Ünite 3: Klinik Destek Hizmetleri Yönetimi

Giriş

Büyük veya küçük olsun bütün sağlık kurumları hizmetleri tıbbi hizmetler, yönetim hizmetleri, mali hizmetler ve teknik hizmetler olarak gruplanabilmektedir. Tıbbi hizmetler doğrudan hastalık tedavisi ile ilgili hizmetler iken, diğer birimler tedavi hizmetleri için tanı ve tedaviye yardımcı hizmetler olarak verilmektedir. Ara hizmetler olarak da nitelendirilebilen bu hizmetler klinik destek hizmetleri veya tıbbi destek hizmetleri olarak da isimlendirilir. Bu hizmetler, hastalara doğrudan müdahale eden, hastalık teşhisini kolaylaştıran, tedaviye yardımcı olan ya da tıbbi eğitimi destekleyen hizmetler olabilmektedir. Bazı hizmetler ise hem tanı hem de tedavi amaçlı olabilmektedir. Hangi hizmeti sunarlarsa sunsunlar insan kaynakları açısından çok farklı ve birçok eğitimden geçmiş personel tarafından verilen bu hizmetlerin aralarında bir koordinasyon şarttır.

Laboratuvarlar, ameliyathaneler, eczane, fizik-tedavirehabilitasyon ünitesi, sosyal hizmet birimleri ve bazen psikologlar tarafından verilen hizmetler klinik destek hizmetlerine örneklerdir. KDH birimlerinin hastaların ihtiyaç duydukları hizmetleri uygun sayıda ve nitelikte sunabilmeleri önemlidir. Aksi halinde hizmetlerin toplam kalitesini düşürerek sunulan hizmetlerin toplam maliyetlerini artıracaktır.

Sayıları giderek artan özel ve tek amacı KDH olan kurumlarla karşılaştırıldığında, hastane KDH birimlerinin daha rekabetçi olmaları gerektiği düşüncesi yaygınlaşmaktadır. Bu beklentileri karşılamak isteyen KDH birimleri, gelişen teknolojik hizmetleri hizmetlerine yansıtmalı ve hizmetlerini düzenli olarak değerlendirmelidir. Bu da yenilikçi pazarlama ve yönetim tekniklerinin KDH yönetiminde pay olması ile gerçekleştirilebilecek ir hedeftir.

Klinik Destek Hizmeti Birimlerinin Önemi, Görev ve Fonksiyonları

Günümüz koşullarında KDH birimlerinin amacı, sundukları hizmetlerin maliyetlerini azaltarak hizmet kalitesini arttırmak olduğu için nerdeyse sürecin her kesiminde rol almaları tüm sistemin elzem bir parçası olduklarını göstermektedir. KDH hizmetleri doğru ve uygun yani eğitimli kişiler tarafından verildiği takdirde amacına ulaşacak ve etkin bir şekilde sunulmuş olacaktır.

Bu hizmetler ne kadar çok hasta ile buluşursa, sunulan hizmetlerin kalitesi ve sunanların becerileri de yüksek ihtimalle o derece ilerleme kaydedecektir. Küçük hastanelerde daha az KDH birimine sahip iken büyük hastaneler radyoloji birimi, eczane ve EKG birimleri başta olmak üzere neredeyse tüm KDH birimlerine sahiptir.

KDH birimlerinde sunulan hizmetler tanı, tedavi ve genel amaçlı hizmetler olmak üzere üç grupta toplanabilirler. Büyük bir hastanede olması muhtemel KDH birimlerinde sunulan hizmetler ve amaçları işte şu şekildedir. (S:60, Tablo 3.1).

Sunulan hizmetlerin; teknik kalite, uygunluk, memnuniyet ve hizmetlerin verimliliği olarak dört önemli yönü vardır. Bu etmenler kendi aralarında ilişkili olmakla beraber, her bir etmen ayrıca ulaşılması gereken önemli bir amaçtır.

Teknik kalite ihtiyaçların sürekli olarak değiştiği durumlarda hasta için sürekli doğru olan şeyi yapmaktır. Buna ulaşmak için ise verilen hizmetlerin sonuçlarının sürekli olarak ölçülmesi ile gereklidir. Değerlendirme sürecinde ise; izlenen süreçler, kullanılan araç-gereç ve diğer kaynaklar, eğitim ve uygulama göz önüne alınarak bu konuda bir sonuca ulaşılmaya çalışılır.

Alınan eğitimlerin yanı sıra kalite güvencesinde süreklilik kazanmak; hizmet sunan personel becerilerinin güncellenmesi ve yeni becerilerin kazandırılması, çalışan personel arasındaki farklılıkların giderilmesi veya azaltılması, profesyonel olmayan personelin eğitim ve denetimi ile sağlanabilmektedir. KDH birimlerinde yürütülmekte olan hizmetler klinik ve idari hizmetler olmak üzere iki ana grup altında toplanabilir. Bu hizmetlerin kısa açıklamaları ve örnekleri ise şu şekildedir; (S:61, Tablo 3.2).

Klinik Destek Hizmeti Birimlerinin Planlanması

KDH birimlerindeki hizmet kalitesini arttırarak maliyetleri azaltmak için sunulacak hizmetlerin çeşidinin, çalıştırılacak personel sayı ve niteliğinin, kullanılacak olan araç-gerecin ve hizmet sunulacak birimlerin fiziki koşullarının önceden titizlikle planlanması gerekir.

Fiziksel Mimari, Cihazlar ve Hijyen

İnsan kaynağı sonrası gelen en önemli konu fiziki unsurlardır. KDH birimlerinin hizmet karması, iş yükü, insan kaynakları ve iş akımı gibi unsurlarının göz önünde bulundurulması gerekir.

Hizmet karması ve iş yükü, ne kadar personel çalıştırılacağını ve hangi cihazların kullanılacağını ortaya koyarken aynı zamanda ne kadarlık bir alana ihtiyaç duyulduğunu da ortaya koyar. Bu konuda hastane boyutları, güncel gelişmeler (gelişen teknoloji ile cihazların her geçen gün daha kompakt hale gelmesi) ve diğer hastane birimleri ile olan fonksiyonel ilişkiler (yoğun bakımlara ve ameliyathanelere yakın olmak gibi) belirleyici olmaktadır.

İş akımının kapsamı ise, birimlerin ne kadar çok kullanımda olduğu ve bu kullanım sonrası havalandırma, hijyen gibi önlemlerin alınması gerekliliğine dikkat çeker.

Hizmet Karması

Hizmet karmasına bağlı olarak çalıştırılacak olan personel sayısı ve meslekleri, personelin sahip olması gereken yetenekleri, kullanılacak olan araç-gereç, mimari planlama ve genel olarak iş planlaması konusunda önemli kararların verilmesi gerekecektir. Tıbbi ihtiyaçlar, yasal ve mesleki gereklilikler, teknik kapasite ve personel becerileri ve idari unsurlar olarak sıralanabilecek ölçütler dikkate alındığında verim istenilen seviyeye gelecektir. Yukarıda sıralanan unsurların değerlendirilmesi için özel olarak geliştirilecek fikir alma araçları kullanılması önem teşkil eder.

Klinik Destek Hizmetleri Birimlerinin Büyüklüğünün Belirlenmesi ve Bütçe

KDH planlaması ile hizmet sunulacak olan her birimin büyüklüğü ve sunacağı hizmetler ve hizmet sunumu için gerekli araç-gerecin ne olması gerektiği ile ilgili kararlar verilmektedir. Her başlıkta önemine değinilen KDH ile gerekli değerlendirmeleri yapmak için bazı formüller geliştirilmiştir. Bunlardan biri olan KDH talebini belirlemek için şu formül kullanılmaktadır:

KDH Talebi = Hizmet için risk altında bulunan nüfus x insidans oranı x vaka başına kullanım oranı x pazar payı

Bir diğer geliştirilen formül ise hastanede yatan hastalara ait ameliyat talebi tahmin içindir:

Ameliyat talebi = Yıllık yatan hasta sayısı x ameliyat olan hasta sayısı x ameliyat olan hasta başına düşen işlem sayısı x 1

Bütçeyi yakından ilgilendiren, yapılacak yeni yatırımlar veya değişikliklerin faydalarının değerlendirilmesinde; kaliteye ilişkin faydalar, maliyete ilişkin faydalar rekabete ilişkin faydalar(hasta tahmini) göz önüne alınmalıdır. Bu üç öğeye dikkat edilirken hastane bir bütün olarak düşünülmedir, aksi takdirde bütünlük gözden kaçırılabilir.

Klinik Hizmeti Birimlerinde Sunulan Hizmetleri Değerlendirme Kriterleri

Teknik kalite, hasta ihtiyaçlarına uygunluk, hizmet sunucu ve kullanıcıların memnuniyeti ve hizmetlerin etkili ve verimli sunumu KDH birimlerinde sunulmakta olan hizmetlerin değerlendirilmesinde göz önüne alınan dört önemli noktadır.

Teknik Kalite

Hastanın faydasına olacak şekilde en yüksek kaliteli hizmet sunumu olarak ifade edilebilir. Düşük teknik kalite, sonuçta hekimin güvenilirliğini azaltır ve gereksiz yere yapılan maliyet arttıran işlemlerin artmasına sebebiyet verebilir. Teknik kalite için KDH birimlerinde hizmet üretim veya klinik rehberlerin (Klinik rehber, (bazen tıbbi rehber, tıbbi protokol veya klinik uygulama rehberi olarak da adlandırılır) belirli hastalıkların veya belirli bir tür sağlık hizmetlerinin sunumunda teşhis, tedavi veya yapılması gereken eylemlerle ilgili kararlara ve kriterlere yol göstermek amacıyla hazırlanan dokümanlardır.) kullanılması bireylere kolaylıklar sağlaması açısından önem arz eder. KDH birimleri, düzenli olarak performans denetimlerini gerçekleştirebilmek için klinik rehber tarzı ucuz ve doğru sonuçları üretmeye yönelik yaklaşımları kullanabilmelidir.

Hasta İhtiyaçlarına Uygunluk

KDH birimleri tarafından ortaya kona hizmetler hastaların tedavilerine yönelik olmaları açısından gereksiz maliyet kalemleri yaratmamaları adına düzenli ve doğru şekilde denetlenmelidir.

Hizmet Sunucu ve Kullanıcıların Memnuniyeti

Hasta memnuniyetinin yüksek olması, hastanın sisteme karşı güvenini arttırmak ve bu sayede de gereksiz ve fazla maliyet arttırıcı tetkik işlemlerine karşı talebini azaltmak açısından çok önemlidir. Hem gereksiz ve fazla işlem talepleri, hem de istenmeyen hatalar sebebiyle beklentilerin ve kalite standartlarının karşılanmaması maliyet arttıran etmenlerdir. Bundan dolayı hastaların planlanması, park kolaylığı, temizlik ve rahat bir ortamda hizmeti beklemek gibi hizmetler hasta memnuniyet açısından sürekli olarak değerlendirilmelidir.

Hizmetlerin Etkili ve Verimli Sunumu

Maliyet ve kalite standartları sınırlarında olmak kaydıyla, mümkün olan en fazla hizmetin, hızlı, güvenilir ve konforlu verilebilmesine bağlıdır. Değişen şartlar ile birlikte beklentilerin de değiştiği göz önüne alınarak bu konularda gerekli adımların atılması doğru hizmetin verilmesi açısından çok önemli olup, hizmetlerin kalitesini istenilen noktalara çekebilmektedir.

Hasta Planlama, Sınıflandırma ve Randevu Sistemi

Tüm hastalar ihtiyaç duydukları tedaviye en kısa zamanda kavuşmak arzusundadır. Bir gün daha uzayan tedavi süreci, hastalar için hem maddi hem de manevi giderleri arttırmakla beraber, onların lüzumsuz artan tedavi süreçleri KDH hizmetlerinin maliyetlerinin de artışı anlamına gelir. Bu nedenlerden ötürü KDH birimlerinde sunulmakta olan hizmetlerin koordinasyonu önemlidir. Bu koordinasyonda klinik rehberleri ve tedavi planları önemli yardımcı donanımlardır. Bunların yanı sıra gelişen teknoloji ile birlikte hem bu bilgilendirme ve planları içeren hem de birçok kolaylığı beraberinde getiren kompakt programlama sistemleri önemli yer tutmaya başlamıştır. İyi bir programlama sistemi hastaların ihtiyaçlarının yapısı, kaynakların mevcudiyeti ve sunulan hizmetin kalite ve maliyete etkisinin bilinmesine yardımcı olur. Bu sistemler ile birlikte önceliklendirme işlemi (acil hastaların uygunluk açısından sürekli olarak izlenmesi, uygun tedavisinin yapılması ve hastalara hizmet sunumundaki suiistimallerin önlenmesi gibi işlemler) yapılabilir.

Hastane randevu sistemleri de, sahip olunan odaların, araç-gereçlerin ve personel kaynaklarını göz önüne tutarak talepleri değerlendirmelidir. Hasta talepleri “acil”, “acele” ve “programlanabilir” olarak üç kategoride toplanabilir (S:68, Şekil 3.1).

Öncelik kategorilerini belirlemenin yanı sıra bütçe planlaması açısından elzem olan taleplerin günün hangi saatlerinde, haftanın hangi günlerinde, yılın hangi mevsimlerinde değişkenlik gösterebileceğini tutulan kayıtlar ile bilmek konusunda yardımcı olan randevu sistemleri ileriye dönük planlar ve hazırlıklar açısından da çok kullanışlı olabilmektedirler.

Klinik Destek Hizmetleri İnsan Kaynakları Yönetimi

Hekimler (alanında uzmanlaşmış ortopedi radyolojisti gibi), teknisyenler (radyoloji teknisyeni gibi), destek hizmetleri personeli (hemşireler, arşivlerde çalışanlar, tıbbi sekreterler, faturalama memurları, kalite kontrol elemanları), biyomedikal mühendisleri gibi çok farklı personel gruplarına yönelik olması ve sorumluluk beslemesi sebebiyle KDH insan kaynakları yönetimi; işe alma, uyum ve başlangıç eğitimi, personelin çapraz eğitimi, ödül ve teşvikler, personel programlama, iş güvenliği unsurlarını göz önünde tutar.

İnsan Kaynakları Yönetimi

Personel yönetimini etkin kılmak ve daha iyi gerçekleştirmek için, iş yükü, personel görevleri, iş istasyonları arasındaki ilişki, yetenek karması ve çapraz eğitim gibi unsurlar önem arz etmektedir.

İş Yükü ve Personel Görevleri

İş yükü; teknik iş yükü (KDH birimi tarafından analiz edilmesi gereken testlerdir ve bu analizler için ihtiyaç duyulan zamanın hesaplanması, birimlerde ne kadar personel çalıştırılacağı, hangi yeteneklerin olacağının belirlenmesi gereklidir.) ve teknik olmayan iş yükü (ihtiyaç duyulan malzemelerin tedarik edilmesi ve sipariş verilmesi, sürekli eğitim ve alınan malzemelerin değerlendirilmesi ile ulaşılan iş yüküdür.) olarak ikiye ayrılır.

Son zamanlarda artan KDH hizmetlerinde artan maliyetleri, hastane yönetimlerinin, maliyetlerini azaltmak için gereksiz iş süreçlerini belirleme, kendi içinde iş etüdü ve analizi çalışmalarına daha fazla ağırlık verme işlemlerinin önemini daha iyi kavramasını sağlamıştır. Bu çalışmalar, sürmekte olan diğer maliyet analizleri ile birlikte yürütülürse daha faydalı sonuçlar elde edilecektir.

İş İstasyonlarının Tasarımı

KDH birimlerinde işlerin gruplandığı ve aynı tür işlerin yapıldığı temel fonksiyonel ünitelerdir. Büyük hastanelerde her iş istasyonunda iki veya üç kişi çalışır. Her çalışan çok az çeşitlilikteki testleri yaparlar. Küçük hastanelerde ise bir çalışana bazen mesai saati içinde çok farklı testleri yapma görevi verilir. Kişilere farklı işler veriliyorsa, bu durum yöneticiler için bilinmesi gereken bir husustur. Çünkü bu durum çalıştırılacak personelin yetenek karmasını ve personele çapraz eğitim verilip verilmemesini etkileyecektir.

Yetenek Karması ve Çapraz Eğitim

KDH birimi çalışanlarının yetenek karmalarını belirlemek için destek personeli yüzdesi (memur/yardımcı personel) tekniker ve sertifikalı çalışanların oranı, tam zamanlı ve yarı zamanlı çalışan personel oranının hesaplanması elzemdir. Sertifikalı personel veya tekniker oranının fazla olması KDH birimlerinde sunulan hizmetlerin birim maliyetlerini artıracaktır.

Çalışan Rolleri

KDH birimi yöneticisi rolleri; verilen hizmetleri ve birim bütçesini takip etmek, kaliteyi temel alarak gelecek yıl tahminleri yapmak, bütçe yöneticisinin hazırladığı raporları göz önünde tutarak hedefler doğrultusunda gerekli değişiklikleri önermek, verimlilik açısından personel, kalite tahminleri yapmak, teşvikleri belirlemektir.

KDH birimi bütçe yöneticisi rolleri; önceki yıl bütçe verisini hazırlamak, KDH talep tahminlerini oluşturmak, toplam gelir ve giderler ile ilgili değişikleri belirlemek ve ilgili birime bildirmek, ücretleri ve malzeme fiyatlarını takip etmek, üstlerine finansal konularda yardımcı olmaktır.

KDH birimi fonksiyonel yönetici rolleri; bütçe çalışmalarının kaliteden uzaklaştırıp uzaklaştırmayacağı yönünde fikir sunmak, kararlı ve gerçekçi iyileşmeyi hedeflemek, diğer birimler ile her konuda koordineli çalışmak, çalışanların performansları açısından teşvik mekanizmasında rol oynamaktır.

Performans Yönetimi

Bir KDH daha önceden hazırlanan ve uyulması gereken rehberleri izlemez ise organizasyonun bir bütün olarak stratejisi ile KDH biriminin kendisi ve sunduğu hizmetler sorgulanabileceği için performans yönetimi çok önemlidir.

Klinik Destek Hizmetleri Yönetimi ve Organizasyonu

KDH birimlerinde yapılan işler farklı tıp dallarının, teknik, idari, profesyonel ve destek hizmetlerinin birlikte yürütülmesini gerektirdiği için özel uzmanlık eğitimleri, genel yönetim, teknik bilgi gibi yetenekler şarttır.

Genel Yönetim

KDH birimi üst yöneticisi (farklı isimler alabilir) genellikle bir hekimdir. Hekim yönetici ile birlikte KDH birimi konusunda bilgi sahibi olan, ancak sağlık kurumları yönetimi ya da işletme yönetimi konusunda eğitimi olan birisi de KDH birimi genel yöneticisi olarak çalışabilir.

Teknik Yönetim

KDH birimlerinin teknik yönetimi, birim içinde yürütülen faaliyetleri koordine eden, farklı uzmanlık alanları olan hekim ve diğer teknisyenlerle yakın işbirliği içinde çalışan teknik yönetici ve şef unvanı olan bir teknisyen tarafından yerine getirilebilir.

Yönetim ve Organizasyon

Kompleks teknoloji, hastalara uygun hizmetleri sunma ve KDH birimleri arasında artan koordinasyon ihtiyacı sebebiyle sorunlara sık sebep olan yönetim konusu, KDH birimi yöneticilerinin, yönetsel ve mesleki becerilerini birlikte kullanmaları gerektiği önemli bir konudur.

Hastane tıbbi direktörü veya başhekimin KDH birimlerinden temel beklentileri; mevcut bilgiler ışığında uygun hizmet karmasının belirlenmesi, uygun test çeşitliliğinin belirlenmesi, çalışılan testlerle ilgili uygun tamamlanma sürelerinin belirlenmesi ve kalite ve verimlilik açısından tolerans limitlerinin belirlenmesidir.

Bu görevin başarılması ise iyi bir KDH yönetim ekibinin olmasını, tıbbi direktör veya başhekimin sürekli olarak bilgilendirilmesini ve günlük birim işleriyle uğraşabilmeyi gerekli kılar.

Klinik Destek Hizmetleri Bilgi Sistemleri

KDH bilgi sisteminin en temel amacı, gelişmiş sistemlerle üretilen bilgiyi güvenilir, zamanında ve sıralı bir şekilde üretmek ve kontrol edebilmektir. Bilgi sistemleri; hasta planlaması, personel planlaması, isteklerin işlenmesi, sonuç raporlama, hasta tıbbi kayıtları ve klinik performans değerlendirmesi bileşenlerinden oluşmaktadır. Hekimlerin, KDH performansının ve hasta alışkanlıklarının gün geçtikçe değişen ihtiyaçları bu sistemlerin tüm sürecin önemli bir parçası haline gelmesini sağlamıştır. Günümüzde büyük hastaneler, KDH hizmetleri için sadece performans ölçütlerini değil, aynı zamanda uygun hasta zamanlamasını yapabilen, personel ihtiyaçlarını ve zamanlamasını verebilen, kalite ve memnuniyet için örnekleme yapabilen, maliyet analizi yapabilen ve örnek bir bütçe geliştiren birim karar destek sistemlerine sahiptir. Gelinen nokta gelecekte KDH yöneticilerinin, kendi birimleri ve hastanenin günlük bilgi yönetim sistemleriyle daha yakından ilgilenmek zorunda kalacaklarını bizlere göstermektedir.

İletişim Sistemi ; KDH birimlerinin düzenli ve etkin çalışması sonuçların mümkün olan ek kısa sürede hasta veya sorumlu hekimlere verilmesi ile sağlanacağı için iyi bir iletişim sistemi sürecin olmazsa olmazıdır.

Sonuçların Verilmesi ; Son zamanlarda raporların zamanında ve uygun bir şekilde hazırlanmasının ötesinde bir olarak görülmektedir ve sorumluluk KDH personellerine aittir.

Kayıt, Rapor ve Faturalama

Ortaya çıkarabileceği hukuki sonuçların öneminin yanı sıra birim hizmetlerinin değerlendirilmesi ve izlenebilmesi için belirli kayıtların tutulması ve bu kayıtların iyi ve güvenli bir şekilde saklanması gereklidir.

Veri Yönetimi

Her bir KDH birimi için, talep, kalite, memnuniyet, kapasite, maliyet, insan kaynakları ve performans göstergeleri belirlenmelidir (S:78, Tablo 3.4).

Temel Klinik Destek Hizmeti Birimleri Ve Görevleri

Acil Hizmetler: sağlık kurumunun acil polikliniği veya acil servisi, bunlar yoksa nöbetçi tabibi tarafından yürütülen bu hizmetler 24 saat süre ile kesiksiz hizmetlerdir.

Laboratuvar Hizmetleri : Tıbbi veya klinik laboratuvarlar; teşhis, tedavi ve hastalıkların önlenmesine yardımcı olmak üzere hastaların sağlık durumları konusunda bilgi edinmek amacıyla hastalardan alınan numuneler üzerinde gerekli inceleme işlemlerinin yapıldığı yerlerdir.

Radyoloji Ameliyathane Hizmetleri, Merkezi Sterilizasyon Hizmetleri : Ameliyathane, poliklinikler, laboratuvarlar, yoğun bakım gibi hizmet bölümlerinde kullanılacak alet ve malzemelerin hizmete uygun olarak, setler halinde topluca sterilize edilerek, kullanılmaya hazır vaziyette dağıtılmasından görevli olan yerlerdir.

Y oğun Bakım ve Reanimasyon Hizmetleri : Tabip ve hemşire hizmetleri ile diğer teknik, sağlık ve laboratuvar hizmetleri bakımından düzenli gözlem ve kontrol ihtiyacı olan hastaların, bakımlarının sağlandığı yataklı bakım üniteleridir.

Uyandırma ve Ameliyat Sonu Bakım Ünitesi Hizmetleri : Ameliyat sonrası hastaların servise nakledilmeden önce uyanmaları ve kısa süreli cerrahi komplikasyonların düzeltilmesi için en fazla 24 saat kaldıkları yataklı bakım üniteleridir.

Eczane Hizmetleri: Kurum eczaneleri yatan hastalarla, kanun, tüzük, yönetmelik ve emirler gereğince ilaç verilmesine lüzum görülen hastalara ilaç ve sıhhi malzeme sağlanan yerlerdir.

Merkezi Tıbbi Arşiv, Kitaplık, Tıbbi Fotoğrafhane: Özellikle eğitim hastanelerinde üzerinde durulan bu birimler verilmiş olan tüm hizmetlerin kayıtlarını barındıran, çeşitli kaynaklar sağlaması açısından her hizmet birimi için kullanışlı olan, bilimsel çalışmalar ve eğitim, öğretim materyali sağlamak yönünden de elzem olan birimlerdir.

Klinik Destek Hizmeti Personeli ve Unvanları

KDH birimlerinde eğitimleri, unvanları ve sorumlulukları olarak birbirinden farklı çok sayıda personel görev yapmaktadır. Türkiye’deki sağlık kurumlarında yer alan KDH birimlerinde sıklıkla karşılaşılan personel türleri olarak; laboratuvar şef ve uzmanları, eczacılar, fizikoterapistler, diyetisyenler, sosyal hizmet uzmanları veya sosyal çalışmacılar, radyasyon fizikçileri, klinik psikologları, anestezi teknisyenleri, ameliyathane teknisyenleri, eczacı teknisyenleri, laboratuvar teknisyenleri, röntgen teknisyenleri, radyoterapi teknisyenleri, fizik tedavi ve rehabilitasyon teknisyenleri, diş protez teknisyenleri, ruh sağlığı klinik teknisyenleri, patolojik anatomi teknisyenleri, acil tıp teknisyenleri sıralanabilir.