Sağlık Bilimlerinde Ve Yönetiminde Etik Ara 1. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisi kurumsal felsefe bildirgesinin kapsamında yer almaz?
Örgütsel içerik |
Hastalarla ilişkiler |
Çalışanlarla ilişkiler |
Tolumla ilişkiler |
Bağımsız varlık |
Hastalarla, çalışanlarla, toplumla, diğer kuruluşlarla ilişkiler ve örgütsel içerik unsurları kurumsal felsefe bildirgesinin kapsamında yer alır. Cevap E'dir.
2.Soru
Aşağıdakilerden hangisi ikinci Dünya Savaşı sonrası etik ihlali olan tıbbi araştırma örneklerinden biridir?
Hipotermi çalışmaları |
Tuskegee-Frengi çalışması: |
Dekompresyon çalışmaları |
Yara iyileşmesi çalışmaları |
Mengel’in dayanıklılık çalışmaları |
Tuskegee-Frengi çalışması: Bu çalışma, Amerika Birleşik Devletleri’nde 19321972 yılları arasında Alabama Tuskegee’deki halk sağlığı kliniğinde yürütülmüştür. Çalışmanın amacı frengi hastalığının Afrika kökenli Amerikalılardaki seyrini izlemek üzere planlanmıştır. Çalışmaya başlangıçta 600 denek katılmış, Amerikan Halk Sağlığı Kurumu çalışmayı desteklemiş, çalışmanın deney grubunu tedavi edilmeyen 399 kişi oluştururken, geriye kalan frengili olmayan sağlıklı kişiler de kontrol grubunu oluşturmuştur. Çalışmaya katılan deney grubundaki hastalara frengi hastası oldukları, deneye tabi tutuldukları ve frengiye karşı etkin bir tedavi uygulanmadığı söylenmemiştir. Hastalara sadece kötü bir kana sahip oldukları ve bunun için tedavi aldıkları söylenmiştir. Hastalara sıcak yemek verilmiş ve öldüklerinde cenaze masrafları karşılanmıştır. 1942 yılından itibaren Amerika Birleşik Devletleri’nde frenginin tedavisi için penisilin kullanılmasına karşın bu hastalarda kullanılmamış, hastaların durumu 1966 yılında Beecher tarafından ortaya çıkarılmasına rağmen, bu kişilere 1972 yılına kadar müdahale edilmemiş ve sadece hastalığın seyri bu hastalar üzerinde izlenmeye devam edilmiştir. Daha sonra hasta yakınlarına tazminat ödenmiş ve 1997 yılında Clinton tarafından Amerikan Hükûmeti adına hastaların yakınlarından resmî özür dilenmiştir. Bir bakıma göz göre göre Afrika kökenli Amerikalıların ölümü seyredilmiştir.
3.Soru
Bir bireyin belirli bir durumda kendisi için uygun olan koşulları belirlediğini, kendisi için yararlı ve yararsız olan şeyleri hesapladığını ve böylece kendi gelişimine en yüksek katkıda bulunacak davranışı gerçekleştirdiğini kabul eden anlayış aşağıdakilerden hangisidir?
Bir bireyin belirli bir durumda kendisi için uygun olan koşulları belirlediğini, kendisi için yararlı ve yararsız olan şeyleri hesapladığını ve böylece kendi gelişimine en yüksek katkıda bulunacak davranışı gerçekleştirdiğini kabul eden anlayış aşağıdakilerden hangisidir?
Ahlaki egoizm |
Psikolojik egoizm |
Bencillik |
Faydacılık |
Egoizm |
Bir bireyin belirli bir durumda kendisi için uygun olan koşulları belirlediğini, kendisi için yararlı ve yararsız olan şeyleri hesapladığını ve böylece kendi gelişimine en yüksek katkıda bulunacak davranışı gerçekleştirdiğini kabul eden anlayış, ahlaki egoizmdir. Doğru cevap A'dır.
4.Soru
“Maliyetin altında ya da ücretsiz hizmet sunulması açısından, ödeme gücü sınırlı ya da hiç olmayan hastalara karşı kurum ne tür bir yükümlülüğe sahiptir?” sorusu kurumsal felsefe bildirgesinin aşağıdaki unsurlarından hangisini içermektedir?
Örgütsel içerik |
Hastalarla ilişkiler |
Çalışanlarla ilişkiler |
Toplumla ilişkiler |
Diğer kurumlarla ilişkiler |
Faaliyette bulunan bölgede yaşayan insanlar ile sağlık kurumu arasında güçlü ilişkiler vardır. Kurum felsefesi, kurumun toplumla olan ilişkisini açık bir şekilde belirtmelidir. O¨rneğin maliyetin altında ya da ücretsiz hizmet sunulması açısından, ödeme gücü sınırlı ya da hiç olmayan hastalara karşı kurum ne tür bir yükümlülüğe sahiptir? Bu ve bunun gibi soruların önceden cevaplanması, kurumun kendisi ve oynayacağı roller açısından önemli konular hakkında düşünmesini sağlayacaktır.
5.Soru
Aşağıdaki davranışlardan hangisi insan davranışlarının etik ve yasallığı açısından dört alternatif durumdan biri olan etik ve yasal olana örnektir?
Vergilerin zamanında ödenmesi |
Bir kamu görevlisinin, kapkaç mağduru bir emeklinin ödemesini son ödeme tarihi sonrasında yapma talebini kabul etmesi |
Kamusal ya da özel mal ve hizmetlerin bedellerinin makul olarak adlandırılabilecek düzeyin çok üstünde belirlenmesi |
Hırsızlık yapmak |
Borcu olan bir kişinin borçlu olduğu kişi ya da kuruma borcunu ödememesi |
İnsan davranışlarının etik ve yasallığı açısından dört alternatif durum söz konusudur:
1. Etik ve yasal olan (Örn. vergilerin zamanında ödenmesi).
2. Etik olan ancak yasal olmayan (Örn. bir kamu görevlisinin, parasını bir kapkaççıya kaptırdığı için ödemesini son ödeme tarihinden sonra yapmak isteyen bir
emeklinin bu talebini kabul etmesi).
3. Etik olmayan ancak yasal olan (Örn. bazı kamusal ya da özel mal ve hizmetlerin
bedellerinin makul olarak adlandırılabilecek düzeyin çok üstünde belirlenmesi).
4. Etik olmayan ve yasal olmayan (Örn. hırsızlık yapmak). E seçeneğindeki davranış da etik olmayan ve yasal olmayan davranışlara dahildir.
Doğru cevap A'dır.
6.Soru
Hangisi bilgi uçurma türlerinden olası yasa dışılık veya tehlike kapsamında değerlendirilebilir?
Hasta güvenliği ve kamu sağlığıyla ilgili bilgilerin uçurulması |
Hükûmete sahte bilgi verilmesi |
Denetçilerin kandırılması |
İş kanunlarının çiğnenmesi |
Müfettişlere rüşvet verilmesi |
Olası yasa dışılık veya tehlike kapsamındaki bilgi uçurma giderek artan yasal düzenlemelere rağmen çalışan sağlığını, hasta güvenliğini, kamu sağlığını ve çevreyi korumayı etkileyen bilgilerin uçurulmasını içermektedir. Doğru cevap A'dır.
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Kamu Görevlileri Etik Davranış İlkeleri ile Başvuru Usul ve Esasları Hakkında Yönetmeliğinde belirtilen hediye alma yasağı kapsamı dışındadır?
Görev yapılan kurumla iş, hizmet veya çıkar ilişkisi içinde bulunanlardan alınan karşılama, veda ve kutlama hediyeleri |
Taşınır veya taşınmaz mal veya hizmet satın alırken, satarken veya kiralarken piyasa fiyatına göre makul olmayan bedeller üzerinden yapılan işlemler, |
Tanıtım amacına yönelik, herkese dağıtılan ve sembolik değeri bulunan reklam ve el sanatları ürünleri, |
Hizmetten yararlananların vereceği her türlü eşya, giysi, takı veya gıda türü hediyeler, |
Görev yapılan kurumla iş veya hizmet ilişkisi içinde olanlardan alınan borç ve krediler |
- Görev yapılan kurumla iş, hizmet veya çıkar ilişkisi içinde bulunanlardan alınan karşılama, veda ve kutlama hediyeleri, burs, seyahat, ücretsiz konaklama ve hediye çekleri,
- Taşınır veya taşınmaz mal veya hizmet satın alırken, satarken veya kiralarken piyasa fiyatına göre makul olmayan bedeller üzerinden yapılan işlemler,
- Hizmetten yararlananların vereceği her türlü eşya, giysi, takı veya gıda türü hediyeler,
- Görev yapılan kurumla iş veya hizmet ilişkisi içinde olanlardan alınan borç ve krediler
hediye alma yasağı kapsamındadır. Oysa anıtım amacına yönelik, herkese dağıtılan ve sembolik değeri bulunan reklam ve el sanatları ürünleri yönetmeliğin ilgili maddesince hediye alma kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle doğru yanıt C seçeneğidir.
8.Soru
Aşağıdakilerden hangisi dört temel Tıp Etiği İlkesi arasında yer almaz?
Yarar sağlama |
Zarar vermeme |
Saygı |
Adil olma |
Özerklik |
Saygı
9.Soru
I. Bir meslek dalı, toplumun kaçınılmaz olan bir gereksinimini karşılar
II. Meslek kişinin salt kendi doyumu için değil aynı zamanda başkalarının yararı için de yaptığı bir uğraştır
III. Meslek dalları araştırma ve deneylerle geliştirilerek zamanla kendine özgü tekniklere sahip olur
IV. Meslekler kazanç elde etmek için yapılan uğraşlardır.
V. Meslekler doğuştan gelen özel bilgi ve becerilere dayalıdır
VI.Mesleklerin kendine özgü değer ve etik ilkeleri vardır
Aşağıdakilerden hangisi bir uğraşın meslek sayılabilmesi için gerekli ögeleri doğru olarak içermektedir?
I, II, III, IV, V |
I, II, III, IV, VI |
I, II, III, V, VI |
II, III, IV, V, VI |
II, IV, V, VI |
V. Meslekler doğuştan gelen özel bilgi ve becerilere dayalıdır bilgisi çeldirici olarak verilmiştir. Meslek sistemli bir eğitimle kazanılmış özel bilgi ve becerilere dayalıdır. Bir işin meslek olabilmesi için mesleğe girmeden önce kişilerin bu mesleği icra edebilmeyi sağlayan bilgi, beceri ve tutumları kazanmış olmaları gereklidir. Bu nedenle doğru yanıt B seçeneğidir.
10.Soru
Bir hastane müdürünün aynı zamanda işletme alanında doktora yaptığını düşünelim. Hastane müdürü doktora çalışmaları kapsamında hastane satın alma süreçleriyle ilgili çalışanlarıyla ilgili bir araştırma yapmak istemektedir. Müdür bir araştırmacı gibi mi davranmalıdır yoksa mesleki bağlamda bir müdür gibi mi davranmalıdır? sorusu söz konusuysa yaşanan durum aşağıdakilerden hangisiyle açıklanabilir?
Etik kod |
Etik değer |
Etik ilke |
Etik ihlal |
Etik ikilem |
Bir hastane müdürünün aynı zamanda işletme alanında doktora yaptığını düşünelim. Hasta- ne müdürü doktora çalışmaları kapsamında hastane satın alma süreçleriyle ilgili çalışanlarıyla ilgili bir araştırma yapmak istemektedir. Müdür kendi çalışanından araştırma izni alıp almama konusunda bir etik ikilem yaşayabilir. C¸ünkü müdür bir araştırmacı gibi mi davranmalıdır yoksa mesleki bağlamda bir müdür gibi mi davranmalıdır? Doğru cevap E'dir.
11.Soru
Belli bir meslek grubunun, mesleğe ilişkin olarak oluşturup, koruduğu; meslek üyelerine emreden, onları belli bir biçimde davranmaya zorlayan; kişisel eğilimlerini sınırlayan; yetersiz ve ilkesiz üyeleri meslekten dışlayan; meslek içi rekabeti düzenleyen ve hizmet ideallerini korumayı amaçlayan mesleki ilkeler bütününe ne ad verilmektedir?
Meslek Kuralları |
Meslek Ahlakı |
Meslek İlkeleri |
Meslek Etiği |
Meslek Davranışları |
Belli bir meslek grubunun, mesleğe ilişkin olarak oluşturup, koruduğu; meslek üyelerine emreden, onları belli bir biçimde davranmaya zorlayan; kişisel eğilimlerini sınırlayan; yetersiz ve ilkesiz üyeleri meslekten dışlayan; meslek içi rekabeti düzenleyen ve hizmet ideallerini korumayı amaçlayan mesleki ilkeler bütününe meslek etiği adı verilmektedir. Bazı kaynaklarda Meslek ahlakı kavramı etik yerine kullanılsa da tanımdaki ifadenin karşılığı net bir şekilde meslek etiğidir.
12.Soru
Aşağıdakilerden hangisi sağlık kurumları ve en genel kamu etiği talepleri arasında yer alır?
Geleneklere uygun belirleme |
Felsefeye ve kültüre uygun belirleme |
Göreneklere uygun belirleme |
Belirsiz durumlarda etik düşünme ile belirleme |
Modern düşünme ile belirleme |
Belirsiz durumlarda etik düşünme ile belirleme
13.Soru
Aşağıdakilerden hangisi etik dışı davranışların psikolojik türleri arasında yer alır?
Cinsel taciz |
Ayrımcılık |
Kayırma |
Yolsuzluk |
Rüşvet |
Etik dışı davranışların sosyokültürel ve ekonomik türleri; ayrımcılık, kayırma, yolsuzluk, rüşvet, yaranma ve yakınlığı kullanma, engelleyici olma ve yanlış yönlendirme iken psikolojik türleri; yıldırma ve korkutma, bencillik, işkence, şiddet-baskı, bedensel ve cinsel taciz, dogmatik davranmadır. Doğru cevap A'dır.
14.Soru
I. Kararlar, Başkan ve Üyeler tarafından imzalanmakla kesinleşir.
II. Kesinleşen karar Başbakanlık Makamına sunulur
III. Kararlarla ilgili yargı yolu kapalıdır
IV. Başvuru konusu olan eylemde olan kamu görevlisi suçlu bulunursa sonuç Etik Kurulun sayfasında duyurulur
V. Kurul kararlarının yargı tarafından iptali halinde Kurul, yargı kararını Resmi Gazetede yayımlatır
VI. Etik ilkeye aykırı davranışın saptanamadığına ilişkin kararlar da Başbakanlık Makamına ve ilgililere yazılı olarak bildirilir.
Aşağıdakilerden hangisi Kamu Görevlileri Etik Kuruluna yapılan başvuru sonucunda alınan kararlarla ilgili yapılan işlemleri doğru olarak tanımlamaktadır?
I, II, III |
I, II, IV, V |
I, II, V, VI |
II, III, IV, VI |
III, IV, V, VI |
III. ve IV seçenekte verilen bilgiler çeldirici olarak kullanılmıştır. Kararlara karşı idari yargı yolu açıktır. Kurul, başvuruya konu işlem veya eylemi gerçekleştiren kamu görevlisini netik davranış ilkelerine aykırı işlem ve eylemi olduğunu tespit etmesi halinde bu durumu Başbakanlık, Kurul kararı olarak Resmî Gazete aracılığıyla kamuoyuna duyurur. Doğru yanıt C seçeneğidir.
15.Soru
Aşağıdakilerden hangisi çevresel etik dışı davranışlardan biridir?
Etik İkilemler |
Etik Standartlardaki Farklılıklar |
Bencil Davranma |
Etik Davranışları Farklı Algılama |
Karşılıklı güvensizlik |
Çevresel • Etik İkilemler • Etik Standartlardaki Farklılıklar • Bencil Davranma • Etik Davranışları Farklı Algılama • Mesleki Yetersizlik • Rekabet • Karşılıklı Güvensizlik • Ücretlendirme • Esneklik • Yasaların Etkisi • Geleneklerin Etkisi
16.Soru
Aşağıdakilerden hangisi sosyokültürel ve ekonomik etik dışı davranış türlerinden biridir?
Ayrımcılık |
Şiddet-Baskı |
Dogmatik Davranma |
Bencillik |
Yıldırma ve Korkutma |
Psikolojik Türler • Yıldırma ve Korkutma • Bencillik • İşkence • Şiddet-Baskı • Bedensel ve Cinsel Taciz • Dogmatik Davranma
17.Soru
Uygun bulunmayan veya onaylanmayan hareket ve davranışlara hangisi denmektedir?
Kasıt |
İhmal |
Sorumsuzluk |
Yetkisiz |
Kusur |
Kusur, uygun bulunmayan veya onaylanmayan hareket ve davranışlardır. Yasaya uygun davranabilecek durumda olduğu halde uygun davranmama, yükümlülüklere aykırı hareket etme davranışı hukuki bir kusurdur. Örneğin hastaya kaba davranan bir sağlık çalışanı ahlaki kusur işlemiş olur. Steril araçgereç kullanması gerektiğini bildiği halde steril olmayan araç-gereç kullanan sağlık personeli hukuki kusur işlemiş sayılır ve bu yükümlülüğünü yerine getirmemiş olur. Doğru cevap E' dir.
18.Soru
I. Mesleğin ideallerinin toplum ve meslek üyeleri arasında paylaşılmasını sağlayabilmek II. Meslekle ilgili etik davranışlara rehberlik yapabilmek III. Standartların altındaki davranışları disipline etmek ve kabul edilir davranış standartlarının geliştirilmesini sağlayabilmek Yukarıdakilerden hangileri meslek etiği kodlarının yerine getirmesi gereken temel fonksiyonlardandır?
Yalnız I |
Yalnız II |
II ve III |
I ve III |
I, II ve III |
Meslek etiği kodlarının genel olarak üç temel fonksiyonu yerine getirmesi beklenmektedir:
1. Mesleğin ideallerinin toplum ve meslek üyeleri arasında paylaşılmasını sağlayabilmek,
2. Meslekle ilgili etik davranışlara rehberlik yapabilmek,
3. Standartların altındaki davranışları disipline etmek ve kabul edilir davranış standartlarının geliştirilmesini sağlayabilmektir.
19.Soru
Aşağıdaki terimlerden hangisi Nanus'un vizyon tanımında yer almaz?
Güvenilirlik |
Gelecek |
Çekicilik |
Gerçekçi |
Doğal |
Nanus vizyonu; işletmeler için gerçekçi, güvenilir ve çekici bir gelecek olarak tanımlamıştır. Doğru cevap E'dir.
20.Soru
Hüku^mete sahte bilgi verilmesi davranışı, bilgi uçurmanın hangi türüne girmektedir?
Hüku^mete sahte bilgi verilmesi davranışı, bilgi uçurmanın hangi türüne girmektedir?
Sahtecilik |
Tehlike |
Açıkça yasa dışılık |
Olası yaşa dışılık |
Kurumun sosyal politikası |
Açıkça yasa dışılık, kanun bilerek ihlal edildiğinde olur. Buna örnek olarak, hüku^mete sahte bilgi verilmesi, müfettişlere rüşvet verilmesi, denetçilerin kandırılması, bilerek iş kanunlarının çiğnenmesi, ırk veya cinsiyet yüzünden istihdamda ayrımcılık yapılması ve tehlikeli atıkların uygunsuz bir biçimde ortadan kaldırılması konusundaki bilgilerin uçurulması verilebilir. Doğru cevap C'dir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ