Sosyolojik Teoriler: Aylak Sınıf Teorisi, Ciddi ve Kayıtsız Boş Zaman.

İnsanların katılımcı olarak daha etkin rol aldıkları boş zaman aktiviteleri, aktif rekreasyon aktiviteleri sınıflaması altında değerlendirilmektedir. Aktif katılım, daha çok devinişsel alan (psiko-motor alan) davranışlarının sergilenerek zihin, iskelet ve kas koordinasyonunu gerektiren, beden gücünün ve becerilerin baskın olduğu aktivite katılımını içermektedir.

• Rekreasyonel turizm seyahati organizasyonları (tarihi alanlar, müzeler, temalı parklar vb. gezler), • Macera rekreasyonu organizasyonları (doğa sporları, ekstrem sporlar), • Spor, konser ve festival seyahati organizasyonları (yurt içi/dışı), • Sosyal ve eğitim içerikli organizasyonlar (belediyeler ve okullarda yapılan uygulamalar), • Özel spor merkezi organizasyonları (pilates, yoga, dans vb. kurs programları), • Terapatik rekreasyon organizasyonları (hasta ya da engelli bireylerle hayvan bakımı, atla tedavi, liderlik vb. çalışmaları), • Rekreatif alışveriş organizasyonları (alışveriş merkezlerinde reklam ve tüketici odaklı yapılan rekreatif organizasyonlar), • Eğlence ve animasyon organizasyonları (gösteriye yönelik paket programlar, rekreasyon uzmanı ihtiyacının karşılanması), • İş yeri rekreasyonu organizasyonları (rekreasyon içerikli piknik organizasyonu, grup dinamiği çalışmaları, sportif grup etkenlikler, iş verimini artırma vb. organizasyonlar) • Kampüs rekreasyonu organizasyonları (üniversite öğrencilerinin, çalışanlarının ve mezunların ihtiyaç duyduğu rekreatif etkinliklerin düzenlenmesi) örnek olarak verilebilir.

Pilates, yoga, dans, vb. kurs programları özel spor merkezi organizasyonları grubuna girmektedir.

Boş zaman ve rekreasyon endüstrisi içerisinde en baskın kullanılan araç spordur.

Boş zaman davranışının algılanan baskı ve özgürlükten etkilenerek içsel ve dışsal motivasyon etkisiyle iş, görev ve boş zaman ayırımlarına giden teori boş zaman paradigmasıdır.

Neulinger boş zaman tutumunu; “Boş zaman ile ilgi obje ya da nesneye karşı ne düşündüğümüz, neler hissettiğimiz ya da nasıl harekete geçtiğimizdir.” şeklinde tanımlamıştır.

Rekreasyon tembellik ya da sürekli dinlenmenin karşıtı olarak fiziksel, zihinsel, sosyal ya da duygusal katılım ile gerçeklesen en az bir aktivite içermelidir. Rekreasyon, bir zaman dilimi değildir. Boş zamanında kişinin yalnız başına ya da başkalarıyla uyguladığı aktivite ya da aktivitelerdir.

En genel tanımıyla rekreasyon yönetimi, yönetim fonksiyonları açısından bos zaman değerlendirmeyle ilgili etkinliklerin planlaması, organizasyonu, yönlendirilmesi, koordinasyonu ve denetimi seklinde ifade edilebilir. Rekreasyon yönetimi, bos zamanlarda yapılan etkinliklerin planlanması, organizasyonu, yönlendirilmesi, koordinasyonu ve denetimini kapsayan bir süreçtir.

Akış teorisi aktivitenin zorluğu ile kişinin beceri düzeyi arasındaki optimal uyumun kişiyi akış eyleminin içine sokacağını söyler.

Argyle (1996), Rönesans’ın, sanat, müzik, edebi uğraşlar ve bilim için büyük bir fırsat dönemi olduğunu ifade etmiştir. Bu dönemde tiyatro, dans ve müzik gibi sanat dalları profesyonellerce sahnelerde uygulanmakta ve eğitim adına da önemli yeniliklerin olduğu görülmektedir.

A ve C seçenekleri aktivite temelli yaklaşımlara göre, D ve E seçenekleri ise nitelik temelli yaklaşıma göre boş zaman anlayışlarıdır.

Yönetim, bir işletmede amaca ulaşma yolunda girişilen çalışmaların düzenlenmesi ve ortak bir amaca yöneltilmesi sürecidir. Ayrıca, örgüt amaçlarının ekonomik ve etkin olarak gerçekleştirilmesi için faaliyetlerin planlanması, örgütlenmesi, yürütülmesi ve denetlenmesidir.

Özel sektörde rekreasyonel uygulamaların yapıldığı birçok faaliyet türü bulunmaktadır. Dünyadaki örnekleri gibi ülkemizde de benzer rekreatif faaliyet örnekleri mevcuttur.

Bu noktada, eğlenceye dayalı rekreasyonel faaliyetleri şu şekildedir;
• Ev ve Çevresindeki Boş Zaman Etkinlikleri
• Açık Alan Rekreasyonu
• Ev Harcamaları ve Rekreasyon
• Medya ve Evde Eğlence
• Kapalı Çocuk Oyun Alanları
• Spor Tabanlı Alanlar
• Sağlık ve Fitness Merkezleri
• Temalı Parklar

E seçeneği turizm ve gezilerle, D seçeneği gönüllülük hizmetleri ile, B seçeneği güzel sanatlarla, A seçeneği ise hobiler ile ilgilidir.

A ve B seçenekleri boş zaman aktivitesi olarak rekreasyon teorisi kapsamında, D ve E seçenekleri ise ihtiyaç karşılama aracı olarak rekreasyon teorisi kapsamındadır.

Rekreasyon hizmetlerinin üretilmesinde gönüllülük organizasyonun ihtiyaç duyduğu kaynakların en ekonomik şekilde sağlanması amacını temel almaktadır. E seçeneği bir ticari faaliyet iken, diğer tüm seçenekler gönüllülük kapsamında istenebilecek makul karşılıklardandır.

Boş zaman aktivitelerinin sağladığı çevresel yararlar şu şekildedir: Tesisleşme, doğal yaşamla bağları güçlendirme ve koruma, çevre bilincini geliştirme, ekolojik dengeyi koruma ve canlı türlerindeki nesil tükenmesini engelleme.

Yönetim fonksiyonları; planlama, örgütleme, yöneltme, koordinasyon ve kontroldür.

Thorstein Veblen’in 1899 yılında “The Teory of the Leisure Class” başlıklı kitabında, üretime değil tüketime odaklanan ve boş zamanlarını israf ederek geçiren sınıf olan “aylak sınıf ”tan bahsetmistir.