Sağlık Bilimlerinde Ve Yönetiminde Etik Final 8. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisi karar verme sürecini etkileyen faktörlerden biri değildir?
Yasal mevzuatlar |
Ekonomik gelir |
Mesleki prosedürler |
Grup algıları |
Kültür |
Karar verme sürecinde dolaylı veya doğrudan yasal mevzuatlar, mesleki prosedürler, grup algıları, kültür, yaş, cinsiyet, meslek, kişilik özellikleri, inanç ve baskı unsurları vb. devreye girmektedir.
2.Soru
Genetik verilerin bu özel konumu İnsan Genetik Verileri Uluslararası Bildirgesi’nin dördüncü maddesinin “a” fıkrasında, “İnsan genetik verileri özel bir konuma sahiptir çünkü:…………………..” boşluğa hangisinin getirilmesi uygun olur?
Genetik yatkınlıkları tahmin edilebilir |
Aile için önemli değildir |
Bilgiler kısıtlıdır |
Kodlarını çözmek çok zordur |
Topluluk üzerinde etkili değildir |
Genetik bilgi kişiye ait diğer bilgilere göre oldukça farklı özellikler taşıması bakımından özel bir konuma sahiptir. Genetik verilerin bu özel konumu İnsan Genetik Verileri Uluslararası Bildirgesi’nin dördüncü maddesinin “a” fıkrasında, “… insan genetik verileri özel bir konuma sahiptir çünkü:
i. Bireylerin genetik yatkınlıkları hakkında tahminde bulunmayı sağlayabilirler;
ii. Bazı durumlarda söz konusu kişinin ait olduğu tüm topluluk üzerinde ve nesiller boyu aile ve çocuk için önemli bir etkiye sahip olabilir;
iii. Biyolojik örnekler, toplandığı zaman diliminde önemi anlaşılamayan bilgiler içerebilir;
iv. Bireyler ve topluluklar için kültürel bir öneme sahip olabilir”
3.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Biyomedikal'in içerdiği disiplinlerden değildir?
tıp |
hukuk |
felsefe |
din bilimi |
dil bilimi |
Biyomedikal; tıp, hukuk, felsefe, din bilimi, psikoloji,sosyoloji ve politika gibi değişik disiplinler arasında kalan konuları içerdiğinden, belirtilen disiplinlerin uzmanları tartışmalara katkı sağlamaktadır.
4.Soru
Aşağıdakilerden hangisi genel tıp etiğinin ilkeleri arasında gösterilebilinir?
Adil olma |
Özgecilik |
Dayanışma |
Bilgilendirme |
Dürüstlük |
Dünya genelinde hem klinisyen hem de akademik etik araştırmaları yapan insanlar arasında “Beauchamp ve Childress” isimli iki Amerikalı biyoetikçinin önerdiği şema olan; özerk olma ve başkalarının özerkliğine saygı gösterme, zarar vermeme, yararlı olma ve adil olma, genel tıp etiği ilkelerini oluşturmaktadır.
5.Soru
Tıbbi cihazlar hangisi için kullanılamaz ?
Hastalığı önlemek |
Hastalığı teşhis etmek |
Tedavi etmek |
Hastayı rehabilite etmek |
Hastadan anamnez almak |
Hastadan anamnez almak tıbbi cihazlar kullanılmaz.
6.Soru
Aşağıdakilerden hangisi sağlık yöneticilerinin yaşayacakları ikilemleri en alt düzeye indirecek olan ekip çalışmasında olması gereken yönetsel koşullardan birisi değildir?
Üst yönetimin, ekip yaklaşımının temel ilkelerini çıkar ilişkilerine göre tekrar düzenleyerek, ekip çalışmasının yanı sıra hiyerarşi yapısını güçlendirmek. |
İş görenlerin düşüncelerine önem veren, onları karar süreçlerine ortak eden ve |
Ekip üyelerinin görev çakışmaları ve çatışmalarını önleyebilmek için yetki ve sorumluluklarının tanımlanmasını gerçekleştirmek. |
Ekip üyelerine karar verme ve uygulama yönünden yeterli yetki vererek onların |
Bireylerin kendi kendilerini geliştirebilmeleri ve ekip çalışmasının etkinliliğini artırmak için gerekli koşulları sağlamak. |
Sağlık yöneticilerinin yaşayacakları ikilemleri en alt düzeye indirecek olan ekip çalışmasında olması gereken yönetsel koşulları ise aşağıdaki maddeler ile belirlemek mümkündür:
1. İş görenlerin düşüncelerine önem veren, onları karar süreçlerine ortak eden ve
insana saygılı bir yönetim anlayışına sahip olmak.
2. Ekip üyelerinin görev çakışmaları ve çatışmalarını önleyebilmek için yetki ve sorumluluklarının tanımlanmasını gerçekleştirmek.
3. Ekip üyelerine karar verme ve uygulama yönünden yeterli yetki vererek onların
özerklik kazanmasını sağlamak.
4. Bireylerin kendi kendilerini geliştirebilmeleri ve ekip çalışmasının etkinliliğini artırmak için gerekli koşulları sağlamak.
5. Yöneticilerin ve çalışanların değişime açık olmaları fikrini aşılamak.
6. En önemlisi de üst yönetimin, ekip yaklaşımının temel ilkelerini kavrayıp desteklemesidir. Çünkü yönetimin desteği olmadan ekip çalışmasını uygulamak mümkün olmamaktadır.
Doğru yanıt A'dır.
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi fizik tedavi cihazlarından biridir ?
Koşu /Yürüme Bantları |
Ultrasonografi-Doppler |
Kısa Dalga Tedavi Cihazları |
Endoskoplar |
Defibrilatör |
Koşu /Yürüme Bantları fizik tedavi cihazlarından biridir.
8.Soru
I. Kurumların, ham madde, stok, insan kaynakları, satın alma vb. yapmak için kullandığı programlardır.
II. Yöneticilerin geçmiş eğilimleri ölçerek gelecek hakkında karar vermesini kolaylaştıran programlardır.
III. Kurumlarda kaydedilen verilerin gün geçtikçe artmasıyla oluşan büyük veri yığınıdır.
Yukarıda açıklaması yapılan kavramlar, aşağıdaki seçeneklerin hangisinde doğru sıra ile verilmiştir?
iş zekası, kurumsal kaynak planlama programları, büyük veri |
kurumsal kaynak planlama programları, iş zekası, büyük veri |
büyük veri, kurumsal kaynak planlama programları, iş zekası |
dijital görüntüleme programları, iş zekası, büyük veri |
iş zekası, dijital görüntüleme programları, büyük veri |
Kurumlar, ham madde, stok, insan kaynakları, satın alma, satış, muhasebe ve finansal kaynaklarını “Kurumsal Kaynak Planlama” adıyla anılan programları kullanmaktadırlar. Bu programlar, sürdürülebilir bir veri tabanı sağladığı için geçmişe yönelik veriler analiz edebilmekte ve de bu veriler ışığında gelecek hakkında geçmiş eğilimleri ölçerek yöneticiler daha kolay karar verebilmektedirler. Yöneticilerin karar verme süreçlerini kolaylaştıran bu programlar ise “İş Zekâsı” adı altında tanımlanmaktadır. Kurumlardaki kaydedilen veriler gün geçtikçe artmakta, sunucularda kapladığı alan artmakta ve sonuç itibari ile bu büyük veri yığınından istenilen bilgiyi süzmek, analiz etmek zorlaşmaktadır. Günümüzde “Büyük Veri - Big Data” olarak anılan bu
büyük veri tabanlarından istenilen ve gerekli bilgiyi analiz etmek profesyonel bir uzmanlık alanı hâline gelmiştir.
9.Soru
Aşağıdaki seçeneklerde etik tartışmalara yol açan durumlar verilmiştir. Hangi seçenekteki durum, toplumsal cinsiyet ve cinsiyet alanını en çok etkilemektedir?
medikalizasyon |
insandışılaştırma |
kopyalama ve seri sanal üretim |
tüp bebek |
doğurganlık ve kürtaj |
Doğadan koparılan insan çareyi tıpta ararken medikalizasyon ile aslında kendine ve özüne yabancılaşır. Bu bağlamda geleceğin de bilim ve tıp ile dirsek temasında ve bilim ve tıbbın gölgesinde var olduğunu hatırladığımızda medikal süreçlerin sosyolojik ve psikolojik olarak insan varlığını daha da şiddetli bir biçimde ele geçireceğini öngörmek mümkündür. Medikal baskının olasılığı da yine medikal alanlardan beklenti içinde olan insanları yaratacağı için gelecekte medikalizasyon etik bir çelişkiye dönüşebilecektir. Bu ikilemin en çok yaşanacağı alanlardan biri ise toplumsal cinsiyet ve cinsiyet alanlardır.
10.Soru
Tüp bebek uygulamalarında karşılaşılan etik sorunları araştıran birisi, hangi davranışı etik sorunlar bağlamında değerlendirmemelidir?
Mecburi koşullarda kullanılması |
Keyfi uygulamaların artması |
Özellikle ikiz çocuk sahibi olunmak istenmesi |
Emriyo ve fetüste genetik manipülasyonların yapılması |
Belli bir cinsiyetin istenmesi |
Mecburiyetten ziyade keyfi olarak uygulamaların artması, ikiz çocuk sahibi olmak için tüp bebek yöntemini seçen çiftlerde üremeye olan müdahale, yine eşlerin ve çiftlerin erkek çocuk sahibi olmak için tüp bebek yöntemini kullanarak üremenin doğasına müdahil olması, patolojik durumların haricinde, son zamanlarda cinsiyet kromozomlarının haricinde genetik manipülasyonlarda embriyo ve fetüste yapılması etik bir ihlal olarak konuşulabilir.
11.Soru
I. Hakkaniyete ve yasalara en yüksek düzeydeki sadakattir.
II. Görev kime karşı ise ona yüksek düzeyde bağlılık beklenir.
III. Yasal ve etik olarak görevin gerektirdiği gibi davranmaktır.
IV. Roma hukuk sisteminden gelen etik ve yasal bir kavramdır.
Hangileri güvene dayanan görev kavramı için söylenebilir?
I, II, III |
II, III, IV |
I, II, IV |
I, III, IV |
I, II, III, IV |
12.Soru
Bilginin yetkisiz kişilerce değiştirilmesi, silinmesi ya da herhangi bir şekilde tahrip edilmesi tehditlerine karşı içeriğinin korunmasına ne ad verilir?
Gizlilik |
Bütünlük |
Süreklilik |
Mutlaklık |
Eksiklik |
Bütünlük, bilginin yetkisiz kişilerce değiştirilmesi, silinmesi ya da herhangi bir şekilde tahrip edilmesi tehditlerine karşı içeriğinin korunmasıdır.
13.Soru
Kişisel değerlerle ilgili aşağıda verilen ifadelerden hangisi yanlıştır?
Kişiye özel önem sırasına göre sıralanırlar |
Bireyin sosyal rollerini seçip gerçekleştirmesinde rehberlik ederler |
Arzuladığı sonuç (amaç) veya davranışlarıyla ilgilidir |
Ortak değerlere sahip olanları ayrıştırırlar |
Kişinin yaptıkları, kişi tarafından içselleştirme imkânı verir |
Ortak değerlere sahip olanları ayrıştırırlar
14.Soru
Amerikan Hastaneler Birliğinin 1973 yılında ilan ettiği
hasta haklarına göre aşağıdakilerden hangisi doğru değildir ?
Hasta kendisine yapılacak tedavi konusunda bilgilendirildikten sonra aydınlatılmış onamını verme hakkına sahiptir. Acil durumlar bu durumun dışında yer alır. |
Hastanın tıbbi bakım sürecindeki mahremiyetine saygı duyulmalıdır. |
Hasta yasaların elverdiği oranda tedaviyi reddetme hakkına sahip değildir. |
Hastaların, tıbbi bakımlarının devamlılığını bekleme hakları vardır. |
Hasta, hasta olarak kendisine uygulanacak hastane kuralları ve düzenlemelerini bilme hakkına sahiptir. |
Doğru seçenek C şıkkıdır. Hasta yasaların elverdiği oranda tedaviyi reddetme hakkına sahiptir. Bütün haklarını onuna kadar kullanabilir. Bu belgeyle hastaların bilgilendirilme, saygı görme, mahremiyet hakları ile sahip olduklarıhaklar konusunda aydınlatılmaları güvence altına alınmıştır
15.Soru
Sağlık açısından çok önemli kişiselleştirilmiş tıbbi cihazlar, ilaçlar, dokular ve hatta organların üretimi ne sayesinde olacaktır?
Sağlık açısından çok önemli kişiselleştirilmiş tıbbi cihazlar, ilaçlar, dokular ve hatta organların üretimi ne sayesinde olacaktır?
Biyoetik |
Dijital hastane |
Akademik çalışmalar |
3 boyutlu yazıcılar |
Klonlama |
Yakın zaman içinde 3-boyutlu yazıcılarla sağlık açısından çok önemli kişiselleştirilmiş tıbbi cihazlar, ilaçlar, dokular ve hatta organlar üretilecektir. Doğru cevap D'dir.
16.Soru
Aşağıdakilerden hangi etik konu sağlık kurumlarında çıkar çatışmaları açısından yaygındır?
Hukuksal |
İnsani |
Yönetsel |
Patolojik |
Psikolojik |
Yönetsel
17.Soru
Aşağıdakilerden hangisi teorik değerleri önemseyenler özelliklerindendir?
Bilgi ve gerçeğe ulaşmak için bilgiyi sistematik bir şekilde düzenleyerek biriktirme eğilimindedirler. |
Kaynakların akılcı kullanımı ile başarıya hemen ulaştırmayan bilginin gereksizliği inancı hakimdir. |
İlgi alanlarını güzellik, simetri, uyum, şekil ve ahenk oluşturur. |
Bu kişiler yararlılığı kazanç ve zenginlikle ölçmektedirler. |
Siyasi yönleri ağır basar, yönetici olabilmek için kulüplere, partilere katılarak gelişme ve ilerleme fırsatlarını kaçırmazlar. |
Teorik değerleri önemseyenler, düşünmek, öğrenmek, analiz etmek, sonuç çıkarmak, açıklamak, kanıtlamak, bilgi ve gerçeğe ulaşmak için bilgiyi sistematik bir şekilde düzenleyerek biriktirme eğilimindedirler. Doğru cevap A'dır.
18.Soru
Tübitak Vizyon 2023, Teknoloji Öngörü Projesi Sağlık ve İlaç Paneli Sonuç Raporunda, Türkiye’nin sağlık teknolojisi alanında yapılması gerekenler arasında yer almamıştır?
Sağlık sektöründeki yapısal aksaklıklar giderilmeli |
Bilgi iletişim alt yapısı tamamlanmalı |
Sarf malzemeleri tümüyle yabancı üretim olmalı |
Cihazlar için yazılım programları hazırlanmasına ağırlık verilmeli |
Biyoteknoloji alt başlıklarına yönelik merkezler açılmalı |
Tübitak Vizyon 2023, Teknoloji Öngörü Projesi Sağlık ve İlaç Paneli Sonuç Raporunda, Türkiye’nin sağlık teknolojisi alanında iyi bir düzeye gelmesi için yapılması gerekenler şöyle sıralanmıştır:
- Sağlık sektöründeki yapısal aksaklıklar giderilmeli ve bilgi iletişim alt yapısı tamamlanmalıdır.
- Tek kullanımlık sarf malzemeleri tümüyle yerli üretim olmalıdır.
- İleri teknoloji cihazlar için yazılım programları hazırlanmasına ağırlık verilmelidir.
- Biyoteknoloji alt başlıklarına yönelik merkezler açılmalı, teşvik edilmeli ve desteklenmelidir.
- Tıbbi sarf ürünlerin üretimi, yazılım programları ve biyoteknolojik çalışmalar konusunda bölgesel
19.Soru
Aşağıdaki eşleşmelerden hangisi yanlıştır?
DI: Dijital görüntüleme |
HBYS: Hastane bilgi yönetim sistemi |
MR: Magnetik rezonans görüntülmesi |
PACS: Resim arşivleme sistemi |
RFID: Radyo frekansı tanımlaması |
DI: Digital imaging= Dijital görüntüleme
HBYS: Hastane Bilgi Yönetim Sistemi
MR: Magnetic resonance= Magnetik rezonans görüntülmesi
PACS: Picture archiving and communication system = Resim arşivleme ve iletişim sistemi
RFID: Radio-frequency identification = Radyo frekansı tanımlaması
Cevap D'dir.
20.Soru
Dünya Sağlık Örgütünün Tıbbi İlaç Promosyonu Etik Kriterlerini kaç yılında kabul etmiştir?
1986 |
1988 |
1990 |
1992 |
1993 |
İlaç sektörüne ilişkin olarak Dünya Sağlık Örgütünün 1988’de kabul ettiği ‘Tıbbi İlaç Promosyonu Etik Kriterleri’ bu konudaki temel ilkeleri çizmektedir. Doğru cevap B'dir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ