Ünite 4: Günlük Yaşamda Kamera Kullanımı

Amatör Video Kavramı

8 mm film çeken kameralar amatör kullanıcılar arasında çok yaygın olarak kullanılmaktadır. Amatör videolar hareketli resim tarihi boyunca varlığını sürdürmüştür. Evlerde izlenmeye yönelik amatör sinema gibi film kayıtları ise ev video olarak adlandırılmaktadır. Üreticiler günlük, anı düzeyinde video çekenlerin isteklerini öngörüp el kameralarına önem vermiştir. Amatör kullanıcıların istekleri;

• Yaptığı çekimi anında izleyebilmek.
• Uzun süreli, düşük maliyetli kayıt yapmak
• Kolay taşınabilir cihazlar kullanmak
• Çekimlerini heme nkurgulayarak başka ortamlara sunabilmek.
• Küçük, dayanıklı ve kopyalandığında bozulmayan arşivler oluşturabilmektir.

Amatör çekimler ham görüntülerden, uzun, sallantılı, netsiz çekimlerden oluşmaktadır ve başkalarının ilginç olmayan günlük yaşantıları konu edilmektedir. Bu sebeple temel çekim ve kurgu teknikleri uygulandığında profesyonel düzeyde olmasa da başkalarının da sıkılmadan izleyebilecekleri video yapımlara önem verilmelidir.

Kameralar ve Çeşitleri

Video kameralar genel olarak el kameraları(Handycams), standart sınıf kameralar(Camcordes), yayın kalitesinde kameralar(Broadcast Cameras) ve profesyonel kameralar(Digital Cinematography Cameras) olarak sıralanmaktadır.

El Kameraları ve Günlük Yaşamımızdaki Yeri

Yabancı dilde “handycam” olarak anılmasından dolayı el kamerası olarak bilinen kameralar profesyonel olarak kullanılan kameralardan, fiziksel olarak küçük ve görüntü kalitelerinin düşük olmasıyla ayrılmaktadırlar. Amatörler arasında yaygın kullanılma sebepleri arasında diğer çeşitlere göre ucuz olmaları ve ev kullanıcılarına yönelik geliştirilmiş özelliklerin bulunması yer almaktadır. Video kameralar günlük yaşamda bir takım kullanım alanlarına sahiptir;

• Ortama bağlı olmaksızın, anı amaçlı, kişilerin görüntülenmesi amacıyla;
• Piknik, eğlence amaçlı yakınlarla gidilen etkinliklerde;
• Turistik gezilerde, tatillerde;
• Doğum, doğum günü, okula başlama, mezuniyet töreni gibi kişilere özgü özel günlerde;
• Nişan, nikâh, düğün gibi toplu etkinlikler, örnek olarak verilebilir.

Son yıllarda televizyon ve internet gibi kitle iletişim araçlarının amatör video örneklerine daha çok yer vermesiyle, yeni bir amatör video alanı ortaya çıkmıştır. Bu alanın içeriğini; çekimler sırasında kurmaca veya kendiliğinden yaşanan kamera şakaları, amatörce çekilen kaza-felaket görüntüleri, paylaşım sitelerine gönderilen kısa videolar oluşturmaktadır.

El Kameralarının Teknik Yapısı

El kameralarının teknik yapılarını ve özelliklerini kısaca aşağıda listelenmektedir.

Kamera Menüleri

Karmaşık komutların ve bunlara bağlı birçok eylemin hızlı ve doğru bir şekilde cihazlar tarafından yerine getirilmesi ancak gereçlere takılan donanımlar ve onların çalışmasını sağlayan yazılımlar aracılığıyla sağlanmaktadır. Farklı marka ve modellerde farklı menüler olmakla birlikte genel özellikleri hakkında bilgi sahibi olmak önemlidir. Kamera ayarları Program AE, çekilen ortamın ve nesnelerin özelliklerine göre çekimin uygun şekilde yapılmasını sağlar. Pozlama konunun aydınlanması ile ilgilidir. Örneğin kamera ile hareket ediyorsanız ve ortamın aydınlanması farklılaşıyorsa bu ayarı Otomatik kullanmak uygundur. Beyaz denge, otomatik konumda ortamdaki renk sıcaklığı değişse bile kameranın dengede tutmasıdır. Netlik belirli nesneleri netleyerek arka veya ön plandaki nesneleri bulanık görüntülemede yardımcı olmaktadır. Sarsıntı önleyici kamera hareketlerinin görüntüye en az etki etmesinde kullanılmaktadır. Efektler ile görsel zenginleştirmeler sağlanabilir. Tarih saat ve dil özellikleri ise temel ayarlar arasında yer almaktadır.

Aydınlatma

Işığın olmadığı bir ortamda ne görebilir, ne de fotoğraf makinesi veya video kamera gibi bir cihazla görüntü kaydı yapabiliriz. Çekimlerin istediğimiz gibi olmamasının temelinde kötü, yetersiz veya yanlış aydınlatma yatmaktadır. Görüntüyü bir aygıtla saptamak için görünür dalga boyu aralığında veya dışında her hangi bir ışık kaynağına gereksinmemiz vardır. Kameramanın istediği sonucu alabilmesi renk sıcaklığı, ışığın şiddeti, ışığın açısı, ışığı yönü, toplu veya dağınık oluşuna dikkat etmesini gerektirmektedir.

El kameralarında pozlama temel olarak diyafram denilen bir düzenekle denetlenir. Bu düzeneğin amacı, kameranın duyarlı yüzeyine düşecek ışığın miktarını dengelemektir.

Görsel Düzenleme ve Çekim Teknikleri

Amatör kullanıcılar tarafından gerçekleştirilen çekimler, özellikle görüntüye konu olmayan kişiler tarafından sıkıcı olabilmektedir. Bu durumun nedenleri şu şekilde ifade edilebilir;

• Çekim mekanının düzenlenmemesi,
• Kameramanın beklenmeyen hareketleri ile görüntü netliğinin kaybolması,
• Provasız, anlık ve tekrarsız çekimler
• Aşırı parlama, ters ışık gibi görüntüyü bozacak ayrıntılara dikkat etmeme,
• Ses kaydının düşük kalitede olması
• Kamera dışında yardımcı gereçlerden yararlanmaması,
• Kurgusuz yapımların görüntü anlamını, bütünlüğünü sağlayamaması.

Temel Kamera Hareketleri

Kamera hareketleri, gerçekleştirilen kaydı hem sıkıcılıktan kurtarır hem de yapılan çekimlere estetik bir boyut katar. Kamera hareketinin nedenleri aşağıdaki gibi listelenebilir:

• Görüntülenen nesnenin hareket halinde olması.
• Nesnede bir hareket yoksa bile, kamera çekime bir devinim katmak için hareket edebilir.
• Kamera nesneleri daha yakından veya uzaktan gösterebilmek için optik yolla veya yer değiştirerek hareket edebilir.
• Hem nesne hem de kamera hareket halinde olabilir. Nesnenin izlenmesi nedeniyle kamera hareket eder.

Çevrinme Hareketi

Çevrinme hareketi; kameranın üçayak üzerinde yatay, dikey ve köşegen doğrultularda hareket ettirilmesiyle oluşturulur. Hareketin yönüne bağlı olarak da; yatay konumda sağa-sola çevrinme; dikey konumda aşağı yukarı çevrinme; köşegen konumda sol alttan-sağ üste çevrinme gibi adlar almaktadır. Çevrinme hareketi yaparken hızınız kameranın gördüğü bakış açısıyla ortanyılı olmalıdır. Çevrinme hareketinin başlangıcı ve sonu keskin olmamalıdır. Hareketin bitiminde izleyiciye algılama payı bırakılmalıdır. Hareketli bir nesne izleniyorsa, nesnenin ilerleme yönünnde biraz daha fazla boşluk bırakılmalıdır.

Kaydırma Hareketi

Kameranın optik yolla veya yer değiştirmesiyle oluşturduğu her türlü hareket “kaydırma hareketleri” başlığı altında incelenir. Kaydırma hareketinin yapılmasıyla çerçevedeki nesneler büyüyüp yakınlaşabilir, küçülüp uzaklaşabilir veya yer değiştirebilir. Yatay doğrultuda kaydırma hareketi, kameranın tüm gövdesiyle nesneye göre sağa yada sola kayması, nseneye göre öne/geriye kayması olarak adlandırılır. Optik kaydırma hareketi ise kameranın objektifinin odak uzunluğunun değiştirilmesiyle elde edilir. Düşey doğrultuda kaydırma hareketi ise kameranın aşağı yukarı hareket ederek sıklıkla görülmeyen bir efekti görüntüye uygulaması olarak bilinmektedir.

Temel Çekim Ölçekleri

İnsanlar bir yapımı izlerken nesnelerin farklı açılardan ve farklı ölçeklerde alınmış görüntülerini görmek isterler. İzleyici nesneyi veya kişileri farklı çekimlerde görnek ister. Bu sebeple kameramanın farklı ölçeklerde çekim alabilmesi önem taşımaktadır.

Yapılan çekimlerde daha sonra kurgu yapmadan izletilecekse arka arkaya yapılan çekimlerde ölçek değiştirmeye dikkat edilmelidir. Farklı bakış noktalarından da olsa aynı ölçekte birbirini izleyen çekimler izleme sırasında sıçrama etkisi yaratmaktadır.

Dikkat Noktaları

Gerçekten sıra dışı bir şeyler üretmek, adına sanat denilen işler ortaya koymak çoğunlukla kuralları bozmakla mümkündür. Kuralları bozarak iyi bir sanat çalışması yapmak için ise kuralların iyi bilinmesi ve deneyimli olmak ön koşuldur. Temel dikkat noktaları ise şu şekilde ifade edilebilir;

• Çekim öncesi planlama yapma,
• İzleyicilerin isteklerini göz önünde bulundurma,
• Olayların tüm ayrıntıların kayıt için önemini belirleme,
• Uzun olmayan çekimler üretmek,
• Ayrıntılı olmayan başlangıç çekimleri ve bütünü yansıtma,
• Doğal davranışların yansıtılmasını isteme,
• Gerekliyse ek ışık kaynağı kullanmak,
• Sahne değişimlerinde geçiş efekti kullanmak,
• Otomatik kamera yönetimi yerine el ile kumanda ile profesyonellik sağlamak,
• Kamera kullanımında hassas parçlara zarar vermemek adına makineyi zorlamamaktır.

Çekim Sonrası İşlemler

Ev videous çekimlerinden sonra görüntü kayıtlarının dağınık biçimde durması sıklıkla görülmektedir. bu sebeple süreç başından itibaren düzenli olmak önemlidir. Çekim sonrasında yapılacak işlemler şu şekilde sıralanabilir:

• Yapılan çekimleri kayıt cihazına aktarmak,
• Çekimlerden elemeler yaparak kurguyu belirlemek,
• Kurgusu tamamlanmış videonun basımını yapmak.
• Baskı yapılan gereci arşivlemek.

Ev Videolarının Kurgulanması

Ev videolarının kurgulanması iki şekilde düşünülebilir. Bunlar, temel kurgu tekniklerinin uygulanabileceği kayıt cihazları ve daha karmaşık işlemlerin yapılabileceği bilgisayarlardır. Hangi ortamda kurgu yapılacağı amaca, zamana ve beceriye bağlı olmaktadır. Kurgulamada kayıt cihazları ve bilgisayarlar zemin oluşturmaktadır.

Ev Videolarının Arşivlenmesi ve İzlenmesi

Arabılan parçaların kolay bulunması açısından arşivleme önme taşımaktadır. Bu süreçte düzenli ve sınıflandırılmış çekimler yardımcı olacaktır. Çekilen videolar üzerinde çok fazla kurgu işlemi yapılmayacaksa aktarma ve basit kurgulama işlemleri için, ev kullanıcıları için üretilmiş kayıt cihazları yeterli olmaktadır. Arşivleme işlemi için veritabanı programları kullanılabilir. Her program üreticisi programlarını birbirlerinden farklı grafik tasarımlar ve özelliklerle süsler. İlk soru, üretilen programın temel amacınıza uygun olup olmadığıdır.