Ünite 8: Cumhuriyet Başsavcılığı ve Ceza Mahkemeleri İşlemleri (Modül-Alt Modül Ekranlar)

Cumhuriyet Başsavcılığı İşlemleri

Cumhuriyet Başsavcılığı (CBS), ana hatlarıyla, kendisine intikal eden şikâyet ve ihbarların soruşturulması, yürütülen cezai veya hukuki tahkikatın sonucunda bir suç unsurunun bulunması hâlinde ilgili mahkemeye kamu adına dava açılması, mahkemenin verdiği nihai kararın incelenerek gerekirse temyiz edilmesi ve kesinleşen karar sonucunda infazın yerine getirilmesi faaliyetlerini yürütmektedir. Cumhuriyet Başsavcılığı, aşağıda listelenen hâllerde soruşturma başlatabilmektedir:

• Müşteki veya vekilinin Savcılığa başvurarak şikâyette bulunması,
• Özel ve tüzel kişiliklerin Savcılığa ihbarda bulunması,
• Kolluk kuvvetleri tarafından suçüstü yakalanan sanıkların Savcılığa getirilmesi.

Bunların dışında, savcı resen de soruşturma başlatabilmektedir.

Cumhuriyet Başsavcılığı alt sistemi aşağıda listesi verilmiş modüller ve bu modüllere bağlı alt modül ve ekranlardan oluşmuştur:

• Soruşturma İşlemleri Modülü
• Tevzi Modülü
• Kararlar Modülü
• Muhabere Modülü
• Emanet İşlemleri Modülü
• Yasa Yolları ve Esas İşlemleri Modülü
• İlamat İşlemleri Modülü

Soruşturma İşlemleri Modülü

Cumhuriyet Başsavcılıkları’nda tüm soruşturma işlemlerinin yapıldığı modüldür.

Sorgulama Alt Modülü

Tüm soruşturma işlemlerine ilişkin sorgulama ekranlarını içeren alt modüldür. “Sorgulama” alt modülü altında yer alan ekranlar aşağıda açıklanmıştır;

• Soruşturma İşlemleri Genel Sorgulama
• Dosya Ayrıntı Gösterme Dosya Ayrıntı Dosyalara
• Kâtiplerin Erişim Haklarını Belirleme Dosyalara
• Kâtiplerin Erişim Haklarını Belirleme.
• Kâtiplere İş Atama
• Genel Sorgulama Soruşturma İşlemleri
• Tecilli İlam Sorgulama
• Savcı Dosya Görüldüsü
• Nihai Karar İnceleme Sonucu Kaydı
• Yıllık İş Cetveli Hazırlama Ekranı
• İddianame ve Karar Kartonları
• Günlük Hazırlık Defteri
• Dönemlik İş Cetveli
• Esas Defteri Hazırlama Ekranı
• Kullanılmamış Hazırlık/Esas Numaraları. Soruşturma
• Dosyası İptal Etme.

Soruşturma Açma Alt Modülü

Müşteki veya vekilleri tarafından savcılığa yapılan müracaatların kaydedilerek hazırlık soruşturmasının başlatılmasına ilişkin faaliyetleri kapsamaktadır. “Soruşturma Açma” alt modülü altında yer alan ekranlar aşağıda açıklanmıştır;

• Yeni Hazırlık Dosyası Açma
• Hukuk Davası Açma Soruşturma Aşaması Kayıt İşlemleri
• Derdest Soruşturma Dosyası Kaydetme
• Soruşturma Dosyası Açılış Bilgileri Güncelleme

İfade Alma Alt Modülü

Cumhuriyet Başsavcılığı, soruşturma süreci boyunca vakayı aydınlatmak için ifade almaktadır.

• İfade Tutanağı Hazırlama

Müzekkere Alt Modülü

Soruşturmaya ilişkin genel ve özel müzekkerelerin hazırlandığı alt modüldür.

• Soruşturma İşlemleri Evrak Hazırlama
• Patlayıcı Müsadere Karar Talebi
• Telefon Tespit Talebi Bilgilerinin Kaydedilmesi
• Mahkemeye Yapılan Müteferrik Talebinin Reddine İtiraz
• Mekân Arama Talebi Bilgilerini Kaydetme
• Hazırlık Dosyası Evrak İptal İşlemleri

Talimat Alt Modülü

Talimat alt modülü soruşturma sırasında yer alan eksikliklerin giderilebilmesi için başka adli yargı çevresindeki savcılıklara talimat (ifade alma, bilirkişiye başvurma vb.) gönderilmesi işlemlerini ve aynı amaçla diğer savcılıklardan gelen talimatların takibi işlemlerini kapsamaktadır.

Giden Talimat İşlemleri Alt Modülü

Soruşturma sırasında yer alan eksikliklerin giderilebilmesi için başka adli yargı çevresindeki savcılıklara talimat (ifade alma, bilirkişiye başvurma vb.) gönderilmesi işlemlerini kapsamaktadır.

Gelen Talimat İşlemleri Alt Modülü

Başka Savcılıktan gelen talimatların işlemlerin yapılmasını kapsamaktadır.

Suçluların İadesi Alt Modülü

Adli iş birliği içerisinde olunan ülkeler ile yapılan anlaşmalar sonucu, sanığın suçu işledikten sonra kaçtığı ülke tarafından suçun işlendiği ülkeye teslim edilmesi işlemlerini kapsamaktadır. Sanık suçu işlediği yerin adli makamlarınca yargılanmalıdır.

Memur Suçlarının Soruşturulması Alt Modülü

Memur suçlarına ilişkin yürütülen soruşturma işlemlerinin yapıldığı alt modüldür.

Tebligat Alt Modülü

Cumhuriyet Başsavcılığı tebligat işlemlerini kapsamaktadır.

Taraf İşlemleri Alt Modülü

Sisteme ve üzerinde işlem yapılan dosyaya taraf kaydedilmesi işleminin yapıldığı alt modüldür.

Tutuklama İşlemleri Alt Modülü

Tutuklama işlemleri, suçüstü getirilen sanığın, CMK 100. maddede belirtilen hâllerden dolayı tutuklanması amacıyla savcılık tarafından yürütülen faaliyetleri kapsamaktadır. (MADDE 100 a) Şüpheli veya sanığın kaçması, saklanması veya kaçacağı şüphesini uyandıran somut olgular varsa. b) Şüpheli veya sanığın davranışları; 1. Delilleri yok etme, gizleme veya değiştirme, 2. Tanık, mağdur veya başkaları üzerinde baskı yapılması girişiminde bulunma, Hususlarında kuvvetli şüphe oluşturuyorsa)

Ek Gözetim Süresi İşlemleri Alt Modülü

Kolluk kuvvetleri tarafından gözaltında tutulan sanığın gözetim süresinin uzatılması için yapılan talebe ilişkin yürütülen faaliyetleri kapsamaktadır.

Bilirkişi İşlemleri Alt Modülü

Soruşturma dosyası ile ilgili bilirkişi işlemlerinin yapıldığı modüldür.

Nöbetçi Savcılık İşlemleri Alt Modülü

Nöbetçi Savcılık İşlemleri alt modülü, ölümlü trafik kazaları, otopsi ve şüpheli ölüm olayları gibi daireden uzaklaşmayı gerektiren olaylara vakit geçirmeksizin el konulması ve gerekenin yapılması faaliyetlerini kapsamaktadır. Nöbetçi savcı ve ekibi 24 saat boyunca, kolluk kuvvetleri veya hastaneler tarafından bildirilen ve aciliyet arz eden vakalarla (ölüm, ağır yaralanma vb.) ilgilenmektedir.

Ölü Muayene Alt Modülü

Nöbet süresince savcı tarafından iştirak edilen ölü muayenesine ilişkin işlemlerin yapıldığı alt modüldür

Otopsi Alt Modülü

Nöbet süresince savcı tarafından iştirak edilen otopsiye ilişkin işlemlerin yapıldığı alt modüldür.

Kararlar Modülü

Belirli bir büro ve savcıya tevzi edilmiş soruşturma dosyası için savcı tarafından karar hazırlanması işlemlerinin gerçekleştirildiği modüldür.

Tevzi Modülü

Hazırlık dosyalarının, soruşturulmak üzere savcı ve/veya bürolara dağıtılması işlemlerini ve savcı tarafından hazırlanan kararların görüldüsünün yapılarak mahkemelere dağıtılması işlemlerini kapsamaktadır. Dağıtım yapılırken savcıların ve mahkemelerin üzerlerindeki iş yükü dikkate alınarak adil bir dağıtım yolu izlenmektedir. Program tarafından yapılan tevzi işleminde eşit olarak görevlendirilme esasına göre belirli bir puanlama sistemiyle tevzi işlemi yapılmaktadır.

Kararlar Modülü

Belirli bir büro ve savcıya tevzi edilmiş soruşturma dosyası için savcı tarafından karar hazırlanması işlemlerinin gerçekleştirildiği modüldür.

Muhabere Modülü

Cumhuriyet Başsavcılığının muhabere işlemlerini kapsamaktadır.

Emanet İşlemleri Modülü

Cumhuriyet Başsavcılıkları’nda emanetle ilgili tüm işlemlerin yapıldığı modüldür.

Yasa Yolları ve Esas İşlemleri Modülü

Olağan yasa yollarının ve esas defteri işlemlerinin yapıldığı modüldür.

İlamat İşlemleri Modülü

Mahkemeler, taşra Cumhuriyet Başsavcılıkları, ve diğer yargı mercilerinden infaz edilmek üzere gönderilen ilamların infaza yönelik faaliyetlerinin otomasyon ortamında gerçekleştirimini kapsamaktadır.

Ceza Mahkemesi İşlemleri

Ceza Mahkemeleri bir olayın meydana gelmesinden sonra suç unsurunun teşekkül etmesi durumunda veya Cumhuriyet Savcısı’nın iddianame sunmasıyla Türk Ceza Kanunu kapsamına giren yükümlülüklerini yerine getirmekle görevli adli bir mahkemedir. Ceza yargısı, ceza mahkemelerinin, ceza hukuk alanındaki yargısal faaliyetleridir. Ceza yargısı, Genel Ceza Yargısı ve Askeri Ceza Yargısı olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Genel Ceza Yargısı ceza mahkemeleri tarafından yerine getirilir. Bu mahkemeler, ilk derece yargı yerleri olarak faaliyet gösteren Sulh Ceza Mahkemeleri, Asliye Ceza Mahkemeleri, Ağır Ceza Mahkemeleri ve diğer özel ceza mahkemeleri (Çocuk Mahkemeleri, İcra Ceza Mahkemeleri, Fikri ve Sınai Haklar Ceza Mahkemeleri, Trafik Mahkemeleri ve Devlet Güvenlik Mahkemeleri’nden oluşmaktadır. Ceza mahkemelerin bir üst derece yargı mercii Yargıtay’dır. Ceza mahkemeleri, diğer mahkemelerle veya birimlerle ilişkilerini ve yazışmalarını Cumhuriyet Başsavcılığı üzerinden yapmaktadır. Ceza mahkemelerinin irtibatlı olduğu diğer birimler aşağıda verilmiştir. Ceza mahkemeleri; Cumhuriyet Başsavcılığı, Hukuk Mahkemeleri, İcra Daireleri, Adli Tıp ve diğer alt sistemlerle de entegre içindedir.

İddianamenin Değerlendirilmesi İşlemleri

Ceza mahkemelerinde dava dosyası, iddianame değerlendirme işlemleri ile başlar. İddianame; soruşturma evresinde toplanan delillerin suçun işlendiği hususunda yeterli şüphe oluşturulması hâlinde Cumhuriyet Savcısı tarafından kamu davası açılmasını sağlayan bir işlemdir

Tensip Zaptı

Tensip zaptına yeni adıyla “duruşmaya hazırlık tutanağı” da denir. Mahkemelerde dava açıldığında davanın çeşidine göre hâkim; ceza davalarında şikâyetçi ve sanığın (varsa vekillerinin) davetiye ile çağrılmasına (Sanık tutuklu ise tutukevinden getirtilmesi için Savcılığa yazı yazılır.) varsa tanıkların çağrılmasına, sanığın doğum ve adli sicil kayıtlarının getirtilmesine, varsa başka belge ve bilgilerin getirtilmesine, duruşmanın hangi gün ve saatte yapılacağına karar verir.

Hazırlık Modülü

Hazırlık modülü, tevzi edilmiş dava dosyalarının ilk kaydının yapılması, kalem sorgu zaptının hazırlanması, ilk duruşmaya çıkmadan önce duruşmada hazır edilmesi gereken belgelerin istenmesi ve bu belgelerin hazırlanması, gerekli ön hazırlıkların yapılması işlemlerinin otomasyona geçirilmesini kapsamaktadır.

Duruşma İşlemleri Modülü

Duruşma İşlemleri modülü, hazırlık işlemlerinin ardından tensip zaptı kaydında belirtilen duruşma günü ile başlayan ve duruşmalar sırasında yapılan işlemlerin otomasyon ortamında gerçekleştirimini kapsamaktadır.

Keşif Alt Modülü

Keşif İşlemleri, keşif heyetinin belirlenmesi faaliyetlerinin otomasyon ortamında gerçekleştirimini kapsamaktadır.

Genel Müzekkere/Karar Hazırlama İşlemleri Modülü

İlgili mahkemeye ait evrak bilgilerinin gönderildiği birimleri belirtmek suretiyle kaydedilmesi işlemlerini kapsamaktadır.

Talimat Modülü

Talimat modülü birime gelen ve birimden gönderilen talimat faaliyetlerinin otomasyon ortamında gerçekleştirimini kapsamaktadır.

Talimat Yazısı Modülü

Talimat Yazısı modülü taşradaki bir birime talimat yazısının yazılması işlemlerini kapsamaktadır.

Taraf/Vekil Modülü

Taraf Vekil modülü, dava dosyalarına taraf bilgilerini girilmesi ve tarafla ilgili bilgilerin güncellenmesi işlemlerinin gerçekleştirilmesini kapsamaktadır.

Vekil İşlemleri Alt Modülü

Dava dosyalarına taraf olan kişilerin, kendilerinin belirleyeceği veya baro tarafından belirlenecek avukatların sisteme bilgi girişinin yapıldığı ekrandır.

Karar İşlemleri Modülü

Karar İşlemleri modülü, mahkeme heyeti tarafından yeterli bilgi ve delillere ulaşıldıktan sonra dava dosyasını kapatan son kararın verilmesi ve ardından gerekçeli kararın hazırlanması işlemlerinin otomasyon ortamında gerçekleştirimini sağlayan modüldür.

Tebligat Modülü

Tebligat İşlemleri modülü, duruşmalardan sonra alınan ara karar gereğini dosya taraflarına tebliğ etme işini kapsayan modüldür. Tebligat işlemleri dava öncesinde (tensip zaptı gereğince), dava başlamadan önce, davanın görülmesi sırasında veya dava sonunda, ilgililerin duruşmaya, Mahkeme Kalemi’ne çağrılması ya da alınan kararların bildirilmesi için yapılması gereken işlemlerin otomasyon ortamında gerçekleştirilmesini kapsamaktadır.

Temyiz Modülü

Davada nihai karar verildikten sonra taraflardan birinin verdiği temyiz dilekçesi ile işlemlerinin otomasyon ortamında gerçekleştiği modüldür.

Raporlar Modülü

Ceza Mahkemeleri alt sistemi içinden gelen dosyaların, durumlarına göre raporlamasını yapan modüldür.

İnfaz İşlemleri Modülü

İnfaz İşlemleri modülü, kararın kesinleşmesi ile birlikte verilen kararın gerektirdiği infazın yerine getirilebilmesi için mahkeme tarafından yapılan işlemleri gerçekleştiren modüldür. İnfaz işleminin gerçeklemesi için şahıs hakkında verilen kararın kesinleşmesi gerekmektedir.

Genel İşlemler Modülü

Genel İşlemler modülü, ayrıntılı ceza dosya bilgilerinin görüntülenmesi, faturalı masraf bilgisi kaydı, adli rapor isteme gibi cezaya ait genel bilgilerinin görüntülenmesi için oluşturulmuş modüldür.

Tevzi Modülü

Tevzi modülü, mahkeme sistemlerinin yoğunluğu ve iş dağılımındaki adalet ilkesi gereği, aynı türden mahkeme sayısının birden fazla olduğu adliye teşkilatlarında, davaların mahkemeler arasında, konularında uzmanlaşmış mahkemeler de göz önüne alınarak eşit olarak dağıtılması işlemlerini kapsamaktadır. Burada girilen kriter bilgilerine göre ilgili davanın puanlaması sistem tarafından yapılacak ve ilgili mahkemeye dağıtımı gerçekleştirilecektir.