Ünite 1: Teknolojik Ürünler ve Özellikleri

Giriş

Teknoloji, kolaylıktır. Teknoloji, bir işin ya da bir eylemin daha hızlı, daha pratik ve daha az emek ile yerine getirilmesini sağlayan bir araçtır. Yaşantımıza öyle yerleşmiştir ki sanki o olmazsa, hayatın bir zindan gibi olacağını dahi düşündüğümüz durumlar olmuştur. Teknoloji sayesinde daktilolar, fotoğraf makinesi filmleri, fotoğraf albümleri, teksir makineleri, kaset ve kasetçalarlar, teleks makineleri gibi çok sayıda ürün hayatımızdan çıkmıştır. Yakın gelecekte ise yine teknoloji sayesinde hâlihazırda sürekli kullandığımız birçok ürün, ya yok olacak ya da değişmiş hali ile karşımıza çıkacaktır. Çünkü en baştan da söylendiği üzere, teknoloji, rahatlık getirmektedir. Getirdiği rahatlık sayesinde de teknolojiden önce ihtiyaç duyduğumuz üründen anında vazgeçtiğimizden, o ürünler de kısa sürede piyasadan yok olup gidebilmektedir. Hatta sadece ilgili ürün değil, o ürünü tamamlayan mal ve hizmetlerin de mamul yaşamları sona erebilmektedir.

Teknolojik Ürünlere Genel Bakış

Ana hatlarıyla ve sektörlere göre teknolojik ürün grupları ve bu gruplar için teknolojik olarak kabul edilebilecek temel ürünler aşağıdaki şekilde sınıflandırmıştır.

Bilgisayar: Boyut, bellek, kapasite, hız, performans, donanım ve yazılım ürünleridir. Dizüstü, masaüstü, netbook gibi farklı ölçek ve özelliklerde çeşitleri vardır.

İletişim : Uydu telefonları, cep telefonları, telsiz ve telsiz telefonlar ile ses, görüntü, metin transferleri, sabit ya da kablosuz telefonlardır. Ayrıca iletişim hizmetleri de bu kapsamdadır. Hem teknolojik mal hem de teknolojik hizmet sektörleri bulunmaktadır.

Ofis Sistemleri : Veri aktarımı, depolanması, yazıcı, faks cihazları, çok fonksiyonlu aygıtlar, kopyalama üniteleri, özellikli telefon, santral telefon ve bilgisayar sistem uygulamalarıdır.

Eğlence Ürünleri : Yüksek çözünürlüklü TV (resim içinde resim, düz kare vb. özellikler), projeksiyon sistemleri, İnternet TV, radyo, müzik seti, VCD, DVD, MP3/MP4 çalar, blu-ray disk ve aygıtları, iPod, elektronik oyuncaklar ve dijital kameralardır.

Tasarım ve mühendislik : Bilgisayar destekli tasarım (CAD), bilgisayar destekli mühendislik donanım ve yazılımlarıdır.

İmalat: Ölçme ve test ekipmanları, proses gözlem ve denetim cihazları, bilgisayar destekli imalat (CAM) donanımlarıdır.

Eğitim : Uzaktan öğrenme, İnternet tabanlı eğitim, sanal üniversiteler, e-öğrenme.

Sağlık sistemleri : Sağlık denetim ekipmanları, ameliyat cihazları, elektronik yardımlı görme, duyma, konuşma aygıtları, hastane donanımları, hasta ya da personel takip sistemleri ve yazılımlarıdır.

Bankacılık : Otomatik para çekme, elektronik fon transferleri, İnternet bankacılığı vb. hizmetler bütünü.

Kişisel faaliyetler : Saatler, hesap makineleri, data bankaları, bilgisayarlardır.

Ev ürünleri : Mikrodalga fırın, buzdolabı, fırın, bulaşık makinesi denetim panelleri, mutfak ve ev aletleri, termostatlar, alarm sistemleri vb. gibi akıllı ev teknolojileri.

Yayıncılık: Masaüstü yayıncılık ve İnternet kullanımıdır.

Alışveriş : İnternet alışveriş ortamı, e-pazarlamadır.

Gıda ve beslenme : Gıda üretiminde ileri teknoloji kullanımı, paketlemedir.

Teknolojik Mallar

Perakendecilik pazarında teknolojik mallar genel olarak; görüntüleme sistemleri, beyaz eşya, küçük ev aletleri, bilişim ve iletişim teknolojilerine dayalı mallar ve elektronik şeklinde beş grupta değerlendirilmektedir.

Görüntüleme Sistemleri : Analog ve dijital kameralar ve fotoğraf makineleri, su altı kameralar, video kameralar, basınca ve sıcaklığa dayanıklı kameralar, objektif ve lensler, dürbünler, filmler, flaşlar, değişebilir lens uygulamaları, multimedya kameralar ve sistemleri, slâyt projektörler, çeşitli fotoğraf baskıları ve fotoğraf baskı sistemleri ve dijital resim çerçeveleri ürünleri, görüntüleme sistemlerine verilecek teknolojik mal örnekleridir. Ayrıca dijital kamera / fotoğraf makinesi, tamamlayıcı mallar ve dijital resim çerçeveleri, bu başlık altında yer alan genel mal gruplarıdır.

Beyaz Eşya : Aspiratörler, ocaklar, fırınlar, pişiriciler, klimalar, buzdolapları, dondurucular, bulaşık makineleri, kurutma makineleri ve çamaşır makineleri, beyaz eşyaya verilecek örneklerdendir. Ayrıca pişirme, soğutma ve yıkama ve kurutma, bu başlık altında yer alan genel mal gruplarıdır ve bu başlık altında toplanan genel teknolojik mallardır.

Küçük Ev Aletleri : Küçük ev aletleri pazarı, beyaz eşya pazarı ile birlikte giden bir sektöre sahiptir. Hatta genellikle aynı dağıtım kanallarını kullanırlar. Çekirdek ya da mikro aile yapısına sahip ya da aile fertlerinin tüm bireylerinin çalıştığı hemen hemen her toplumda, küçük ev aletlerinin önemli bir yeri vardır. Beyaz eşya pazarında olduğu gibi, bu pazarın müşterileri genellikle yeni evlenenler olmaktadır. Ancak evlilik yaşam sürecinde küçük ev aletlerinin yenilenmesi, beyaz eşya pazarına göre daha sık yaşanmaktadır. Kahve makineleri, çay makineleri, su ısıtıcıları, pratik pişiriciler, mikser/blender, sıkacaklar, bakım aletleri, dermatolojik aletler, ısıtıcılar, ütüler ve süpürgeler küçük ev aletlerine verilebilecek örneklerdendir. Ayrıca, sıcak içecek makineleri, teknolojik mutfak aletleri, ev elektroniği ve teknolojik küçük aletler bu başlık altında toplanan genel teknolojik mallardır.

Bilişim ve İletişim Teknolojilerine Dayalı Mallar : Bulunduğumuz toplum içerisinde yaşamlarını sürdüren tüketiciler ve bilgiye dayalı organizasyon olma yolunda çaba gösteren işletmelerin, bilişim ve iletişim teknolojilerini ve buna bağlı olarak bilişim sistemlerini yakından takip etmeleri bir zorunluluktur. Gerçekten de, kalite, rekabet ve tüketici hakları anlayışının hızla yükseldiği ve bilginin öneminin arttığı bir dönemde işletmelerin ayakta durabilmesi ve ilerleyebilmesi için bilişim ve iletişim teknolojilerine dayalı hareket etmeleri gerekmektedir. Donanım, bileşenler ve yazılım, ofis teknolojik ekipmanları bu başlık altında toplanan mallardır.

Elektronik : Televizyon, monitör, multimedya sistemleri, portatif bellekler, oto elektroniği ve diğer elektronik teknolojik mallar bu gruba girmektedir.

Teknolojik Hizmetler

Teknolojik hizmetler perakendeciliği pazarında, tüketicinin aldığı iki temel hizmet vardır; bunlardan ilki GSM operatörü hizmetleri, diğeri ise İnternet servis sağlayıcı ve İnternet uygulamaları hizmetleridir.

GSM Hizmetleri : GSM jenerasyonu, bugüne kadar beş aşamadan geçmiştir. 0G olarak adlandırılan ilk jenerasyonda, analog data akışı kullanılmıştır. Bu süreç tamamen deneme, test ve pilot uygulamaların ağırlıkta olduğu aşamadır. Benzer olarak bir sonraki jenerasyonda da, (1G) sistemler analogtur ve asıl başlangıç olarak 1G jenerasyonu kabul edilmiştir. 1990’lı yıllara gelindiğinde, mobil teknolojilerin de gelişmesi ile analog sistemlerde dijital sistemlere geçilmiştir. Bu dönem, 2G olarak adlandırılan ve hala kullanılabilen jenerasyondur. 2G’den 3G’ye geçiş arasında da önemli aşamalar kaydedilmiştir. Bu geçiş döneminde devre anahtarlamalı sistemlerine ek olarak, GPRS (General Packet Radio Service) gibi paket bazlı data iletişimi de GSM hizmetlerine dahil olmuştur. Üçüncü jenerasyonu temsil eden 3G döneminde ise, etkili iletişimin yanında daha hızlı data ve broadband bağlantı hizmetleri gelmiştir. Yirmi birinci yüzyılın ilk yıllarına karşılık gelen üçüncü jenerasyon GSM sektöründe güncel standart olarak kabul edilen UMTS (Universal Mobile Telecommunications System: Evrensel Mobil Telekomünikasyon Sistemi) dönemi başlamıştır. 4G, bulunduğumuz yılların son jenerasyonu olarak kabul edilmektedir. Bu dönemde artık GSM operatörleri sadece sesli iletişim değil aynı zamanda görüntülü ve veri tabanlı iletişim hizmetlerini sağlamıştır.

İnternet ve İnternet Uygulamaları Hizmetleri : Daha önce yalnızca savunma, akademik, hükümet ya da bunlara bağlı alanlarla ilgili kullanılan İnternet, günümüzde iş adamların, eğitimcilerin, çocukların ve işletmelerin hâkimiyetine geçmiş durumdadır. İnternet üzerinden mesleki bilgi alışverişi yapılabilir, dünyanın diğer ucundaki bir bilgiye çok kısa süre içerisinde ulaşılabilir, geleneksel dünyada sıkıcı ve zaman alıcı kabul edilen işlemler gerçekleştirilebilir. Kısacası günümüzde İnternet en güçlü, en etkili ve en hızlı iletişim aracı olarak kabul görmektedir. Bazı kuruluşlar ağ üzerinde oluşturdukları etkileşimli Web sayfaları ile sipariş ve rezervasyonlar kabul ederek satış işlemlerini gerçekleştirebilecekleri gibi, multimedya ürünlerini (yazılım, ses ve görüntü kaydı gibi) pazarlayan firmalar, İnternet aracılığı ile müşterilerine ürünü deneme, kullanma ve hatta anında transfer etme olanaklarını tanırlar. Günümüzde, özellikle yazılım pazarlayan işletmeler, İnternet ile satışlarını ve siparişlerini anında yerine getirmektedirler. Çünkü görsel-sesli bantlar ve yazılım gibi soyut ürünlerin satışları ve anında adrese ulaştırılması, klasik satış kanallarına göre daha düşük maliyetli ve hızlıdır.

Teknolojik Hizmetlerin Özellikleri

Hizmetlerin soyutluk, eşzamanlılık, dayanıksızlık ve heterojenlik özellikleri sektörlere göre değişkenlik göstermektedir.

Soyutluk : Elle tutulamayan ürünler için kullanılan soyutluk, teknolojik hizmetlerin özellikleri için de geçerlidir. Hizmeti, somut mallardan ayırt eden bir diğer özellik ise satın alma şeklidir. Mal satın alımında mülkiyet devri söz konusu iken, hizmet satın alımında böyle bir durum yoktur. Ayrıca teknolojik hizmetler denenemezler. Tüketici, bir cep telefonunu satın almadan önce eline alır, inceler, dener ve sonra da kararını verir. Ancak aynı işlemi satın alacağı GSM operatörü hizmeti için yapamaz.

Eşzamanlık : Hizmet sektörünün en önemli özelliklerindendir. Bir malın pazarlama süreci, üretiminden tüketimine kadar birçok aşamadan geçmektedir. Uzun bir zaman alabilen bu süreç içerisinde mal; üretilir, depolanır, satılır, bekletilir ve nihayetinde tüketilir. Hizmet sektöründe ise, hizmetin siparişi ya da rezervasyonu ya da satın alma işleminden sonra aynı anda üretilme ve tüketilme süreci başlar.

Dayanıksızlık : Hizmetlerin üretim ve tüketim eşzamanlılığı yanında dayanıksızlık özelliği de bulunmaktadır. Yani, hizmetler dayanıklı tüketim malı olmadığından stoklanamaz ve hatta iade edilemez.

Heterojenlik : Heterojenlik, hizmetlerin olamazsa olmazlarındandır. Özellikle hizmet sektöründe farklılığı yakalamak ve bunu müşteriye sunabilmek son derece önemlidir. İnternet, her gün başka bir yeniliğin yaşandığı, akla gelmeyecek hizmetlerin sunulduğu ve böylelikle müşteri üzerinde etki yaratıldığı bir teknolojik hizmet platformudur. Kısacası bilgi sermayesinin çok güçlü olduğu bu ortamda farklılığı yakalayarak çok kısa süre içerisinde işletmelerin kendi pazarını oluşturması mümkündür.