Ünite 3: OpenOffice Writer Düzen, Görünüm, Ekle Menüleri

Giriş

Yazılımda düzensel tüm ayarları gerçekleştirmek için Düzen Menüsü sekmeleri kullanılmaktadır. Ekranı kişiye özel düzenleme işlemi Görünüm Menüsü sekmelerinden yapılır. Tablo, resim, çizelge vb. daha birçok ürün için ise Ekle Menüsü sekmeleri kullanıcıya destek vermektedir.

Writer Yazılımı Düzen Menüsü

Düzen menüsü temelde oluşturulan belgenin düzenlenmesi için kullanılan sekmeleri barındırmaktadır. Bu sekmeler ve açıklamaları aşağıdaki gibidir:

• Geri Al, Geri Yüklenemez/Yeniden Yap ve Tekrarla Sekmeleri: Klavyeden Ctrl+Z kısayolu ile yapılan geri alma işlemi birden fazla yapıldığında Geri Yüklenemez şeklinde pasif görünen sekme, Yeniden Yap sekmesi hâlini almaktadır. Geri alınan şeyleri ise yeniden yap sekmesi ile düzeltmek mümkündür. Tekrarla ise son yapılan işlemi tekrarlar.
• Kes, Kopyala, Yapıştır ve Özel Yapıştır Sekmeleri: Kesmek ya da Kopyalamak istediğimiz metin veya metin parçası, resim, tablo, grafik vb. nesnelerin genellikle fare yardımıyla üzerlerine gelmek, seçeceğimiz öge nesne ise üzerinde bir kez tıklamak, metin ya da metin parçası ise tarayarak seçili alana dönüştürmek gereklidir. Daha sonra gereklilik durumuna göre Kes veya Kopyala tıklanır. Yapıştırma işleminden önce kesilen ya da kopyalanan ögenin yeni yeri fare ile belirlenmeli ve imleç oraya taşınmalıdır. Daha sonra Yapıştır sekmesi tıklandığında seçilen ögenin kendisi veya bir kopyası belirlenen yere taşınır. Özel Yapıştır, yapıştırma işlemini seçenekler yardımıyla farklı özellikte ögeler hâlinde yapıştırmak için kullanılan sekmedir.
• Metni Seç, Seçim Kipi ve Tümünü Seç Sekmeleri: Metni Seç ile belge üzerindeki metin seçilebileceği gibi. Tümünü Seç sekmesi ile sadece metin değil aynı zamanda belgeye metin haricinde eklenmiş ögelerle birlikte tüm belge seçili duruma gelir. Seçim Kipi, Standart ve Blok Alanı seçiminin yapılacağı yana açılır pencere ile karşımıza çıkar.
• Değişiklikler Sekmesi: Yana açılan bir pencere ile belge üzerinde yapılan değişikliklerin izlenmesine olanak veren sekmedir. Bu pencerede Kayıt, Kayıtları Koru, Göster, Kabul et veya Reddet, Yorum, Belgeyi Birleştir sekmelerine ulaşılır.
• Belgeyi Karşılaştır Sekmesi: Bu sekme ile açılan diğer belge ile üzerinde çalışılan belge karşılaştırılır.
• Bul ve Değiştir Sekmesi: Aranan kutucuğuna yazılan karakter dizesi Bul butonunun tıklanması ile tüm metin boyunca aranır. İlk bulunan yer kullanıcıya işaret edilir. Eğer karakter dizesi metinde birden fazla kez geçiyorsa Tümünü Bul butonu ile metindeki tüm bulunan sonuçlar gösterilir.
• Otomatik Metin Sekmesi: Önceden tanımlanan veya İnternet ortamından edinilen metin bloklarının kısayollar ya da ilk harf girilerek yazılması işlemini gerçekleştirir.
• Veritabanını Takas Et Sekmesi: veritabanlarını değiştirmek ve organize etmek için kullanılan sekmedir.

Writer Yazılımı Görünüm Menüsü

Bu menü altında yer alan sekmeler ve açıklamaları aşağıda yer almaktadır:

• Yazdırma Düzeni ve Web Düzeni Sekmeleri: Yazdırma Düzeni yazıcıdan çıktı almaya uygun belgelerin oluşturulmasında kullanılırken, Web Düzeni ise web sayfası oluşturmaya uygun bir görünüme geçiş sağlar. İki görünüm arasındaki en büyük fark boyutlarının değişimidir. Belge alanı sol ve üst tarafında görünen cetvel yardımıyla bu fark daha kolay anlaşılır.
• Araç Çubukları Sekmesi: Menülerde bulunan özelliklerin sıklıkla kullanılanları, son kullanıcıya kolaylık olması açısından Araç Çubuğu adı verilen yapılarda ikon adı verilen belirli şekillerle gösterilmektedir. Araç çubukları üzerindeki ikonlar özelliklere kolay ve tek tıkla erişim imkânı verir.
• Durum Çubuğu, Cetvel, Metin Sınırları Sekmeleri: Durum Çubuğu, Writer yazılımının en altında bulunan ve sayfa durumu, stil, dil, seçili bulunan yazım durumu, seçim durumu, görünümler ve büyütme oranları hakkında bilgi veren çubuktur. Cetvel metin alanının sol ve üst tarafında bulunan ve yazılabilecek alanı görmemize ve belgeyi düzenlememize yardımcı olan çubuklardır. Üzerinde bulunan ölçüler sayesinde kâğıt boyutları ve yerleşim konusunda da yardımcı olur. Cetvel Sekmesi bu çubuğun gösterilmesini veya gizlenmesini sağlar. Metin Sınırları Sekmesi çerçevenin görünüm ayarlarını değiştirir.
• Alan Gölgelemeleri ve Alan Adları Sekmeleri: Alan Gölgelemeleri seçili ise diğer metinden farklı bir arka plan rengi ile belirtilir. Alan Adları Sekmesi ise, eklenen alanlarda değer yerine eklenen alan adı yazmasının sağlanmasıdır.
• Yazdırılamaz Karakterler Sekmesi: Metin oluşturulurken bazı karakterlerin varlığı ekranda tam olarak görüntülenmeyebilir. Boşluk, sekme ya da enter tuşları ile yapılan değişimler belli olsa da Yazdırılamayan Karakter Sekmesinin seçilmesi ile metinde bu karakterler de kendine özgü bazı işaretlerle kullanıcıya gösterilir.
• Gizli Paragraflar ve Yorumlar Sekmeleri: Gizli paragraflar sekmesi, farklı alanlarda oluşturulan metnin belge içerisinde görüntülenip görüntülenmeyeceğinin belirlenmesini sağlar. Aynı şekilde belgede metin de dâhil olmak üzere farklı ögelere yorumlar eklenebilir. Bu yorumlar kullanıcıya özel olup çıktı alınması esnasında görüntülenmemesi istenildiğinde Yorumlar Sekmesi kullanıcıya yardımcı olur.
• Veri Kaynakları Sekmesi: Veri Kaynakları Sekmesi metin alanının üst kısmına açılan pencere ile veri tabanlarını düzenlemeyi ve yapılan değişikliklerin veri tabanındaki yerlerinin seçilmesini sağlar.
• Gezgin Sekmesi: Ulaşılmak istenilen ögenin Gezin penceresindeki adına tıklandığında nesneye daha kolay ulaşılır. Bir anlamda belge içerisinde kolay gezinmeyi sağlar.
• Kenar Çubuğu Sekmesi: Kenar çubuğu, Writer yazılımı ana ekranında sağ tarafta yer bulunan ve standart bir yüklemede Özellikler, Stiller ve Biçimlendirme, Galeri ve Gezgin başlıkları içerisindeki özellikleri görüntüleyebilen alandır. Bu alanı açma ya da kapatma işlemi için Kenar Çubuğu Sekmesi kullanılır.
• Tam Ekran ve Yakınlaştır Sekmeleri: Kullanım kolaylığı olması açısından Tam Ekran Sekmesi seçildiğinde, bilgisayar ekranında sadece belge görüntülenir. Belgenin boyutlarının büyülterek veya küçülterek kullanıcıya rahat bir çalışma ortamı sağlanması için Yakınlaştır Sekmesinden faydalanılır.

Writer Yazılımı Ekle Menüsü

Belgede metin kısmı klavye ya da başka bir belgeden kopyalayıp yapıştırarak oluşturulabilir. Bunun dışında belgeye eklenecek diğer tüm ögeler Ekle menüsünün altındaki sekmelerde toplanmıştır. Bu sekmeler ve açıklamaları aşağıda verilmiştir:

• Elle Kes Sekmesi: Belge içerisinde bölümler arası geçiş yapılmak istenildiğinde kullanılan özelliklerden birisidir. Açılan pencere ile Satır Kesme, Sütun Kesme ve Sayfa Kesme seçilebilir. Sayfa kesme seçili olduğu zaman Dipnot, Dizin, HTML, İlk Sayfa vb. stiller seçilecek belgenin kolay düzenlenmesi sağlanır.
• Alanlar Sekmesi: Sekme tıklandığında yana açılır pencere ile çeşitli içeriklere sahip alan ekleme olanağı verir.
• Özel Karakterler Sekmesi: Bilgisayar yazılımları ile oluşan karakter kümesine ulaşabilmek için Özel Karakterler sekmesi kullanılır.
• Biçimlendirme İşareti Sekmesi: Metni oluşturan kelimeler arasında bazı durumlarda sabit boşluk ya da bölünmemesi gereken tire işareti kullanılması gerekebilir. Tire işareti ile bağlanan kelimelere “neden-sonuç, kültür-sanat” gibi kelime ikilileri verilebilir.
• Bölüm Sekmesi: Açılan Bölüm Ekle penceresi ile belgenin bölümlerinin, sütunlarının, girintilerinin, arka planının ve Dipnot veya Sonnot gibi ayarlarının yapılması sağlanır.
• Köprü Sekmesi: Eğer bilgisayar ortamında izlenecek bir belge oluşturuluyorsa Köprü sekmesi ile adresin verilmesi, metin belgesi programı kullanılırken bu bağlantının bir tarayıcı ile üzerine tıklandığında açılmasını ve web sayfasının görüntülenmesini sağlar.
• Üstbilgi ve Altbilgi Sekmeleri: Metin çerçevesi sınırları ile başlayan cetvel değeri, bu alanlar için de değer vermekte fakat imleç bu alana gitmemekte ve yazı yazılamamaktadır. Üst ve alt kısımda ayrılan bu boşluklar, üst ve alt bilgi girişi için ayrılan alanlardır. Belge ile ilgili telif hakkı olması durumunda bu bilginin üstbilgi ya da altbilgi olarak yazılması doğrudur.
• Dipnot/Sonnot Sekmesi: Dipnot, açıklanmak istenen bir karakter dizesinin sonunda yukarıda bir değer ve aynı sayfanın alt kısmında yine aynı değere sahip açıklama satırından oluşur. Aynı sayfada işlemlerin tamamı gerçekleştirilmiş olur. Sonnot ise karakter dizesi sonunda yukarı kısımda bir değer ve bu değer ile belge sonunda bir açıklama alanından oluşur.
• Başlık ve Yer İmi Sekmeleri: Belgeye başlık alanı eklemek için kullanılan sekme Başlık sekmesidir. Yer İmi sekmesi ise belgede belirli yerleri işaretlemek, işaretlenen yerleri daha sonra kolay bulmak için kullanılır.
• Çapraz Kaynak, Yorum ve Betik Sekmeleri: Çapraz Kaynak sekmesi, Alanlar sekmesi Diğer tıklandığında açılan pencereyi Çapraz Kaynaklar başlığı ile açmayı sağlar. Betik sekmesi, bir kod parçacığı ile belge ya da HTML belgesinde imlecin durduğu yeri belirlemeyi sağlar.
• Dizinler ve Tablolar Sekmesi: Eğer bölümlerden oluşan, dizin ve kaynakçası olan, örnek olarak bir kitap yazılıyorsa Dizinler ve Tablolar Sekmesi yana açılır penceresi ile dizin, içindekiler tablosu, kaynakça oluşturmayı ve belge ilerledikçe oluşturulan bu tabloları otomatik olarak doldurmayı amaçlar..
• Zarf Sekmesi: Belgenin bir zarf görünümü şeklinde oluşturulmasını sağlar. Genellikle yazılan mektupların zarf üzeri yazılarının yazıcıdan çıkartılması için kullanılan özelliklerden biridir.
• Çerçeve, Tablo ve Yatay Cetvel Sekmeleri: Çerçeve sekmesi ile belgenin tüm sayfaları veya seçili bir bölümü çerçeve içerisine alınır. Tablo menü olarak da anlatılacak olan Tablo ekleme sekmesidir. Yatay cetvel bir anlamda sadece yatay bir çizgi çekmek için kullanılır.
• Resim, Film ve Ses, Nesne, Kayan Çerçeve ve Dosya Sekmeleri: Resim, Film ve Ses, belge üzerine eklenebilecek ögelerdendir. Nesne Sekmesi ile belgeye OLE nesnesi, Eklenti, Formül veya Çizelge eklenebilir. Formül ve Çizelge Apache OpenOffice Calc yazılımından alınan özelliklerdir. Eklenen tablo üzerinde işlem yapmak ya da belgedeki verilerden çizelge oluşturmak amacı ile kullanılır. Kayan Çerçeve, başka bir belgenin, bu belge içerisinde kaydırma çubukları ile birlikte görüntülenmesini sağlar. Dosya sekmesi seçildiğinde açılan pencere ile belirlenen dosya, belgeye nesne olarak eklenmekte ve kullanılmaktadır.