikine görüş grubu kullanılmaktadır. Bu grupta VV dikine görüş grubunu belirten belirteçtir ve “Vertical Visibility” ifadesinin baş harerinden oluşmaktadır. hs hs hs ise yerden itibaren görülen dikey mesafedir. Dikine gö- rüş üç haneli sayısal bir değer olarak kodlanmaktadır ve rapor açılımı yapılırken, sayısal değerin arkasına iki sıfır konularak feet cinsinden okunmaktadır.

Trend tahmin raporunda, 1500 metre (5000 feet)’in veya minimum sektör irtifa değerinin altında bulutun olmayacağı (CB bulutu bulunmuyorsa) ve CAVOK teriminin kullanımının uygun olmadığı durumlarda bulut grubu yerine NSC kısaltma terimi kullanılmaktadır.

Havaalanı Tahmini - TAF

Havaalanı tahmini, belirli bir zaman aralığında havaalanında oluşması beklenen meteorolojik şartların kısa ve öz ifadesidir. Ölçüm ve gözlemlere dayalı olarak hazırlanıp rutin olarak yayınlanan bu tahmin raporlarına TAF ( Terminal Aerodrome Forecast) adı verilmektedir. S. 135 Şekil 6.18’de görüldüğü üzere bir TAF raporu; TAF raporunun tanıtıldığı tanımlayıcı gruptan, tahmin edilen meteorolojik elemanlardan, tahmin koşullarında meydana gelecek önemli değişikliklerin belirtildiği değişiklik terimlerinden ve tahmin periyodu içinde tahmin edilen minimum ve maksimum sıcaklık değerlerinin yer aldığı tahmin edilen sıcaklık bölümlerinden oluşmaktadır.

Havaalanı tahmini, devletlerin ilgili meteoroloji otoriteleri tarafından belirlenen Meydan Meteoroloji Ofislerince, Bölgesel Hava Seyrüsefer Anlaşmalarına uygun olarak hazırlanır ve yayınlanır. Tahmin mesajının uzunluğu ve tahminde kullanılan değişiklik terimlerinin sayısı mümkün olduğunca az olmalıdır.

Tanımlayıcı grup; rapor tipi, yer belirteci, tahminin hazırlandığı tarih ve TAF periyodundan oluşmaktadır. S. 136 Şekil 6.19’da TAF raporunun tanımlayıcı grubuna ait kod formu görülmektedir.

Raporun tipini belirtmek amacıyla TAF ifadesi raporun başında yer almaktadır.TAF raporu hazırlanan havaalanının, dört haren oluşan belirteci bu grup ile rapora dâhil edilmektedir.

YYGGggZ grubu ile TAF raporunun hazırlandığı gün ve saat belirtilmektedir. YY: TAF raporunun hazırlandığı aya ait günü, GGgg: TAF raporunun hazırlandığı saat ve dakikayı, Z: UTC (Universal Time Coordinated) zaman göstericisini belirtmektedir ve ZULU saati olarak okunmaktadır. TAF raporu belirli bir zaman aralığını tanımlayacak şekilde hazırlanmaktadır. Y1Y1:TAF periyodunun yürürlüğe gireceği ayın günü, G1G1: TAF periyodunun UTC’ye göre başlama saati, Y2Y2: TAF periyodunun sona ereceği ayın günü, G2G2: TAF periyodunun UTC’ye göre sona erme saatidir. Bir TAF raporunun geçerli olduğu süre 6 saatten az ve 30 saatten fazla olamaz. Geçerlilik periyodu 12 saatten az olan TAF raporlarına kısa periyodlu TAF’lar denir ve bu raporlar her 3 saatte bir hazırlanır ve yayınlanırlar. Örneğin “00.00 - 09.00” UTC saatleri arasını kapsayacak şekilde hazırlanan 9 saatlik bir TAF raporunu UTC saatine göre “03.00 - 12.00”, “06.00 -15.00”, “09.00 - 18.00”, “12.00 - 21.00”, “15.00 - 24.00”, “18.00 - 03.00” ve ”21.00 - 06.00” raporları izler. Geçerlilik periyodu 12 saat ile 30 saat arasında olan TAF raporlarına uzun periyodlu TAF’lar denir ve bu raporlar her 6 saatte bir hazırlanır ve yayınlanırlar. Örneğin “00.00 - 24.00” UTC saatleri arasını kapsayacak şekilde hazırlanan 24 saatlik bir TAF raporunu UTC saatine göre “06.00 - 06.00”, “12.00 - 12.00” ve “18.00 - 18.00” raporları izler.

Tahmin edilen meteorolojik elemanlar grubu ana TAF raporunu oluşturmaktadır. Bu bölümde yer rüzgârı, hâkim görüş, meteorolojik olay ve bulut bilgisi elemanları yer almaktadır. S. 137 Şekil 6.20’de TAF raporunun tahmin edilen meteorolojik elemanlar grubuna ait kod formları görülmektedir. Tahmin edilen yer rüzgârı, hâkim görüş ve bulut bilgisi bölümleri zorunlu olarak raporun bu bölümünde yer alırken meteorolojik olayın her zaman oluşmaması nedeniyle bu bölümde bulunmayabilir.

Tahmin edilen yer rüzgârı, dddffGfmfmKT veya MPS kod formu ile TAF raporunda yer almaktadır. Formda yer alan ddd kodu yer rüzgârının yönünü, ff kodu rüzgârın hızını, G harfi Gust (Hamle) kelimesinin baş harfini ve fmfm kodu ise maksimum yer rüzgârının hızını ifade etmektedir. KT rüzgâr hız biriminin knot yani denizmili/saat (Nautical Mile Per Hour), MPS (Meters Per Second) ise rüzgâr hız biriminin metre/saniye olduğunu göstermektedir. Tahmin edilen yer rüzgârına ait raporlama esasları Ünite 5 “Havacılık Amaçlı Rutin Hava Raporu - METAR” konusunda yer almaktadır.

Tahmin edilen hâkim görüş, VVVV kod formu ile TAF raporunda yer almaktadır. Hâkim görüş, metre cinsinden dört rakamlı sayısal bir değer olarak raporlanmaktadır. Tahmin edilen hâkim görüşe ait raporlama esasları Ünite 5 “Havacılık Amaçlı Rutin Hava Raporu - METAR” konusunda yer almaktadır. Hâkim görüş yerine meteorolojik şartlara bağlı olarak CAVOK terimi de kullanılabilmektedir. CAVOK teriminin kullanımını gerektiren şartlar ayrıntılı olarak Ünite 5’te yer almaktadır.

Tahmin edilen meteorolojik olay, w’w’ kod formu ile TAF raporunda yer almaktadır. Tahmin edilen meteorolojik olaya ait raporlama esasları Ünite 5 “Havacılık Amaçlı Rutin Hava Raporu - METAR” konusunda yer almaktadır. Önemli hava olaylarının sona ermesini belirtmek için (hafif yağışlar hariç) tahmin edilen meteorolojik olay yerine NSW (Önemli Meteorolojik Olay Yok) terimi de kullanılabilmektedir.

Tahmin edilen bulut bilgisi, N _s N _s N _s h _s h _s h _s kod formu ile TAF raporunda yer almaktadır. Formda yer alan N _s N _s N _s , bulut kapalılık miktarını harfsel kodlarla gösteren ifadedir. Bu ifade yerine FEW, SCT, BKN ve OVC kısaltma terimleri kullanılmaktadır. h _s h _s hs ise bulut taban yüksekliğini gösteren üç haneli sayısal bir değer olarak kodlanmaktadır. Gökyüzünün sis, kum fırtınası, toz fırtınası veya diğer karartıcı sebeplerden dolayı görülemediği durumlarda tahmin edilen bulut grubu yerine dikine görüş grubu kullanılmaktadır. Bu grupta VV dikine görüş grubunu belirten belirteçtir ve “Vertical Visibility” ifadesinin baş harerinden oluşmaktadır. h _s h _s h _s ise yerden itibaren görülen dikey mesafedir. Dikine görüş üç haneli sayısal bir değer olarak kodlanmaktadır. Havanın tamamen açık olacağı tahmin ediliyorsa ya da her meydan için belirlenen minimum sektör irtifasının altında bulut yoksa ve Cumulonimbus (CB) bulutuda bulunmuyor ise ve CAVOK teriminin kullanımı da uygun düşmüyor ise, tahmin edilen bulut grubu yerine NSC (Önemli Bulut Yok - No Significant Cloud) kısaltma terimi de kullanılabilir. Bulut bilgisine ait raporlama esasları ayrıntılı bir şekilde Ünite 5’te yer almaktadır.

Bir havaalanı tahmin periyodu, belirli bir zaman aralığı için yapılmaktadır. Bu periyot içerisinde tahmin edilen meteorolojik elemanlar (yer rüzgârı, hâkim görüş, meteorolojik olay ve bulut bilgisi) TAF raporunun hâkim şartlarını ifade etmektedir ve bu parametrelerin tamamı TAF periyodunun başlangıcında veya FM ile ayrılan kısımda bulunmaktadır. Eğer tahmin edilen meteorolojik elemanların herhangi birinde veya tamamında tahmin periyodu esnasında veya bu periyodun ayrılan bir kısmında önemli bir değişiklik bekleniyorsa, ilk olarak değişiklikten önceki hâkim şartlar belirtilir ve daha sonra değişiklik terimlerinden biri ya da daha fazlası kullanılarak söz konusu değişiklikler ifade edilir. Söz konusu bu değişiklikler raporda belirtilirken BECMG, TEMPO, PROB ve FM kısaltma terimleri kullanılır.

Bir havaalanı tahmin periyodu içinde tahmin edilen meteorolojik elemanlardan bir kısmının veya tamamının ilgili otoriteler tarafından belirlenen kıstaslar çerçevesinde değişeceği bekleniyorsa bu durum BECMG veya TEMPO değişiklik terimleri kullanılarak belirtilir. S. 139 Şekil 6.21’de BECMG veya TEMPO değişiklik terimlerini ifade eden kod formu görülmektedir. Kod formunda, TTTTT: BECMG veya TEMPO değişiklik terimini, YY: Değişikliğin başlayacağı ayın gününü, GG: Değişikliğin başlayacağı saati, YeYe: Değişikliğin sona ereceği ayın gününü, GeGe: Değişikliğin sona ereceği saati ifade etmektedir. Değişikliğin başlayacağı ve sona ereceği saat UTC saatine göre verilmektedir. GG ve GeGe arasındaki süre mümkün olduğunca kısa olmalı (2-3saat) ve hiçbir zaman dört saati geçmemelidir. Değişiklik terimi ve değişikliğin gerçekleşeceği zaman aralığını veren ifadeden sonra bu zaman aralığı içerisinde değişeceği düşünülen meteorolojik eleman veya elemanlar yer almaktadır. Bu zaman aralığı içinde yer almayan eleman veya elemanların bu süre boyunca belirtilen durumlarını korumaktadır. Hazırlanan TAF’ların açık ve anlaşılır olmasını sağlamak amacıyla kullanılacak değişiklik terimleri dikkatli seçilmeli ve mümkün olduğunca az değişiklik terimi kullanılmalıdır. Herhangi bir değişiklik terimiyle belirtilen periyot ile kullanılan diğer bir değişiklik teriminin periyodu birbirini kapsamamalıdır. BECMG değişiklik terimi, ilgili zaman grubu (YYGG ile YeYeGeGe arasındaki periyot) içerisinde net olarak belirlenemeyen bir zaman aralığında düzenli ya da düzensiz bir şekilde ve ilgili otoriteler tarafından belirlenen kıstaslar çerçevesinde meteorolojik şartlarda beklenen değişiklikleri ifade etmek üzere kullanılmaktadır. BECMG terimi, terimi takip eden meteorolojik elemanların ilgili zaman grubu içerisinde değişimini tamamlayacağı ve daha sonra TAF periyodunun sonuna kadar veya başka bir değişiklik terimiyle verilen periyodun başlangıcına kadar durumunu koruyacağı ve geriye dönüşün asla mümkün olmayacağı anlamını taşımaktadır.

TEMPO değişiklik terimi kullanılabilmesi için, ilgili zaman grubu içerisinde oluşacağı tahmin edilen meteorolojik elemanların sık sık ya da sık olmayan aralıklarla meydana gelmesi ve her seferinde bir saatten az devam etmesi ve her seferinde devam süresi toplandığında ilgili zaman grubu ile belirtilen periyodun yarısından daha azını kapsaması gerekmektedir. TEMPO değişiklik terimi ile asla iyi gidişler verilemez. TEMPO terimi, terimi takip eden meteorolojik parametrelerin ilgili zaman grubu içerisinde geçici olarak meydana geleceğini ve ilgili zamanın sona ermesinden sonra TAF periyodunun sonuna kadar veya başka bir değişiklik terimiyle verilen periyodun başlangıcına kadar TEMPO değişiklik teriminden önceki şartların hüküm süreceği anlamını taşımaktadır.

Tahmin edilen meteorolojik eleman veya elemanların meydana gelme olasılığı (oranı) PROB terimi ile belirtilmektedir. Şekil 6.22’de PROB terimini ifade eden kod formu görülmektedir. Kod formunda; PROB: Meteorolojik parametre veya parametrelerin meydana gelme olasılığının verildiği belirteci (PROBability), C2C2: Meteorolojik parametre veya parametrelerin meydana gelme olasılığını, YY: Değişikliğin başlayacağı ayın gününü, GG: Değişikliğin başlayacağı saati, YeYe: Değişikliğin sona ereceği ayın gününü, GeGe: Değişikliğin sona ereceği saati ifade etmektedir. Meteorolojik eleman veya elemanların meydana gelme olasılığı yüzdesi PROB teriminden sonra boşluk bırakılmaksızın yazılmaktadır. PROB terimi yalnızca olasılığın % 30 veya % 40 olduğu durumlarda kullanılmaktadır. Eğer olasılık değeri % 30 ise 30, % 40 ise 40 değeri PROB teriminden sonra yazılmaktadır. Bu değerler, meteorolojik elemanlarda beklenen değişimlerin ilgili zaman periyodu içerisinde %30 veya %40 ihtimalle meydana geleceğini belirtmektedir. Tahminde, beklenilen değişimlerin meydana gelme olasılığı % 30’dan az ise PROB terimi kullanılmaz, ancak meydana gelme olasılığı % 50 veya daha fazla ise bu durum tahminin hâkim unsuru olarak kabul edilerek BECMG, TEMPO veya FM terimlerinden uygun olanı kullanılır.

Tahmin edilen sıcaklık grubu; beklenilen maksimum ve minimum sıcaklık bölümlerinden oluşmaktadır. Şekil 6.24’te TAF raporunun tahmin edilen sıcaklık grubuna ait kod formu görülmektedir. Bu kod formu bölgesel olup ülkemizde hazırlanan TAF raporlarında kullanılmayacaktır. Tahmin edilen sıcaklık grubunda; TX: Maksimum sıcaklık grubu belirticisini, TFTF: Beklenilen maksimum sıcaklığı, YFYF: Beklenilen maksimum sıcaklığın görülme tarihini, GFGF: Beklenilen maksimum sıcaklığın tam saat olarak görülme saatini, Z: UTC olarak zaman belirticisini, TN: Minimum sıcaklık grubu göstericisini, TFTF: Beklenilen minimum sıcaklığı, YFYF: Beklenilen minimum sıcaklığın görülme tarihini, GFGF: Beklenilen minimum sıcaklığın tam saat olarak görülme saatini, Z: UTC olarak zaman belirticisini göstermektedir. Beklenilen minimum ve maksimum hava sıcaklıkları tam °C olarak belirtilmektedir. Tek rakamlı sıcaklık değerlerinin önüne her zaman “0” sıfır rakamı, 0°C’nin altındaki sıcaklık değerinin önüne ise eksi M (Minus) harfi koyulmaktadır.

Uçuş Planlamasında TREND ve TAF Raporlarının Kullanımı

Uçuş planlaması yapılırken meteorolojik doküman ve bilgi desteğini aeronatik meteoroloji ofisi sağlamaktadır. Aeronatik meteoroloji istasyonlarında askerî veya sivil hava seyrü- seferi için gerekli olan uçuş dokümanları hazırlanmaktadır. Uçuş dokümanları havacılık amaçlı rapor, analiz, tahmin, hava kartları vb. oluşmaktadır. Bu dokümanlara uçuşun her saasında ihtiyaç duyulmakla birlikte TREND tipi pist iniş tahminlerine inişe karar verilen meydanın şartlarını öğrenmek, TAF meydan tahminlerine ise optimum uçuş yolunun planlanmasında ihtiyaç duyulmakta ve uçuş öncesinde veya uçuş esnasında dikkate alınmaktadır. TREND tipi pist iniş tahmin raporu, yerel kullanıcıların ve havaalanına bir saat içerisinde iniş yapacak uçakların ihtiyaçlarını karşılamak amacı ile hazırlanmakta ve METAR veya SPECI raporlarının sonuna eklenerek yayınlanmaktadır. Bu raporun geçerli olduğu periyot raporun önünde yer alan METAR veya SPECI raporlarının yayınlanma saatinden itibaren iki saattir. TAF meydan raporu ise belirli bir zaman aralığında havaalanında oluşması beklenen meteorolojik şartların kısa ve öz ifadesidir. Bu iki rapor havaalanının meteorolojik durumunda meydana gelecek değişimlerin ifade edildiği tahmin raporlarıdır.