Ünite 1: Perakende Ürün Yönetimine Giriş

Giriş

Ürün yönetimi hem üretici hem de dağıtıcı firmalar tarafından yararlanılan bir kavramdır. Bu bölümün amacı ise; perakende ürün yönetimine perakendeci açısından bakabilmektir. Perakende ürün yönetimi, işletmenin çeşitli seviyelerdeki diğer bölümleri ile işbirliğini gerektirir. Ürün yönetimi işletmenin misyon, vizyon, hedefleri ve kendini konumlandırması ile de yakından ilgilidir. Perakende ürün yönetimi, tüketicilerin istek ve ihtiyaçlarının belirlenmesi, buna uygun ürünlerin tedarik edilmesi, stok seviyelerinin yönetimi, mağaza alanının ürünlere dağıtılması ve ürünlerin mağazada satışa sunulması gibi operasyonları kapsayan bir süreçtir.

Türkiye’de ürün yönetimi, perakendenin performansını arttırmak amacıyla yararlanılan bir araç ve a ülkenin ekonomik yapısını da yansıtır. Türkiye’de perakende sektörü ülkedeki ekonomik ve sosyal değişim ve dönüşümlere bağlı olarak 1980’lerin ortalarından itibaren çok önemli bir gelişme göstermiştir. Gelinen noktada Türkiye’deki perakende formatları gelişmiş batılı ülkelerdekilerle aynı seviyededir. Perakendecilik her ekonomide çok önemli bir yere sahiptir. Planet Retail Raporu’na göre, perakende satışlar 1998 yılında 23 milyar TL, 2009 yılında ise 317 milyar TL’dir. Perakende satışların 2013 yılında 448 milyar TL ye ulaşması beklenmektedir. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TUİK) 2008 yılı verilerine göre Türkiye’de perakende sektörünün cirosu 190 milyar dolar olup, bu büyüklük içerisinde organize perakendenin payı %35’dir. Bu cirolara hane halkı tüketimi açısından bakıldığında sektörün büyüklüğü 252 milyar dolar ve organize perakendenin payı ise %27’dir. Gelişmiş ülkelerle kıyaslandığında, önümüzdeki süreçte toplam perakende cirosu içerisinde organize perakendenin payı artacaktır.

Temel Kavramlar

Perakende işinin hedefi nihai tüketici ya da son kullanıcıdır. Perakende ile yakından ilgili kavramlar tüketici, müşteri, örgütsel müşteri, perakende, perakendecilik, ürün ve ürün yönetimidir.

• Tüketici , kendi ya da aile bireylerinin istek ve ihtiyaçlarını tatmin etmek amacıyla satın alma faaliyetinde bulunan veya satın alma potansiyelinde olan gerçek kişidir.
• Müşteri , belirli bir mağaza ya da şirketten düzenli olarak alışveriş yapan kişidir.
• Örgütsel müşteri , mal ve hizmetleri ticari amaçla bir başkasına satma ya da başka bir mal ya da hizmetin üretilmesi amacıyla satın almada bulunan kuruluşlardır.
• Hedef pazar , perakendecilerin hizmet etmek için araştırdıkları müşteri grubudur. Belirli bir hedef pazar, perakendecinin hizmet etmek için yöneldiği grup ya da müşteri grubudur.
• Perakende karması , ürün, fiyat, reklam, satışı özendirme, yer, müşteri hizmetleri ve satış ile mağaza tasarım ve yerleşiminin bir birleşimidir. Perakendeciler, perakende karmasını hedef müşterilerinin istek ve ihtiyaçlarını en iyi bir biçimde karşılayacak şekilde oluştururlar.
• Değer Önerisi , perakendecinin ürün ve hizmetlerini kullanmak suretiyle, müşterinin elde edeceği somut ve soyut sonuçların açık bir ifadesidir. Bu, rakip firmaların önerilerine karşı ortaya konulan önemli bir yarar farkıdır.
• Perakendecilik , kişisel ve aile bireylerinin kullanımı için tüketicilere satılan mal ve hizmetlere değer katan işletme faaliyetlerinin oluşturduğu bütündür. Perakendecilik hem ürün hem de hizmetlerin satışını içerir.
• Perakendeci , perakendeciliği uğraş edinen kişiler ya da işletmelerdir.

Perakendecilik aynı zamanda kendi kavramlarını geliştirmiştir. Bu yüzden İngilizcede her ikisi de aynı anlama (ürün) gelmekle beraber “product” yerine “merchandise” kavramının kullanılması tercih edilir. Bu anlamda “merchandise” kavramı aynı zamanda çeşit, fiyat/kalite, markalama ve stok devir hızı gibi elemanları da içeren daha geniş bir kavramdır. Diğer taraftan, perakendecilikte “merhandising” kavramı sıklıkla kullanılmasına karşın iyi tanımlanmamış bir kavramdır. Bu nedenle bu kitapta, “merchandise” yerine ürün, “merhandising” yerine ürün yönetimi ve “merchandiser” yerine de ürün yöneticisi kavramları kullanılacaktır.

Ürünlerin Sınıflandırılması

Ürünler, geleneksel olarak; dayanıklılık ve somutluk ile kullanım özellikleri temelinde sınıflandırılabilir. Ürünler dayanıklılık ve somutluk özelliklerine göre dayanıksız mallar, dayanaklı mallar ve hizmetler olmak üzere üç grupta sınıflandırılabilirler.

• Dayanıksız mallar ; somut mallar olup, normalde bir ya da birkaç kullanımda tüketilirler.
• Dayanıklı mallar ; somut mallar olup, normalde çok kez kullanılmasına karşın tüketilemezler.
• Hizmetler ; soyut, ayrılamaz, değişken ve bozulabilir ürünlerdir.

Ürünler tüketici özellikleri göre kolayda mallar, beğenmeli mallar, özellikle mallar ve aranmayan mallar olarak gruplandırılabilir.

• Kolayda Mallar , tüketicilerin genellikle kolay bir biçimde çok az çaba ile sık sık satın aldıkları mallardır. Kolayda mallar daha alt bölümlere ayrılabilir. Temel mallar tüketici tarafından düzenli bir biçimde rutin olarak satın alınırlar. Tepkisel mallar; herhangi bir planlama ya da araştırma çabası olmaksızın, acil ihtiyaç ürünleri ise acil bir ihtiyaç olduğunda satın alınırlar.
• Beğenmeli Mallar , müşteriler bu malların seçim ve satın alma sürecinde, uygunluk, kalite, fiyat ve tarz özellikleri bakımından karşılaştırma yaparlar. Beğenmeli mallar da daha alt bölümlere ayrılabilir. Homojen beğenmeli mallar, kalitede benzer ancak fiyatta farklıdırlar. Heterojen beğenmeli mallar ise ürün özellikleri ve hizmet yönünden farklıdırlar.
• Özellikli Mallar , yeterli sayıda satın alıcının özel satın alma çabası göstermeye istekli olduğu, özgün özellik ya da marka kimliklerine sahip mallardır.
• Aranmayan Mallar , tüketicilerin hakkında bilgi sahibi olmadığı ve normalde satın almayı düşünmedikleri mallardır.

Perakende Ürün Yönetiminin Prensipleri

Perakende ürün yönetiminin temel prensibi; doğru ürünü, doğru yerde, doğru fiyattan, doğru miktarda ve doğru zamanda bulundurmaktır.

Doğru Ürün : Doğru ürüne sahip olmak, değişkenlik gösteren tüketici talep bilgisine sahip olmayı gerektirir. Tüketici talebi, tüketicinin sosyal, ekonomik, demografik ve benzeri özelliklerinde ortaya çıkabilecek değişikliklere ve teknolojik gelişmelere göre değişkenlik gösterir. Perakendecinin görevi, değişik etkenlere bağlı olarak ortaya çıkan bu değişim ve gelişmeleri izleyerek doğru ürünleri bulundurabilmektir.

Doğru Yer : Perakende mağaza operasyonunun etkin olabilmesi için, doğru ürün doğru yerde bulundurulmalıdır. Bunun anlamı ürünün tüketiciye sunulduğu mağazanın doğru yerde olmasıdır. Diğer bir konu da ürün doğru mağazada mı sunulmaktadır. Ancak mağazanın müşteriye yakın olması kolayca ulaşılabileceği anlamına gelmez.

Doğru Fiyat : Doğru fiyatlar; perakendecinin operasyon maliyetlerini karşılayacak ve makul bir büyümeyi sağlayacak biçimde kar getirecek fiyatlardır. Genelde mağazada satılan bütün ürünler için doğru fiyat, bu iki etkeni sağlamak üzere belirlenmeye çalışılır.

Doğru Miktar : Bir perakende mağazadaki ürünün doğru miktarı, ürünün talebi, ürün çeşitleri ve doğru fiyatın fonksiyonudur. Bu unsurların yönetimi belirli bir ürün çeşidi için doğru miktarı gösterecektir.

Doğru Zaman : Perakendecilikte zaman iki yönden önemlidir. Birincisi, perakende koşulları zaman içerisinde değişmektedir. Perakendecilikte başarılı olmak isteyen herkes değişim koşullarını fark etmeli ve kendini bunlara uyarlamalıdır. İkincisi ise ürünlerin doğru zamanda mağazada bulundurulmasıdır. Doğru zaman müşterinin istediği zamandır.

Ürün Tanımı, Ürün Seviyeleri ve Ürün Karması

Ürün, bir istek ya da ihtiyacı karşılamak amacıyla pazara sunulan herhangi bir şeydir. Pazarlanan ürünler fiziksel malları, hizmetleri, deneyimleri, etkinlikleri, kişileri, yerleri, varlıkları, organizasyonları, bilgiyi ve fikirleri içerir. Pazarlamacılar pazara sundukları ürünlerle ilgili olarak ürünün beş seviyesini dikkate alarak düşünmeye ihtiyaç duyarlar. Bu beş seviye bir müşteri değer hiyerarşisi oluşturur. En temel seviye “ana yarar” seviyesidir: müşterinin gerçekten satın almadan beklediği temel hizmet ya da yarardır. İkinci seviyede, pazarlamacı ana yararı temel ürüne dönüştürmelidir. Üçüncü seviyede, pazarlamacı beklenen ürünü hazırlar. Normalde tüketici bu ürünü satın aldığında belirli özellikler ve şartların olmasını bekler. Dördüncü seviyede, pazarlamacı zenginleştirilmiş ürün hazırlar. Bu ürün müşterinin beklentilerinden daha fazlasını sağlar. Beşinci seviyede, tüketici üründen ilave beklentiler içerisinde olur. Bu seviyede üründen bütün olası zenginleştirme ve ürün dönüştürülmeleri beklenir.

Ürün karması (ürün asortisi), belirli bir satıcının satış için önerdiği bütün ürünlerin ve çeşitlerin bir setidir. Kodak’ın ürün karması, iki güçlü ürün hattından oluşur. Bunlar; bilgi ürünleri ve imaj ürünleridir. Michelin, üç ürün hattına sahiptir; lastikler, haritalar ve restoran değerlendirme hizmetleri. Bir şirketin ürün karması belirli bir genişlik, uzunluk, derinlik ve uyumluluğa sahip olmalıdır. Bir ürün karmasının genişliği; şirketin kaç farklı ürün hattını taşıdığını, bir ürün karmasının uzunluğu; karmadaki çeşitlerin toplam sayısını ifade eder. Ortalama uzunluk, ürün karması uzunluğunun ürün hattı sayısına bölünmesi ile bulunur. Bir ürün karmasının derinliği; ürün hattındaki her bir üründe kaç farklı varyant/değişik çeşit olduğunu, bir ürün karmasının uyumluluğu; son kullanım, üretim gerekleri, dağıtım kanalları ya da başka yönlerden değişik ürün hatlarının ne kadar birbirine yakın olduğunu ifade eder.

Ürün Çeşitlerinin Stratejik Rolü

Perakendeciler sundukları ürün çeşitliliği sayesinde müşterilerinin ilgisini çekerler. Ürün çeşitliliği, aynı ürün gruplarını satan perakendecinin rakiplerine karşı kendini konumlandırmasına yardım eder. Ürün çeşitleri sınırlı tutularak tamamen uzman bir perakendeci olunabilir. Bu durumda tamamen yüksek kaliteli ürünlere yönelebileceği gibi güçlü bir moda ürünler satıcısı da olabilir. Alternatif olarak, ürün çeşitleri oldukça geniş tutulabilir ve tüketicilere daha uygun fiyatlı ürünler önerilebilir.

Perakende Ürün Sektörleri

Perakende endüstrisi, işletmenin hangi sektörde faaliyet gösterdiğini belirlemek amacıyla, giyim sektörü, elektrikli aletler sektörü, mobilya sektörü gibi satılan ana ürün tiplerini kullanır. Bununla beraber, sınıflandırma yöntemi birçok büyük perakendeci tarafından çok anlamlı bulunmuyor. Çünkü bu yolla belirli süpermarket grupları, özellikli mağazalar ve departmanlı mağazaların sınıflandırılamadığı ifade edilmektedir. Perakende ile ilgili kararların tüketicilerin istekleri de dikkate alınarak sağlıklı bir biçimde verilebilmesi ve kaynakların etkin ve verimli bir biçimde kullanılabilmesi için sektörler itibariyle doğru verilerin sağlanmasına ihtiyaç bulunmaktadır. Sektörler itibariyle perakendeciliğe ilişkin verilerin sağlanmasında genel olarak iki yol kullanılmaktadır. Bunlardan birisi Türkiye İstatistik Kurumu’nun; Genel Sanayi ve İşyerleri Sayım çalışmaları sonucu sağlanan veriler, diğeri ise bazı araştırma firmalarının belirli aralıklarla satış noktalarında gerçekleştirdiği araştırmalar ya da yöntemlerle sağladığı verilerden oluşmaktadır. Türkiye, AB ile uyumlu ve uluslararası sınıflama sistemine entegre olabilecek şekilde geliştirilen bir sınıflama sistemini kullanmaktadır. Bu sayede hem AB ve uluslararası karşılaştırmalara olanak sağlayacak hem de ulusal düzeydeki bilgi taleplerini karşılayabilecek nitelikte bir sınıflama sistemi geliştirmiştir. Bu sınıflama sistemi şu kategorileri içermektedir:

• Belirli Bir Mala Tahsis Edilmemiş Mağazalardaki Perakende Ticaret : Bu grup, süper marketler veya büyük mağazalar gibi, aynı birim içerisinde (belirli bir mala tahsis edilmemiş mağazalar) çeşitli ürün reyonlarının olduğu yerlerdeki perakende ticareti kapsamaktadır.
• Belirli Bir Mala Tahsis Edilmiş Mağazalarda Gıda, İçecek ve Tütün Perakende Ticareti : Bu sınıf; taze meyve ve sebze, et ve et ürünleri, korunmuş meyve ve sebze, deniz ürünleri, unlu mamuller ve şekerli ürünler, alkollü ve alkolsüz içecekler, tütün ürünleri, süt ürünleri ve yumurtaların perakende satışını kapsamaktadır.
• Belirli Bir Mala Tahsis Edilmiş Mağazalarda Otomotiv Yakıtının Perakende Ticareti : Motorlu taşıt ve motosiklet yakıtının perakende ticaretini kapsamaktadır.
• Belirli Bir Mala Tahsis Edilmiş Mağazalarda Bilgi ve İletişim Teknolojisi Teçhizatının Perakende Ticareti : Bu sınıf, bilgisayar çevre donanımlarının perakende ticareti, video oyun konsollarının perakende ticareti, kişiye özel olmayan yazılım programlarının perakende ticaretini kapsamaktadır. Ayrıca radyo ve televizyon perakende ticareti, ses ve video teçhizatın perakende ticareti, CD, DVD, MP3 vb. çalar ve kaydedicilerin perakende ticareti de bu sınıfa dahildir.
• Belirli Bir Mala Tahsis Edilmiş Mağazalarda Diğer Ev Eşyalarının Perakende Ticareti : Bu grup, belirli bir mala tahsis edilmiş mağazalarda tekstil, hırdavat, halı, elektrikli cihazlar veya mobilyaların perakende ticaretini kapsamaktadır.
• Belirli Bir Mala Tahsis Edilmiş Mağazalarda Kültür ve Eğlence Mallarının Perakende Ticareti : Bu grup, belirli mala tahsis edilmiş mağazalarda kitaplar, gazeteler, müzik ve video kayıtları, spor aletleri, oyunlar ve oyuncaklar gibi kültürel ve eğlence mallarının perakende ticaretini kapsamaktadır.
• Belirli Bir Mala Tahsis Edilmiş Mağazalarda Diğer Malların Perakende Ticareti : Bu grup, giyim eşyası, ayakkabı ve deri eşyalar ile eczacılık ürünleri ve tıbbi ürünler, saatler, hatıra eşyalar, temizleme maddeleri, silahlar, çiçekler ve ev hayvanları ve diğer ürünler gibi bu sınıflamanın diğer bölümlerine dahil edilmemiş ürünlerin belirli bir mala tahsis edilmiş mağazalardaki satışını kapsamaktadır.
• Tezgahlar ve Pazar Yerleri Vasıtasıyla Yapılan Perakende Ticaret : Bu grup, bir yol boyunca ya da sabit bir pazarda genellikle taşınabilen bir tezgahta her çeşit yeni veya ikinci el ürünlerin perakende ticaretini kapsamaktadır.
• Mağazalar, Tezgahlar ve Pazar Yerleri Dışında Yapılan Perakende Ticaret : Bu sınıf, posta ile satış yapan evler veya internet yoluyla perakende satış faaliyetlerini, yani alıcının reklamlara, kataloglara, bir web sitesinden sağlanan bilgiye, modellere ve diğer reklam araçlarına dayalı olarak seçimini yaptığı ve siparişini posta, telefon veya internet üzerinden verdiği perakende satış faaliyetlerini kapsamaktadır.

Perakende Ürün Yönetimi Karar Alanları

Perakende ürün yönetiminde sadece ürün çeşitlerinin en geniş bir biçimde mağazada hazır bulundurulması değil, ürünlerin tüketicilere nasıl sunuldukları da önemlidir. Ürünlerin mağazada rafta ya da web sitesinde olmaları, mağaza için ürün yerleşim mantığı, ürün grupları arasındaki ilişki ve ürünlerin çevresinde yaratılan atmosfer gibi perakende ürün yönetiminin tüm yönleri önemlidir. Küçük bir perakende organizasyonda ürün yönetimi, genel olarak bir mağazanın yönetilmesi olarak ele alınabilir. Büyük perakende organizasyonlarda ürün yönetimi çok yoğun bir görevdir. Birçok yönetim kademesini içerir ve uzman satın alma ekibi büyük bir merkezi satın alma ofisinde görevlendirilmişlerdir. Büyük perakende zincirlerinde ürün yönetimi ile ilgili çoğu karar için yetkiler şirket merkezinde toplanmaktadır. Bu karar alanları aşağıda kısaca açıklanmaktadır.

• Stratejik Ürün Yönetimi : Perakende strateji, “perakendecinin pazarla nasıl iletişim kuracağı ve müşterilerle uzun dönemli ilişkileri nasıl inşa edeceği ile ilgili açık ve tanımlanmış bir plandır.” Perakende işletmenin varlığının temeli olan perakende strateji, işletmenin tanımlanmasına yardım eder. Bu stratejinin amacı, perakendecinin pazar çevresinde karşılaşacağı sorunlarla nasıl mücadele edeceğini belirler. Stratejik ürün yönetimi, tüketicilerin değişen tercihlerine bağlı olarak perakendecinin büyüme yönünü belirler ve operasyonel maliyetlerin mümkün olan en düşük seviyede tutulması suretiyle, en yüksek satış hacmi ve karın sağlanmasını hedefler. Stratejik ürün yönetimi, aynı zamanda riski yönetmek, pazardaki fırsatlarını izlemek ve kaynakların en verimli bir biçimde kullanılmasını gerçekleştirmektir.
• Operasyonel Ürün Yönetimi : Operasyonel ürün yönetim takımı, stratejik hedefleri başarmak amacıyla ürün çeşitlerinin değiştirilmesi ya da genişletilmesi yönünde çaba gösterirler. Bu yöneticiler; tedarikçilerin bulunması ile bilgi sistemlerinden de yararlanarak tüketicilerin istek ve ihtiyaçlarını karşılayabilecek ürünleri satışa hazır halde bulundurmak ve yeni ürünlere müşterilerin dikkatini çekmek için pazarlama kampanyalarının uygulanması ile birlikte, fiyatlandırma ve ürünlerin mağazada nasıl sunulması gerektiği ile ilgili gündelik kararları verirler.
• Mağazada Ürün Yönetimi : Operasyonel ürün yönetimi, ürün planlamasının düşünceden gerçeğe dönüştürülmesini ifade eder. Ancak, ürün yönetimi sürecinin tamamlanması mağazada olur. Perakende mağazalardaki ürün yöneticileri, alanın ürünlere dağıtılması ve görsel sunum planlarını yaparlar, ürünlerin satışında hizmet sunarlar ve belirli markaların tercihinde promosyonları uygularlar.

Perakende Ürün Yönetimi Anlayışının Gelişimi

Çoğu perakendeci ürün yönetimi konusunda farklı yaklaşımlara sahiptirler. Ürün yönetimi; finansman, insan kaynakları ve sistem yönetimi gibi temel işlev olarak görülür. Bunların yanında; pazarlama ve lojistik de ürün yönetimi ile bütünleşmiştir. Perakende ürün yönetimi anlayışı gelişmiş ekonomilerde zaman içerisinde evrimsel adımlar izlemiştir. Satın alma odaklı anlayış döneminde, satın alıcı olmak için mağazanın satış katından departman yönetimine kadar birçok alanda çalışmak gerekliydi. Bu dönemde satın alma işi çok önemli olduğu için oraya ulaşmak uzunca bir zaman almaktaydı. Bu görev bugün için de çok önemli olduğu için üniversite mezunu ve ürün bilgisi ve tedarikçi bilgisine sahip olmayı gerektirmektedir. 1970’lerin sonu ve 1980’ler boyunca, perakende işletmesi içerisinde satın alıcının rolü arttı. Satın alıcıya ilki ürün seçimi, ikincisi ürün sunumu ve satışı olmak üzere iki önemli rol verildi. Bunun anlamı satın alıcı, ürünün özellikleri hakkında bilgi sahibi olacak ve doğru tedarikçiyi seçecek çünkü seçeceği ürün tüketicinin fiyat ve diğer hizmet standartlarını karşılayacaktır. 1990’lar boyunca, tüketici odaklı yeni bir yaklaşım gelişti. Bu anlayış, tüketicilerin ne satın alacağını tahmin etmek yerine onların istek ve ihtiyaçlarına odaklanmayı esas alır. Pazarlama odaklı olan bu yaklaşımın gereği olarak ürün yöneticileri tek bir marka, ürün ya da ürün grubuna odaklanır ve tüm satış ve dağıtımından sorumlu olurlar. 21. yüzyılda tüketici ihtiyaçları daha karmaşık hale gelmiştir. Ürün ve mağaza seçimi ile alışveriş süreçleri, hizmet ve bilgi sunumu tüketicinin sorunlarına çözüm bulmaya yöneliktir. Bu süreç “yaşam tarzı perakendeciliği” olarak tanımlanmaktadır. Yaşam tarzı perakendecileri, tüketicilerin tutumları, düşünceleri ve ilgileri tarafından belirlenen bir grup tüketicinin ihtiyaçlarını karşılamak üzere ürün ve hizmet sunarlar.

Perakende Konumlandırma

Konumlandırma uzmanları “konumlandırmayı her zaman ürüne yapılan bir şey değil, zihinde yapılan bir şey olarak” tanımlamaktadırlar. Konumlandırma, potansiyel müşteriler zihninde kendinizi nasıl farklılaştırdığınızla ilgilidir. Konumlandırmada başarılı olmanın yolu farklı olmaktan geçer. Farklı olmak için bir özelliğe sahip olmak gerekir. Bir özelliğe sahip olmak, bir ürün ya da hizmeti farklılaştırmanın başlıca yoludur.

Fiyat Konumlandırması

Perakende kuruluşların kendilerini konumlandırmalarında kullandıkları araçlardan birisi de fiyatlandırmadır. Perakende zincirlerinde, özellikle de süpermarket zincirlerinde iki tür fiyatlama stratejisi uygulanır. Bunlardan birisi, satışa sunulan tüm ürün gruplarında Her Gün Düşük Fiyat, diğeri ise satışa sunulan ürünlerin bazılarında geçici fiyat indirimleri uygulamaktır. Her gün düşük fiyat uygulayan perakendeciler, tüketicilerin zihninde kendilerini sürekli düşük fiyatla ürün satan perakendeci olarak konumlandırırlar. Bu düşük fiyat stratejisini sürekli devam ettirebilmek için belirli maliyet avantajına sahip olmak gerekir.

Çoğu perakende zinciri ise; belirli ürün ya da ürün gruplarında geçici bir süre için fiyat indirimi ya da promosyon yaparlar. Bu tür perakende zincirleri ziyaret eden müşteriler çoğu kez raflarda ya da dahili yayınlarla bu promosyonlardan haberdar edilirler. Fiyat konumlandırma stratejisi üç unsuru dikkate alır: fiyatın kendisi, müşterinin ürün ya da hizmeti kullanmasından sağladığı yarar ve rakiplerin konumlandırması.