Ünite 4: Tüketim Kültürü ve Reklamcılık

Tüketim Olgusuna Tarihsel Bakış

Tüketim kavramı, üretim kapitalizmi ile birlikte ortaya çıkmış ve yok etmek, boşa çıkarmak, kullanıp bitirmek ve israf etmek olarak tanımlanmaktadır.

Tüketim kapitalizmi; üretim mallarının üretiminden tüketim mallarının üretilmesine doğru yaşanan bir süreci ifade eder.

Günümüzde tüketim olgusu basit maddi nesnelerin değil gösterge ve sembollerin de tüketilmesini içermektedir.

Tüketim insanoğlunun var olmasıyla birlikte ortaya çıkmış, doğal, basit bir olguyken zaman içerisinde gerçek içeriği olan ihtiyaçların temininden uzaklaşmaya başlamış ve toplumsal statüleri belirleyen bir yapıya ulaşmıştır.

Tüketim Kültürü Olgusu ve Özellikleri

Tüketim kültürü tüketicilerin çoğunluğunun yararcı olmayan ve statü arayışını, ilgi uyandırmayı, yenilik arayışını yansıtan özelliklere sahip ürün ve hizmetlerin arzulandıkları hatta peşine düşüp edinip sergiledikleri bir kültürü ifade etmektedir.

Tüketim toplumu, tüketim kültürünün genel olarak toplumun bireylerinin çoğunda egemen olduğu toplumları ifade eder.

Tüketici toplumları, tüketim kültürünün sınırlı nimetlerinden faydalanan toplumları ifade eder. Tüketici toplumları üretici olmaktan çok tüketicidir.

Kanaatkar toplumlar yeni tüketim alışkanlıkları karşısında umursamazca davranan hatta yeni tüketim kültüründen bihaber olan toplumlardır.

Tüketim Kültüründe Öne Çıkan Tüketim Türleri

Sembolik tüketim, tüketicilerin kendileri için kimlik yaratmaya, yarattıkları bu kimliği kanıtlamaya ve başkalarına iletmeye yardımcı olan ürünleri seçmesi, satın laması ve kullanmasıdır.

Hedonik tüketim; duygusal, anlık ve haz yaratanı satın almayı ifade eder.

Hazcılık; zevk veren veya ıstıraptan kurtaran şeyi iyi, ıstıraba neden olan şeye ise kötü olarak tanımlayan bir ahlak olgusudur.

Hedonik alışveriş; tüketicilerin alışveriş yaparak ya da yapmaksızın mağaza dolaşarak bundan zevk almasıdır.

Tüketicileri hedonik alışverişe yönlendiren nedenler;

1. Sosyal deneyimler,
2. Macera arayışı,
3. Neşelenme isteği,
4. Fikir edinmek,
5. Başkalarını mutlu etmek ve
6. Yarış heyecanıdır.

Tüketim Kültürü Reklam İlişkisi

Günümüzün yaşam tarzı merkezli reklamlarında gözlemlenen sunumlar;

1. Kimlik sorunlarına yanıt aramak,
2. Tüketicilerin kendi olma durumunun önemli hale geldiği,
3. Tüketici olarak bireyin tarzının önemli hale geldiği,
4. Duyguların ve sembollerin ön planda tutulduğu ve
5. Sosyal sınıf farkından çok ait olunan ya da olunmak istenen bir topluluğa yönelik bağlantılı değerlerdir.