Ünite 3: Openoffice Calc Ekle, Biçim ve Araçlar Menüleri

Giriş

Her ne kadar hesaplama ve çizelge oluşturma ürünü olarak düşünülse de belge üzerindeki verilerin, kolay anlaşılabilmesi açısından düzenli olması önemlidir. Düzensiz veri, hem belgeyi oluşturan kullanıcının çalışmasını hem de belgeyi kullanan diğer kişilerin verileri kavrayabilmesini zorlaştıracaktır.

Calc Yazılım Ürünü Ekle Menüsü

Ekle menüsü sekmeleri, hücrelerin içine ya da üzerine klavye ile eklenemeyen nesnelerin eklenmesi için kullanılır. Aynı zamanda hücre, satır, sütun veya çalışma sayfası gibi temel öğelerin eklenmesi için de bu sekmelerden faydalanılır.

Kesme yapılacak olan hücre aktif hücre olarak seçildikten sonra Elle Kesme sekmesi ile yana açılan pencereden Satır Kesme seçildiğinde aktif hücrenin altından, Sütun Kesme seçildiğinde ise aktif hücrenin solundan sayfaya bir kesme atılarak sayfa üzerinde bu kesmeler mavi çizgi ile kullanıcıya gösterilir.

Hücreler sekmesine Satırlar sekmesi ile aktif hücrenin üstüne, Sütunlar sekmesi ile de aktif hücrenin sol tarafına birer satır ve sütun eklenir. Satırlar ve Sütunlar sekmeleri ile gerçekleştirilen işlemler, satır numarasının veya sütun harfinin üzerine sağ tıklanarak açılan kısayol penceresinden de gerçekleştirilebilir.

Çalışma Sayfası Ekle sekmesi ile açılan pencere yardımıyla belge üzerine yeni bir çalışma sayfası eklenir. Arzu edilirse pencere içinde bulunan Dosyadan kısmı kullanılarak yeni eklenecek çalışma sayfası başka bir belgedeki çalışma sayfası olarak da belirlenebilir.

Açılan pencere haricinde kullanıcı tarafından Dosyadan Çalışma Sayfası sekmesi seçilirse, pencerede Dosyadan kısmı seçilmiş gibi davranılarak bilgisayar ve bağlı cihazlardan belge konumunun seçileceği dizin gösterimi direkt olarak açılır.

Calc ürünü, belge üzerine web sitesinden tablo ya da tablo alanlarının bir bölümünü eklemeye izin verir.

Bazı durumlarda hücre içerisine klavye ile yazılmayan değerlerin girişi gerekebilir. Bilgisayarın içerisinde tanımlı yazı tipleri ile gelen özel karakterlerin eklenmesi için Özel Karakterler sekmesi ile açılan pencereden faydalanılır. Bu pencereden ihtiyaç duyulan karakter seçilerek Tamam butonunun tıklanması, seçilen karakterin aktif hücreye eklenmesini sağlar.

Biçimlendirme İşareti sekmesi ile yana açılır pencere sayesinde genellikle kelimeler arasında kullanılan Bölünemez Boşluk, Bölünemez Tire ve İsteğe Bağlı Tire simgeleri karakter dizeleri arasına eklenebilir.

Köprü sekmesi ile seçilen hücreler veya hücre değerlerine genellikle İnternet ürünleri olmak üzere farklı bağlantılar sağlanabilmektedir. Köprü sekmesi, yeni bir belge ile bağlantı oluşturmayı da sağlayabilmektedir.

İşlev sekmesi ile açılan pencere içerisinde tanımlı işlevler, tüm hesap tablosu yazılım ürünlerinde olduğu gibi Calc ürünü için de son derece önemlidir.

İşlev özelliği ise Calc ürünü içerisinde geliştirici grup tarafından kullanıcıya yönelik hazırlanan otomatik hesaplamalardır. Her bir işlev farklı bir amaca hizmet etmek amacıyla geliştirilmiştir. İşlev sekmesi ile açılan pencere İşlev Sihirbazı adını alarak kullanıcıya işlevin kullanımı konusunda yardımcı olur. Sihirbazın ilk penceresinin sol kısmında kullanıcı tarafından kullanılabilecek işlevler listelenir. İşlevler adını alan bu başlık incelenecek olursa yazılım içerisinde kategorilere ayrılmış şekilde çok sayıda işlev bulunduğu görülebilir.

İşlev Listesi sekmesi ise kenar çubuğunda işlevleri göstererek kullanıcıya kolay kullanım sağlamayı amaçlamaktadır. İşlev Listesi sekmesinin sol kısmında bulunan işaret kalktığında ise kenar çubuğunda işlevlerin listesi gizlenmektedir.

İsimler sekmesi tıklandığında yana açılan pencere, bir çalışma sayfasında belirli bir hücre ya da hücre bloğuna bir isim vererek o hücrelerdeki değerleri farklı bir çalışma sayfasına aktarmayı amaçlayan özelliklerin kullanıcı tarafından açılmasını sağlar.

Yorum sekmesi ile o anda aktif bulunan hücreye yorum ekleme imkânı bulunmaktadır.

Calc çalışma sayfası üzerine resim, film, kayan çerçeve ya da nesne ekleme imkânı vardır. Seçilen sekmeye göre gerekli pencere açılarak çalışma sayfasına istenilen öğe eklenir. Eklenen öğeler daha önce bilgisayar içerisine kaydedilmiş öğeler olabileceği gibi, yazılım paketi ile bilgisayara gelen standart nesnelerden de oluşabilmektedir.

Calc ürününde en sık kullanılan özelliklerden bir tanesi de hücreler içerisinde bulunan verilerden çizelge yaratma imkânıdır. Hatta bazı kullanımlarda hücreler içerisine veriler herhangi bir hesaplama yapma amacı ile değil, sadece çizelgeye dönüştürülmek için girilir. Farklı türlerde çizelge yaratmaya imkan sağlayan zengin olanakları bulunan Çizelge sekmesi seçildiğinde, bir sihirbaz yardımıyla dört adımda veriler çizelgeye dönüştürülebilmektedir.

Veri aralığı da seçildikten veya düzenlendikten sonra İleri butonu ile üçüncü sihirbaz penceresi olan Veri Serisi penceresine geçiş yapılır. Veri Serisi penceresi çizelgeyi oluşturan verilerle ilgili detaylı tanımlamaların yapılacağı penceredir.

Çizelge Öğeleri penceresi bir anlamda, çizelgenin kullanıcı tarafından özelleştirilmesine yardımcı olur. Çizelge başlığı, Y ve X ekseni değer adları ve gerekli ise açıklamaların gösterileceği yön bu pencere ile seçilebilen özellikler arasındadır.

Calc Yazılım Ürünü Biçim Menüsü

Biçim menüsü, sahip olduğu sekmelerle diğer ofis ürünlerinde olduğu gibi biçimsel ayarları gerçekleştirmeyi sağlar. Calc belgeleri için belki de en önemli sekmeler hücreleri biçimlendirmeyi sağlayan sekmelerdir.

Varsayılan Biçimlendirme sekmesi, hücreler içerisine girilecek olan değerlerin varsayılan biçimde girilmesini sağlar. Varsayılan biçimler Araçlar menüsü altındaki Seçenekler ile belirlenebileceği gibi Stiller ve Biçimlendirme penceresi de bu konuda kullanıcıya yardımcı olmaktadır.

Hücreler sekmesi ile açılan pencere seçili hücre grubunun içeriğini belirlememize yardımcı olur.

Sayılar başlığı ile hücre içerisine girilecek olan değer belirlenmektedir. Kategori bölümü ne tür değerler yazılacağını, Biçim bölümü ise girilecek olan değerin biçimini belirlemeye yardımcı olur. Dil, Seçenekler ve Biçim Kodu ise hücre içerisindeki değerin diğer özellikleridir.

Yazı Tipi başlığı ile hücre içerisine yazılacak değerin yazı tipi, boyutu ve özellikleri seçilir. Yazı Tipi Efektleri sekmesi ile belirlenen yazı tipine farklı efektler eklenebilir.

Hizalama başlığı ile hücre içerisindeki değerin hücre içerisindeki konumu belirlenmektedir.

Kenarlıklar sekmesi ile kâğıt üzerine yazdırılacak olan çerçeveler hücrelere eklenir. Hücrenin tercih edilen kenarlarına özel kenarlık ekleme imkânı da mevcuttur. Bu başlık ile eklenecek olan kenarlıkların tipi ve genişliği de kullanıcı tarafından belirlenir.

Arka Plan başlığı hücre içlerinin renklendirilmesini sağlar. Bir palet sayesinde tercih edilen renk hücre ya da hücrelere arka plan rengi olarak eklenir.

Hücre Koruması başlığı, seçilen hücrelerin korunmasını sağlar. Koruma işlemi, hücreleri gizlemek ya da yazdırma esnasında gizlemek için kullanılabilir.

Satır, Sütun ve Çalışma Sayfası sekmeleri ile gizleme, gösterme ve yükseklik ya da genişlik ayarlama işlemleri, bu sekmeler ile yana açılan pencereler vasıtasıyla gerçekleştirilir. Satır ve Sütun sekmeleri için kullanılabilen En Uygun Yükseklik veya En Uygun Genişlik seçenekleri ile içerisinde bulunan değere göre hücre boyutları otomatik olarak ayarlanır. Çalışma Sayfası sekmesi, çalışma sayfasını yeniden adlandırmayı ya da sekme rengini değiştirmeyi sağlayan ilave sekmelere de sahiptir.

Hücreleri Birleştir sekmesi, birden fazla hücrenin tek bir hücre haline gelmesini sağlar. Bu sekmeyi kullanmadan önce birleştirilecek olan tüm hücreler seçilmelidir.

Sayfa sekmesi ile açılan pencere, kullanıcıya çalışma sayfası ile ilgili tüm ayarları yapma imkânı verir.

Sayfa başlığında kâğıt ve kenar boşluğu ayarları yapılabilir. Sayfa kenarlıkları ve arka plan ile üst bilgi ya da alt bilgi boyut ve değerleri de bu pencere başlıkları kullanılarak yapılır. Çalışma Sayfası başlığı ise sayfa sıralamasının ve yazdırma ayarlarının gerçekleştirildiği başlıktır.

Karakter sekmesi ile açılan pencere hücre içerisindeki değerin yazı tipini, şeklini ve boyutunu, yazı tipi efektlerini ve konumunu seçmeyi sağlamaktadır.

Paragraf sekmesi hücre içerisinde paragraf ayarlarının kullanıcı tarafından yapılmasını sağlar. Büyük/Küçük Harf Değiştir sekmesi, hücre içerisindeki karakter dizelerini pencereden seçilen düzene getirir.

Stiller ve Biçimlendirme sekmesi seçili hücre ya da hücrelerin stillerinin hazır stillerden birine dönüştürülmesini sağlamaktadır.

Otomatik Biçimlendir sekmesi ise tercih edilen ve daha önceden belirlenen bir stilin hızlı bir şekilde hücre içerisine uygulanmasına yardımcı olur.

Koşullu Biçimlendirme, farklı koşullar altında hücre biçimini değiştirmeyi sağlayan bir sekmedir.

Sabitleyici, Düzenle ve Çevir sekmeleri genellikle çalışma sayfası üzerine eklenen nesnelerle kullanılan sekmelerdir. Bu sekmeler çizelgeler için de kullanılmaktadır. Sabitleyici ile belirlenen nesne hücreye veya sayfaya sabitlenebilmektedir. Düzenle sekmesi birden fazla nesnenin birbirine göre durumunu belirler. Bu sekmenin kullanılması için genellikle kullanılan birden fazla nesne üst üste konumda olmalıdır.

Çevir sekmesi ile yana açılan pencereden, seçilen nesne dikey ya da yatay olarak döndürülebilmektedir.

Hizalama sekmesi de yana bir pencere açılmasını sağlar. Hizalama sekmesi genellikle yazı ya da eklenmiş öğenin hücre içerisindeki konumunu belirlemek için kullanılan sekmeler içerir.

Grupla sekmesi iki ya da daha fazla ekli nesnenin birleştirilerek tek bir nesne gibi davranmasını sağlar.

Grafik sekmesi ile açılan yan pencerede bu sekme özelliklerinin aktif hale gelebilmesi için ekli bir nesne seçilmelidir. Daha sonra nesneye ait özellikler yana açılır pencereden değiştirilebilir veya nesne üzerine çizgi, alan, metin ya da noktalar eklenebilir.

Özellikler ve Form sekmeleri nispeten daha uzmanlaşmış bir kullanımda karşımıza çıkan iki sekmedir.

Genellikle pasif durumda bulunan sekmeler, araç çubuklarından Form Denetimleri açılarak çalışma tablosu üzerine bir form nesnesi eklenmesi ile aktif duruma geçer. Eklenen nesnenin özelliklerini ve form yapısını düzenleyerek VBA (Visual Basic Application) ile ilgili kodları oluşturmak için bu iki sekmeden yardım alınır. Özellikler penceresi ile form nesnesi özelliklerine, Form sekmesi ile form özelliklerine ulaşılır. Bu sekmeleri kullanmak için başlangıç seviyesinde programlama bilgisine de ihtiyaç vardır.