Sağlık Bilimlerinde Ve Yönetiminde Etik Final 10. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Tıbbi cihaz, alet ve sarf malzemeleri, TÜBİTAK (2003) “Teknoloji Öngörü Projesi Sağlık ve İlaç Paneli Sonuç Raporunda” belirtilen koşu/yürüme bantları hangi ana başlık altında verilmiştir?
Ameliyat ve Solunum Cihazları |
Biyolojik Sinyal İzleme Cihazları |
Radyoterapi Sistemleri |
Fizik Tedavi Cihazları |
Optik Tıbbi Cihazlar |
Fizik Tedavi Cihazları: Koşu /Yürüme Bantları, Eksersiz Bisikletleri, Ultrason Cihazları, Traksiyon Cihazları, İzokinetik Test Sistemleri, Banyo (Su, Parafin) Cihazları, Tens Cihazları, Kısa Dalga Tedavi Cihazları.
2.Soru
Kurumlar, ham madde, stok, insan kaynakları, satın alma, satış, muhasebe ve finansal kaynaklarını “.............................” adıyla anılan programlar ile daha verimli yönetmektedir.
Yukarıdaki boşluğu en doğru hangi seçenek tamamlar?
Sağlık Yönetiminde Bilişim |
İş Zekası |
Büyük Veri |
Kurumsal Kaynak Planlama |
Veri Tabanları |
Kurumlar, ham madde, stok, insan kaynakları, satın alma, satış, muhasebe ve finansal kaynaklarını “Kurumsal Kaynak Planlama” adıyla anılan programlar sayesinde daha hızlı, daha verimli yönetmektedir.
3.Soru
Sağlık çalışanları ve hastaların hastalara ait tıbbi bilgileri elektronik ortamda doğru ve güvenli bir şekilde paylaşmasını sağlayan standartlar ve referans teknolojiler sisteminin adı nedir?
Dijital Hastane |
Sağlık Bilgisi Paylaşımı |
Hastane Bilgi Yönetim Sistemi |
Mobil Tıp |
E-Sağlık |
Sağlık Bilgisi Paylaşımı (HIE- Health Information Exchange): Sağlık çalışanları ve hastaların hastalara ait tıbbi bilgileri elektronik ortamda doğru ve güvenli bir şekilde paylaşmasını sağlayan standartlar ve referans teknolojiler sistemidir.
4.Soru
Çevre kanunları ile kalkınma politikalarını birbirinden ayıran temel fark nedir?
Çevre kanunları evrensel,kalkınma politikaları yereldir. |
Çevre kanunları sorundan önce tedbir amaçlıdır,kalkınma politikaları soruna çözüme odaklıdır. |
Çevre kanunlarının yaptırımları vardır, kalkınma politikaları ilkelerden ibarettir. |
Çevre kanunları nesneldir,kalkınma politikaları görecelidir. |
Çevre kanunları, kalkınma politikalarının kapsamında yer alırlar. |
Çevre kanunları evrenselken, kalkınma politikaları yereldir.
Cevap A'dır.
5.Soru
Aşağıdakilerden hangisi yönetim etiğine ilişkin ilke ve değerlerden biri değildir?
Kamu kurumlarındaki yönetsel davranış standartlarını yükseltirler. |
Sosyal dokuyu, ekonomik gelişmeyi, demokrasiyi ve hukuk devletini güçlendirirler. |
Değerlerin çatıştığı durumlarda karar yetkisi olmayan çalışana bile yol gösterirler. |
Kamu hizmetlerinin maliyetini düşürür ve kalitesini yükseltirler. |
İyi davranışta bulunma ve kötü davranışlardan kaçınma konusunda, kamu görevlilerine rehberlik ederler. |
Yönetim etiğine ilişkin ilke ve değerler şu şekilde tanımlanmaktadır (Şen, 2012):
• “İyi davranışta bulunma ve kötü davranışlardan kaçınma konusunda, kamu görevlilerine rehberlik ederler,
• Devlete ve kamu görevlilerine olan güveni artırırlar, yönetimin meşruiyetini geliştirirler ve devlet-halk bütünleşmesini sağlarlar,
• Kamu kurumlarındaki yönetsel davranış standartlarını yükseltirler,
• Değerlerin çatıştığı durumlarda karar vericilere ve uygulamacılara yol gösterirler,
• Sosyal dokuyu, ekonomik gelişmeyi, demokrasiyi ve hukuk devletini güçlendirirler.
• Kamu hizmetlerinin maliyetini düşürür ve kalitesini yükseltirler”.
6.Soru
I. Biyolojik savaş II. 3 boyutlu yazıcılar III. Tele sağlık IV. Yaşlılık algısı V. Hipnoz Yukarıdakilerden hangileri sağlık bilimleri, klinik ve halk sağlığı alanında ki günümüz sorunlarındandır?
I-II-III |
I-III-IV |
II-IV-V |
III-IV-V |
I-III-IV-V |
SAGˆLIK BİLİMLERİ, KLİNİK VE HALK SAGˆLIGˆI ALANIDA SORUNLAR
*Yüz Nakli, Organ klonlama,
*Biyonik Organlar, Makine Bedenler, Uzuvlar, 3-Boyutlu Yazıcılar,
gibi alt başlıklar daha çok gelecekte etik bağlamda ve toplumsal boyutta maddi-manevi anlamda büyük sorunlar oluşturacağı öngörülmektedir.
*Sağlık Bilişimi, Sağlık Yönetim Bilişimi, Tele-Tıp, Tele Sağlık,
*Kronik Hastalıklar, Tıbbi-Toplumsal Tutum ve Damgalama,
*Yaşlılık Algısı, Nörodejeneratif Hastalıklar, Yaşlı Bakım Evleri,
*Hafıza C¸alışmaları, Hipnoz, Alternatif Tedavi Söylemi,Psikiyatrik
*Hastalıklar, Psikotrop İlaçlar ve Bağımlılık,
gibi başlıkların bir kısmı aşağıda detaylı olarak günümüzde başlayan problemler olarak sıralanabilir. Doğru cevap D'dir.
7.Soru
İnsan denekler üzerinde biyomedikal araştırma gerçekleştirmenin etik ve bilimsel standartları hangi bildirgede oluştrulmuştur?
Helsinki Bildirgesi |
Zürih Bildirgesi |
Berlin Bildirgesi |
Londra Bildirgesi |
Münih Bildirgesi |
İnsan denekler üzerinde biyomedikal araştırma gerçekleştirmenin etik ve bilimsel standartları, HelsinkiBildirgesi, İnsan Deneklerle İlgili Biyomedikal Araştırmaların Uluslararası Etik Yol Gösterici Kuralları ve Dünya Sağlık Örgütü ile İyi Klinik Uygulamalar konusunda Yol Gösterici Kurallarda dâhil, uluslararası yol gösterici kaideleri geliştirilmiş ve oluşturulmuştur
8.Soru
Türk Psikologlar Derneği (2004) etik karar verme sürecindeki aşamaları şu şekilde açıklamışlardır:
1. Etik sorunun ve gerçekleştiği bağlamın belirlenmesi,
2. Olası eylem seçeneklerinin belirlenmesi
Aşağıdakilerden hangisi üçüncü aşamadır?
Eylemin sonucunun değerlendirilmesi |
Tüm ilke ve kuralları değerlendirip, eylem olasılıklarından birinin seçilmesi. |
Eğer sorun çözülmemiş ise diğer olasılıkların devreye girmesi. |
Eylem seçeneklerinin her birinin kısa ve uzun vadeli yarar ve zararlarının belirlenmesi. |
Sonucun sorumluluğunun alınması. |
Türk Psikologlar Derneği (2004) etik karar verme sürecindeki aşamaları şu şekilde açıklamışlardır:
1. Etik sorunun ve gerçekleştiği bağlamın belirlenmesi,
2. Olası eylem seçeneklerinin belirlenmesi,
3. Bunların her birinin kısa ve uzun vadeli yarar ve zararlarının belirlenmesi,
4. Tüm ilke ve kuralları değerlendirip, eylem olasılıklarından birinin seçilmesi,
5. Bu yönde harekete geçilmesi ve sonucun sorumluluğunun alınması,
6. Bu eylemin sonucunun değerlendirilmesi ve
7. Eğer sorun çözülmemiş ise diğer olasılıkların devreye girmesi.
9.Soru
Aşağıdakilerden hangisi tıbbi ilişkiler göz önüne alındığında özerkliğe saygı ilkesinin şartlarından değildir?
Bireyin reddettiği müdahalelerin yapılmaması |
Bireyin mahremiyetine saygı duyulması |
Bireye karşı açık sözlü olunması |
Gerçeklerin bireyden gizlenmemesi |
Bireyin sırlarının saklanmaması |
Tıbbi ilişkiler göz önüne alındığında özerkliğe saygı ilkesinin önemli şartlarını şu şekilde sıralayabiliriz;Bireyin reddettiği müdahalelerin yapılmaması, Bireyin mahremiyetine saygı duyulması, Bireye karşı açık sözlü olunması, gerçeklerin bireyden gizlenmemesi, Bireye vaat edilenlerin yerine getirilmesi, Bireyin sırlarının saklanması,Birey hakkında bilgilenmek istemiyorsa bu isteğine saygı duyulması gerekir.
10.Soru
Psikolojik yıldırmanın en belirgin özelliği aşağıdakilerden hangisidir?
Cinsel taciz içermesi |
Sistematik ve işyerinde olması |
İkilemler içermesi |
Şiddet içermesi |
Bedensel taciz olması |
Psikolojik yıldırma/taciz, cinsel taciz, şiddet, bedensel taciz gibi etik dışı psikolojik davranışlardan farklılık gösterir. Bu nedenle iş yerindeki her etik dışı davranış psikolojik yıldırma değildir. Diğerlerinden ayıran en belirgin özelliği sistematik ve işyerinde yapılıyor olmasıdır.
11.Soru
Hasta Hakları konusunda uluslararası alandaki ilk girişim ve dünyada hasta haklarının genel çerçevesini çizen ilk belge hangisidir?
Groningen Bildirgesi |
Nuremberg Bildirgesi |
Bali Bildirgesi |
Lizbon Bildirgesi |
Amsterdam Bildirgesi |
Doğru seçenek D şıkkıdır. Hasta Hakları konusunda uluslararası alandaki ilk girişim Dünya Tıp Birliği tarafından 1981’de Lizbon Bildirgesi’nin kabul edilmesi ile gerçekleştirilmiştir. Bu bildirge çok kısa olmasına rağmen dünyada hasta haklarının genel çerçevesini çizen ilk belge olması sebebiyle önemlidir.
12.Soru
Modern insanın herşeyi materyalist bir yaklaşımla tıbbi ve bilimsel olarak açıklama gereksinimine ne denilir?
Modern insanın herşeyi materyalist bir yaklaşımla tıbbi ve bilimsel olarak açıklama gereksinimine ne denilir?
Dehumanization |
Medikalizasyon |
Ağ toplumu |
Sanal mülkiyet |
Realist yaklaşım |
Modernizmin ve bilim devrimlerinin bir ürünü olan medikalizasyon, modern insanın herşeyi materyalist bir yaklaşımla tıbbi ve bilimsel olarak açıklama gereksinimi şeklinde özetlenebilir. İnsanın bilime ve tıbba olan bu adanmışlığı ise ilaç kullanma, her türlü sorunu tıbbi olarak çözme gibi temelinde insan bedeninin doğallığına ve insan karakterine karşı bir ikilem oluşturur. Doğadan koparılan insan çareyi tıpta ararken medikalizasyon ile aslında kendine ve özüne yabancılaşır. Bu bağlamda geleceğin de bilim ve tıp ile dirsek temasında ve bilim ve tıbbın gölgesinde var olduğunu hatırladığımızda medikal süreçlerin sosyolojik ve psikolojik olarak insan varlığını daha da şiddetli bir biçimde ele geçireceğini öngörmek mümkündür. Doğru cevap B'dir.
13.Soru
Saygı görme, kendi yaşamını belirleme, güvenli yaşam sürdürme, özel
hayatta saygı görme vb. durumlar aşağıdakilerden hangisiyle direk olarak ilgilidir ?
Adil olma ilkesi |
Hasta hakları |
Zarar vermeme ilkesi |
Yarar sağlama ilkesi |
Özerlik ve özerkliğe saygı hakları |
Doğru seçenek B şıkkıdır. Hasta hakları, insan hakları ve değerlerini (saygı görme, kendi yaşamını belirleme, güvenli yaşam sürdürme, özel hayatta saygı görme vb.) temel alarak, bunların sağlık hizmetlerine uygulanmasını sağlayan ve dayanağını insan hakları ile ilgili belgelerden almaktadır.
14.Soru
Aşağıdakilerden hangisi "Borcunu ödemek için hırsızlık yapmayı düşünen" birinin yaşadığı ikileme örnek verileilir?
"Yanlışların başka yanlışlarla düzeltilemeyeceği" durumunda yaşanan ikilemler |
"Seçeneklerin birçoğunun veya hepsinin iyi olduğu ve birisi seçildiğinde diğerlerinden vazgeçilmesinin gerektiği" durumlarda yaşanan ikilemler |
"Verilecek kararın, farklı kişi ve gruplar üzerinde farklı etkisinin ve sonuçlarının olacağı durumlarda" yaşanan ikilemler |
"Verilecek kararın sonucundan, karar verenin kendisinin veya yakınlarının olumlu veya olumsuz; dolaylı veya dolaysız etkilenecekleri durumlarda yaşanan ve çıkar çatışmasının devreye girdiği" ikilemler |
"İyi niyetle yapılan bir işin, kötü bir sonla sonlanması gibi, biri olumlu diğeri olumsuz iki durum arasında karar vermek zorunda kalmak" ikilemleri |
Yöneticinin seçeneklerin hiçbirinin tam anlamıyla tatmin edici olmadığı durumlarda yaşadığı ikilemdir. Bu seçeneklerin içerisinden, diğerlerine göre daha iyi olanı belirlemesi gerekmektedir. Böylesi durumlarda ‘yanlışların başka yanlışlarla düzeltilemeyeceği’ ilkesinden hareketle ikinci bir yanlışa düşmemek hedeflenmektedir. Basit bir örnekle; borcu ödemek için hırsızlık yapmayı düşünmeme gibi...
15.Soru
Aşağıdakilerden hangisi insana yapması gereken ve yapamaması gerekeni öneren değerlerden biri değildir?
Ödev |
Erdem |
Etik |
İlke |
Toplumun çıkarı |
İnsana yapması gereken ve yapamaması gerekeni öneren değerler dört grupta incelenebilir: 1. ÖDEV: Bireyin üstlenmiş olduğu rolden beklenen davranışları anlatır. 2. ERDEM: İyi insanı tanımlayan özelliklerin bütününü dile getirir. 3. İLKE: Davranışlara biçim veren temel doğruları ifade eder. 4. TOPLUMUN ÇIKARI: Toplum genelinin yararına olan eylemlere ışık tutar.
16.Soru
Akıllı telefon, tablet bilgisayar ve diğer mobil iletişim araçlarının sağlık bilgisi iletmek ve sağlık hizmeti sunumunu desteklemek için kullanılmasına ne denir?
Mobil Tıp |
E-Sağlık |
Mobil Sağlık |
Tele-Tıp |
Medula |
Mobil Sağlık (M-Sağlık): Akıllı telefon, tablet bilgisayar ve diğer mobil iletişim araçlarının sağlık bilgisi iletmek ve sağlık hizmeti sunumunu desteklemek için kullanılmasıdır.
17.Soru
Türkiye’de tüm sağlık kurumları hangisi altında toplanmıştır?
Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) |
Merkezî Hastane Randevu Sistemi (MHRS) |
Yeşil Kart Tahakkuk Bilgi Sistemi (YKTBS) |
Döner Sermaye Analitik Bütçe Modülü |
Hasta Takip Sistemi (HTS) |
Türkiye’de tüm sağlık kurumları tek bir çatı altında, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) bünyesinde toplanmış ve 2006 yılından itibaren SGK’dan sağlık hizmeti alan kişilerin bilgileri MEDULA adlı program kullanılarak, elektronik ortamda tutulmuştur. 2008 yılında Sağlık.Net programı uygulamaya alınmış ve 2009 yılı itibarıyla yaygınlaştırılmıştır.
18.Soru
Tıbbi cihaz, alet ve sarf malzemelerinden aşağıdakilerden hangisi Biyolojik Sinyal İzleme Cihazları başlığı altındadır?
Hastabaşı Monitörler |
Kan Analiz Cihazları |
Lineer Akseleratör |
Röntgen Cihazları |
Santrifüj |
Biyolojik Sinyal İzleme Cihazları: EKG, Hastabaşı Monitörler, Oksijen Saturasyonu Cihazları, EMG, ERG Cihazları, Defibrilatör / Monitörler. Doğru cevap A' dır.
19.Soru
Bazı durumlarda yasaların ve diğer hukuki düzenlemelerin, kurumda ortaya çıkan ahlak dışı davranışları tanımlamakta yetersiz kalabildiği; yasal boşlukların bulunduğu durumlara genel olarak ne ad verilir?
Sarı bölge |
Kırmızı alan |
Yeşil yol |
Gri alan |
Tarafsız bölge |
Bazı durumlarda yasaların ve diğer hukuki düzenlemelerin, kurumda ortaya çıkan ahlak dışı davranışları tanımlamakta yetersiz kalabildiği; böyle yasal boşlukların bulunduğu “gri alanlarda” karşılaşılan ikilemlerin çözümünde görevlilere yardımcı olmak amacıyla belirlenen etik ilke ve standartların, en az yasalar kadar önemli olduğu belirtilmektedir. Gri alan olarak adlandırılmaktadır.Doğru yanıt D'dir.
20.Soru
Etik davranış ilkeleri ile elde edilmek istenen temel amaç nedir?
Örnek vatandaş profili oluşturmak ve örnek olmasını sağlamak. |
Tek tip insan profili oluşturmak ve yönetilmeyi kolaylaştırmak. |
Devlette ve toplumda yolsuzluğu ve yozlaşmayı önlemektir. |
Eğitim sistemini düzenlemek. |
Kültürel değerlerin korunmasını sağlamak. |
Etik davranış ilkeleri ile elde edilmek istenen amaç, devlette ve toplumda yolsuzluğu ve yozlaşmayı önlemek ve dürüstlüğü hâkim kılmaktır. Doğru yanıt C'dir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ