Ünite 8: Sosyal Hizmet Uygulaması II Dersi e-Portfolyo Uygulaması ve Etkinliklerin Değerlendirilmesi

Eğitimde e-Portfolyo Kullanımında Ölçme ve Değerlendirme

Eğitimde portfolyo kullanımının yaygınlaşmaya başlamasıyla birlikte öğrenme sürecini, öğrenme sürecinde yapılan öğrenme etkinliklerini ve süreç sonunda ortaya çıkan öğrenme ürünlerini içine alan yeni ölçme ve değerlendirme yöntemleri ortaya çıkmıştır. Portfolyo değerlendirme, öğrencinin öğrenme süreci içerisindeki performansının ve başarısının kaydedilmesidir. Portfolyo değerlendirme süreci ise bireyin öğrenme süreci içerisindeki gelişimini yine birey tarafından seçilen ürünlerle gösteren ve bireyin kendi öğrenmeleri hakkında öz değerlendirme yoluyla farkındalığını arttıran çok yönlü bir alternatif değerlendirme biçimidir. Ölçmenin yeterli ve güvenilir olması için, öğrencinin öğrenme sürecinde bireysel ve grup olarak gösterdiği performansların da ölçülmesi gerekmektedir. Uluslararası çeşitli kuruluşlar tarafından benimsenen ve yayınlanan standartlarda, değerlendirme etkinliğinin öğrencinin neyi yapıp yapmadığının yanında neyi bildiğini ortaya koyması, öğrenmesini desteklemesi, yazılı sözlü ve eylemsel olarak performansını açığa çıkaran çeşitli ölçme ve değerlendirme araç ve tekniklerinin kullanılmasını önermektedir. Eğitim alanında kullanılan portfolyoların belirli bir sınıflaması olmamakla birlikte kullanım amaçlarına veya uygulama biçimlerine göre farklı şekillerde sınıflandırılabilir. Sosyal Hizmet Uygulaması II dersi kapsamında literatürde Çalışma (belge) Portfolyosu ve Değerlendirme Portfolyosu olarak adlandırılan iki portfolyo türünün karması uygulanmaktadır.

Çalışma (belge) portfolyosu ; öğretmen-öğrenci portfolyosu olarak da adlandırılan çalışma portfolyosu öğrencinin belli bir zaman diliminde hedeflere yönelik olarak gerçekleştirdiği gelişme ve ilerlemeleri gösteren bütün çalışmaları içerir. Bu tür portfolyoların amacı, öğretmenle birlikte öğrencinin gelişiminin değerlendirilmesidir.

Değerlendirme portfolyosu ; öğretim programlarında belirlenmiş amaçlar ve kazanımlar doğrultusunda öğrencinin gelişimini gösterir. Bu tür portfolyolarda amaç, dosyaya konan her çalışmanın puanlanarak öğrenci başarısının değerlendirilmesidir. Portfolyodaki çalışmaların puan değerleri birbirinden farklı olabilir. Toplam puan, öğrenci başarısını değerlendirmede ölçme sonucu (ölçüm) olarak kullanılır. Bu tür portfolyoları değerlendirmede bütüncül bir yaklaşım benimsenir.

Öğrencinin e-Portfolyo Sistemine Yüklemesi Gereken Belgeler

Sosyal Hizmet Uygulaması II dersi kapsamında öğrenci (sosyal çalışmacı adayı) 14 hafta boyunca “Öğrenci Sosyal Hizmet Uygulaması II Başlama Formu’nu, Kuruluş Tanıtma Raporu I ve II’yi, Sorun Alanı İnceleme ve Değerlendirme Raporu I ve II’yi, Bireysel Görüşme Raporu I ve II’yi, Grup Çalışması Raporu I ve II’yi, Müdahale Planı Raporu I ve II’yi, Öğrenci Sosyal Hizmet Uygulaması II Tamamlama Formu’nu hazırlamak ve e-Portfolyo sistemine yüklemekle yükümlüdür. Sosyal Hizmet Uygulaması II sürecinde uygulamalara devam etmek zorunludur. Öğrenci uygulama süreci boyunca en fazla %10, toplamda 1 işgünü devamsızlık yapma hakkına sahiptir. Devam koşulunu yerine getirmiş olsa dahi uygulama raporlarını belirtilen tarihler içerisinde e-Portfolyo sistemine yüklemeyen öğrenci devamsız sayılır. Uygulamaya ilişkin rapor ve formların sisteme yükleme işlemi, izleyen haftanın ilk iş günü en geç saat 23.59’a kadar yapılmalıdır. Belirtilen tarihler arasında sisteme yüklenen her bir rapor için öğrencinin sınırsız değişiklik yapma hakkı vardır.

e-Portfolyo Sisteminden Form ve Raporların İndirilmesi ve e-Portfolyo Sistemine Tekrar Yüklenmesi

e-Portfolyo sisteminden form ve raporların indirilmesi ve e-Portfolyo sistemine tekrar yüklenmesi sırasında izlenmesi gereken adımlar aşağıdaki gibidir:

• http://aofuygulamadersleri.anadolu.edu.tr adresinde kullanıcı adınız ve şifreniz ile oturumunuzu açınız.
• Derslerim başlığı altında yer alan SOSYAL HİZMET UYGULAMASI II bağlantısına tıklayarak derse ait e- portfolyo sistemine ulaşınız.
• İşlem yapılacak rapor ya da form adına tıklayarak ilgili form veya raporu bilgisayarınıza indiriniz.
• Form veya rapor üzerindeki bütün alanları doldurunuz.
• Raporlarda yapılması istenen açıklamaları en fazla 3 sayfa olacak şekilde yapınız.
• Hazırlanan rapor veya formu; TCNo_Ad_Soyad_İlgili rapor veya formun adı şeklinde adlandırınız.
• e-Portfolyo sistemindeki Etkinlik Gönderme Yönergesindeki adımları takip ederek form veya raporunuzu sisteme yükleyiniz.
• Yüklediğiniz form veya raporu değiştirmeniz gerekirse Etkinlik Gönderme Yönergesindeki adımları tekrarlayınız.

Öğrencilerin e-Portfolyo sistemine yüklemesi gereken belgeler şunlardır:

• Öğrenci Sosyal Hizmet Uygulaması II Başlama Formu
• Kuruluş Tanıtma Raporu I ve II
• Sorun Alanı İnceleme ve Değerlendirme Raporu I ve II
• Bireysel Görüşme Raporu I ve II
• Grup Çalışması Raporu I ve II
• Müdahale Planı Raporu I ve II
• Öğrenci Sosyal Hizmet Uygulaması II Tamamlama Formu

Öğrenci Sosyal Hizmet Uygulaması II Başlama Formu

Uygulama süreci toplamda 14 hafta olmakla birlikte ilk iki hafta öğrencinin uygulama yapacağı sosyal hizmet kuruluşuna atama işlemi yapılır. Atama işlemi tamamlanan öğrenci uygulama yapacağı kuruluşu ve uygulamalarda kendisine rehberlik edecek olan kuruluş danışmanını e-Portfolyo sisteminden öğrenir. Atama işlemlerinin tamamlanmasından sonraki hafta, e-Portfolyo sisteminde belirtilen tarihler arasında öğrenci; Öğrenci Sosyal Hizmet Uygulaması II Başlama Formunu ve Kuruluş Tanıtma Raporu I’i hazırlayarak sisteme yükler. Öğrenci Sosyal Hizmet Uygulaması II Başlama Formu; öğrencinin kimlik bilgileri ile sosyal hizmet uygulaması yapılacak kuruluş bilgilerinin yer aldığı, öğrenci tarafından doldurulan, Kuruluş Danışmanı ve Uygulama Kuruluşu Koordinatörü tarafından onaylanan formdur. Öğrenci sosyal hizmet uygulaması II başlama formu örneği kitabın 196. sayfasındaki şekil 8.1’de gösterilmiştir.

Kuruluş Tanıtma Raporu I

Öğrencinin sosyal hizmet uygulaması yaptığı kuruluşu tarihsel gelişimi, amacı ve sosyal hizmetlerle ilişkisi gibi farklı boyutları ile tanıtan rapordur. Öğrenci, Kuruluş Tanıtma Raporu I’i hazırlarken öncelikle; Uygulama Yapılan Kuruluş, Öğrencinin Adı ve Soyadı, T.C. Kimlik No’su ve Rapor Tarihi bilgilerini doldurmalıdır. Daha sonra; Sosyal Hizmet Uygulaması II dersi kapsamında uygulama yaptığı kuruluşun; tarihsel gelişimi ve tanıtımı ile amacı ve sosyal hizmetlerle ilişkisini açıklamalıdır. Kuruluş tanıtma raporu I örneği kitabın 197. sayfasındaki şekil 8.2’de gösterilmiştir.

Kuruluş Tanıtma Raporu II

Öğrencinin sosyal hizmet uygulaması yaptığı kuruluşu, bağlı olduğu üst kuruluşu, sosyal hizmet işlevlerini, sosyal çalışmacının yeri ve rolünü, hizmetlerindeki usul ve işlemleri, kayıt ve dosyalama sistemleri ile raporlar gibi yönetim yapısı ve işleyişi bakımından tanıtan ve kuruluşun genel değerlendirilmesinin yapıldığı rapordur. Öğrenci, Kuruluş Tanıtma Raporu II’yi hazırlarken öncelikle; Uygulama Yapılan Kuruluş, Öğrencinin Adı ve Soyadı, T.C. Kimlik No ve Rapor Tarihi bilgilerini doldurmalıdır. Daha sonra; Sosyal Hizmet Uygulaması II dersi kapsamında uygulama yaptığı kuruluşun yönetim yapısı ve işleyişini tüm özellikleri ile birlikte açıklayarak, genel bir değerlendirmesini yapmalıdır. Kuruluş tanıtma raporu II örneği kitabın 198. sayfasındaki şekil 8.3’de gösterilmiştir.

Sorun Alanı İnceleme ve Değerlendirme Raporu I

Öğrencinin kimlik bilgileri ile sosyal hizmet uygulaması yapılacak kuruluş bilgilerinin yer aldığı, öğrenci tarafından doldurulan öğrencinin uygulamaya başladığı sorun alanına ilişkin tanımları, mevzuatı ve kurumsal yapıyı bütüncül bir bakışla analiz ettiği rapordur. Öğrenci, Sorun Alanı İnceleme ve Değerlendirme Raporu I’i hazırlarken öncelikle; Uygulama Yapılan Kuruluş, Öğrencinin Adı ve Soyadı, T.C. Kimlik No’su ve Rapor Tarihi bilgilerini doldurmalıdır. Daha sonra; Sosyal Hizmet Uygulaması II dersi kapsamında uygulama yaptığı kuruluşun ilgilendiği sorunu tanımlayarak sorun alanına ilişkin tanımları, mevzuatı ve kurumsal yapıyı açıklamalıdır. Sorun alanı inceleme ve değerlendirme raporu I örneği kitabın 200. sayfasındaki şekil 8.4’de gösterilmiştir.

Sorun Alanı İnceleme ve Değerlendirme Raporu II

Öğrencinin kimlik bilgileri ile sosyal hizmet uygulaması yapılacak kuruluş bilgilerinin yer aldığı, öğrenci tarafından doldurulan, öğrencinin uygulamaya başladığı sorun alanıyla ilgili başvuru sahiplerinin özelliklerini, sorunlarını ve bu sorunların sosyal hizmet mesleği ile ilişkisini, sorunların giderilme derecesini ve karşılaşılan güçlükleri bütüncül bir bakışla analiz ettiği ve açıkladığı bir rapordur. Öğrenci, Sorun Alanı İnceleme ve Değerlendirme Raporu II’yi hazırlarken öncelikle; Uygulama Yapılan Kuruluş, Öğrencinin Adı ve Soyadı, T.C. Kimlik No’su ve Rapor Tarihi bilgilerini doldurmalıdır. Daha sonra; Sosyal Hizmet Uygulaması II dersi kapsamında uygulama yaptığı kuruluşun ilgilendiği sorunun çözümü için başvuranların özellikleri, sorunları ve bu sorunların sosyal hizmet mesleği ile ilişkisini, sorunların giderilme derecesini ve karşılaşılan güçlükleri açıklamalıdır. Sorun alanı inceleme ve değerlendirme raporu II örneği kitabın 201. sayfasındaki şekil 8.5’de gösterilmiştir.

Bireysel Görüşme Raporu I

Öğrenci tarafından doldurulan, sosyal hizmet uygulaması yapılacak kuruluş bilgileri ile birlikte başvuru sahibinin kişisel bilgilerinin yer aldığı, görüşmenin tarihi, süresinin belirtildiği, görüşme öncesi hakkında ön bilginin alındığı ve görüşmenin amacının belirtildiği, çeşitli müdahale düzeylerindeki çalışmaların, müdahale planında ayrıntılı olarak yer aldığı rapordur. Öğrenci, Bireysel Görüşme Raporu I’i hazırlarken öncelikle; Kuruluş Adı, Görüşme Tarihi, Görüşme Süresi, Uygulayıcının Adı ve Soyadı, Başvuru Sahibinin Adı ve Soyadı, Doğum Yeri ve Yılı, Cinsiyeti, Öğrenim Durumu ve Mesleği ile ilgili bilgileri doldurmalıdır. Daha sonra; başvuru sahibi ile yapmış olduğu ön çalışmaya ilişkin bilgileri, ön çalışma sonuçlarını, görüşmenin amacını ve görüşme süresi ile ilgili bilgileri açıklamalıdır. Bireysel görüşme raporu I örneği kitabın 202. sayfasındaki şekil 8.6’de gösterilmiştir.

Bireysel Görüşme Raporu II

Öğrenci tarafından doldurulan, sosyal hizmet uygulaması yapılacak kuruluş bilgileri ile birlikte başvuru sahibinin kişisel bilgilerinin yer aldığı, görüşmenin tarihi, süresinin belirtildiği, görüşmenin değerlendirildiği ve gelecek görüşme için planlamanın yapıldığı, çeşitli müdahale düzeylerindeki çalışmaların, müdahale planında ayrıntılı olarak yer aldığı rapordur. Öğrenci, Bireysel Görüşme Raporu II’yi hazırlarken öncelikle; Kuruluş Adı, Görüşme Tarihi, Görüşme Süresi, Uygulayıcının Adı ve Soyadı, Başvuru Sahibinin Adı ve Soyadı, Doğum Yeri ve Yılı, Cinsiyeti, Öğrenim Durumu ve Mesleği ile ilgili bilgileri doldurmalıdır. Daha sonra; başvuru sahibi ile yapılan görüşme ile ilgili genel bir değerlendirme yaparak bir sonraki görüşme için planlama yapmalıdır. Bireysel görüşme raporu II örneği kitabın 203. sayfasındaki şekil 8.7’de gösterilmiştir.

Grup Çalışması Raporu I

Öğrenci ve sosyal hizmet uygulaması yapılacak kuruluş bilgilerinin yer aldığı, öğrenci tarafından doldurulan, grubun ve grup üyelerinin tanıtımına yönelik bilgilerin yer aldığı, grup çalışması düzeyinde gerçekleştirilen sosyal hizmet uygulamalarının ayrıntılı olarak yer aldığı rapordur. Öğrenci, Grup Çalışması Raporu I’i hazırlarken öncelikle; Kuruluşun Adı, Öğrencinin Adı ve Soyadı ve Rapor Tarihi bilgilerini doldurmalı, grubun ve grup üyelerinin tanıtımına ilişkin açıklamaları yapmalıdır. Grubun tanıtımı bağlamında grubun ana teması, grubun türü bakımından amacı, kuruluşun grup için kullanabileceği kaynakları, gruba katılabilme ölçütleri, grubun büyüklüğü ve niteliğini açıklarken, grup üyelerinin tanıtımı bağlamında ise, grup üyelerinin özgeçmişini, içinde bulunduğu sosyal, kültürel ve ekonomik durumunu, çevre ile ilişkilerini, üyenin gruba katılma nedenlerini (yaşadığı sorunları ve ihtiyaçlarını), üyenin grup çalışmasından yaşadığı sorunların çözümüne yönelik beklentilerini, grubun gelişimine verebileceği katkıları açıklamalıdır. Grup çalışması raporu I örneği kitabın 208. sayfasındaki şekil 8.8’de gösterilmiştir.

Grup Çalışması Raporu II

Öğrenci ve sosyal hizmet uygulaması yapılacak kuruluş bilgilerinin yer aldığı, öğrenci tarafından doldurulan, grup çalışması düzeyinde gerçekleştirilen sosyal hizmet uygulamalarının ayrıntılı olarak yer aldığı rapordur. Öğrenci, Grup Çalışması Raporu II’yi hazırlarken öncelikle; Kuruluşun Adı, Öğrencinin Adı ve Soyadı ve Rapor Tarihi bilgilerini doldurmalıdır. Daha sonra; toplantı tarihi, toplantı süresi, gruba katılanların adı ve soyadı, süreç öncesi ön çalışma, amaç ve süreç gibi grup çalışmasının yapılmasına ilişkin açıklamaları yapmalı, ardından grubu ve grup üyelerini değerlendirmeli ve sonrası için planlama yapmalıdır. Grup çalışması raporu II örneği kitabın 209. sayfasındaki şekil 8.9’de gösterilmiştir.

Müdahale Planı Raporu I

Öğrencinin kimlik bilgileri ile sosyal hizmet uygulaması yapılacak kuruluş bilgilerinin yer aldığı, öğrenci tarafından doldurulan, başvuru sahibiyle tanışma, ön değerlendirilmesi ile ilgili bilgilerle birlikte, müdahalenin planlanması, gerçekleştirilmesine ilişkin açıklamaların yer aldığı sosyal hizmet müdahale düzeyinde genelci yaklaşımın “çevresi içinde birey” kavramını gözeterek hazırlanan rapordur. Öğrenci, Müdahale Planı Raporu I’i hazırlarken öncelikle; Uygulama Yapılan Kuruluş, Öğrencinin Adı ve Soyadı ve Rapor Tarihi bilgilerini doldurmalıdır. Daha sonra; başvuru sahibiyle tanışma, ön değerlendirilmesi ile ilgili bilgilerle birlikte, müdahalenin planlanması ve gerçekleştirilmesine ilişkin açıklamaları yapmalıdır. Müdahale planı raporu I örneği kitabın 210. sayfasındaki şekil 8.10’de gösterilmiştir.

Müdahale Planı Raporu II

Öğrencinin kimlik bilgileri ile sosyal hizmet uygulaması yapılacak kuruluş bilgilerinin yer aldığı, öğrenci tarafından doldurulan, mikro, mezzo ve makro düzeyde izleme planı ve tamamlanması ile değerlendirilmesinin açıklandığı sosyal hizmet müdahale düzeyinde genelci yaklaşımın “çevresi içinde birey” kavramını gözeterek hazırlanan rapordur. Öğrenci, Müdahale Planı Raporu II’yi hazırlarken öncelikle; Uygulama Yapılan Kuruluş, Öğrencinin Adı ve Soyadı ve Rapor Tarihi bilgilerini doldurmalıdır. Daha sonra; mikro, mezzo ve makro düzeyde izleme planının nasıl oluşturulduğuna ve bu planın nasıl tamamlandığına ve değerlendirilmesine ilişkin açıklamalar yapmalıdır. Müdahale planı raporu II örneği kitabın 211. sayfasındaki şekil 8.11’de gösterilmiştir.

Sosyal Hizmet Uygulaması II Tamamlama Formu

Öğrenci sosyal hizmet uygulaması etkinliklerinin tümünü tamamladıktan sonra Sosyal Hizmet Uygulaması II Tamamlama Formunu doldurup sisteme yüklemelidir. Öğrenci Sosyal Hizmet Uygulaması II Tamamlama Formu; öğrencinin kimlik bilgileri, sosyal hizmet uygulaması yapılan kuruluş bilgileri ve kuruluş danışmanı bilgilerinin yer aldığı, öğrenci tarafından doldurulan, Kuruluş Danışmanı ve Uygulama Kuruluşu Koordinatörü tarafından onaylanan ve uygulamanın tamamlandığını gösteren formdur. Öğrenci sosyal hizmet uygulaması II tamamlama formu örneği kitabın 212. sayfasındaki şekil 8.12’de gösterilmiştir.

Telafi Uygulaması

Telafi uygulaması geçerli ve haklı bir nedenle sosyal hizmet uygulaması etkinliklerini öngörülen süre içerisinde gerçekleştirip e-Portfolyo sistemine yükleyemeyen öğrencilere yöneliktir. Geçerli ve haklı nedeni kanıtlayıp belgeleyen her öğrenci telafi uygulamasından yararlanabilir. Ağır hastalık, kaza ve doğum yapma gibi geçerli ve haklı nedenler olması durumunda 1 haftayı geçmeyen, tam teşekküllü bir hastaneden alınmış sağlık raporu kabul edilir. Raporlu olunan haftaya ilişkin yapılamayan uygulamalar ara ve dönem sonu sınavından önceki hafta telafi edilir. Devamsızlık yapan öğrenci telafi uygulamasından yararlanamaz.

Ara ve Dönem Sonu Sınavı

Öğrenciler, her öğretim dönemi başında Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi tarafından yayınlanan tarihlerde ara ve dönem sonu sınavına girerler. Sosyal Hizmet Uygulaması II dersinde öğrenciye sadece ara sınavda test sınavı uygulanır, dönem sonunda test sınavı uygulanmaz. Sosyal hizmet uygulaması sürecine devam etmeyen veya tamamlamayan öğrenci programdan mezun olamaz.

Kuruluş Danışmanının e-Portfolyo Sisteminde Yapması Gereken İşlemler

Öğrencinin sosyal hizmet uygulaması süresince hazırlamış olduğu form ve raporların değerlendirmesi öncelikle kuruluş danışmanı tarafından “Öğrenci Sosyal Hizmet Uygulaması Değerlendirme Formundaki (Kuruluş Danışmanı İçin) öğrencinin mesleki tavrı ve bireysel özelliklerini ölçmeye yönelik ölçütler de dikkate alınarak yapılır. Kuruluş Danışmanı, öğrencilerin e-Portfolyo sistemine yüklediği raporları haftalık olarak değerlendirir. Öğrenci Sosyal Hizmet Uygulaması Değerlendirme Formundaki (Kuruluş Danışmanı İçin) ölçütler aşağıdaki gibidir:

• Sorumluluk alma ve yerine getirme becerisi,
• Uygulamada karşılaştığı sorunları çözebilme, ekip çalışması ve işbirliği yapabilme becerisi,
• Güçlü ve zayıf yönlerinin farkına varabilme ve bunları geliştirme yeteneği
• Kişisel görüşme, grup sürecini yönetme veya vaka değerlendirme becerisi,
• Kuruluş çalışanlarıyla, diğer öğrenci arkadaşlarıyla ve başvuru sahibi ile iletişim kurma becerisi,
• Sosyal hizmetin etik ilke ve sorumluluklarına uygun davranma becerisi,
• Rapor yazma becerisi,
• Sorunu tanımlama öneri getirme becerisi,
• Uygulama yaptığı kuruluş, alan ve mevzuat hakkındaki bilgi düzeyi,
• Mesleki kavramları anlama ve kullanabilme becerisi.

Danışman Öğretim Elemanının e-Portfolyo Sisteminde Yapması Gereken İşlemler

Danışman öğretim elemanı, öğrencilerin haftalık olarak sisteme yüklediği raporları inceler ve değerlendirme ölçütlerini dikkate alarak raporları değerlendirir. Danışman öğretim elemanı, öğrenci etkinliklerini değerlendirirken Öğrenci Sosyal Hizmet Uygulaması Değerlendirme Formundaki (Danışman Öğretim Elemanı İçin) ölçütleri kullanır. Öğrenci Sosyal Hizmet Uygulaması Değerlendirme Formunda (Danışman Öğretim Elemanı İçin), öğrencinin sosyal hizmet becerileri konusunda sağladığı gelişmeleri ve eriştiği düzeyi ölçmeye, sosyal hizmet uygulamasındaki başarısını değerlendirmeye yönelik ölçütler yer alır. Öğrencinin sosyal hizmet uygulaması süresince hazırlamış olduğu formlar ve raporlar danışman öğretim elemanı tarafından incelendikten sonra öğrencinin başarı durumu 100 puan üzerinden değerlendirilir.