Sağlık Bilimlerinde Ve Yönetiminde Etik Final 6. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Görevde hakkaniyete ya da yasalara en yüksek düzeydeki sadakate ne ad verilmektedir?
Etik görev |
Etik sorumluluk |
Güven kodları |
Etik yükümlülük |
Güvene dayanan görev |
Güvene dayanan görev: Güvene dayanan görev hakkaniyete ya da yasalara en yüksek düzeydeki sadakattir. Bir güvene dayanan görev konumundaki kişiden görev kime karşı ise ona yüksek düzeyde bağlılık beklenir. Kısaca yasal ve etik olarak görevin gerektirdiği biçimde davranmaktır.
2.Soru
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) “bir sağlık probleminin çözümüne önemli katkıda bulunabilen, kullanıcılarıyla birlikte metotların, tekniklerin ve donatımın bir birleşimi” olarak tanımlanan terim hangisidir?
Sağlık teknolojisi |
Tedavi yöntemleri |
Sağlığı koruma ve geliştirme |
Tıbbi görüntüleme |
Sinyal izleme |
“Sağlık teknolojisi” kavramının pek çok tanımının yapıldığı görülmektedir. Örneğin, Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) sağlık teknolojisini “bir sağlık probleminin çözümüne önemli katkıda bulunabilen, kullanıcılarıyla birlikte metotların, tekniklerin ve donatımın bir birleşimi” olarak tanımlamıştır.
3.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Klinik Bilgi Sistemleri (KBS)'ni oluşturan sistemlerden biri değildir ?
Elektronik Sağlık Kayıtları |
Tıbbi Görüntüleme Sistemleri |
Klinik İletişim Sistemleri |
Görüntü Yönetim ve Depolama Sistemleri |
Hemşire Bilgi Sistemleri |
Tıbbi Görüntüleme Sistemleri Klinik Bilgi Sistemleri (KBS)'ni oluşturan sistemlerden biri değildir.
4.Soru
Dünyada ve ülkemizde meslek etiği ilk olarak hangi meslek grubunda gelişmiştir?
Hakim |
Öğretmen |
Mühendis |
Hekim |
Subay |
Meslek etiği tüm dünyada öncelikle hekimlik mesleğinde daha sonra diğer mesleklerde gelişmiştir. Bu Türkiye’de benzer bir gelişim göstermiştir.
5.Soru
Aşağıdakilerden hangisi sosyokültürel ve ekonomik kaynaklı etik dışı davranış türlerinden biri olan ayrımcılığa örnek gösterilebilir?
Bir hastanenin açmış olduğu yemek veya ilaç ihalesinin hastane yöneticisinin tanıdıklarına verilmesi |
Sağlık yönetiminde örtülü olarak kadınların üst yönetici olmasının engellenmesi |
Kişiye özel amaçlar için kural ve yönetmelikleri çiğneme |
Hastanede bir randevunun öne alınması için daha fazla para ödeme |
Sağlık kurumlarında liyakat sahibi olmayan kişilerin yönetim kademelerine gelmeleri |
Bir hastanenin açmış olduğu yemek veya ilaç ihalesinin hastane yöneticisinin tanıdıklarına verilmesi “kayırmacılığa”, sağlık yönetiminde örtülü olarak kadınların üst yönetici olmasının engellenmesi “ayrımcılığa”, kişiye özel amaçlar için kural ve yönetmelikleri çiğneme “yolsuzluğa”, hastanede bir randevunun öne alınması için daha fazla para ödeme “rüşvete”, sağlık kurumlarında liyakat sahibi olmayan kişilerin yönetim kademelerine gelmeleri “yaranma ve yakınlığı kullanmaya” örnek gösterilebilir. Doğru cevap B'dir.
6.Soru
Aşağıdakilerden hangisi eskiden beri hekimin her zaman hastasını iyileştiremeyeceği gerçeğine dayalı olarak konulan ve uygulanan genel bir ilkedir?
Faydalı olma |
Zarar vermeme |
Orantılılık |
Adalet |
Aydınlatılmış onam |
Zarar vermeme
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi "KAD"ın açılımıdır?
Kadın Araştırmaları Derneği |
Kültürel Analitik Düşünme |
Kritik Analitik Düşünme Platformu, |
Kültürel Araştırmalar Derneği |
Koruyucu Aile Dernekleri |
KAD: Kritik Analitik Düşünme Platformu
8.Soru
Sağlık çalışanları ve hastaların hastalara ait tıbbi bilgileri elektronik ortamda doğru ve güvenli bir şekilde paylaşmasını sağlayan standartlar ve referans teknolojiler sistemine ne denir?
Tele-Tıp |
Mobil Sağlık |
Mobil Tıp |
Medula |
Sağlık Bilgisi Paylaşımı (HIE- Health Information Exchange) |
Sağlık Bilgisi Paylaşımı (HIE- Health Information Exchange): Sağlık çalışanları ve hastaların hastalara ait tıbbi bilgileri elektronik ortamda doğru ve güvenli bir şekilde paylaşmasını sağlayan standartlar ve referans teknolojiler sistemidir.
9.Soru
Aşağıdakilerden hangisi sağlık kurumları etik karar verme süreçlerine yardımcı olacak mekanizmalardandır?
Sağlık hukuku |
Yönetmelik |
Etik komite |
Evrensel hukuk |
Etik yönerge |
Etik komite
10.Soru
Biyobankalarda yapılan anonim örnekleme tipi hangisinde verilmiştir?
Aitliği bilinen ama çalışmalar sırasında kimliksiz hâle getirilmiş örnekler |
Kime ait olduğu bilinmeyen örnekler |
Bilgileri şifrelenmiş ve kodlu olarak kullanılan örnekler |
Aitliği bilinen isim, hasta no, aile ağacı gibi bilgilerin açık olduğu örnekler |
Geniş veriye sahip olunan |
- Anonim: Genetik epidemiyoloji ve benzeri çalışmalar kapsamında toplum taraması sonucu elde edilen ve kime ait olduğu bilinmeyen örnekler.
- Anonimleştirilmiş: Kime ait olduğu bilinen ancak çalışmalar sırasında kimliksiz hâle getirilmiş örnekler.
- Tanımlanabilir: Kime ait olduğu bilinen, bilgileri şifrelenmiş ve kodlu olarak kullanılan örnekler. Bu durumda gerektiğinde kişisel ve tıbbi bilgiler tekrar kullanılabilir hâlde saklanmış olmalıdır.
- Tanımlanmış: Kime ait olduğu bilinen, isim, hasta no, aile ağacı gibi bilgilerin açık olduğu örnekler (Özgüç ve Yüzbaşıoğlu, 2009).
11.Soru
Türkiye’de ötanazinin uygulanmasını yasaklayan Tıbbi Deontoloji Nizamnamesi’nin 14. maddesi kaç yılında yürürlüğe girmiştir?
1956 |
1957 |
1958 |
1959 |
1960 |
Türkiye’de ise 13.1.1960 tarihli Tıbbi Deontoloji Nizamnamesi’nin 14. maddesi ötanazinin uygulanmasını yasaklamaktadır.
12.Soru
Tıbbi zorunluluklar ve kanunda yazılı hâller dışında, kişinin vücut bütünlüğüne dokunulamayacağı; rızası olmadan bilimsel ve tıbbi deneylere tabi tutulamayacağı anayasanın kaçıncı maddesinde belirtilmektedir?
14/I |
15/II |
16/I |
17/II |
18/I |
Anayasa 17/II maddesi: “Tıbbi zorunluluklar ve kanunda yazılı hâller dışında, kişinin
vücut bütünlüğüne dokunulamaz; rızası olmadan bilimsel ve tıbbi deneylere tabi tutulamaz.”
13.Soru
Güvenlik amacıyla veri tabanlarına ve programlara erişen kişilerin kullanıcı adları, hangi zamanda ulaştığı, hangi verilere ulaştığı gibi bilgilerin tutulmasına ne denir?
Tele-Tıp |
Loglama |
Veri güvenliği |
Bulut teknolojisi |
Medikalizasyon |
Dünya üzerindeki en pahalı veri, klinik hasta verileridir. Hasta bilgilerinin yönetildiği veri tabanları, özel algoritmalarla şifrelenerek veri tabanına kaydedilmesi, uçtan uca şifrelenmesi, doğabilecek veri hırsızlıklarını engelleyebilmektedir. Ayrıca veri tabanlarına ve programlara erişen kişilerin kullanıcı adları, hangi zamanda ulaştığı, hangi verilere ulaştığı gibi kullanıcı bazında log tutma güvenlik açısından önemlidir. Log tutma/Loglama, tıpkı bir seyir defteri gibi programa ulaşan kişileri listelemekte kullanılan bir yöntemdir. Doğru cevap B'dir.
14.Soru
Birey, etik dışı davranışlarını mantığa büründürmek için bir takım savunma mekanizmaları geliştirir. Birçok etik dışı davranış, mantıksal gerekçeler ileri sürülerek sıradan davranışlar olarak algılanır.
Aşağıdakilerden hangisi bu gerekçelerden biri olamaz?
Ahlaki sorgulamalar için vaktim yok. |
Herkes yapıyor. |
Ahlak şu anda benim için fazla lüks. |
İşimi kaybedersem herkes sevinir. |
Uyarsa sende yap. |
Birey, etik dışı davranışlarını mantığa büründürmek için bir takım savunma mekanizmaları geliştirir. Davranışı etik dışı göstermeme veya etik dışı olduğunu bilmeme gibi düşünce içerisinde olduğunu da göstermeye çalışır. Bu gibi durumlarda birçok etik dışı davranış, mantıksal gerekçeler ileri sürülerek sıradan davranışlar olarak algılanır. Buna örnek olabilecek durumlar şunlar olabilir (Hoffman ve Frederick, 1995’ten aktaran Kırel, 2000):
• Herkes yapıyor.
• Uyarsa sende yap.
• Anlamıyorlar.
• Eğer işimi kaybedersem kimseye faydam dokunmaz.
• Ahlaki sorgulamalar için vaktim yok.
• Ahlak şu anda benim için fazla lüks.
• Benim işim merak etmek, sorun çözmek değil.
15.Soru
Kişisel yarar gözetmeksizin başkasına yararlı olmaya çalışmak aşağıdakilerden hangisidir?
Özgecilik |
Bilgi asimetrisi |
Biyomedikal etik |
Özerklik |
Aydınlatılmış onam |
Özgecilik: Kişisel yarar gözetmeksizin başkasına yararlı olmaya çalışmaktır.
16.Soru
- Sağlık hizmetlerinde teknolojiyle ilgili politika oluşturma süreçlerinde bilgilendirici rol oynamak
- Etkili ve düşük maliyetli yeni teknolojilerin kullanılmasını artırmak
- Değeri sağlık sistemi için şüpheli olan teknolojilerin kullanımını önlemek
- Sağlık hizmet sunucularının kar oranlarını arttırmak
Yukarıdakilerden hangileri sağlık teknolojileri değerlendirmesi (STD)' nin amaçlarındandır?
I, II, III ve IV |
I, II ve III |
II, III ve IV |
I ve III |
I ve IV |
Sağlık teknolojileri değerlendirmesi (STD), spesifik teknolojilerin özelliklerinin ve etkilerinin sistematik olarak değerlendirilmesi olarak tanımlanabilir. Amacı, sağlık hizmetlerinde teknolojiyle ilgili politika oluşturma süreçlerinde bilgilendirici rol oynamak, böylece etkili ve düşük maliyetli yeni teknolojilerin kullanılmasını artırmak ve değeri sağlık sistemi için şüpheli olan teknolojilerin kullanımını önlemektir. Doğru cevap B' dir.
17.Soru
Sağlık Bilgi Sistemleri (SBS) için aşağıda verilen bilgilerden hangisi doğru değildir?
Tıp alanındaki gelişmelerin ortaya çıkardığı bilgi ve verilerin oluşturulması için kullanılır. |
Hastaların bakım ve tedavilerinin belirlenmesi, seçilmesi ve geliştirilmesi işlemlerinin bütünüdür. |
SBS genel olarak üç kısımda incelenmektedir. |
Sağlık Bilgi Sistemleri (SBS) incelenirken birinci kısmı Klinik Bilgi Sistemleri (KBS)' dir. |
Teşhis-Tedavi Sistemleri (TTS); Sağlık Bilgi Sistemleri (SBS)' nin bir diğer kısmıdır. |
Sağlık Bilgi Sistemleri (SBS) tıp alanındaki gelişmelerin ortaya çıkardığı bilgi ve verilerin oluşturulması, biçimlendirilmesi, paylaşılması ve sonuçta hastaların bakım ve tedavilerinin belirlenmesi, seçilmesi ve geliştirilmesi işlemlerinin bütünü olarak tanımlanmaktadır. SBS genel olarak; Klinik Bilgi Sistemleri (KBS) ve Teşhis-Tedavi Sistemleri (TTS) olmak üzere iki kısımda incelenmektedir. Bu sınıflandırmada KBS; Elektronik Sağlık Kayıtları, Klinik Karar Destek Sistemleri, Hemşire Bilgi Sistemleri, Görüntü Yönetim ve Depolama Sistemleri, Klinik İletişim Sistemleri, Tele-tıp, Vaka Bilişimi, Sanal Gerçeklik Uygulamaları, Akıllı Kart, Hastane Bilgi Sistemleri gibi bileşenlerden oluşmaktadır. TTS ise daha çok teşhis ve tedaviye yönelik hizmet veren Tıbbi Görüntüleme Sistemleri, Laboratuvar Sistemleri gibi uygulamalardan meydana gelmektedir. Doğru cevap C' dir.
18.Soru
Dehumanization kavramı ile anlatılmak istenen nedir?
İnsan klonlama |
İnsansı özellikler oluşturma |
İnsanlıktan uzaklaştırma |
İnsanı yalnızlaştırma |
İnsanı güçlendirme |
İnsan gibi görmeme, insansızlaştırma, insanlıktan uzaklaştırma, canavarlaştırma insandışılaştırma gibi terimlerle tanımlanmaya çalışılan “dehumanization” terimi bazı bilimsel yayınlarda kullanılmıştır.
19.Soru
Türkiye’de genel sağlık sigortası ile sağlık tesisleri arasında, sağlık tesislerinin iç süreçlerine müdahale etmeksizin fatura bilgisini elektronik olarak toplamak ve hizmet bedelinin ödenmesi için oluşturulmuş bütünleşik sisteme ne denir?
Türkiye’de genel sağlık sigortası ile sağlık tesisleri arasında, sağlık tesislerinin iç süreçlerine müdahale etmeksizin fatura bilgisini elektronik olarak toplamak ve hizmet bedelinin ödenmesi için oluşturulmuş bütünleşik sisteme ne denir?
M-Sağlık |
Dijital hastane |
Medula |
Mobil tıp |
E-Sağlık |
Medula: Türkiye’de genel sağlık sigortası ile sağlık tesisleri arasında, sağlık tesislerinin iç süreçlerine müdahale etmeksizin fatura bilgisini elektronik olarak toplamak ve hizmet bedelinin ödenmesi için oluşturulmuş bütünleşik sistemdir. Kamu hastaneleri, üniversite hastaneleri, özel hastaneler, özel tanı merkezleri ve özel tedavi merkezleri tarafından kullanılacak şekilde geliştirilmiş bir sistemdir. Doğru cevap C'dir.
20.Soru
Ekolojik sürdürülebilirliğin en önemli faktörlerinden biri nedir?
Türler arası etkileşim |
Ekolojik çeşitlilik |
Türlerin varlığı |
Ekolojik aktarım |
Ekolojik denge |
Türler arası etkileşim ekolojik sürdürülebilirliğin en önemli faktörlerindendir. Sadece türlerin varlığını irdelemek o alandaki ekolojik mirasın sonraki kuşaklara aktarılmasına yererli değildir. Hem ekolojik dengenin bozulması hem sonraki kuşaklara yöredeki ekolojik mirasın aktarılmaması bir etik problemdir. Bu sorunun doğuracağı olası sorunlar ise başta insan olmak üzere, genel tür çeşitliliği üzerinden hassasiyetle önemsemesi gereken hayati bir sorundur. Doğru cevap A'dır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ