Ünite 5: Diğer Pazarlama İletişimlerinin Planlanması

Kişisel Satış

Kişisel satış, pazarlama iletişimi içerisinde önemli bir yere sahiptir. Diğer iletişim çalışmaları kitle iletişimini kullanmasına karşın, kişisel satış, kişisel iletişim modeline ve özelliklerine dayanır. Bu özellik, kişisel satışın pahalı bir uygulama olması özelliğini de beraberinde getirir ve tüketici ile iletişimde yüz yüze iletişim görevleri önem kazandığında bu yöntem seçilmelidir.

Kişisel Satış Süreci ve Amaçları

Kişisel satışın gerekli olduğu durumlar, ürün/hizmet özellikleri ya da markanın koşullarına göre değişkenlik göstereceği gibi, kişisel satışta izlenen süreç de farklılaşabilecektir.

Belch ve Belch kişisel satış sürecinin aşamalarını şu şekilde sıralamıştır:

1. Potansiyel müşteri bulma
2. Müşterilerin ihtiyaç ve isteklerini belirleme
3. Müşterilerin ihtiyaç ve isteklerini tatmin edecek bir çözüm önerme
4. Markanın ve ürünlerinin özelliklerini gösterme
5. Satışı gerçekleştirme
6. Müşteriyi takip etme ve satış sonrası hizmetleri sunma

Kişisel satışın amaçları, diğer iletişim çalışmalarının amaçları ve pazarlama amaçları ile tutarlı ve uyum içerisinde olmak zorundadır. Kişisel satışın genel amaçları şu şekilde özetlenebilir.

• Müşteriyi ikna ederek satışın olmasını sağlamak
• İşletmeye Pazar, rakipler ve müşteriler hakkında bilgilerin doğru ve zamanında ulaştırılmasını sağlamak
• Müşterilere uygun seviyede hizmetlerin gitmesini sağlamak
• Müşteri tatmini sağlamak ve geliştirmek

Kişisel Satışın Avantajları ve Dezavantajları

Her pazarlama iletişimi aracının olduğu gibi, kişisel satışın da diğer araçlara göre bazı avantajları ve dezavantajları vardır.

Kişisel Satışın Avantajları

• Satış temsilcisi ile müşteri arasındaki iki yönlü iletişim ve etkileşim ikna edicilik düzeyini arttıracak ve müşteriden doğrudan geri bildirimler alınmasını sağlayacaktır.
• İletişim sürecinde marka mesajlarının, her bir müşterinin ihtiyaç ve beklentilerine uygun olarak hızla düzenlenebilecek olması, müşterilerin problemlerini etkin bir biçimde çözmeyi ve satışı gerçekleştirmeyi kolaylaştıracaktır.
• Potansiyel alıcıların daha odaklı bir biçimde seçilebilecek olması ve kurulacak yüz yüze iletişim sayesinde, kitlesel iletişimde karşılaşılan doğru tüketiciye ulaşamama ve dikkatin farklı yönlere dağılması problemlerinin önüne geçilebilecektir.
• Satış temsilcisinin müşteriyle olan yakın ilişkisi ve danışman rolü, müşterinin karar verme sürecine doğrudan etki edebilmesini sağlayacaktır.
• Müşteriden birincil ağızdan alınacak olan geri bildirim ile tüketicilerin ihtiyaç ve beklentileri, fiyatlandırma, rakiplerin ürün ve hizmetleri gibi konularda değerli bilgiler elde edilebilecektir.

Kişisel Satışın Dezavantajları

• Ulaşılan her bir müşteri başına düşen maliyet diğer pazarlama iletişimi araçlarına kıyasla oldukça yüksektir.
• Kitle iletişimine kıyasla, daha odaklı bir hedef tüketici seçimi yapılacağı kabul edilse de satış temsilcileri kısıtlı sürede çok az sayıda müşteriye ulaşabileceklerdir.
• İletişim sürecinde satış temsilcisinin bireysel ve bağımsız olması marka mesajlarının standardize edilmesini ve kontrolünü zorlaştıracaktır.
• Satış gücünün istihdamı, eğitimi, motivasyonu ve etik hareket etmesini sağlamak; satış temsilcilerinin, markanın pazarlama amaçlarını doğru bir biçimde algılayarak bu yönde çalışmalarını sağlamak ciddi bir satış gücü yönetimini gerekli kılacaktır.

Kişisel Satışın Diğer Pazarlama İletişimi Araçlarıyla Bütünleştirilmesi

Bütünleşik pazarlama iletişimi yaklaşımı çerçevesinde düşünecek olursak pazarlama iletişimi karmasının her elemanının, bir biçimde diğerlerini desteklemesi ve onlarla paralel olarak çalışması gerektiğini söyleyebiliriz. Kişisel satışın da özellikle halkla ilişkiler, reklam ve satış tutundurma gibi araçlarla birlikte değerlendirilmesi ve planlanması gerekir. Her şeyden önce, satış gücünün; markanın ürün/hizmetleri, reklamları, satış tutundurma uygulamaları, halkla ilişkiler amaçları ve etkinlikleri hakkında bilgi sahibi olması gerekir.

Doğrudan Pazarlama

Doğrudan pazarlama, doğrudan bir davranış değişikliği sağlamak amacıyla reklam mecralarının etkileşimli biçimde kullanımı ve bu davranışın bir biçimde ileride kullanılmak üzere izlenmesi, kayıt altına alınması, analiz edilmesi ve bir veri tabanında saklanması süreci şeklinde açıklanabilir.

Doğrudan pazarlamanın gelişme sürecine, tüketiciler ve pazar koşullarındaki değişimler ile teknolojik gelişmeler olmak üzere iki temel faktörün etki ettiği söylenebilir.

Öncelikle, kitlesel pazar anlayışından parçalanmış pazar anlayışına doğru bir dönüşümün yaşanması ve dolayısıyla tüketicilerin kişiye özel ürünler talep edecek derecede bireyselleşmesi, daha odaklı ve doğrudan bir iletişimi gerekli kılmaktadır. Öte yandan bilgi iletişim teknolojilerindeki gelişmeler ile tüketicilere ilişkin veri tabanlarının oluşturulabilmesi, gelişmiş yazılımlarla bu verinin işlenerek etkin biçimde kullanılabilmesi, tüketicilere aynı anda farklı iletişim araçları ile etkileşimli biçimde ulaşabilme olanağı ve süreç sonunda gerçekleştirilen pazarlama etkinliğinin maliyet ve fayda açısından ölçülebilir olması doğrudan pazarlamanın gelişme nedenleri olarak sıralanabilir.

Doğrudan Pazarlama Araçları

Bu araçlar; doğrudan posta, kataloglar, kitlesel medya ile doğrudan pazarlama, bilgilendirici reklamlar (infomercials), etkileşimli medya ve telefonla pazarlama olarak sıralanabilir.

Doğrudan Posta: Doğrudan posta, markaların mesajlarını ya da ürünlerini, bir liste dahilindeki potansiyel ya da mevcut müşterilerine posta yoluyla ulaştırması şeklinde genel bir ifade ile tanımlanabilir. Fakat, özellikle günümüzün doğrudan posta uygulamalarını daha doğru bir şekilde açıklamak adına bu tanımı biraz açmak gerekir. Öncelikle, internet kullanımının yaygınlaşmasıyla birlikte, faturalarımızı dahi internet aracılığıyla aldığımız bir dönemde, doğrudan posta uygulamalarında internetin giderek ağırlık kazandığı açıktır. Markalar artık büyük oranda, elektronik postalar ile doğrudan posta uygulamalarını gerçekleştirirler.

Kataloglar: Kozmetikten, mobilya ve ev dekorasyon ürünlerine kadar pek çok farklı ürün kategorisinde kullanılan kataloglar ile ürün özellikleri, fiyat ve gönderim seçenekleri gibi bilgiler tüketicilerle paylaşılır. Tüketicilerin sipariş vermeleri durumunda satış gerçekleşir. Özellikle satın alma öncesi ürünü deneme ihtiyacının çok fazla hissedilmediği ürünler için katalogların son derece elverişli olduğu söylenebilir. Bununla birlikte markaların, ürünlerini kataloglar ile tüketicilere denetmek için farklı yollar kullandıkları da unutulmamalıdır.

Kitlesel Medya ile Doğrudan Pazarlama: Televizyon, radyo, gazete ve dergi gibi kitlesel medya araçları da doğrudan pazarlamada kullanılır. Bu mecralar genellikle, doğrudan tepki reklamları olarak adlandırılan ve ürün bilgilerine ek olarak fiyat ve sipariş için gerekli iletişim bilgilerini de içeren; tüketicileri doğrudan ürünü satın almaya yönlendiren içerikleri tüketicilerle buluşturmak için kullanılır.

Bilgilendirici Reklamlar: Bilgilendirici reklamlar da bir anlamda doğrudan pazarlamada kitlesel medyanın kullanımına örnek olarak verilebilir. Fakat, bu reklamları doğrudan tepki reklamlarından ayıran genellikle bir televizyon programı biçiminde, ürün özelliklerini belgesel bir yaklaşımla ayrıntılı olarak açıklayan, daha uzun süreli yapımlar olmalarıdır.

Etkileşimli Medya: Etkileşimli bir mecra olarak internetin doğrudan pazarlamacılar tarafından özellikle dört farklı biçimde kullanıldığı söylenebilir. Bunlar, elektronik bir mağaza ortamı yaratmak, doğrudan tepki reklamlarını online olarak yerleştirmek, tüketici forum ve gruplarına katılmak ve son olarak elektronik posta aracılığıyla iletişim kurmak şeklinde sıralanabilir.

Telefonla Pazarlama: Telefonla pazarlama en basit ifadeyle, telefon aracılığı ile gerçekleştirilen doğrudan pazarlama uygulaması olarak adlandırılabilir. Tıpkı doğrudan posta uygulamasında olduğu gibi belirli bir listeye dayalı olarak, tüketicilerin satış temsilcileri tarafından telefonla aranması ile iletişim sağlanır. Ürünler/hizmetler hakkında bilgi vermek ya da satın almaya yönlendirmek için kullanılır.

Veri Tabanlı Pazarlama

Veri tabanlı pazarlama, mevcut ya da potansiyel müşterilere ilişkin gerekli bilgilerin elde edilmesi ve bilgisayar ortamında saklanması ile başlar. Pek çok veri tabanında müşterilerin isim, adres ve alışveriş geçmişi gibi bilgiler bulunur. Bu veri içerisinde, müşterilerin satın almaya ilişkin bilgileri arttıkça, pazarlamacılar için o müşteriler ile sürekli bir ilişki kurma imkânının da artacağı söylenebilir.

Doğrudan Pazarlamanın Avantaj ve Dezavantajları

Yukarıda da açıklandığı gibi doğrudan pazarlamanın kendine has bazı özellikleri, bu aracın giderek önem kazanmasına ve yaygınlaşmasına neden olmaktadır. Bununla birlikte uygulamada karşılaşılan bazı zorluklar da söz konusudur.

Doğrudan Pazarlamanın Avantajları

• Doğrudan pazarlama, kitlesel pazardaki tüm tüketiciler arasından, marka ya da ürünlerine ilgili, satın alma olasılığı yüksek, potansiyel müşterilere ulaşmayı mümkün kılar.
• Doğrudan pazarlama uygulamacıları günümüzde tüketicilere ait bilgileri içeren listelerden (veri tabanlarından) yararlanırlar. Bu listeleri kullanarak tüketicileri demografik ve coğrafik olarak bölümlemek de mümkündür.
• Kullanılan medyanın özelliklerine göre, doğrudan pazarlama mesajlarının tekrar sıklığını tüketici tepkilerine göre düzenlemek mümkündür.
• Doğrudan pazarlama, birden fazla reklam mecrasını birlikte ve etkileşim içerisinde kullanma esnekliği sunar.
• Çoğu iletişim aracı uzun dönemli bir planlama ve uygulama gerektirirken, doğrudan tepki reklamları ya da doğrudan postalama gibi doğrudan pazarlama uygulamaları daha çabuk ve uygun bir zamanlama ile tüketicilere ulaşmayı mümkün kılar.
• Doğrudan pazarlama uygulamaları, belirli tüketici gruplarına, onların ihtiyaçlarına ve beklentilerine göre kişiselleştirilmiş mesajlar iletmeyi mümkün kılar.
• Doğrudan pazarlamada, ulaşılan her bir tüketici başına maliyet yüksek olsa da seçici bir yaklaşımla potansiyel müşterilere ulaşma olanağı gereksiz maliyeti azaltacak ya da ortadan kaldıracaktır.
• Uygulamalarla doğrudan bağlantılı olarak, tüketiciler tarafından verilen tepkilerin anlık ve doğrudan olması, gerçekleştirilen uygulamaların etkinliğini sağlıklı biçimde ölçmeye olanak sağlar.

Doğrudan Pazarlamanın Dezavantajları

• Doğrudan pazarlama uygulamaları kimi zaman marka ve ürünlerin imajı üzerinde olumsuz etkiler yaratabilir. Örneğin, doğrudan posta uygulamaları çoğu zaman rahatsız edici ve istenmeyen postalar olarak görülebilir; ürünler ise değersiz olarak algılanabilir. Benzer şekilde, genellikle düşük bütçeli yapımlar olan doğrudan tepki reklamlarında sunulan ürünler, tüketiciler tarafından kalitesiz olarak değerlendirilebilir.
• Doğrudan pazarlamanın en önemli avantajlarından biri olan doğru hedef tüketicilere ulaşma özelliği, kullanılan veri tabanlarının doğruluna bağlıdır. Tüketicilerin pazarlamacılar tarafından kullanılan bilgilerinin, taşınma ya da iş değişikliği gibi sebeplerle her an değişebilecek olması, bu bilgilerin sürekli güncel tutulmasını zorunlu kılar.
• İmaj unsuru açısından oluşan probleme benzer şekilde, doğrudan posta ya da doğrudan tepki reklamları, hızlı ve sonuç odaklı olmalarına karşın, içerik açısından ele alındığında, genellikle yaratıcılıkta ve tüketicilerde arzu edilen ruh halini yaratmada yetersiz kalabilir.
• Doğrudan pazarlama, iletişim bütçesini etkin kullanma açısından düşük maliyetli olsa da doğrudan postalama gibi uygulamaların maliyeti (markanın faaliyet gösterdiği konuma da bağlı olarak) değişkenlik gösterir. Bu gibi maliyetlerin artışı ise kârlılığın düşmesine neden olabilecektir.

Doğrudan Pazarlamanın Diğer Pazarlama Araçlarıyla Bütünleştirilmesi

Öncelikle, kişisel satış ile doğrudan pazarlamanın farklı yöntemler kullanmakla birlikte benzer bir yaklaşımı olduğu söylenebilir. Doğrudan pazarlama, özellikle kişisel satışın farklı bir uygulaması olarak da düşünebileceğimiz telefonla pazarlama uygulaması ile sahadaki satış gücünü destekleyici olarak kullanılabilir.

Satış Tutundurma

Satış tutundurma uygulamaları son tüketicilere yönelik olarak gerçekleştirilebileceği gibi, aracı kurumlar ya da satış gücü gibi ticari hedef kitlelere yönelik olarak da gerçekleştirilebilir. Genellikle satış amacı olmak üzere, önceden planlanmış belirli bir amaca ulaşmak için hedef kitleye ek bir avantaj, indirim ya da armağan gibi teşviklerin sunumu ile gerçekleştirilir.

Satış Tutundurmanın Amaçları

Satış tutundurmanın amaçları şu şekilde sıralanabilir:

• Yeni tüketicileri markayı denemeye teşvik etmek
• Mevcut sadık müşterileri elde tutarak, daha fazla satın almaları yönünde etkilemek
• Markanın toplam satışlarını arttırmak
• Satış tutundurma önerilerini reklam kampanyasına dahil ederek reklam etkinliğine katkı sağlamak
• Satışları arttırmak ve sürdürmek için perakendecileri desteklemek
• Dağıtım noktasında satış gücünün elini güçlendirmek ve etkinliğini arttırmak

Satış Tutundurma Araçları

Satış tutundurma araçları; aracılara, satış gücüne ve son tüketicilere yönelik olmak üzere üç gruba ayrılabilir. Aracılara yönelik uygulamalara indirimler, ticari ayrıcalıklar, satış noktası malzemeleri; satış gücüne yönelik uygulamalara ise satış kitleri, toplantılar, yarışmalar ve armağanlar örnek verilebilir. Reklam kampanyalarının büyük oranda son tüketicilere yönelik olduğunu düşünecek olursak, Reklam Kampanya Analizi adlı bu kitabımızda, son tüketicilere yönelik olan satış tutundurma araçlarına ayrıca değinmek yararlı olacaktır. Bu araçlar; örnek ürün dağıtımı, indirimler ve avantajlı paketler, geri ödemeler, kuponlar, armağanlar, yarışma ve çekilişler, garantiler ve süreklilik programları şeklinde sıralanabilir.

Satış Tutundurmanın Avantajları ve Dezavantajları

Satış tutundurmanın avantaj ve dezavantajları şu şekilde sıralanabilir:

Satış Tutundurmanın Avantajları

• Tüketicileri harekete geçirmek için ek bir teşvik unsuru yaratır.
• Özel fiyat ya da tekliflerle fiyat/değer ilişkisinde fark yaratır.
• Ürün sunumuna hissedilebilir, maddi bir değer ekler.
• Tüketicilerde doğrudan satın alma duygusu oluşturur.
• Satış gücü ve aracılar için, heyecan ve teşvik unsuru sağlayabilir.
• Denemeyi teşvik eder.
• Satın alma ya da desteğin devamını ve tekrar satın almaları teşvik eder.
• Satın alma sıklığı ve/veya miktarını arttırır.
• Markayı hatırlatıcı ürünlerin (armağan vb.) tüketiciye ulaşmasını sağlar.
• Perakendeciler gibi aracıları satışa destek için motive eder.
• Çekiliş ve yarışma gibi uygulamalardan elde edilecek bilgilerle müşteri veri tabanı oluşturulmasını sağlar.

Satış Tutundurmanın Dezavantajları

• Satış tutundurma etkinliğini duyurmak için yapılan ek iletişim çabaları medyadaki reklam kirliliğinin artmasına neden olur.
• Tüketicilerde yanlış bir perakende satış fiyatının yerleşmesine neden olabilir.
• Bazı tüketiciler satış tutundurma uygulamalarına alışabilir ve indirim ya da ek ürün gibi bir teşvik unsuru sunulmadığında satın almayı bırakabilir.
• Bazı aracılar fiyat düşük olduğunda aşırı alım yaparak stok oluşturabilir ve satış tutundurma uygulamasını tüketiciler lehine değil, kendi karları lehine kullanabilir.
• Kötü niyetli tüketiciler tarafından kuponların hileli olarak paraya çevrilmesi ya da armağanların çalınması gibi satış tutundurmanın kötüye kullanılma riski vardır.
• Aracılar ya da satış gücünün iş birliği ile gerçekleştirilmesi gereken uygulamalarda her zaman beklenen destek ve motivasyon oluşturulamayabilir.
• Dikkatli planlanmadığında satış tutundurma marka imajına zarar verebilir, marka duyarsızlığı yaratabilir.

Satış Tutundurmanın Diğer Pazarlama İletişimi Araçlarıyla Bütünleştirilmesi

Pazarlama amaçlarına ulaşmak için satış tutundurma uygulamalarının diğer pazar pazarlama iletişimi araçlarıyla birlikte planlanması gerekir. Uygulama gereği bazı satış tutundurma araçlarının çoğu kez diğer araçlarla birlikte kullanılması ya da onları desteklemesi de gerekebilir.

Halkla İlişkiler

Uluslararası Halkla İlişkiler Derneği (IPRA) halkla ilişkileri; bir girişimin, kamu ya da özel sektörde faaliyet gösteren bir kuruluşun, temasta bulunduğu ya da bulunabileceği kesimlerin anlayış, sempati ve desteğini elde etmek ve devam ettirmek için yaptığı sürekli ve örgütlü bir yönetim görevi şeklinde tanımlamıştır.

Pazarlama Amaçlı Halkla İlişkiler

Pazarlama amaçlı halkla ilişkiler kısaca, markanın iletişim hedeflerine ulaşması için, pazarlamayı destekleyen halkla ilişkiler uygulamaları olarak tanımlanabilir. Söz konusu bu hedefler ise farkındalık yaratmak, bilgilendirmek, anlayış kazanmak, güven oluşturmak, destekçi edinmek, satın alma nedeni sunmak ve tüketiciler tarafından kabul edilmeyi sağlamak şeklinde sıralanabilir.

Duyurum

Duyurum en basit ifadeyle, haber üretmek olarak tanımlanabilir. Marka ya da ürün hakkında, haber değeri taşıyan içeriklerin üretilmesi ve gazete, televizyon gibi kitle iletişim araçlarında bu içeriklerin yer alması şeklinde açıklanabilir.

Özel Olaylar

Markalar tarafından düzenlenen festivaller, yarışmalar, törenler, spor ve kültür-sanat etkinlikleri halkla ilişkiler açısından özel olaylar olarak adlandırılır.

Sponsorluk

Sponsorluk, kurumun iletişim amaçlarına ulaşması için, spor, sanat/kültür veya sosyal alanlarda, kişi veya organizasyonların para, araç-gereç ya da hizmet ile desteklenmesi ve tüm bu aktivitelerin planlanması, organizasyonu, yürütülmesi ve kontrolü şeklinde tanımlanabilir.

Sponsorluk Türleri

1. Olaya ilişkin sponsorluk: Kültür, sanat ya da spor gibi konularda düzenlenen belirli bir etkinliğe, bir özel olaya sponsor olarak gerçekleştirilir.
2. Amaca ilişkin sponsorluk: Eğitim, çevre, sağlık gibi toplumsal sorunları çözmeye yönelik uygulamalara sponsor olarak gerçekleştirilir.
3. Yayın sponsorluğu: Program sponsorluğu olarak da bilinen bu uygulama, televizyon programı gibi medya yayınlarına sponsor olarak gerçekleştirilir.
4. Sinsi pazarlama: Bu uygulama, bir etkinliğe resmi olarak sponsor olmayan ya da ana sponsordan daha az katkı sağlayan rakip bir kurumun, etkinlik süresince sponsor olunan konuya ilişkin reklam vb. diğer iletişim çalışmalarına ağırlık vererek, asıl sponsor gibi algılanma çabasıdır.

Amaca Yönelik Pazarlama

Amaca yönelik pazarlama; bir kurumun, özel bir sosyal amaca, ürün satışlarına dayalı gelirlerinin bir yüzdesini bağışlama ya da katkıda bulunma sorumluluğunu üstlenmesi ile gerçekleştirilir.

Amaca Yönelik Pazarlamanın Amaçları

Her kurumun amaca yönelik pazarlamaya yönelme nedenleri ve ulaşmak istediği amaçları farklı olabilir. Bununla birlikte, genel olarak bu uygulama ile amaçlananlar şu şekilde sıralanabilir:

• Toplum için faydalı işler yapmak
• Yapılan faydalı işi kurumla ilişkilendirerek, kurumsal imaja yansıtmak
• Farklı bir mesaj içeriği ile reklam kirliliğini aşmak
• Sosyal amaçla ilgili tüketicilerin dikkatini çekmek

Ürün Yerleştirme

Ürün yerleştirme, bir ürün, hizmet ya da markanın çeşitli yollarla ve reklam amacıyla sinema filmi ya da televizyon programı vb. içine yerleştirilmesi olarak tanımlanabilir.

İnternet ve Diğer İletişim Araçları

İnternet kullanımının yaygınlaşması ile pazarlama iletişimi açısından giderek önem kazanan internet ile ilişkili bazı araçları ve adlarını her geçen gün daha fazla duymaya başladığımız diğer yenilikçi pazarlama iletişimi uygulamalarını kısaca tanıtmak amaçlanmıştır.

Web Sitesi ve Mikro Site

İnternet kullanıcısı sayısındaki artış ve bilgiye erişim kolaylığı gibi nedenlerle günümüzde kurumların web siteleri, en az reklam vb. iletişim araçları kadar önemli hale gelmiştir. Tüketicilerin marka ve ürünler hakkında gerekli her türlü bilgiye ulaşabilecekleri web sitelerinin tasarımı, içeriği ve yönetiminin ayrı bir uzmanlık alanı olarak görülmesi gerekir.

Mikro site ise genellikle yeni çıkan ya da dikkat çekilmek istenen belirli bir ürün ya da bir kampanya için özel olarak tasarlanan, asıl siteye göre daha az ve konu odaklı bilgi içeren web siteleridir.

Arama Motorları

İnternet kullanıcıları, internet üzerinde bir içeriğe, bir bilgiye ulaşmak için arama motorlarını kullanırlar. Bu sebeple günümüzde; Google, Yandex, Bing, Yahoo gibi sıklıkla kullanılan arama motorları, tüketicileri markalarla buluşturmada önemli birer araç haline gelmiştir.

Dolayısıyla markalar, kendi alanlarıyla ilgili olarak yapılan aramaların sonuç sayfalarında üst sıralarda olmak için de rekabet ederler. Bu durum “Arama Motoru Pazarlaması” olarak adlandırılan ve sektörde yaygın olarak kısaca SEM (Search Engine Marketing) şeklinde anılan yeni bir alanın oluşmasına da neden olmuştur. Markalar, belirli anahtar kelimeler üzerinden sonuç sayfalarında görünürlük sağlamak için optimizasyon uygulamalarına ya da arama motorlarından anahtar kelimeler satın alma gibi yöntemlere başvururlar.

Viral Pazarlama

Tüketicilerin bir marka, ürün, reklam vb. hakkında birbirleriyle iletişime geçerek paylaşımda bulunmaları ağızdan ağıza pazarlama olarak adlandırılır. Viral pazarlama, çoğu kez ağızdan ağıza pazarlamanın internetteki biçimi olarak görülür.

Gerilla Pazarlama

Gerilla pazarlama, beklenmedik bir zamanda ve mekanda; alışılmadık, yaratıcı ve eğlenceli bir biçimde tüketicilerin karşısına çıkmak şeklinde açıklanabilir. Bu stratejiyi kullanarak, küçük bütçelerle, büyük etkilere ulaşmayı amaçlayan tüm girişimler gerilla olarak anılabilir. Dolayısıyla kimi zaman geleneksel pazarlama araçlarının yenilikçi uygulamaları da gerilla olarak adlandırılır.

Ambient

Ambient sözcüğünü Türkçeye “ortam” ya da “çevre” olarak çevirebiliriz. Buradan hareketle, tüketicilerin çevrelerinde, hemen her yerde karşılaşabilecekleri, alışılmış reklam mecraları dışında kalan ortamların marka mesajları için kullanılmasına ambient diyebiliriz.

Flash Mob

Flash mob, bir grup insanın önceden haberleşerek belirli bir eylem için bir araya gelmeleri ve genellikle çok özel bir amacı olmayan bu eylemi gerçekleştirip ortadan kaybolmaları şeklinde açıklanabilir.