Ünite 3: Türkiye’de Veteriner Sağlık Hizmetlerinde Örgütlenme

Giriş

Son yıllarda gerek tüketicilerin gerekse yetiştiricilerin bilinçlenmeleri ve veteriner hekimliği hizmet kalitesindeki beklenti değişikliği, bu hizmetler konusunda meslek bireylerinin kendilerini sürekli geliştirmesini ve bilgilerini güncellemesini zorunlu kılmaktadır. Ülkemizde son birkaç on yıl içindeki hayvan hakları ve hayvan gönenci (refahı) konusundaki gelişmelerle (1 Temmuz 2004 tarih ve 5199 Sayılı Hayvanları Koruma Kanunu ’nun çıkarılması, Türkiye’nin Avrupa Birliği üyeliği yolundaki uyumlaştırma çalışmalarının hızlanması gibi) veteriner hekimliği hizmetlerinde geniş yetkiler tanınması yanında büyük sorumluluklar da yüklenmiştir.

Temel Kavramlar

Veteriner hekimliği hizmetlerinde örgütlenme ile ilgili hem örgüt içi hem de hizmet sunulacak toplum ile ilişkisinde önemli olan örgüt ve organizasyon, örgütlenme, hizmet, yetki, örgüt yapısı, motivasyon ve örgüt kültürü gibi bazı terimlerin açıklanması yararlı olacaktır:

Örgüt ve Organizasyon

Türk Dil Kurumu sözlüğünde örgüt: “Ortak bir amacı veya işi gerçekleştirmek için bir araya gelmiş kurumların veya kişilerin oluşturduğu birlik, teşekkül, teşkilat”, organizasyon ise “Düzenleme; devlet, idare, toplum vb.nin düzenleniş biçimi; düzenli bir grubun üyelerinin tamamı; kuruluş, kurum, teşkilat” olarak tanımlanmaktadır. Birbirini karşılayan bu iki kavramdan organizasyon yerine, Türkçe olması dolayısıyla örgüt kavramı kullanılacaktır.

Örgütlenme

Ortak bir amaç, ihtiyaç doğrultusunda çeşitli bileşenlerin (kişiler veya kuruluşların) bir araya gelerek, aralarında kurulan tanımlı ilişki ve iletişim ile işleyişte bulunmalarıdır. Bu kavramın en basit düzeyde aileden, düzenli ordu, modern ulus devlet ve küresel boyuttaki kuruluşlara kadar varlık bulduğu düşünülebilir.

Hizmet

Bir tarafın diğerine sunduğu, temel olarak dokunulamayan ve herhangi bir şeyin sahipliğiyle sonuçlanmayan, üretimi ürünün fiziksel olup olmamasına bağlı olan bir faaliyet ya da faydadır. Bütün örgütler, varoluş amaçlarını “hizmet vermek” şeklinde ifade ederler.

Yetki

Bir görevi, bir işi yasaların verdiği imkânlara göre, belli şartlarla yürütmeyi sağlayan hak, salahiyet ve mezuniyet olarak ifade edilebilir.

Örgüt Yapısı

“Belli bir amaca doğru faaliyet gösteren insanların bir araya gelerek sistematik olarak belli bir hiyerarşi ve görev tanımları ile meydana getirdikleri topluluk” olarak da ifade edilen örgütün, biçimsel (formel) ve biçimsel olmayan (enformel) yapısından söz edilmektedir. Biçimsel olarak örgüt yapısında yönetim biçimi, ast-üst ilişkileri, emir-komuta zinciri, hiyerarşik yapı, raporlar ve iş analizleri gibi kayıtlar karşımıza çıkarken; biçimsel olmayan örgüt yapısında ise insan ilişkileri, örgüte bağlılık, tatmin, işi sevme, örgüt kültürü, normlar, sosyal toplum, iş ile işgörenin uyumu, motivasyon, istek ve arzular ile çoğunlukla davranış bilimleri alanına giren konular karşımıza çıkmaktadır. Buna bağlı olarak, örgüt içerisinde meydana gelen her türlü olayın anlaşılmasında ve sorunun çözüme kavuşturulmasında davranış bilimlerine ilişkin konuların iyi kavranması gerekmektedir.

Motivasyon

Amaçlara, hedeflere ulaşmada bireyleri belirli doğrultuda davranmaya yönelten enerji şeklinde ifade edilmektedir. Örgüt içerisinde yer alan bireylerin motivasyonu, iş ve hizmet verimliliğinde, dolayısıyla örgütün başarısında etkili olacaktır.

Örgüt Kültürü

Örgüt içerisinde yer alan grubun dışa uyum sağlaması ve iç bütünleşme sorunlarını çözmek için oluşturduğu ve geliştirdiği belirli düzendeki temel varsayımlardır. Örgüt kültürü, örgütün tanıtılmasını, değerini, toplumsal standartlarını, toplumda yer alan diğer örgüt ve bireylerle ilişki biçimlerini ve düzeylerini yansıtabilmektedir. Bu işlevinden dolayı örgüt kültürü, örgütü topluma bağlayan, onun toplum içindeki yerini, önemini ve hatta başarısını belirleyen önemli araçlardan biri olabilmektedir. Örgütün ortaya koyacağı stratejilerin uygulanabilirliği yine bu örgüt kültürü ile ilişkilidir.

Örgütlenme ve Örgütlenmeyi Gerekli Kılan Nedenler

Örgütlenme (organize olma) kavramının ilk olarak, insanın evciltme öncesinde doğada avlanmak için grup halinde hareket etmek ve zor yaşam koşullarına karşı mücadelede başarı sağlamak için başlattığı iş birliği ile ortaya çıktığı kabul edilebilir. Aynı zamanda örgütlenme sosyal ve kültürel yapıyı geliştirmenin, ekonomik kalkınma ve gelişmeyi sağlayarak yaşam kalitesini ve toplum gönencini artırmanın bir yolu ve aracıdır.

Dinçer (1993), kişisel çabalarla çözümlenemeyen sorunlara çözüm bulmak için kurulan örgütlerin etkili bir sonuca ulaşmalarında;

a. Sorunun neden kişisel çabayla değil de örgütlenmiş çabayla çözülmesi gerekir?
b. Sorunu çözmek için neden bir ortaklık ya da dernek gibi özel bir kuruluş değil de kamu kuruluşuna gerek vardır?
c. Örgütün devlet yapısı içindeki yeri nedir?
d. Örgütün var olan kuruluş içindeki verimlilik durumu nedir?

sorularının yanıtlanması gerektiğini bildirmiştir.

“Üretimden-tüketime gıda güvenliği” ya da “ahırdançatala gıda güvenliği” kavramı düşünüldüğünde veteriner hekimliği hizmetlerinde, gerek hayvan, gerekse insan sağlığının korunması için güçlü bir örgütlenmeye ihtiyaç duyulduğu aşikardır.

Ülkemizde Veteriner Hekimliği Hizmetlerinin Tarihsel Gelişimi

Eğitim-Öğretim Öncesi (Osmanlı Devleti’nde)

Osmanlı Devletinin orduda ata verdiği önem 14. yüzyılda “Hayvanat Ocakları”nın kurulmasını sağlamıştır. 18. yüzyılda bu kurumların yerini haralar almıştır.

Hayvanat Ocakları, Osmanlı Devletinde hayvancılığın devlet tarafından korunduğunu, örgütlendirildiğini, halkın yüksek verimli ve kaliteli hayvanlar yetiştirmeye teşvik edildiğini gösteren önemli kurumlardır.

Kanuni döneminde (1520-1566) Saraya bağlı bir imrahor (veteriner) dairesinde hayvanların her türlü bakımı ile meşgul birçok sanat sahipleri arasında özellikle 300 nalbandın bulunduğu, 20’sinin yalnız beygirleri tedavi ettiği, bazılarının da hayvanlara kastrasyon (eneme) işlemi uyguladıkları, bu geleneğin 1842 (Veteriner Hekimliği Eğitiminin Başlaması) sonrasında da devam ettiği ifade edilmektedir.

Tanzimat Fermanı (1839), Osmanlı İmparatorluğu’nun batılılaşma süreci içerisinde her alanda örgütlenmeye (teşkilatlanmaya) başlamasının resmî ve siyasi işareti sayılabilir. Bundan sonra ülke düzeyinde yeni bir devlettoplum ilişkisi başladığı bildirilmektedir.

Eğitimin Başlaması

Bilimsel anlamda dünyada ilk veteriner okulu 1762’de Fransa’nın Lyon şehrinde Claude Bourgelat tarafından kurularak hayvan hastalıkları konusunda eğitim verilmeye başlanmıştır. Bu başlangıca temel dayanak olan sığır vebası ile önemli kayıplara yol açan diğer salgın hayvan hastalıklarıyla mücadele zorunluluğu, Osmanlı Devleti’nde de eğitimin başlamasını sağlamıştır.

Osmanlı Devletinde ilk olarak 1843’te kurulan Tarım Meclisi, 1844’te Tarım Bakanlığına (Ziraat Nezareti) dönüştürülmüş, Tanzimatı izleyen yıllarda bulaşıcı hastalıklarla mücadele edilmiş, ancak henüz bir Veteriner Teşkilatının kurulmamış olması nedeniyle hekim ve eczacılık ile ilgili tüzük ve yönetmelikler ile hastalıklarla mücadele edilmeye çalışılmıştır.

Anadolu’da 20. yy’ın başında kötü durumdaki meslek örgütünde veteriner hekimler, 9 Aralık 1913 (10 Muharrem 1332) ve 18 Aralık 1913 (5 Kanunuevvel 1329) tarihli 45 maddelik “Hayvan Sağlık Zabıtası Kanun Hükmünde Kararnamesi (Zabıta-i Sıhhiye-i Hayvaniye Kanun-u Muvakkati)” ile bu kanunun uygulama hükümlerini içeren ve 19 Mart 1914 (21 Rebiülahir 1332) tarihli 92 maddelik bir “Hayvan Sağlık Zabıtası Yönetmeliği (Zabıta-i Sıhhiye-i Hayvaniye Talimatnamesi)”ne göre hizmetlerini yürütmektedir. 7 Kasım 1918’de 158 sivil veteriner ve 53 yardımcı veteriner (sağlık personeli) ile hizmet sunulmuş (askeri veteriner hekimler hariç), devlet teşkilatında yer alan bu meslek mensupları da kısmen Tarım Bakanlığı (Ziraat Nezareti) Merkez Teşkilatını ve İstanbul ili kadrolarını doldurmuş ve kısmen de İstanbul Hükümeti tarafından verilen genel bir kararla mecburi hizmete tabi tutulmuşlardır.

Cumhuriyet Dönemi

Cumhuriyet döneminde gerçekleştirilen ilk ve en önemli reformlar arasında veteriner hekimliği eğitimi ve hayvancılık konuları yer almıştır. Hayvancılığın, ülke ekonomisinde birincil kaynak olmasının anlaşılmasından yola çıkılarak Veteriner İşleri Genel Müdürlüğü tarafından hazırlanan Kalkınma Planı (1925-1929) başarıyla uygulanmıştır.

Salgın hayvan hastalıkları ile çağdaş anlamdaki savaş yöntemlerinin uygulanması yolunda Avrupa ülkelerinden gelen yoğun baskı, Cumhuriyetin ilanı ile birlikte ciddiyetle ele alınmış; Uluslararası Salgın Hastalıklar Ofisine (USHO-Office Internationale Epizootie) ve Dünya Veteriner Hekimleri Birliğine (DVHB-World Veterinary Association) üyelikler gerçekleştirilmiş; 1924-1929 yıllarında uygulanan “Beş yıllık Veteriner Hekimliği Hizmetleri Programı” çerçevesinde; 1926 yılında “Hayvan Islahı Kanunu” (904 sayı ve 07 Haziran 1926 tarihli Islah-ı Hayvanat Kanunu) ve 1928 yılında da “Hayvanların Sağlık Zabıtası Hakkında Kanun” (1234 sayı ve 3 Mayıs 1928 tarih) kabul edilerek uygulamaya konulmuştur.

1980 Sonrası

Veteriner İşleri Genel Müdürlüğü bünyesinde 1980 yılında bir Fen Kurulu, Merkez Teşkilatında 11 Daire Başkanlığı ile bu dairelere bağlı 44 şube; İller Teşkilatına bağlı 20 Veteriner Başmüdürlüğü, 67 İl Veteriner Müdürlüğü ve İlçe Veteriner Müdürlükleri bulunmakta idi. Ayrıca Genel Müdürlüğe bağlı Sağlık Kurumu, 8 Veteriner Kontrol ve Araştırma Enstitüsü, 1 Veteriner Bakteriyoloji ve Seroloji Enstitüsü, 4 Veteriner Bölge Laboratuarı, 8 Veteriner Sağlık Kontrol Laboratuarı, 25 Veteriner Park ve Sağlık Kontrol Müdürlüğü, 7 Tahaffuzhane ve Gümrük Veteriner Müdürlüğü, 3 Gümrük Veterinerliği bulunmaktaydı.

“Veteriner Hekimliği Mesleğinin İcrasına, Türk Veteriner Hekimleri Birliği ile Odalarının Göreceği İşlere Dair Kanun (6343 sayı ve 9 Mart 1954 tarih)” ile veteriner hekimlerin yetki ve sorumluluğunda olan hayvan ıslahı, hayvan hastalıklarıyla mücadele, hayvansal ürünlerin üretimi, kontrolü ve pazarlanması gibi konular 1985 yılında Tarım Bakanlığında yapılan yanlış reorganizasyonla yetki kapsamından çıkarılmış, veteriner hekimliği hizmetlerinin sadece hayvan sağlığı hizmetleri ile sınırlandırılması sonucunda hizmet niteliği ve kapsamı düşmüş ve devletin kamu hayvancılık hizmetlerindeki etkinliği azaltılmıştır.

Örgütlenmede Yapı ve Hizmet Kalitesi

Veteriner hekimliği hizmetlerinde başarılı olmak için önemli altı basamak olduğu bildirilmektedir. Bunlar:

• Liderlik ve yönetim becerileri,
• Uzun soluklu müşteri ilişkilerini koruma ve geliştirme becerisi,
• Randımanlı hizmet için verimlilik becerileri,
• Hizmet pazarlama becerisi,
• Yüksek ekip performansı becerisi,
• Kişisel para yönetimi becerileri.

Dünya Hayvan Sağlık Mevzuatı’nın Birinci Bölüm Üçüncü (1.3.3) Maddesinde “Veteriner Servislerinin Değerlendirilmesi” başlığı altında veteriner hekimliği hizmet kalitesinin; ülkelerin politik, ekonomik veya sosyal yapıları ne olursa olsun, etik, örgütsel veya teknik temel prensiplere bağlı olduğu bildirilmektedir. Bunlar:

Ayırt etme yetkisi: Unvan, bilimsel bilirkişilik ve deneyime sahip olma,

Bağımsızlık: Ticari, finansal, hiyerarşik, politik baskının olmaması,

Tarafsızlık: Partilerin faaliyetlerine ayrıcalık tanınmaması,

Dürüstlük: Kaçakçılık, hile, rüşvet, tahrifat, sahteciliğin araştırılması ve düzeltilmesi,

Objektif olmak: Ayrım yapmadan, devamlı olarak şeffaf ve nesnel hareket etmek,

Genel teşkilatlanma: Hayvan sağlığı standartlarının hazırlanması ve uygulanması; uluslararası veteriner sertifikasyon faaliyetlerini uygun bir mevzuat, yeterli finans kaynakları ve etkili bir teşkilat ile yürütmek, hayvanların identifikasyonu için gerekli sistemlerin oluşturulması ve yüklenmesi, hayvan nakilleri kontrolü, hayvan hastalıkları bildirimi ve profilaktik sistemlerin oluşturulması, veteriner halk sağlığı faaliyetlerinin benzer şekilde yürütülmesi, sağlık problemlerinin bildirimi için etkili bir sistem oluşturulması, yapılan ve yapılacak her çalışmanın tarif edilmesi,

Politik kalite: Politikalar, görüş ve ideallerin yazılı bir şekilde belirtilmesi, şartların oluşması hâlinde daha iyi bir sistemin kurulması için çalışmaların yürütülmesi

Usul ve esaslar: Uygulanabilir usul ve esasların açıklanması ve rapor hâline getirilmesi; faaliyetlerin programlanması ve idaresi; hastalık kaynaklarının önlenmesi, kontrolü ve bildirilmesi; risk analizi ve bölgelere ayırma; gözlem ve numune alma teknikleri; hayvan hastalıkları için teşhis ölçüleri; hastalıkların teşhisi ve hastalıklardan korunmak için kullanılan biyolojik ürünlerin hazırlanması, üretimi, kayıt ve kontrolü; sınırlarda kontrol ve ithalat mevzuatı; dezenfeksiyon ve dezenfektasyonun sağlanması,

Bilgi edinme, istekler ve başvurular: Bilgi edinme, istek ve başvurulara, uygun bir zaman içerisinde cevap verilmesi,

Doküman yönetimi: Güvenilir ve güncel bir faaliyet doküman yönetiminin olması Oto-değerlendirme: Organizasyonla ilgili oluşumların etkinliğinin analiz edilerek gerçekleşen değerlerin periyodik olarak karşılaştırılması,

İletişim: Faaliyetlerin idari, teknik ve diğer personele dönük olarak etkili bir iletişim yolu ile yürütülmesi,

İnsan ve finans kaynakları: Sorumlu otoritenin, faaliyetlerin etkinliğinin yürütülmesi için uygun kaynaklarda düzenleme yapması.

Bir diğer değerlendirmeye göre veteriner hizmetlerinin; örgüt hizmet kalitesinin değerlendirilmesinde temel olarak meslek etiği, örgüt yapısı ve teknik esaslar olması gerektiği, değerlendirme yapılırken aşağıdaki şekilde bir kapsam izlenmesi gerektiği belirtilmiştir:

• Hizmet alanlarını kapsayan veteriner servislerinin yapı, rol ve sorumlulukları,
• İnsan kaynakları,
• Maddi kaynaklar,
• Fonksiyonel kapasite ve yasal destek,
• Hayvan sağlığı ve veteriner halk sağlığı kontrolü,
• Performans değerlendirmesi ve denetleme programları,
• Uluslararası Salgın Hastalıklar Ofisi (USHO)’ne üye ülkelerle uyum zorunluluğu ve USHO faaliyetlerine katılım,
• Resmî veteriner topluluklarının akredite olma durumları,
• Eğitim,
• Serbest veteriner hekim ve çiftçi ilişkileri.

Veteriner hizmetlerinin kalite değerlendirmesinde önemli (anahtar) üç nokta olduğu bildirilmektedir. Bunlar:

1. Sürekli gelişimin sadece teknik ve kurumsal alanda değil, ayrıca etik değerler, motivasyon ve takım çalışması konusunda da gerçekleştirilmesi
2. Hayvan sağlık hizmetlerinin yerine getirilmesi ve faaliyetlerin bir sistematik içerisinde düzenlenmesi
3. Faaliyetlerin sürekli kontrolü ve geliştirilmesi, bunun da “planla >> yap >> kontrol et >> harekete geç” şeklinde bir sistem hâlinde gerçekleştirilmesi

Veteriner Hekimliği Hizmetlerinde Görev Tanımı ile Yetki ve Sorumluluklar

Günümüzde kullanılan ve veteriner hekim ile yardımcı sağlık personeli için ortak ve farklı görev alanlarına özgün tanımlamalar aşağıda verilmiştir:

1. “ Türk Veteriner Hekimleri Birliği Hizmetlerinin Yürütülmesine İlişkin Uygulama Yönetmeliği ”ne (13 Eylül 2006 tarih ve 26288 sayılı) göre;
   • Veteriner hekim
   • Hükümet veteriner hekimi
   • Kamu (Resmî) veteriner hekim
2. “ Veteriner Hekimliği Muayenehane ve Poliklinik Yönetmeliği ”ne (15 Ekim 2011 tarih ve 28085 sayılı) göre;
   • Serbest veteriner hekim
   • Sorumlu veteriner hekim
   • Yetkilendirilmiş veteriner hekim
   • Yardımcı personel
   • Yardımcı sağlık hizmetleri personeli
3. “ Hayvan Sağlığı Kabini Açılış, Çalışma ve Denetleme Usul ve Esaslarına Dair Yönetmelik ”e göre;
   • Sağlık teknikeri:
   • Veteriner sağlık teknisyeni
   • Veteriner sağlık teknikeri

Veteriner Hekimliği Hizmetleri

Amaçları açısından veteriner hekimliği hizmetleri şöyle sıralanmaktadır:

• Hayvan varlığını koruma, hastalıklarını önleme, neslini iyileştirme, hastalıklar ve beslenme konularında araştırmalar yapma,
• İnsanları zoonozlardan koruma, sağlıklı ve kaliteli gıda üretimini sağlama,
• Hayvanları sağlığına kavuşturma
• İlaç ile aşı, serum vb. biyolojik madde üretme,
• Sağlıklı hayvan yemi üretme,
• Veteriner hekim ve yardımcı sağlık personeli yetiştirme.

Veteriner Hizmetlerinde Örgütlenme

Dünyada Örgütlenme

Türkiye’de günümüzdeki veteriner hizmetleri örgütlenmesine geçmeden önce dünyada veteriner hizmetlerinde önemli bir yeri bulunan bazı uluslararası kuruluşlardan söz etmek yerinde olacaktır. Bu kuruluşların aynı zamanda Avrupa Birliği (AB)’ne üyelik yolunda olan Türkiye’deki hayvan ve insan sağlığındaki politikaların oluşturulması ve veteriner hekimliği hizmetlerinin değişim ve gelişiminde de önemli rollere sahip oldukları söylenebilir.

Türkiye’de Örgütlenme

Veteriner hekimliği temel hizmet alanları işlevsel olarak özel (serbest) ve kamu (resmî) alanında olmak üzere iki grupta ele alınabilir:

Özel (Serbest) Veteriner Hekimliği Hizmetlerinde Örgütlenme

13.07.2015 tarih ve 29415 sayılı RG’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Kamu Dışında Görev Alan Veteriner Hekimlerin Çalışma Usul ve Esaslarına Dair Yönetmelik” ile veteriner hekimler “muayenehane, poliklinik ve hastaneler; hayvancılık işletmeleri (üretim, damızlık, 70 Türkiye’de Veteriner Yardımcı Sağlık Hizmetlerinde Örgütlenme ıslah, hayvanat bahçeleri); ev ve süs hayvanı satış yerleri; hayvan eğitim ve barınma yerleri; otel hizmeti veren hayvan bakımevleri; yetiştirici birlikleri; hayvan pazarı, canlı hayvan borsası, park ve panayırlar; hayvansal artıkların toplanması ve bertarafı ile ilgili işletmeler; veteriner teşhis, analiz ve üretim laboratuarları; deney hayvanı üretici, kullanıcı ve tedarikçileri ile deney hayvanları araştırma laboratuarları; veteriner tıbbi ürünleri üreten, ithal eden, satan ve dağıtan işyerleri; tıbbi olmayan veteriner sağlık ürünlerini üreten, ithal eden ve satan işyerleri; gıda üretim, işleme ve dağıtımı yapan işletmeler; gıda kontrol laboratuarları; yem üretim, işleme ve dağıtımı yapan işletmeler; haşere ve zararlılarla mücadele yapan işyerleri; kuluçkahane ve damızlık kanatlı işletmeleri; eksperlik hizmetleri; tarımsal danışmanlık hizmetleri” ve Türk Veteriner Hekimleri Birliği Merkez Konseyi tarafından tanımlanan, ihtiyaç doğrultusunda ortaya çıkacak yeni alanlarda çalışma imkânı bulabilecektir.

Resmî (Kamu) Veteriner Hekimliği Hizmetlerinde Örgütlenme

Resmî statüdeki veteriner hekimliği hizmetlerindeki örgütlenme için aşağıdaki şekilde bir sınıflandırma yapılabilir:

• Tarım ve Orman Bakanlığı ve ilgili birimler,
• Diğer Bakanlıklar (Sağlık B., İç İşleri B. (yerel yönetimler) vb.),
• Araştırma (Üniversiteler, Veteriner Fakülteleri, Araştırma Enstitüleri).

Türkiye’de veteriner hekimliği örgütlenmesinde merkezî otorite, Tarım ve Orman Bakanlığı’dır. Bakanlığın reorganizasyon ile değiştirilmiş örgütlenme yapısı 2011 yılında çıkarılan 639 sayılı “ Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ” (08.06.2011 tarih ve 27958 sayılı RG – Mükerrer) ile nispeten görünüm olarak eski yapısına kavuşturulmuştur.

Bakanlığın taşrada bulunan 81 İl Müdürlüğü, 887 İlçe Müdürlüğü ve 139 Kuruluş Müdürlüğü ile aşağıdaki şekilde örgütlenme yapısına sahip olduğu görülmektedir:

• İl Müdürlükleri
• İlçe Müdürlükleri
• Araştırma Enstitüleri
• Araştırma İstasyonları
• Gıda Kontrol Laboratuvar Müdürlükleri
• Veteriner Sınır Kontrol Noktası Müdürlükleri
• Tohum Sertifikasyon Test Müdürlükleri
• Eğitim Merkezi Müdürlükleri
• Zirai Karantina Müdürlükleri
• Veteriner Kontrol Enstitüsü Müdürlükleri
• Ulusal Gıda Referans Laboratuvar Müdürlüğü

Tarım ve Orman Bakanlığı ile bağlı birimlerine ilişkin veteriner hekimliği hizmetleri temel olarak 6343 ile 5996 sayılı Kanunlar’ın kapsamında, yukarıda belirtilen görev ve yetki tanımlamaları çerçevesinde istihdam ölçüsünde yürütülmektedir.

Diğer Bakanlıklar ve Belediyelerde Örgütlenme

Cumhuriyet’in kurulmasının ardından her alanda olduğu gibi veteriner hekimliği alanında da kuruluşlar ele alınıp yeniden yapılanmaya gidilmiş her sınıfın görev, yetki ve sorumlulukları belirlenmiştir. Buna bağlı olarak;

• Milli Savunma Bakanlığı (MSB) ve Türk Silahlı Kuvvetleri’nde (TSK) veteriner hekimliği hizmetleri
• Daha önce Orman ve Su İşleri Bakanlığı bünyesinde iken bakanlık isminin Tarım ve Orman Bakanlığı olmasıyla veteriner hekimliği hizmetleri Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü çatısı altında bulunan “Milli Parklar, Doğa Koruma, Hassas Alanlar, Yaban Hayatı, Av Yönetimi ve Biyolojik Çeşitlilik” daire başkanlıkları veteriner hekimliği hizmetleri
• Sağlık Bakanlığı bünyesindeki veteriner hekimliği hizmetleri
• Yerel yönetimlerde (Belediye) veteriner hekimliği hizmetleri

yürütülmektedir.

Veteriner hekimliği hizmetlerinde örgütlenme yapısı ne şekilde olursa olsun, hizmet politikası ve planlama meslek yararına ve mesleğin geleceği açısından son derece önemlidir. Bunun yanı sıra günümüz veteriner hekimliği hizmetlerinin öncelikli hedefi olan ve “tek sağlık” olarak ifade edilen sağlıklı hayvan-sağlıklı insan-sağlıklı toplum hedefine ulaşılmasında kurum ve kuruluşlar arasında hizmetlerde (mesleki) işbirliği gerekli ve zorunludur.