Ünite 7: Sayısal Fotoğraf Makinesinin Kullanıldığı Alanlar

Giriş

Sayısal fotoğrafçılık, fotoğraf dünyasındaki her alana girmiştir. Geleneksel film kullanan fotoğraf makineleri ile yapılabilen her şey, sayısal fotoğraf makineleri ile daha da kolay hâle gelmiştir. Bu gelişmede en önemli rolü; sayısal fotoğraf makinelerinin, en gelişmiş teknolojiye sahip ve kullanımı en basit makineler oluşu ve sonucun çekim anında hemen görülebilmesi oynamaktadır.

Yakın Plan (Makro) Fotoğrafçılık

Yakın plan fotoğrafçılık, terimi çok yakın mesafeden yapılan çekimler için kullanılır. Elektriksel elemanların fotoğraflanmasından güzel bir çiçeğin basit bir çekimine kadar birçok değişik alanda kullanılabilir.

Yakın plan fotoğraf çekebilmeniz tamamıyla makinenize ve objektifinize bağlıdır. Bazı sayısal fotoğraf makineleri makro çekim yeteneğine sahip değildir ve bunlarla genellikle 45 cm’den daha yakın nesnelerin çekimini yapamazsınız.

Yakın plan çekim yaparken konuya çok yakın olmamızdan dolayı, net alan derinliği son derece sınırlıdır.

Sayısal fotoğraf makinelerinde canlı görüntüyü LCD ekranlardan görmek mümkündür. LCD ekranların açılabilmesi, sağa ve sola hareket etmesi, özellikle yer seviyesine yakın çekimlerde, yerlerde sürünmeden, gözümüzü bakaçtan ayırarak çekim kontrolünü arttırmaktadır.

Yakın plan çekim yaparken çok küçük bir çerçeve değişimi kompozisyonda büyük bir fark yaratacağı için, üçayak kullanılması ve olabildiğince çok sayıda seçenekli fotoğraf çekmek, sonuç fotoğrafın kalitesini arttıracaktır.

Masa Üstü (Still Life) Fotoğrafçılık

Ürün fotoğrafı olarak da bilinen masa üstü (still life) fotoğrafçılığı, tanıtıma yönelik bir alandır. Fotoğraflanan ürünün ya da nesnenin, en iyi şekilde gösterilmesini sağlama amacı taşır.

Detaylar, ışık ve tasarlanan çekim açılarıyla her çeşit ürün masa üstünde çekilir. Işık, arka fon ve sunum; çekimde fotoğrafçının titizliğiyle ortaya çıkacak ürün fotoğrafının kalitesini belirler.

Ürünlerin çekimi sırasında, diyaframın kısık olması ve net alan derinliğinin genellikle geniş olması beklenir. Yakın plan çalışıldığında, objektifin netlik alanında oluşabilecek kısıtlar, yoğun aydınlatma yapılarak kısılan diyaframın sağlayacağı geniş net alan derinliği ile aşılabilir. Masa üstü çekimlerde, ışık kaynağının türü fotoğrafçının tercihine kalmıştır. Hareketsiz olan bu ürün çekimlerinde her türlü ışık kaynağı kullanılabilir.

Masa üstü çekimlerin vazgeçilmez yardımcı gereci, ürünlerin parlamaması ve üstündeki yansımaları en aza indirecek olan ışık çadırıdır ve en çok bu alanda kullanılır.

Bu tür çekimlerde belki de en dikkat edilmesi gereken unsur, arka plandır. Bu teknikle yapılan çekimlerde görüntülenmek istenen nesneden başka hiçbir şeyin çerçeveye girmesi istenmez.

Masa üstü fotoğrafçılık; kontrolünün kolay olması ve zamana bağlı, anlık bir çekim olmaması nedeniyle hemen hemen her zaman yapay ışıklandırma altında çekilir.

Kopyalama (Reprodüksiyon)

Sayısal fotoğraf makinesi belge kopyalama için kullanılabilir. Belge kopyalama bir anlamda masa üstü fotoğrafçılığa benzer bir süreçtir. Ancak bu kez nesnenin düzlemsel olması bazı güçlükler yaratır.

Esas olarak netlemenin tüm nesneyi kapsadığından emin olunmalıdır. Flu kalan birkaç nokta, tüm kopyayı kullanılmaz kılabilir. Tümden net bir görüntü elde etmenin yolu sayısal fotoğraf makinesinin arka yüzeyini, nesnenin düzlemine paralel tutmaktır.

Belge çekiminde en iyi sonuca ulaşmak için, ışığın bütün nesneye düzenli bir şekilde dağıtılması gereklidir. Kopyalama fotoğrafı çekerken özellikle çektiğimiz nesne yağlıboya resim ya da fotoğraf baskısı ise kullandığımız ışıklar yansıma yaparak sorun yaratabilir. Bunu engellemek için ışıkların 45 derecelik açıyla nesneye bakması önerilir.

Kopyalama yaparken, biçim bozulması (distorsiyon) yapacağı için geniş açı objektifler kullanılmaz. Dar açılı (tele) objektifler ve perspektif düzeltme özelliği olan (PC) objektifler kullanarak en iyi şekilde kopyalama yapılır. Elle netlik yapmak daha iyi sonuç verecektir.

Basın Fotoğrafçılığı

Basın fotoğrafı, diğer fotoğrafçılık türlerine göre sayısal fotoğrafa en hızlı uyum sağlayanıdır.

Basın fotoğrafının sayısal fotoğrafa uyum sağlamasının temel sebepleri şöyle sıralanabilir:

• Bunun sebeplerinden biri, bu yeni teknolojinin SLR fotoğraf makinelerine ilk uygulandığı zamanda bile ulaştığı görüntü boyutu ve kalitesi basın için yeterli düzeyde olmasıdır.
• Diğer bir sebep ise, sayısal sürecin kimyasal sürece göre çok daha hızlı, kolay ve maliyetinin düşük olmasıdır.
• Ama bunlardan da önemlisi, çekimde hata yapma riskini en aza indirgemesi ve hatalı çekim yapılsa bile, çekilen fotoğrafa bakılarak, anında hatanın düzeltilme şansını yaratmasıdır.

Sayısal fotoğrafın basın için bir diğer faydası da fotoğrafların arşivlenmesidir. Fotoğrafların sayısal ortamda arşivlenmesi, sınıflandırılması, yeniden ulaşılmak istenildiğinde, basit bir bilgisayar yazılımı ile arama yapıldığında, dünyanın her yerinden ulaşılması çok kolaydır ve hem ekonomik açıdan hem de saklama koşulları açısından sorunsuzdur.

Belgesel Fotoğrafçılığı

Belgesel fotoğraf; kısaca çevremizde yaşanan olayların, toplumsal sorunların, felaketlerin, kültürel aktivitelerin yani yaşamı oluşturan her bir ögenin, gerçekçi bir bakış açısıyla fotoğrafik dil kullanarak anlatılmasıdır.

Belgesel fotoğrafçı, tanık olduğu olaylar karşısında kendi görüşünü aktarmakla birlikte tarafsız konumunu her zaman için korumalıdır.

Fotoğrafçılar analog sistemle çalışırken yanlarına sınırlı sayıda film alabiliyorlardı. Sayısal fotoğrafın yaygınlaşması ile filme oranla daha az yer kaplayan, yüksek kapasiteli hafıza kartları bu sınırlandırmayı ortadan kaldırmıştır.

Ayrıca haber fotoğrafında olduğu gibi, belgesel fotoğrafların da hızlı bir şekilde ajanslara servis edilebilmesi sayısal fotoğrafın belgesel fotoğrafçılığına sunduğu avantajlardan biridir.

Reklam ve Tanıtım Fotoğrafçılığı

Reklam fotoğrafçılığında, sayısal fotoğrafa geçişin temel nedeni ekonomik olmaktan çok, yaratıcı çalışmaları hızlandırmaktır. Sayısal fotoğraf makinelerinin reklam ve tanıtım sektöründe kullanılmasının nedenleri arasında yeterli görüntü kalitesi, zaman ve sınırsız sayısal müdahale olanaklarını sayabiliriz.

Reklam ve tanıtım fotoğrafçılığında sayısal fotoğraf doğrudan bilgisayar ortamında görüntü sağladığı için kullanım, zaman ve para açısından bu sektörün geleceğinde çok önemli bir yere sahip olmuştur.

Photoshop ve benzeri görüntü işleme yazılımları; sayısal teknolojide kolaylık ve aklın sınırlarını zorlayan uygulamalarla fotoğrafçının kullanımındadır. Her aşamada görüntü işleme yazılımları ile fotoğraflara istenilen değişiklik yapılabilmektedir.

Reklam fotoğrafçılığında zaman zaman 35mm tam çerçeve DSLR fotoğraf makinesi kullanılsa da, nitelikli işler için genellikle orta format, bazı durumlarda da büyük format fotoğraf makinesi kullanılmaktadır.

Bilim ve Uzay Çalışmaları

Bilim ve fotoğraf ilişkisinin en önemli unsurlarından birinin de uzmanlık olduğunun vurgulanması gerekir. Çünkü bilim ve fotoğraf ilişkisi açısından uzmanlık, bir yandan yapılan araştırmaların amaç kapsamlarının kavranmasını sağlarken öte yandan buna en uygun teknolojinin seçimini de belirler.

Konu ne olursa olsun bilimsel fotoğraf, üzerinde çalıştığı konu hakkında bilgi aktaran bir araçtır. Bu ister bilimsel araştırmaların ya da tıbbi teşhislerin gerektirdiği objektiflik ilkeleri çerçevesinde, fotoğrafçılığın kendi yorumunu katmasının hiç beklenmediği çekimlerin gerçekleştirildiği çalışmalar olsun, ister moda ve reklâm fotoğrafçılığında olduğu gibi fotoğrafçıya kendi yorumlarını katması için daha geniş bir esneklik alanının bırakıldığı çalışmalar olsun, fotoğrafın üstlendiği bu temel işlev varlığını yitirmez: bilgi aktarmak.

Fotoğrafçının katkısının en az olduğu alan gerçek olgusal bilgileri aktarmasının beklendiği çalışmalardır. Ondan beklenen yalnızca konu ile ilgili olgusal bilgileri çektiği görüntü ile yansıtması ve bunun yanı sıra büyütme katsayısı, çekim günü ve zamanı, çekimde yararlanılan gereçlerin özellikleri gibi ayrıntıları doğru olarak aktarmasıdır. Çünkü bilimsel incelemelere konu olacak böylesi bir görüntünün belirtilen ayrıntılı bilgilerden yoksun olması durumunda hiçbir değeri yoktur.

Bilimsel araştırma tabanına oturan fotoğraflar genellikle en yeni teknolojinin kullanılmasını gerekli kılarlar.

İnternet

20. yüzyılın iletişim alanında en büyük buluşlarından biri olan internet, bütün dünyayı birbirine bağlamıştır.

Fotoğrafın paylaşımı açısından internet fotoğrafçıya yeni ufuklar açmış ve dünyanın her yerine fotoğraflarınızı ulaştırmak ve dünyadaki diğer fotoğrafçıların işlerini görmek, parmaklarımızın ucuna gelmiştir. Bu sayede artık tüm fotoğrafçılar dünya arenasında işlerini gösterebilmektedir.

Müzeler, sanat galerileri, kütüphaneler ve alışveriş merkezleri evlerimizde, işyerlerimize bir tuş kadar yakındır. Sanal ortamda web sayfalarına girerek istediğimiz fotoğraf, yazı, resim, video ve müziğe erişebilmekte ve gönderebilmekteyiz.

Sanatın demokratikleşmesi ve yaygınlaşması için yoğun olarak kullanılan web sayfaları, sanal galerilerin gün geçtikçe çoğalmasını sağlamaktadır. Fotoğraflar internet ortamında paylaşılmakta ve sosyal paylaşım sitelerinde kolaylıkla erişilmektedir.

Ayrıca sayısal fotoğraf makinelerinde oluşabilecek arıza ve sorunlar teknik servis tarafından internet aracılığıyla anlaşılmakta ve çözülebilmektedir.

Wifi sistemlerin yanı sıra GPS monte edilen fotoğraf makineleri, bulunduğu konumu uydular aracılığıyla tespit ederek çekilen fotoğraflara koordinat yüklemektedir. Görüntünün nerede ve ne zaman çekildiği bilgisinin sayısal olarak kayıt altına alınması, telif haklarının çözümlenmesi açısından da fotoğrafçıya büyük fayda sağlar.